Tác dụng chữa bệnh của cẩu tích

Mai Phương21:16 03/12/2023

Cẩu tích là một vị thuốc có tác dụng bổ can thận, mạnh lưng gối, trừ phong thấp, chữa phong hàn…; thường được dùng chữa lưng đau nhức, chân tay tê bại, thận hư, đi tiểu nhiều, di tinh.

1. Công dụng của cẩu tích

Cẩu tích còn có tên gọi khác là kim mao cẩu tích, cây lông khỉ. Tên khoa học Cibotium barometz (L.) J. Sm. Thuộc họ Lông cu ly Dicksoniaceae.

Cẩu tích hay kim mao cẩu tích (Rhizoma Cibotii) là thân rễ phơi hay sấy khô, có khi thái mỏng, phơi hay sấy khô của cây lông cu ly.

Cẩu là con chó, tích là lưng, xương sống. Vì vị thuốc chưa thái giống lưng con chó, do đó có tên này.

Cẩu tích mọc hoang khắp nơi ở miền rừng núi Việt Nam, Lào, Campuchia, Philippin, Malaysia, Indonesia, miền nam Trung Quốc (Quảng Đông, Quảng Tây, Phúc Kiến, Vân Nam)…

Vị thuốc thu hái quanh năm, nhưng tốt nhất vào cuối thu sang đông. Khi hái về rửa sạch cắt bỏ rễ con, cuống lá và lông vàng phủ xung quanh thân rễ, thái mỏng, phơi khô. Hoặc đồ hơi nước rồi mới phơi (làm như vậy nhiều lần) hoặc đồ với đậu đen (chín lần đồ, chín lần phơi), rồi cuối cùng thái mỏng phơi khô.

Theo ThS. BS. Nguyễn Quang Dương – Khoa Nội tổng hợp Bệnh viện Tuệ Tĩnh, cẩu tích chỉ mới được dùng trong phạm vi nhân dân làm thuốc bổ can, thận, chữa đau lưng, đau khớp xương, đầu gối, chữa phong thấp; người cao tuổi hay đi tiểu tiện nhiều lần.

Ngày dùng 10 – 30g dưới dạng thuốc sắc.

Cây cẩu tích.

Theo tài liệu cổ: Cẩu tích có vị đắng, tính ấm, vào hai kinh can và thận; có tác dụng bổ can thận, mạnh lưng gối, trừ phong thấp, chữa phong hàn, thấp tỳ, lưng đau chân mỏi.

Vị thuốc cẩu tích có tác dụng giúp tăng hấp thu canxi, phốt pho, các chất vi lượng, chống còi xương, trừ phong thấp, giảm đau, lợi tiểu. Bên cạnh đó còn có khả năng kháng khuẩn, chống viêm. Vì vậy, nó cũng tác dụng giảm viêm đau xương khớp do nhiều nguyên nhân.

Những người âm hư nội nhiệt, tiểu tiện bất lợi hoặc đỏ vàng không dùng được.

2. Bài thuốc từ cẩu tích trị bệnh

ThS.BS. Nguyễn Quang Dương giới thiệu một số bài thuốc có cẩu tích như sau:

Video đang HOT

2.1. Chữa ngang lưng đau nhức

Kinh nghiệm nhân dân: Cẩu tích 15g, rễ cây cỏ xước 10g, đỗ trọng 10g, sinh mễ nhân 12g, mộc qua 6g, nước 600ml. Sắc còn 200ml. Chia 2 lần uống trong ngày.

Ngoài thân rễ cẩu tích, người ta còn dùng lông vàng phủ xung quanh thân rễ để đắp các vết thương, vết đứt tay, đứt chân để cầm máu. Tác dụng này do các lông đó hút huyết thanh của máu và giúp cho sự tạo máu cục, làm cho máu chóng đông.

Dược liệu cẩu tích bổ can thận.

2.2. Bổ thận khỏe lưng: Trường hợp lưng đau buốt, có thể tê tay chân, dùng cẩu tích 16g, ngưu tất 12g, thỏ ty tử 12g, sơn thù du 12g, đỗ trọng 12g, thục địa 16g, cao ban long 4g. Cao ban long để riêng; sắc các vị khác lấy nước, hòa cao ban long vào để uống. Sắc ngày 1 thang, chia 2-3 lần. Uống khi thuốc còn ấm.

2.3. Chữa phong thấp, chân tay tê bại không muốn cử động: Cẩu tích 20g, tùng tiết 4g, đỗ trọng 8g, mộc qua 12g, tục đoạn 8g, tần giao 12g, tang chi 8g, ngưu tất 8g, quế chi 4g. Sắc 2 – 3 lần và cô đặc lấy 200 – 250ml, chia uống 2 lần trong ngày. Uống sau ăn, khi thuốc còn ấm.

2.4. Chữa thận hư, đau lưng, đau mỏi, đi tiểu nhiều, bạch đới, di tinh: Cẩu tích 15g, thục địa 12g, đỗ trọng 10g, thỏ ty tử 8g, khiếm thực 12g, kim anh tử 8g. Sắc uống trong ngày. Chia 2-3 lần. Uống khi thuốc còn ấm.

2.5. Chữa phong thấp, đau nhức khớp xương, chân tay yếu mỏi hoặc bại liệt co quắp: Cẩu tích 15g, tục đoạn 12g, bổ cốt toái 12g, bạch chỉ 4g, độc hoạt 8g, đương quy 10g, xuyên khung 4g, tang ký sinh 15g tất cả làm 1 thang thuốc. Sắc uống ngày 1 thang, chia 2-3 lần. Uống khi thuốc còn ấm.

Cẩu tích phối hợp với rễ cỏ xước và các vị thuốc khác chữa đau nhức lưng.

3. Món ăn – bài thuốc có cẩu tích

3.1. Thịt lợn hầm cẩu tích đỗ trọng hoài sơn: Cẩu tích 15g, đỗ trọng 15g, hoài sơn 15g, thịt lợn nạc 200g. Cẩu tích, đỗ trọng sắc lấy nước. Đem nước sắc nấu với hoài sơn, thịt lợn thành canh, thêm gia vị thích hợp. Ăn trong bữa cơm.

3.2. Rượu bổ thận tráng dương: Cẩu tích 18g, đỗ trọng 15g, tục đoạn 15g, uy linh tiên 15g, ngưu tất 15g, nhục dung 30g, cá ngựa 1 con, ngũ gia bì 15g, rượu 1000ml. Ngâm 7 ngày. Mỗi lần uống 20ml, ngày 2 lần, sáng chiều.

Kiêng kỵ: Người âm hư hỏa vượng không nên dùng cẩu tích, hoặc cần phối ngũ thuốc cho phù hợp.

Các món ăn, bài thuốc dễ chế biến từ sâm cau

Sâm cau là một vị thuốc có tác dụng ôn bổ thận khí, tráng dương, ôn trung, thường dùng chữa nam giới thận dương hư suy, phụ nữ tử cung lạnh, người cao tuổi bị tiểu đêm...

1. Tác dụng của sâm cau

Sâm cau là loại cây thảo, sống lâu năm, cây thường mọc hoang trên các đồi cỏ ven rừng núi ở một số tỉnh miền Bắc Việt Nam. Bộ phận dùng làm thuốc là thân rễ có tên dược liệu là tiên mao, thu hái quanh năm.

Theo Đông y, sâm cau có vị cay, tính ấm, hơi có độc, vào kinh thận. Tác dụng ôn bổ thận khí, tráng dương, ôn trung, táo thấp, tán ứ, trừ hàn thấp, mạnh gân cốt, điều hòa tiêu hóa.

Cây sâm cau.

Trong Đông y thường dùng chữa nam giới thận dương hư suy, số lượng tinh ít, liệt dương, khí lực giảm, tay chân yếu mỏi, bệnh suyễn, viêm gan vàng da; phụ nữ tử cung lạnh, khí hư bạch đới, tiểu đục, loãng xương sau mãn kinh; người cao tuổi thường bị tiểu đêm, tiểu són, lạnh bụng, lưng gối lạnh đau, phong thấp, viêm khớp mạn tính, vận động khó khăn, suy nhược thần kinh.

Liều dùng: Ngày dùng 10 - 15g (thuốc sắc, viên hoàn).

Thân rễ sâm cau được dùng làm thuốc.

2. Một số món ăn và bài thuốc từ sâm cau

2.1. Sâm cau hầm thịt lợn

Tác dụng: Bổ thận tráng dương cường sinh lực, chữa nam giới vô sinh do tinh dịch bất thường.

Chuẩn bị: 15g sâm cau, 200g thịt lợn, gia vị các loại vừa đủ theo nhu cầu.

Thực hiện: Thịt lợn đem rửa sạch, thái miếng vừa phải như kho, ướp gia vị để khoảng 15 - 20 phút cho ngấm đều. Sâm cau đem rửa sạch.

Tất cả cho vào nồi đất, cho lượng nước vừa đủ, hầm đến khi thịt lợn chín mềm hoặc theo nhu cầu. Nêm lại gia vị cho vừa ăn. Nên dùng món ăn này khi còn nóng.

Sâm cau kết hợp với hà thủ ô đỏ trong bài thuốc chữa tê thấp.

2.2. Chữa nam giới tinh lạnh, liệt dương, phụ nữ tử cung lạnh:

Thành phần: Sâm cau 6g, thục địa 8g, ba kích 8g, phá cố chỉ 8g, hồ đào nhục 8g, hồi hương 4g.

Sắc uống 1 thang/ngày. Chia 2-3 lần uống. Uống liên tục 15 - 20 thang.

2.3. Chữa hen, tiêu chảy:

Thành phần: Rễ sâm cau phơi khô, xắt lát mỏng, nhỏ, sao vàng.

Cách thực hiện: Dùng 12 - 16g, nấu với 250ml nước, sắc còn 50ml, uống một lần trong ngày, trước bữa ăn. Uống duy trì 3 - 5 ngày.

2.4. Chữa tê thấp, đau nhức toàn thân:

Thành phần: Rễ sâm cau, hà thủ ô đỏ (thường chế với đậu đen để giảm vị chát của hà thủ ô cũng như tăng tác dụng bổ thận của vị thuốc), hy thiêm thảo (cỏ đĩ), mỗi thứ 20g.

Cách thực hiện: Các dược liệu thái mỏng, nhỏ, ngâm với 500ml rượu trắng, trong 7 - 10 ngày (hoặc càng lâu càng tốt).

Ngày uống hai lần, mỗi lần 30ml, trước bữa ăn.

2.5. Chữa sốt xuất huyết:

Thành phần: Sâm cau 20g (sao đen), cỏ mực 12g, trắc bá diệp 10g (sao đen), chi tử 8g (sao đen).

Cách thực hiện: Sao đen các vị thuốc lên sau đó cho nước ngập thuốc sắc lên. Ngày 1 thang, uống 3-5 ngày.

3. Lưu ý khi sử dụng sâm cau rừng

Người có thể âm suy kèm vượng hỏa tránh dùng. Biểu hiện nhận diện của tình trạng này là miệng khô, háo nước, táo bón, nhức đầu... Sơ chế dược liệu đúng cách trước khi dùng để loại bỏ bớt độc tố có hại.Trẻ em, phụ nữ có thai không nên dùng sâm cau rừng ngâm rượu. Sâm cau rừng có tính nóng nên người mắc bệnh gan nên thận trọng khi dùng.

5 bài thuốc chữa bệnh từ sâm cau Trong Đông y sâm cau được coi là một vị thuốc bổ thận, tráng dương, thường dùng chữa liệt dương, ho, đi ngoài lỏng, đau bụng... 1. Đặc điểm của sâm cau Sâm cau còn có tên gọi khác là ngải cau, tiên mao. Tên khoa học Curculigo orchioides Gaertn. Thuộc họ Tỏi Hypoxidaceae. Sâm cau là một loại cỏ cao 40cm hay...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Chủ đề: di tinh đi tiểu nhiều bổ can thận bổ thận tráng dương bổ thận thận hư trừ phong thấp chữa phong hàn lưng đau nhức mạnh lưng gối chân tay tê bại

Xem thêm Share

Xem nhiều

Khởi tố TikToker Nam 'Birthday'02:13

3 người đánh shipper ở Đà Nẵng tử vong bị khởi tố tội 'cố ý gây thương tích'03:01

Thông tin mới nhất vụ cô gái bị bắt cóc đòi chuộc 150 triệu đồng02:01

Ông Trump dọa trừng phạt Nga nếu ông Putin từ chối đàm phán chấm dứt chiến sự Ukraine09:59

Trung Quốc, Đức phản ứng sau khi ông Trump ký sắc lệnh rút khỏi WHO01:49

Đường dây lừa đảo 13.000 người: Biệt danh ACE của 3 quản lý cấp cao02:36

Củng cố hồ sơ để xử lý TikToker có nồng độ cồn, livestream khi bị cảnh sát giao thông kiểm tra01:03

Ông Trump nói muốn gặp ông Putin ngay lập tức08:46

Lái xe tải đi ngược chiều bị người dân quay clip, tài xế bị phạt 19 triệu đồng01:13

Tàu vận tải Nga cập cảng Syria, chuẩn bị cho cuộc rút quân09:12

CSGT hú còi mở đường cho xe chở người bị điện giật nguy kịch đi cấp cứu01:10

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Khi nào cần tầm soát ung thư cổ tử cung?

12:54:15 29/01/2025

Xét nghiệm HPV kết hợp Pap: Nếu hai xét nghiệm cho ra kết quả bình thường, phụ nữ có thể thực hiện đợt xét nghiệm sàng lọc tiếp theo sau 5 năm.

Cách ngăn chặn tiến triển của suy tĩnh mạch chi dưới

12:51:47 29/01/2025

Ngoài ra còn có thể do chế độ làm việc. Ngoài việc phải đứng nhiều thì làm việc trong môi trường ẩm thấp cũng là tác nhân gây bệnh trầm trọng hơn, người mang thai nhiều lần, béo phì, chế độ ăn ít chất xơ và vitamin cũng làm cho bệnh trở...

4 bệnh hay gặp trong mùa xuân và cách phòng ngừa

07:01:07 29/01/2025

Để phòng bệnh này thì người bệnh nên giảm ăn đạm, tăng cường ăn rau, uống nhiều nước, tập thể dục đều dặn và đi đứng chú ý đề phòng bị té ngã.

Những vi chất cần thiết nên bổ sung vào mùa xuân

07:00:04 29/01/2025

Đối với những người không ăn nhiều những thực phẩm giàu chất béo omega-3 này, nên dùng nó ở dạng bổ sung, chẳng hạn như dầu cá hoặc dầu tảo dành cho người ăn chay và thuần chay.

Lời khuyên của chuyên gia giúp người bệnh đái tháo đường đón Tết vui khỏe

05:08:21 29/01/2025

Để thưởng thức món tráng miệng, hãy cắt giảm lượng carbohydrate trong bữa ăn chính. Chia sẻ một món tráng miệng hoặc ăn một phần nhỏ. Thông thường, chỉ cần một hoặc hai miếng đồ ăn ngọt là đủ để thỏa mãn vị giác.

Loại ký sinh trùng có mặt trong tiết canh, lòng lợn tái

05:06:38 29/01/2025

Sau khi vào cơ thể, ấu trùng giun xoắn di chuyển từ dạ dày xuống ruột non, phát triển thành giun trưởng thành và sinh sản. Ấu trùng mới đẻ theo máu xâm nhập cơ, tạo thành kén và tồn tại tới 20 năm, gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.

Ăn dưa hành muối như thế nào để an toàn trong ngày Tết?

05:05:40 29/01/2025

Thực phẩm nào khi nấu lên (nhất là các loại rau củ) đều có thể bị mất đi do tác dụng của nhiệt, cho nên ăn dưa muối vì không qua đun nấu có thể giữ lại các chất chống oxy hóa gần như nguyên vẹn.

Làm gì để giảm chứng đầy bụng, khó tiêu trong những ngày Tết?

22:01:31 28/01/2025

Đặc biệt, ăn quá no, ăn quá nhanh, nhai không kỹ, ăn không đúng bữa, vừa ăn xong đã nằm ngay khiến cho hoạt động tiêu hóa bị đình trệ, thực phẩm không tiêu hóa được gây chướng bụng, đầy hơi.

Cách xử trí và giảm tác nhân dị ứng ở trẻ

09:26:25 28/01/2025

Khi thấy bề mặt da có hiện tượng mẩn đỏ, ngứa rát, tuyệt đối không được gãi để tránh làm da bị tổn thương nặng hơn, trong trường hợp cần thiết phải đến gặp bác sĩ, tránh tình trạng nhiễm trùng da.

Vụ ngộ độc do uống nhầm thuốc chuột: 23 bệnh nhi đã được ra viện

09:24:13 28/01/2025

Các cháu có tổn thương não, trong ngày 28-29 Âm lịch chụp lại MRI não, nếu ổn thì cũng có thể chuyển viện hoặc ra viện kèm đơn thuốc và hẹn khám lại.

Cách giảm đau bụng mỗi khi đến kỳ kinh nguyệt

08:20:35 28/01/2025

Bác sĩ Hương khuyến cáo nếu các biện pháp trên không giảm được triệu chứng, người bệnh nên đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Tự chế pháo, nam thanh niên bị mù mắt, mất ngón tay

07:42:54 28/01/2025

Trước đó, anh N. mua nguyên vật liệu trôi nổi trên thị trường về nhà tự làm pháo nổ. Trong lúc thực hiện, quả pháo bất ngờ phát nổ dẫn tới các thương tích nói trên.