Tác động từ chiến thuật tấ.n côn.g mới của Nga vào phòng tuyến của Ukraine

Thay vì xuất phát từ tuyến sau, các đơn vị tấ.n côn.g tiề.n tuyến của Liên bang Nga giờ đây sẽ bố trí thiết bị bay không người lái góc nhìn thứ nhất trước khi tiến công và kích hoạt chúng ngay khi bắt đầu trận đán.h.

The Admiral – một loại thiết bị bay không người lái ( UAV) của Liên bang Nga có khả năng mang theo hai thiết bị bay không người lái góc nhìn thứ nhất (UAV FPV) được gắn bên dưới. Ảnh: Bộ Quốc phòng Liên bang Nga/X

Trong cuộc xung đột Nga-Ukraine, các lực lượng Liên bang Nga tiếp tục ưu tiên các cuộc tấ.n côn.g trên bộ mặc dù chịu nhiều tổn thất đáng kể.

Theo báo cáo của Viện Dịch vụ Hoàng gia Anh (RUSI) công bố ngày 14/2/2025, một chiến thuật mới đã xuất hiện: lực lượng của bên tấ.n côn.g hiện mang theo thiết bị bay không người lái góc nhìn thứ nhất (UAV FPV) ra tiề.n tuyến, cho phép các sĩ quan điều khiển tấ.n côn.g vào vị trí địch nhanh hơn. Chiến thuật này, được nhấn mạnh bởi blogger quân sự Unfair Advantage và chuyên gia Samuel Bendett, nhằm duy trì áp lực liên tục lên lực lượng bên phòng thủ bằng hỏa lực chính xác và bền vững.

Báo cáo của RUSI cung cấp phân tích chuyên sâu về cách thức các cuộc tấ.n côn.g của Liên bang Nga dựa vào phương tiện bọc thép và xe cơ động hạng nhẹ để đưa binh sĩ tiếp cận gần phòng tuyến của Ukraine trước khi triển khai bộ binh. Một khi đã chiếm được vị trí ẩn nấp, binh sĩ Liên bang Nga thường giữ vững trận địa, chờ đợi các đợt tiếp viện liên tiếp cho đến khi hội đủ quân số để triển khai tổng tấ.n côn.g. Các cuộc tấ.n côn.g này thường được thực hiện theo nhóm nhỏ từ 10 đến 30 binh sĩ. Dù nhiều đợt tấ.n côn.g thất bại, nhưng các lực lượng Liên bang Nga dựa vào việc triển khai liên tục với tần suất cao để bào mòn hệ thống phòng thủ và dần chiếm được thêm diện tích ở Ukraine. Một lữ đoàn Ukraine báo cáo rằng họ phải đối mặt với trung bình 27 cuộc tấ.n côn.g mỗi ngày tại một khu vực, cho thấy chiến thuật tiêu hao đang được các lực lượng Liên bang Nga tận dụng triệt để.

Các cuộc tấ.n côn.g này được hỗ trợ bởi bom lượn (glide bombs), pháo binh và thiết bị bay không người lái góc nhìn thứ nhất. Tuy nhiên, bom lượn phải được lập trình trước khi phóng, dẫn tới hạn chế về khả năng điều chỉnh trong các tình huống chiến đấu linh hoạt. Việc thiếu hụt pháo binh và sự chậm trễ trong liên lạc giữa bộ binh với các đơn vị hỗ trợ hỏa lực càng làm giảm tính linh hoạt trong chiến đấu. Trong bối cảnh đó, thiết bị bay không người lái góc nhìn thứ nhất giúp khắc phục những hạn chế này bằng cách thực hiện các cuộc tấ.n côn.g nhanh, có độ chính xác cao vào vị trí phòng thủ của đối phương, lấp đầy khoảng trống trong hệ thống chi viện hỏa lực theo thời gian thực.

Thông thường, thiết bị bay không người lái góc nhìn thứ nhất được phóng từ phía sau chiến tuyến, cho nên phải mất vài phút để tiếp cận mục tiêu, làm giảm hiệu quả trong các cuộc tấ.n côn.g tốc độ cao. Hơn nữa, tại một thời điểm, mỗi người điều khiển chỉ có thể vận hành một thiết bị bay không người lái, dẫn tới hạn chế số lượng đòn đán.h có thể thực hiện đồng thời. Chiến thuật mới của Liên bang Nga giảm bớt những hạn chế này bằng cách triển khai thiết bị bay không người lái ngay tại tiề.n tuyến, giúp rút ngắn đáng kể thời gian bay và duy trì áp lực lên lực lượng phòng thủ. Một nhóm tấ.n côn.g 10 người có thể mang theo hơn hai chục UAV cùng với trang bị tiêu chuẩn, trong khi các sĩ quan điều khiển vẫn ở phía sau để vận hành thiết bị từ xa.

Theo Unfair Advantage, các đơn vị tấ.n côn.g tiền tuyến sẽ bố trí thiết bị bay không người lái góc nhìn thứ nhất trước khi tiến công và kích hoạt chúng ngay khi bắt đầu trận đán.h. Cách tiếp cận này giúp giảm thời gian tấ.n côn.g xuống chỉ còn vài giây, cho phép duy trì nhịp độ tấ.n côn.g liên tục và có sự phối hợp cao. Các thiết bị bay không người lái góc nhìn thứ nhất này được cài đặt sẵn để triển khai nhanh, giúp binh sĩ tiề.n tuyến không cần thao tác phức tạp, đảm bảo tích hợp liền mạch vào chiến dịch tác chiến.

Chiến thuật này tương đồng với khái niệm HellHives do công ty VRR của Mỹ phát triển, trong đó các đơn vị thiết bị bay không người lái được bố trí sẵn có thể được kích hoạt từ xa khi cần. VRR cũng đã nghiên cứu khả năng triển khai các đơn vị thiết bị bay không người lái này thông qua phương tiện có người lái và không người lái. Ở Ukraine, các robot mặt đất – vốn đã được sử dụng cho vận chuyển tiếp tế và rà phá mìn – có thể được điều chỉnh để triển khai hệ thống thiết bị bay không người lái tương tự, giúp tự động hóa quy trình này hơn nữa.

Việc áp dụng chiến thuật này có thể làm thay đổi cục diện chiến trường. Trước đây, thiết bị bay không người lái chủ yếu mang lại lợi thế cho lực lượng phòng thủ bằng cách tăng cường khả năng trinh sát và gây gián đoạn các cuộc tiến công của đối phương trước khi họ kịp tiếp cận phạm vi giao chiến. Tuy nhiên, việc triển khai thiết bị bay không người lái góc nhìn thứ nhất gần hơn với phòng tuyến địch có thể đảo ngược lợi thế này sang phía quân tấ.n côn.g bằng khả năng thực hiện các cuộc tấ.n côn.g gần như tức thời. Mặc dù có nhiều tiềm năng, chiến thuật này vẫn dễ bị vô hiệu hóa bởi các biện pháp đối phó như hệ thống tác chiến điện tử và vũ khí chống thiết bị bay không người lái, có thể làm giảm hiệu quả của nó trong dài hạn.

Quân đội Liên bang Nga đang vận hành một loạt thiết bị bay không người lái, với nhiều chức năng khác nhau, bao gồm thiết bị bay không người lái cảm tử, thiết bị bay không người lái trinh sát và đạn tuần kích (loitering munitions). Một số mẫu thiết bị bay không người lái được triển khai phổ biến bao gồm Orlan-10, chuyên trinh sát chiến thuật và hiệu chỉnh hỏa lực pháo binh, và Lancet, được thiết kế để tấ.n côn.g chính xác vào mục tiêu bọc thép và hệ thống phòng không. Ngoài ra, các thiết bị bay không người lái trinh sát tầm xa như Zala và Mohajer-6 (do Iran sản xuất) cung cấp thông tin tình báo theo thời gian thực, hỗ trợ điều phối các cuộc tấ.n côn.g.

Hệ thống tác chiến điện tử cũng được tích hợp vào các hoạt động này để gây nhiễu liên lạc của đối phương và vô hiệu hóa thiết bị bay không người lái địch, giúp tăng cường quyền kiểm soát không phận chiến thuật của Liên bang Nga. Cách tiếp cận tổng hợp này nâng cao hiệu quả hoạt động bằng cách hạn chế khả năng nhận thức tình huống và phản ứng của đối phương, tạo ra lợi thế trong các khu vực giao tranh ác liệt.

Việc tích hợp triển khai thiết bị bay không người lái tự động theo mô hình HellHives có thể tiếp tục đẩy nhanh nhịp độ chiến đấu. Ở Ukraine, robot mặt đất có thể được sử dụng để hỗ trợ chiến thuật này, cho phép một chiến lược triển khai thiết bị bay không người lái nhất quán và hiệu quả hơn. Dù những tiến bộ này chủ yếu có lợi cho lực lượng phòng thủ, việc điều chỉnh chúng cho chiến thuật tấ.n côn.g có thể tạo ra những thay đổi đáng kể trong cách thức giao tranh. Tuy nhiên, các biện pháp đối phó của Ukraine, bao gồm công nghệ phát hiện tiên tiến và hệ thống vô hiệu hóa thiết bị bay không người lái, vẫn sẽ là yếu tố quyết định khả năng áp dụng chiến thuật này trong dài hạn.