Tác động của vụ khủn.g b.ố ở New Orleans đối với chiến lược chống IS của ông Trump
Vụ tấ.n côn.g khủng bố đẫm má.u ở New Orleans vào ngày đầu năm mới, do một người đàn ông bị tổ chức khủn.g b.ố Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng cực đoan hóa thực hiện, đã làm dấy lên lo ngại về nguy cơ xảy ra thêm các vụ tấ.n côn.g tương tự.
Lực lượng chức năng điều tra tại hiện trường vụ lao xe vào đám đông tại thành phố New Orleans, bang Louisiana, Mỹ ngày 1/1/2025. Ảnh: AP/TTXVN
Vụ việc cũng đặt ra câu hỏi về tác động của chính sách đối ngoại “cô lập” mà Tổng thống đắc cử Donald Trump theo đuổi trong cuộc chiến chống khủn.g b.ố.
Shamsud-Din Jabbar, 42 tuổ.i, một cựu binh quân đội Mỹ sống tại Texas và từng làm việc cho công ty Deloitte, đã lái một chiếc xe tải lao vào đám đông trên đường Bourbon đông đúc, khiến 14 người thiệ.t mạn.g vào ngày 1/1.
Đây là vụ tấ.n côn.g lấy cảm hứng từ IS đầu tiên trên đất Mỹ kể từ năm 2017. Kẻ khủn.g b.ố Jabbar đã bị cảnh sát bắ.n chế.t ngay sau đó.
Mặc dù IS đã suy yếu đáng kể nhờ chiến dịch của Mỹ tại Iraq và Syria, nhưng tổ chức này đã hồi sinh trong những năm gần đây và đã thực hiện một loạt vụ tấ.n côn.g chết người trên toàn cầu trong năm 2024.
Giới chức Mỹ nhấn mạnh rằng việc duy trì hiện diện quân sự tại Iraq và Syria là rất quan trọng để kiểm soát mối đ.e dọ.a từ IS. Tuy nhiên, Tổng thống đắc cử Trump đã tỏ dấu hiệu muốn rút giảm lực lượng tại khu vực Trung Đông. Tháng trước, ông kêu gọi thực hiện chính sách không can thiệp vào Syria sau khi chính phủ của ông Bashar al-Assad sụp đổ.
Aaron Zelin, nhà nghiên cứu cao cấp tại Viện Chính sách cận Đông Washington (Mỹ), cảnh báo rằng nếu ông Trump giảm mạnh hiện diện của Mỹ tại khu vực, IS có thể hồi sinh mạnh mẽ.
Theo ông, điều này sẽ là một sai lầm lớn, tương tự như việc Mỹ rút quân khỏi Iraq năm 2011, dẫn đến sự quay lại của IS vào năm 2014.
Dưới thời Tổng thống Biden, Mỹ vẫn duy trì trọng tâm vào việc làm suy yếu IS. Theo Phó phát ngôn viên Lầu Năm Góc Sabrina Singh, IS vẫn là mối đ.e dọ.a, mặc dù không còn ở mức nguy hiểm như một thập kỷ trước.
Hiện tại, Mỹ có khoảng 2.500 binh sĩ tại Iraq và khoảng 900 binh sĩ thường trực tại Syria, con số này tăng tạm thời lên 2.000 do một đợt triển khai gần đây. Mặc dù ông Trump chưa đưa ra quyết định rút quân cụ thể khỏi Syria, ông từng hạ thấp số lượng binh sĩ Mỹ tại đây trong nhiệm kỳ đầu.
Video đang HOT
Ông Colin Clarke, Giám đốc nghiên cứu tại Soufan Group, nhận định nếu chính sách đối ngoại của ông Trump có xu hướng cô lập, một IS hồi sinh có thể buộc ông phải suy nghĩ lại. Dù không cần triển khai thêm binh sĩ, Mỹ vẫn cần tiếp tục duy trì các cuộc tấ.n côn.g vào tổ chức này.
Bất chấp những thất bại lớn về lãnh thổ, IS vẫn duy trì sự hiện diện trực tuyến mạnh mẽ, sử dụng mạng xã hội và tuyên truyền để cực đoan hóa các cá nhân trên toàn thế giới.
Ông Jason Blazakis, giáo sư tại Viện Nghiên cứu Quốc tế Middlebury, cho rằng IS đang tìm cách truyền cảm hứng cho các vụ tấ.n côn.g phức tạp hơn, bao gồm việc sử dụng thiết bị bay không người lái và công nghệ mới.
Dẫu vậy, một số chuyên gia nhận thấy sức hút từ hệ tư tưởng của IS đang suy giảm. Ông Antoine Baudon, Phó giám đốc trung tâm quốc tế về chống khủn.g b.ố, nhận định rằng các cuộc tấ.n côn.g gần đây của IS ít nhận được sự ủng hộ và tán dương như trước đây, cho thấy tổ chức này ngày càng bị cô lập.
Với việc ông Trump chuẩn bị nhậm chức, các quyết định liên quan đến Trung Đông và chiến lược chống IS sẽ có tác động lớn không chỉ với an ninh khu vực mà còn cả toàn cầu.
Trong bối cảnh này, nhiều chuyên gia khuyến nghị Mỹ nên tiếp tục hợp tác với các đối tác quốc tế để ngăn chặn sự hồi sinh của tổ chức khủn.g b.ố này.
Các nhâ.n chứn.g ám ảnh với tiệc Năm mới kinh hoàng ở Khu phố Pháp, New Orleans
Vụ tấ.n côn.g khiến 15 người chế.t và khoảng 30 người bị thương diễn ra khi bữa tiệc mừng Năm mới vẫn đang kéo dài như thường lệ trên phố Bourbon, nằm trong khu phố biểu tượng nhất ở New Orleans.
Lực lượng chức năng điều tra tại hiện trường vụ lao xe vào đám đông tại thành phố New Orleans, bang Louisiana, Mỹ ngày 1/1/2025. Ảnh: AP/TTXVN
Lúc đó chỉ mới hơn 3 giờ sáng 1/1, và trong khi phần lớn nước Mỹ đã đi ngủ sau giao thừa, bữa tiệc vẫn diễn ra, như thường lệ, trên Phố Bourbon ở New Orleans.
Sau đó, tiếng một chiếc xe bán tải màu trắng tăng tốc vang lên. Trong chớp mắt, không gian công cộng nổi tiếng nhất của thành phố biến thành một cảnh tượng chế.t chóc và kinh hoàng.
"Chúng tôi nghe thấy hắn ta dậm vào chân ga, rồi tiếng va chạm và tiếng la hét", Kimberly Stricklin, người đã cùng chồng chứng kiến chiếc xe tải lao vào phố Bourbon và đâ.m vào đám đông, cho biết. "Mất một lúc để nhận ra, cảnh tượng thật đáng sợ, như trong phim kinh dị vậy".
Stricklin cho biết bà bị ám ảnh với tiếng hét của một nạ.n nhâ.n. "Tôi không thể nào hết ám ảnh bởi tiếng hét của cô gái đó".
Nghi vấn liên quan đến IS
Được các nhà chức trách liên bang mô tả là một hành động khủn.g b.ố có chủ đích, vụ tấ.n côn.g rạng sáng 1/1 đã giế.t chế.t ít nhất 15 người, làm bị thương khoảng 30 người khác và khiến New Orleans rúng động. Các nhà điều tra cho biết tại một cuộc họp báo ngày 1/1 rằng họ tin rằng gã tài xế không hành động một mình.
Gã đàn ông điều khiển chiếc xe tử thần, kẻ đã thiệ.t mạn.g trong cuộc đấu sún.g với cảnh sát, được FBI xác định là Shamsud-Din Bahar Jabbar, 42 tuổ.i, một công dân Mỹ và là cựu chiến binh Quân đội Mỹ, người bang Texas. Hắn đã cải sang đạo Hồi và có những hành động thất thường trong những tháng gần đây.
Các nhà chức trách cho biết nghi phạm đã chất vũ khí và ít nhất một loại chất nổ tự chế lên chiếc xe bán tải gây án, và một lá cờ của khủn.g b.ố Nhà nước Hồi giáo được tìm thấy trên moóc kéo của chiếc xe Ford mà hắn đi thuê.
Trong một bài phát biểu ngắn tại Trại David, Tổng thống Biden cho biết FBI báo cáo với ông rằng gã Jabbar đã đăng video lên mạng xã hội "chỉ vài giờ" trước vụ tấ.n côn.g "cho thấy hắn lấy cảm hứng" từ Nhà nước Hồi giáo.
Trong khi các nhân viên thực thi pháp luật rà soát Khu phố Pháp để tìm kiếm các gói hàng đáng ngờ và những mối đ.e dọ.a tiềm ẩn khác cũng như các bằng chứng, chính quyền đã kêu gọi công chúng gửi thông tin để hỗ trợ cho cuộc điều tra và tuyên bố sẽ truy tìm tất cả những người liên quan đến vụ tấ.n côn.g.
"Chúng tôi có kế hoạch, chúng tôi biết phải làm gì và chúng tôi sẽ bắt được những kẻ này", Anne Kirkpatrick, cảnh sát trưởng New Orleans, cho biết tại một cuộc họp báo vào chiều 1/1 (theo giờ địa phương).
Theo Đài CNN, cơ quan điều tra đã trích xuất từ điện thoại của Jabbar một loạt video quay cảnh tên này bàn về kế hoạch sá.t hạ.i gia đình và dự định gia nhập IS.
Hiện trường vụ lao xe vào đám đông tại thành phố New Orleans, bang Louisiana, Mỹ ngày 1/1/2025. Ảnh: AP/TTXVN
Đối với những cư dân theo dõi diễn biến sự việc, ngày hôm đó vừa đáng sợ vừa như siêu thực. Brian O'Brien, 57 tuổ.i, một hướng dẫn viên du lịch sống cách phố Bourbon một dãy nhà, cho biết ông thức dậy lúc sáng sớm và thấy một cảnh sát tiểu bang đang kiểm tra một chiếc tủ lạnh công cộng đặt cách hiên nhà ông khoảng 30 mét. Theo ông O'Brien, viên cảnh sát nói rằng chiếc tủ lạnh chứa các ống nước, băng dính, rất nhiều đinh, và một đội phá bom đã đến ngay sau đó để kích nổ những thứ bên trong.
O'Brien nhớ lại rằng ông đã nghe thấy tiếng hét "Có lửa trong lỗ!" trong khi ông ngồi, bịt tai, ở một khoảng cách an toàn. "Tôi vẫn còn sốc", ông nói.
Tiến sĩ Dwight McKenna, chuyên gia giám định t.ử th.i của New Orleans, cho biết trong một cuộc phỏng vấn vào tối 1/1 (theo giờ địa phương) rằng số người t.ử von.g có thể tiếp tục tăng trong những ngày tới.
Cú đán.h vào nước Mỹ
Trước khi chính quyền xác định được tài xế là cựu chiến binh Quân đội Mỹ, một số báo cáo ban đầu cho thấy chiếc xe đã đi qua biên giới từ phía Mexico. Tổng thống đắc cử Donald Trump đã nhanh chóng khẳng định trên mạng xã hội rằng những lời lên án của ông đối với những người nhập cư không có giấy tờ là có cơ sở.
Bộ trưởng Tư pháp Mỹ Merrick B. Garland cho biết các nhà điều tra liên bang đang coi vụ tấ.n côn.g là một hành động khủn.g b.ố. Việc nghi phạm sử dụng xe tải làm vũ khí, cùng với việc phát hiện ra một quả bom tự chế trong chiếc tủ lạnh gần hiện trường khiến các quan chức kết luận rằng mục tiêu của vụ tấ.n côn.g là gây ra thương vong cho nhiều dân thường.
Nằm dọc theo bờ cong của sông Mississippi, Khu Phố Pháp nổi tiếng với kiến trúc đặc biệt, ban công trang trí công phu, phong cách châu Âu và bối cảnh tiệc tùng thâu đêm. Các lễ hội sôi động trên phố Bourbon, nơi xảy ra vụ tấ.n côn.g, thu hút du khách từ khắp nơi trên thế giới.
"Bạn đang nói về một trong những thành phố mang tính biểu tượng nhất và là một trong những con phố dễ nhận biết nhất trên thế giới", Oliver Thomas, một thành viên hội đồng thành phố New Orleans, cho biết sau vụ tấ.n côn.g. "Vì vậy, đây không thực sự chỉ là một thông điệp và một cú đán.h vào New Orleans. Đây là vào nước Mỹ."
Các đoạn video clip do các nhâ.n chứn.g đăng tải trên mạng xã hội cho thấy phố Bourbon tan tác, th.i th.ể các nạ.n nhâ.n nằm rải rác trên đường phố, những chiếc cốc lăn lóc.
Vụ tấ.n côn.g, do một kẻ tấ.n côn.g "muốn làm hại càng nhiều người càng tốt", đã nhắm vào một khu vực mà đám đông có thể tụ tập bất cứ lúc nào - Jason Williams, công tố viên quận, đại diện cho New Orleans cho biết.
Lực lượng thực thi pháp luật tại hiện trường vụ đâ.m xe ở New Orleans, bang Louisiana, Mỹ ngày 1/1/2025. Ảnh: AP/TTXVN
New Orleans cũng đang chuẩn bị tổ chức trận Siêu Cúp Bóng bầu dục tại Superdome vào ngày 9/2 tới, một sự kiện dự kiến sẽ thu hút hàng trăm nghìn du khách đến thành phố.
Vụ đâ.m xe sáng 1/1 là vụ mới nhất trong một loạt các vụ tấ.n côn.g bằng xe vào đám đông. Chiến thuật này thường được các tổ chức cực đoan và những cá nhân cực đoan sử dụng để giế.t ngườ.i, làm bị thương và gieo rắc nỗi sợ hãi. Trong vài tuần qua, đã xảy ra các vụ tấ.n côn.g bằng xe chế.t chóc trên thế giới, trong đó có vụ xe lao vào đám đông chợ Giáng sinh ở Magdeburg, Đức hôm 21/12/2024 làm 5 người chế.t và vụ đâ.m xe làm ít nhất 35 người thiệ.t mạn.g, 43 người bị thương nặng ở thành phố Chu Hải, tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc vào tháng 11 năm ngoái.
Điểm chung trong vụ xe tải khủn.g b.ố ở New Orleans và xe Tesla nổ ở Las Vegas Những người thuê cả hai phương tiện này đều sử dụng Turo, một ứng dụng mà người dùng kết nối trực tiếp, không qua máy chủ hoặc bên trung gian. Các quan chức đang điều tra những mối liên quan có thể có giữa hai vụ án. Hiện trường vụ lao xe vào đám đông tại thành phố New Orleans, bang Louisiana, Mỹ...