“Tà dược” ép chín trái cây

Thuố.c ép chín trái cây hiệu “ Trái Chín” được ví như thứ “thần dược” hô biến trái xanh thành trái chín đang được sử dụng rộng rãi, nhưng trong đăng ký sản xuất lại là… phân bón lá.

Dễ dàng mua thuố.c “Trái Chín” nhưng sử dụng vào việc gì, liều lượng ra sao khó ai kiểm soát được – Ảnh: Hoàng Việt

Trong vai dân buôn trái cây, chúng tôi đến hiệu thuố.c bảo vệ thực vật (BVTV) T. (đường Hoàng Diệu, thị xã Long Khánh, Đồng Nai), hỏi mua thuố.c ép chín trái cây. Cô gái bán hàng nhìn dò xét một lúc khá lâu rồi cho biết chỉ bán loại thuố.c hiệu “Trái Chín”, giá 40.000 đồng/chai 500 ml , loại này không bị cấm. Chúng tôi ngỏ ý tìm mua loại thuố.c “nặng đô” hơn, cô bán hàng từ chối do “không còn loại nào khác”. Tìm đến một tiệm thuố.c BVTV khác cũng ở Đồng Nai, người bán cũng e dè dò xét, rồi cho biết chỉ bán loại “Trái Chín”, muốn mua bao nhiêu cũng được.

Trái non cũng chín

Thông qua giới thiệu, bà Sáu (chủ vườn trái cây ở Long Khánh, Đồng Nai) cho biết thị trường còn có loại thuố.c ép chín trái cây dạng viên của Trung Quốc, giá 25.000 đồng/viên. Khi bỏ vào nước, thuố.c sẽ sủi bọt như viên sủi. Dùng loại này trái cây xanh cỡ nào cũng chín ngay chỉ sau 1-2 ngày. Nhưng khi bà Sáu giới thiệu chúng tôi liên hệ với ông V. (một chủ vựa mít ở Long Khánh), thì ông này cho rằng loại thuố.c ép chín trái cây của Trung Quốc bị cấm, nếu phát hiện bị bắt, bị phạt nên đại lý thuố.c BVTV không còn bán nữa. “Hiện nay chỉ sử dụng thuố.c “Trái Chín”. Nếu muốn chín nhanh hơn, chỉ cần pha thuố.c đậm là được, tăng liều lượng thì trái non cũng chín”, ông V. nói. Nhưng bà Sáu thì khẳng định, dù cấm nhưng thuố.c của Trung Quốc vẫn được bán lén lút, chỉ khách quen mới bán.

Tại Bến Tre, mỗi chai thuố.c ép chín trái cây hiệu “Trái Chín” cũng có giá khoảng 40.000 đồng. Theo ông Ly (ngụ Bến Tre), việc sử dụng thuố.c để ép chín chuối có cả chục năm trước. Tuy nhiên mấy năm gần đây thuố.c ép chín được sử dụng tràn lan và sử dụng cho nhiều loại trái cây khác, trong đó nhiều nhất là sầu riêng.

Tại TP.HCM, liên hệ theo số điện thoại trên chai thuố.c “Trái Chín”, một người đàn ông nghe máy và hướng dẫn chúng tôi đến thẳng xưởng sản xuất ở đường Hà Huy Giáp (Q.12, TP.HCM) mua hàng. Theo thông tin ghi trên chai thuố.c hiệu “Trái Chín”, đơn vị sản xuất là Công ty TNHH sinh học HPH (327/37 Hà Huy Giáp, P.Thạnh Xuân, Q.12, TP.HCM). Về cách dùng, chỉ cần phun nhúng trái cây xanh (trái cần làm chín), như xoài, mít, chuối, cam quýt, bưởi, sầu riêng, bơ, nho, chôm chôm, sapo, thanh long, măng cụt… Đối với trái cà phê, tiêu sau khi hái có thể phun sương lên bề mặt trái, làm cho trái xanh chín đỏ tiện cho việc chế biến. Về thành phần, trên bao bì ghi: “Etylen 0,5%. Phụ gia ổn định”. Công dụng: “Làm cho trái cây chín nhanh, chín đều, đồng loạt, màu sắc đẹp, chống sượng. Đặc biệt, giúp cho trái sầu riêng chín nhanh, không bị sượng…”.

Sau 1 ngày 2 đêm kể từ lúc ngậm thuố.c, chuối xanh đồng loạt ngả màu vàng, thậm chí chuyển sang thâm đen

Càng đậm đặc càng chín nhanh

Chúng tôi liên hệ nhà sản xuất thuố.c “Trái Chín” và được tư vấn: “Nếu thuố.c dùng cho chuối, một chai 500 ml pha với 50 lít nước, chỉ cần ngâm xong là vớt ra ủ, không cần ngâm lâu 3 – 5 phút như hướng dẫn trên chai, để từ 2 – 3 ngày sẽ chín. Nếu muốn nhanh chín pha đậm hơn. Với sầu riêng pha đậm hơn, chai 500 ml pha 20 lít nước, ngâm sầu riêng vào thuố.c rồi vớt ra, khoảng 3 – 4 ngày sau sẽ chín. Với mít cần để thuố.c đậm đặc đâ.m trực tiếp vào cuống mít, khoảng 5 cc thuốc/trái lớn, 3 cc thuốc/ trái nhỏ. Chỉ cần bơm thuố.c hôm nay ngay hôm sau mít chín”.

Sau khi được tư vấn, tối ngày 9.10 chúng tôi bắt đầu làm thực nghiệm trên chuối xanh. Anh Hiền (một người buôn chuối có thâm niên trong nghề, ở Q.9, TP.HCM) đã cung cấp chuối “đẹc” để làm. Số chuối nguyên liệu này, theo anh Hiền nếu ủ bằng khí đá thông thường mất ít nhất 1 tuần mới có thể chín. Riêng với chuối lẻ là hàng phế phẩm, vừa non vừa lép, rất khó chín.

Chúng tôi pha thuố.c với nước lã (tỷ lệ cao hơn theo hướng dẫn nhà sản xuất ghi trên chai) và được dung dịch màu vàng, không mùi. Sau đó ngâm chuối xanh vào dung dịch này khoảng 2 phút rồi vớt ra, để ở môi trường bình thường. Đến sáng ngày 11.10 thì số chuối “ngậm” thuố.c này chín vàng, màu rất đẹp. Một số thì chuyển sang màu thâm đen. Thậm chí số chuối non phế phẩm cũng chín vàng. Anh Hiền cho rằng, dù người có kinh nghiệm cũng không thể phân biệt được chuối chín bằng cách ủ truyền thống và chuối chín do ngậm thuố.c kiểu này. Tiếp tục theo dõi, sang đến ngày thứ 3 thì chuối chuyển sang màu thâm đen, cuống bắt đầu teo lại. Sau 5 ngày, số chuối này rục rã, bủn, tự rụng trái khỏi cuống, đen xì.

Sau 5 ngày 6 đêm ngậm thuố.c, chuối xanh biến thành chuối rục, bủn, đen xì

Chỉ là… phân bón lá

Liên hệ Chi cục BVTV TP.HCM, cán bộ thanh tra đơn vị này khẳng định, hiện trong danh mục thuố.c BVTV không có loại nào ép chín trái cây. Sản phẩm “Trái Chín” của Công ty TNHH sinh học HPH sản xuất đăng ký là phân bón lá, không phải thuố.c BVTV, không nằm trong danh mục thuố.c BVTV, cũng không đăng ký với đơn vị này. Loại thuố.c này không được phép sử dụng. “Quy định của pháp luật không cho sử dụng loại thuố.c này xử lý chín trái cây. Nếu ngành chức năng kiểm tra trái cây phát hiện độc chất, người dùng thuố.c này sẽ bị phạt”, vị cán bộ thanh tra này nói.

Ông Nguyễn Bá Tùng, Thanh tra Chi cục BVTV Đồng Nai cũng khẳng định: “Sản phẩm “Trái Chín” không nằm trong danh mục thuố.c BVTV. Việc người dân sử dụng thuố.c này vô tội vạ, pha đậm đặc, liều lượng cao hơn hướng dẫn của nhà sản xuất chắc chắn trái cây sẽ tồn dư thuố.c, ảnh hưởng sức khỏe người dùng”.

Nhưng điều đáng lo ngại là trong khi cơ quan chức năng vẫn còn “nghiên cứu” thì phân bón lá núp dưới nhãn hiệu thuố.c “Trái Chín” đã và đang đ.e dọ.a sức khỏe người tiêu dùng.

Sản phẩm “Trái Chín” không nằm trong danh mục thuố.c bảo vệ thực vật. Việc người dân sử dụng thuố.c này vô tội vạ, pha đậm đặc, liều lượng cao hơn hướng dẫn của nhà sản xuất chắc chắn trái cây sẽ tồn dư thuố.c, ảnh hưởng sức khỏe người dùng Ông Nguyễn Bá Tùng, Thanh tra Chi cục BVTV Đồng Nai

Theo Thanh niên