Syria: Lệnh ngừng bắn bị phá vỡ “từ trứng nước”?

Sát thời hạn chót rút quân 10-4, chính phủ Syria đột ngột ra điều kiện: yêu cầu phe đối lập “cam kết bằng văn bản” về thời điểm ngừng bắn.

Theo kế hoạch của đặc phái viên Liên Hiệp Quốc và Liên đoàn Ả Rập (AL) Kofi Annan, 10-4 là thời hạn chót rút quân của quân chính phủ Syria. Trong vòng 48 tiếng sau, cả hai phe chính phủ và đối lập phải ngừng bắn.

Tuy nhiên, trong ngày 8-4, Bộ Ngoại giao Syria tuyên bố trước khi rút quân, chính phủ cần cam kết hạ vũ khí bằng văn bản từ phía quân nổi dậy.

Biểu tình chống chính phủ ở Idlib ngày 6-4. Ảnh: Reuters

Chỉ huy của lực lượng Quân đội Syria tự do (FSA), ông Riad al-Asaad, cho biết lực lượng của ông sẵn sàng thực hiện lệnh ngừng bắn nhưng FSA không thừa nhận chính quyền của Tổng thống Bashar al-Assad và do đó “không cam kết gì”. “Chúng tôi sẽ đưa ra sự đảm bảo và những cam kết của mình với cộng đồng quốc tế, chứ không phải chế độ ở Damascus” – ông nói.

Damascus còn khẳng định tuyên bố chấp nhận kế hoạch của ông Annan mà họ đưa ra đã bị hiểu sai, đồng thời cho rằng có thể sẽ không rút quân trong tình hình hiện nay. Bên cạnh một văn bản cam kết từ phe đối lập, Ngoại trưởng Syria Jihad Makdessi nói Syria cũng muốn ông Annan phải đảm bảo Qatar, Thổ Nhĩ Kỳ và Ả Rập Saudi ngừng kế hoạch viện trợ tài chính và vũ khí cho “các nhóm khủng bố” ở Syria.

Sự kiện này càng làm dấy lên nghi ngờ về khả năng thực hiện thỏa thuận ngừng bắn của chính quyền ông Assad.
Những ngày gần đây, thay vì chuẩn bị rút quân thì quân đội Syria tăng cường tấn công các khu dân cư ở nhiều địa phương.

Các nhà hoạt động ước tính ít nhất 21 người và nhiều nhất là 40 người đã chết trong ngày 8-4. Nhà hoạt động Tarek Badrakhan ở Homs mô tả một cuộc tấn công vào trung tâm điểm nóng này của quân chính phủ: “Súng cối bắn như mưa”. Trước đó, 7-4 bị xem là “ngày đẫm máu” với gần 130 người thiệt mạng, trong đó có 86 dân thường.

Hội đồng Dân tộc Syria ( SNC), đứng đầu phe đối lập, đã kêu gọi Liên Hiệp Quốc can thiệp. Một tuyên bố của SNC nêu rõ: “Chúng tôi kêu gọi Hội đồng Bảo an can thiệp ngay lập tức nhằm chấm dứt cuộc khủng hoảng nhân đạo, bằng việc thông qua một nghị quyết theo điều 7 Hiến chương Liên Hiệp Quốc nhằm bảo vệ dân thường”.

Cùng ngày, ông Annan cho biết ông rất “sốc” khi nghe tin về tình trạng bạo lực leo thang bất chấp hạn chót ngừng bắn đang đến gần. Trong một tuyên bố, ông Annan cho biết: “Tôi rất đau buồn khi biết bạo lực đang gia tăng tại một số thị trấn và làng mạc ở Syria, dẫn tới những con số đáng báo động về thương vong, người tị nạn, người phải sơ tán”.

Biểu tình ủng hộ ông Assad ở thủ đô Damascus. Ảnh: AP

Trong khi đó, người phát ngôn bộ chỉ huy liên hợp của FSA, Đại tá Qassem Saad al-Deen, ngày 8-4 cho biết lực lượng nổi dậy Syria sẽ tuân thủ thời hạn chót ngừng bắn vào ngày 10-4, ngay cả khi chính phủ không rút quân khỏi các thành phố.

Ông al-Deen nói: “Chúng tôi sẽ ngừng bắn như đã cam kết với Liên Hiệp Quốc. Tuy nhiên, nếu quân chính phủ khai hỏa, chúng tôi sẽ lại cầm vũ khí và chống lại họ”.

Còn Đại tá Riad al-Asaad, thủ lĩnh FSA, cùng ngày cho rằng kế hoạch hòa bình của ông Annan chắc chắn sẽ thất bại vì chính phủ Syria sẽ không thực hiện nó. Ông nói: “Damascus sẽ không thực thi kế hoạch này. Kế hoạch đó sẽ thất bại”.

Theo Người Lao Động