Sửa Hiến pháp: Đề cao trách nhiệm Thủ tướng

Mai Hoàng Minh12:23 18/05/2013

Thứ trưởng Hoàng Thế Liên cho biết, Chính phủ muốn Hiến pháp sửa đổi ghi rõ Quốc hội quyết định những vấn đề gì. Những vấn đề không quy định cho Quốc hội, nghĩa là Chính phủ có thể quyết định.

Tại cuộc họp báo sáng (17/5), Thứ trưởng Bộ Tư pháp – Hoàng Thế Liên (Ủy viên Ban chỉ đạo về tổng kết thi hành Hiến pháp năm 1992, Tổ trưởng Tổ giúp việc của Ban chỉ đạo, người phát ngôn của Ban chỉ đạo) đã trả lời của PV về việc tổng kết công tác lấy ý kiến Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 của Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương.

Xin ông cho biết, hiện nay, Ủy ban Dự thảo nhận được những góp ý, phản hồi thế nào về Dự thảo sửa đổi Hiến pháp, tiếp thu được bao nhiêu?

Có 7 nhóm kiến nghị tập trung chủ yếu nói về Chính phủ, Hội đồng Nhân dân, quyền con người… Hiện chưa có dịp tổng kết mức độ tiếp thu là bao nhiêu. Nhưng chúng tôi cam đoan là tới đây sẽ có thông tin về vấn đề này.

Nhìn chung chúng tôi thấy, chất lượng ý kiến cho việc dự thảo tốt hơn trước. Tuy vậy, có những kiến nghị rất hay, tâm đắc, nhưng lý luận và cơ sở thực tiễn chưa thuyết phục. Chúng tôi sẽ tiếp tục đưa thêm lập luận về những vấn đề chúng tôi đã nêu để thuyết phục Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp tiếp thu càng nhiều càng tốt.

Bộ Tư pháp và Văn phòng Chính phủ có dự kiến công bố công khai những ý kiến góp ý sửa đổi Hiến pháp được tổng hợp lên các phương tiện thông tin đại chúng hay không?

Ủy ban dự thảo sẽ tiếp nhận các ý kiến, tổng hợp lại thành một tờ trình về việc tiếp thu và giải trình ý kiến nhân dân. Hiện nay trong tay các Đại biểu Quốc hội đã có bản đó. Tới đây, Quốc hội họp sẽ công bố và chúng ta sẽ biết nhân dân góp ý như thế nào, được tiếp thu, giải trình như thế nào.

Đây là quy định của Ủy ban sửa đổi Hiến pháp. Chưa thấy có quy định đăng tải trên thông tin đại chúng, nên chúng tôi chưa làm. Tuy nhiên, chúng tôi sẽ đề xuất việc này.

Tổng kinh phí bỏ ra cho việc lấy ý kiến góp ý sửa đổi Hiến pháp là bao nhiêu tiền?

Đến nay chưa tổng kết. Nhưng chúng tôi cho rằng không nên nề hà điều này, miễn là hoàn thành nhiệm vụ.

Bộ Tài chính cho phép dùng kinh phí dự phòng trên một số nguyên tắc mà công văn của Chính phủ đã nêu. Do vậy, địa phương nào cần thì lấy kinh phí dự phòng của địa phương theo quy định mà Bộ Tài chính đã đưa ra.

Làm chính sách là xây đường đi cho dân tộc, cả trước mắt và lâu dài, nếu tốn kém cũng phải chấp nhận. Hiến pháp là sản phẩm cần lấy ý kiến rộng rãi của nhân dân.

Thứ trưởng Bộ Tư pháp – Hoàng Thế Liên chủ trì buổi họp báo

Video đang HOT

Có ý kiến cho rằng Hiến pháp phải tăng trách nhiệm của cá nhân Thủ tướng và các bộ trưởng?

Chính phủ có một số kiến nghị. Theo đó, Chính phủ đề nghị, trong Hiến pháp công nhận Chính phủ là cơ quan thực hiện quyền “hành pháp” thì không cần quy định Chính phủ là cơ quan “chấp hành của Quốc hội” nữa. Vì trong “hành pháp” đã bao hàm ý đó.

Thứ hai, Chính phủ cho rằng, phải quy định thẩm quyền của Chính phủ và của từng thành viên như thế nào để Chính phủ có một vị trí độc lập nhất định.

Hơn 90% luật, chính sách là do Chính phủ đề xuất trình Quốc hội để phê duyệt. Nhưng một số chính sách thuộc thẩm quyền điều hành của Chính Phủ thì cần cho phép Chính phủ có được quyết định nhằm chủ động ứng phó với tình hình kinh tế – xã hội.

Trong Chương Quốc hội, cần ghi rõ Quốc hội quyết định những vấn đề gì. Theo đó, những vấn đề không quy định cho Quốc hội, có nghĩa là Chính phủ có thể quyết định.

Mặt khác, Chính phủ cũng cho rằng, cần xác định rõ vị trí của Thủ tướng, Phó Thủ tướng và các thành viên. Được biết, Chính phủ đề xuất rằng, Chính phủ có trách nhiệm báo cáo công tác của mình trước nhân dân. Bộ trưởng cũng vậy. Tôi cho rằng, quy định này sẽ đề cao trách nhiệm của Thủ tướng và bộ trưởng trước nhân dân về nhiệm vụ của mình.

Về cơ chế bảo hiến, có đưa ra mô hình Tòa án Hiến pháp hay không?

Chúng ta đặt Hiến pháp là đạo luật cơ bản. Tòa án Hiến pháp thực chất là cơ chế sửa lỗi của số đông. Văn bản luật phải được thông qua theo số đông. Trước đây đã có đề xuất 3 mô hình: Thành lập tòa án Hiến pháp như một số nước; giao cho Tòa án tối cao; hoặc lập hội đồng hiến pháp.

Tuy nhiên, một thiết chế mới phải phù hợp với nguyên tắc tổ chức bộ máy Nhà nước.

Các nước theo tam quyền phân lập thành lập Tòa án Hiến pháp là đúng. Nhưng ở nước ta thiết chế Quốc hội là cơ quan quyền lực cao nhất. Đó là cơ quan duy nhất do nhân dân bầu ra.

Cân nhắc thì thấy Hội đồng Hiến pháp là hợp hơn cả với tư cách là do QH bầu ra. Hội đồng Hiến pháp thực hiện quyền phán quyết và có quyền ban hành một số chế tài đối với những cơ quan đã có văn bản trái Hiến pháp.

Theo 24h

"Trở lại nguyên lý cách mạng giải phóng dân tộc không thể là bước lùi"

"Chế độ dân chủ cộng hòa thành tựu tiên tiến của nhân loại mà Bác Hồ đã lựa chọn. Trở lại nền tảng bền vững trên cơ sở một học thuyết chính trị đã được tích tụ, kiểm chứng thì không thể nói là một bước lùi" - đại biểu Quốc hội Dương Trung Quốc trao đổi.

Là người từng phát biểu trước Quốc hội về vấn đề lấy lại tên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ngay từ thời điểm "manh nha" ý tưởng sửa Hiến pháp. Bản dự thảo Hiến pháp lần đầu tiên công bố để lấy ý kiến người dân không đề cập nội dung này. Sơ kết sau 1 tháng lấy ý kiến góp ý, UB Dự thảo sửa đổi Hiến pháp vẫn nêu quan điểm không tiếp thu đề xuất này. Ông có bất ngờ về bản dự thảo Hiến pháp mới với thiết kế về phương án thay đổi tên nước như ông từng kiến nghị?

Tôi rất mừng khi tại kỳ họp thứ 7 vừa rồi, Ban Biên tập sửa Hiến pháp đã thống nhất được việc đưa thêm phương án lấy lại tên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Cá nhân tôi đã phát biểu từ lâu về những nội dung cốt yếu, quan trọng của chế độ Dân chủ Cộng hòa.

Khi nghiên cứu lịch sử, tôi từng đặt câu hỏi, ai cũng biết Bác Hồ là cộng sản, đã trải qua chế độ Xô viết ở nước Nga, đã chứng kiến chế độ Xô Viết ở Quảng Châu mà tại sao khi lên nắm quyền lực trong tay Bác lại không đưa chế độ này vào Việt Nam mà lựa chọn rất sớm chế dộ Dân chủ cộng hòa? Theo tôi, có quyết định đó vì Bác đã tiếp nhận rất nhiều yếu tố tư tưởng chính trị của Hoa Kỳ và được Phương Đông hóa nhiều với chủ nghĩa tam dân của Tôn Trung Sơn. Đó là một thành tựu tiên tiến của nhân loại về mặt chính trị và Bác đã lựa chọn mô hình tiên tiến nhất vào thời điểm đó.

Đây là mô hình đã được tích lũy trong cả một thời kỳ lịch sử chứ không phải là cái thuộc về lý tưởng hoặc không tưởng. Điều đó được thể hiện trước cả khi có bản Hiến pháp đầu tiên - Hiến pháp 1946, trong Tuyên ngôn độc lập. Đó là yếu tố vô cùng quan trọng, đóng vai trò như sự phúc quyết của người dân trong việc lựa chọn định hướng phát triển đất nước, nền tảng tạo nên sự đồng thuận, đại đoàn kết dân tộc trong cuộc kháng chiến giành độc lập.

ĐBQH Dương Trung Quốc: "Lấy lại tên nước không chỉ là trở về một thể chế mà là trở về phong khí quốc gia".

Bấm vào đây để bình chọn cho một trong hai phương án về tên nước

Nhiều ý kiến còn băn khoăn về việc lấy lại tên nước vì quan niệm đó sẽ là một... bước lùi trong đà phát triển của đất nước hiện nay?

Tôi cho rằng việc trở lại tên Dân chủ Cộng hòa không phải là bước lùi. Khi bắt đầu việc xây dựng dự thảo Hiến pháp sửa đổi, trong một hội thảo, tôi có hỏi anh em làm công tác soạn thảo là có đặt vấn đề này không, anh em nói việc này chắc khó vì có quan niệm đó là bước lùi.

Nhưng tại hội thảo đó, tôi chú ý đến ý kiến của 2 vị đại biểu, một đại biểu của TPHCM. Ông ấy nói hiện đang có một khoảng cách giữa thượng tầng kiến trúc là Chủ nghĩa xã hội với hạ tầng kinh tế khi chúng ta vẫn đang phải phấn đấu với nhiều mục tiêu của Chủ nghĩa Tư bản. Một nữ đại biểu khác là lãnh đạo một viện nghiên cứu về pháp luật thì thông tin, qua điều tra xã hội học, tỷ lệ những người đề nghị trở lại tên gọi này rất cao.

Tôi thì muốn nói, phải coi đây là một cơ hội để thay đổi. Trở lại nền tảng bền vững trên cơ sở một học thuyết chính trị đã được tích tụ, kiểm chứng thì không thể nói là một bước lùi. Mặt khác, có thể nói, một cỗ xe phải có cơ chế để lùi được, một người tài xế cũng phải biết cách điều khiển chiếc xe, con tàu lùi lại vì nếu chỉ biết phăm phăm tiến lên phía trước thì có ngày rơi xuống vực.

Trong cách mạng hay trong chính trị, hòa để tiến, lùi để tiến là chuyện hết sức bình thường. Vậy nên phá bỏ được trong đầu mình suy nghĩ cho rằng đó là sự thụt lùi để tìm được sự ổn định mới thực sự đúng đắn. Đó là tinh thần phê và tự phê, dám nhìn vào những cái không còn hợp nữa.

Như ông phân tích, phương án đề xuất này dường như rất... sáng. Vậy có thể nói gì về những "cái được" khi trở lại tên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa?

Lấy lại tên đó là trở về một nền tảng bền vững, có học thuyết vững chắc, tiếp thu được thành tựu của nhân loại, từ đó đi lên. Vậy thì đó là sự hợp lý, là cái được lớn nhất. Trở lại như thế không phải chỉ là trở về với một thể chế mà còn là trở về phong khí quốc gia, trở lại sức mạnh đã tạo dựng trong cuộc cách mạng giải phóng dân tộc.

Thực ra tên gọi cũng chỉ là Quốc hiệu. Nhiều nước đã từng lấy tên là XHCN, sau đó lại bỏ. Còn từ nền tảng dân chủ cộng hòa để xây dựng CNXH vẫn... thuận. Nhưng nếu mang danh là Cộng hòa XHCN Việt Nam như hiện nay thì rõ ràng có sự chênh lệch giữa thượng tầng kiến trúc với hạ tầng kinh tế như đã nói.

Nhưng không thể phủ nhận việc thay đổi nếu có sẽ mang lại không ít xáo trộn, thiệt hại cho người dân?

Cái rắc rối duy nhất là phải làm lại dấu má, điều chỉnh giấy tờ, tốn kém đôi chút nhưng không là gì cả so với tiền đồ của dân tộc, với những giá trị lịch sử quốc gia.

Thời điểm này đã thích hợp, đã "chín" cho việc thay đổi tên nước, thưa ông?

Tôi cho là rất thuận, rất nên làm vì việc này hiện đang có được sự đồng thuận cao trong xã hội. Có thể tôi chủ quan vì chúng ta chưa có công cụ trong tay để có thể tiến hành những điều tra xã hội học thực sự nhưng rõ ràng có thể cảm nhận rất rõ điều đó.

So với những lần thay đổi tên nước trong lịch sử, thời điểm này có yếu tố nào tương đồng, khác biệt?

Nếu phân tích kỹ, vào năm 1976, khi chúng ta đổi sang tên Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam hiện nay, có những lý do mang tính khách quan, lịch sử, khi thống nhất 2 nhà nước, 2 chính phủ Cộng hòa miền Nam Việt Nam và Việt Nam Dân chủ cộng hòa. Nếu khi đó, cả nước vẫn để tên Việt Nam Dân chủ Cộng hòa thì có vẻ "thiên vị" cho miền Bắc.

Ngoải ra, cũng có yếu tố, sau khi chiến thắng, không thể nói rằng lúc đó chúng ta không có sự phấn chấn, lạc quan thái quá, cho rằng đất nước đã đủ cơ sở đạt tới CNXH rồi.

Tuy nhiên, phải nhận thức rõ, mỗi quyết định có thời điểm lịch sử của nó, không thể dùng tư duy ở thời điểm khác để phán đoán, quy kết. Chỉ là khi có cơ hội thì nên điều chỉnh kịp thời. Tôi cho rằng, đây là một cơ hội cho sự thay đổi, để chúng ta có một bản Hiến pháp hoàn thiện.

Xin cảm ơn ông!

Hiến pháp 1992 được xây dựng trong thời kỳ phải ứng phó với những thay đổi của thế giới, trong đó có sự sụp đổ của Liên Xô và sự tan rã của khối các nước XHCN ở Đông Âu. Lúc đó, Việt Nam mới bước vào công cuộc đổi mới, dù đã có 6 năm mang tính trải nghiệm của đổi mới (từ 1986). Khi đó, ta cũng chưa có cơ hội hội nhập thế giới vì năm 1995 mới chấm dứt được bao vây cấm vận của Mỹ, có điều kiện hội nhập. Những việc đó rõ ràng để lại nhiều khiếm khuyết không còn phù hợp trong bản Hiến pháp.

Tôi cho rằng phải nhận thức việc sửa Hiến pháp lần này là một cơ hội. Tôi rất quan tâm đến vấn đề làm sao để hiện thực hóa, để thực hiện được quyền phúc quyết của người dân - nội dung đã được quy định trong Hiến pháp nhưng thực tế khó có thể thực hiện vì chưa có đủ công cụ. Vậy nên, thực chất, đây vẫn là phần "cơ chế treo" trong Hiến pháp.

Cụ thể, quyền phúc quyết thể hiện ở 3 nội dung cơ bản là quyền hội họp (trong đó có quyền Biểu tình) để thể hiện quan điểm của mình quyền lập hội quyền trưng cầu ý dân. Những vấn đề này đã nhiều lần đưa ra Quốc hội nhưng rồi rút lại. Gần đây, quan điểm xây dựng luật Biểu tình hiện đã tìm được sự đồng thuận nhất trí cao, ngay trong Chính phủ. Còn trưng cầu dân ý là phương thức để định lượng được sự phúc quyết của dân thì giờ vẫn chưa có, dù đã xuất hiện trong Hiến pháp đầu tiên năm 1946 và không vắng mặt trong bản Hiến pháp nào sau đó.

Quan điểm cá nhân tôi, chúng ta khẩn trương nhưng không nên vội vã trong lần sửa Hiến pháp này. Lý tưởng nhất là làm sao khắc phục được những "quyền treo" của người dân mà những việc đó ảnh hưởng đến quyền phúc quyết. Nghĩa là ta vẫn tiếp tục bàn thảo kỹ về định hướng lâu dài cho hiến pháp, đồng thời đi đến chuyện khắc phục sớm trong vòng 1- 2 kỳ họp để các luật Biểu tình, luật Lập hội, luật Trưng cầu ý dân phải được xây dựng xong. Như thế, Hiến pháp chúng ta sẽ thông qua không những có thời gian để làm kỹ hơn mà có đầy đủ công cụ để thực hiện quyền phúc quyết của dân, sẽ đảm bảo tính ổn định, lâu dài cho bản Hiến pháp đang hướng tới.

Theo Dantri

Chủ tịch nước đề nghị "đặt hàng" phản biện sửa Hiến pháp "Việc lấy ý kiến góp ý sửa Hiến pháp kéo dài thêm 6 tháng, tôi sẽ còn quay lại nghe thêm các cụ, các vị góp ý. Có thể chúng tôi sẽ chủ động "đặt hàng" MTTQ các vấn đề chưa rõ để nghe thêm ý kiến" - Chủ tịch nước Trương Tấn Sang phát biểu. Chiều 27/3, tại Ủy ban trung ương...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Vụ ô tô Mercedes lao xuống biển Nha Trang, xác định danh tính 4 cô gái đi cùng13:53

Người đàn ông trùm kín mít, bấm đèn đỏ khiến xe dừng không kịp ở TPHCM00:54

Người lạ vào tận trường mầm non nghi bắt cóc bé gái 4 tuổi10:53

Xác minh người mặc đồ GrabBike chỉnh tín hiệu đèn giao thông ở TPHCM12:11

Người dân sợ bị phạt khi leo lề, rẽ phải nhường đường xe cấp cứu lúc bị kẹt xe09:12

Vụ tin giả về Xuân Son: Việt Nam vô địch không cần anh, VFF 'dẹp' loạn MXH?03:02

Hơn 130 giao lộ ở TP.HCM cho xe máy rẽ phải khi đèn đỏ08:48

Vợ Xuân Son 'tức tốc' vào viện, nhận thông báo từ bác sĩ, làm 1 việc chạnh lòng?03:18

Dân "rén" phạt, TP.HCM kẹt xe cục bộ, xe cấp cứu "khóc thét" chờ đèn đỏ03:42

Madam Pang "phông bạt" gây phẫn nộ, CĐV Việt bị "dắt mũi" đau, VFF lên tiếng?02:56

Hiện trường vụ xe tải lao vào quán tạp hóa, 6 người tử vong07:55

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Điều tra vụ người đàn ông tử vong dưới mương nước

19:53:19 19/01/2025

Sáng 19/1, Cơ quan CSĐT Công an huyện Bắc Bình, tỉnh Bình Thuận cho biết, đang điều tra vụ một người đàn ông tử vong dưới mương nước.

Tai nạn liên hoàn trên quốc lộ 1 qua Khánh Hòa, 13 người thương vong

13:32:41 19/01/2025

Ô tô va chạm với xe khách và xe container khi chạy trên quốc lộ 1 qua tỉnh Khánh Hòa, gây tai nạn liên hoàn khiến 1 nạn nhân tử vong, 12 người bị thương.

Phát hiện nam bảo vệ tử vong tại trường học ở Nghệ An

13:30:39 19/01/2025

Ngày 19/1, lãnh đạo thị trấn Hưng Nguyên (huyện Hưng Nguyên, Nghệ An) cho biết, cơ quan chức năng đang làm rõ nguyên nhân một nam bảo vệ tử vong trong phòng gác của trường học trên địa bàn.

Cháy nhà 3 tầng ở Hà Nội, 1 người mắc kẹt

13:25:37 19/01/2025

Ngôi nhà 3 tầng có địa chỉ ở số 79, ngõ 95 Bạch Đằng (phường Chương Dương, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) bất ngờ bốc cháy dữ dội.

Hà Nội: Điều tra nguyên nhân vụ cháy làm 2 người tử vong ở Phú Xuyên

08:27:05 19/01/2025

Tối 18/1, Công an TP Hà Nội thông tin, Công an huyện Phú Xuyên đang phối hợp các đơn vị chức năng khẩn trương điều tra, làm rõ nguyên nhân vụ cháy khiến 2 người tử vong ở khu phố Cầu Giẽ (xã Đại Xuyên).

Xe tang tông nhiều phương tiện dừng chờ đèn đỏ ở Nghệ An, 1 người tử vong

08:25:20 19/01/2025

Trong lúc đang dừng chờ đèn đỏ ở thị trấn Đô Lương (Nghệ An), nhiều phương tiện giao thông bị xe tang tông từ phía sau. Vụ tai nạn khiến 1 người tử vong, 2 người bị thương.

Một phụ nữ tử vong sau khi rơi từ tầng cao chung cư ở TP Vinh

08:23:23 19/01/2025

Ngày 18/1, lãnh đạo UBND phường Quán Bàu (TP Vinh, Nghệ An) cho biết, một phụ nữ đã tử vong thương tâm sau khi không may rơi từ tầng cao của một chung cư xuống sân.

Thi thể bé trai 7 tuổi mất tích được phát hiện dưới ao nước gần nhà

16:56:15 18/01/2025

Trước đó, vào khoảng 18h30 chiều 16/1, gia đình Elvin trình báo với cảnh sát về việc con trai mất tích. Theo đó, cậu bé đạp xe rời khỏi nhà vào khoảng 14h30 chiều cùng ngày. Một nhóm cảnh sát đã tìm kiếm Elvin cho đến tận đêm khuya.

Phát hiện người đàn ông tử vong ở dốc cầu Phú Hữu, TP Thủ Đức

16:53:51 18/01/2025

Theo đó, khoảng 10 giờ cùng ngày, người dân lưu thông trên đường D2 trong khu Công Nghệ cao (TP Thủ Đức), theo hướng từ quận 7 thì nhìn thấy một người đàn ông nằm tử vong trong làn ô tô ở dốc cầu.

Xe tang lao vào đám đông chờ đèn đỏ, 1 người tử vong, 2 người bị thương

16:50:31 18/01/2025

Ngay sau khi nhận được tin báo, lực lượng chức năng đã nhanh chóng có mặt để phân luồng, điều tiết giao thông, điều tra nguyên nhân vụ tai nạn.

Tới dự đám cưới, ô tô do người đàn ông điều khiển bất ngờ lao xuống hồ Cô Tiên

16:47:25 18/01/2025

Trong lúc đỗ ô tô để vào ăn cưới, xe bất ngờ tăng ga rồi lao thẳng xuống hồ Cô Tiên ở phường Hồng Hải (TP Hạ Long, Quảng Ninh), sau đó lật ngửa bụng.

Xe container lao vào cabin trạm thu phí cao tốc Diễn Châu - Bãi Vọt

16:44:56 18/01/2025

Tại hiện trường, toàn bộ thiết bị tại trạm thu phí bị hư hỏng, không thể sử dụng tiếp, chiếc xe container lật nghiêng giữa lòng đường. Vụ tai nạn đang được cơ quan chức năng làm rõ.