Sửa đổi quy chuẩn môi trường “không phải để hợp thức hoá cho Formosa” ?

Đó là khẳng định của Tổng cục Môi trường ( Bộ Tài nguyên và Môi trường) chiều 25/11 trước những dư luận 2 ngày qua liên quan đến thông tin ban hành quy định “ưu ái” về xả khí thải tại lò thiêu kết của Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh (FHS) và việc sửa đổi QCVN 51:2013/BTNMT, có nhằm hợp thức hoá sai phạm cho Formosa?.

Hệ thống ống khói tại các lò thiêu kết của Formosa đang xả thải vượt ngưỡng quy chuẩn Việt Nam nhiều lần (Ảnh: Tiền Phong).

Theo thông tin báo chí phản ánh, mặc dù Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải công nghiệp sản xuất thép năm 2013 (QCVN 51:2013/BTNMT) quy định hàm lượng oxy tham chiếu là 7%, tuy nhiên Bộ Tài nguyên và Môi trường lại cho phép Formosa áp dụng hàm lượng oxy tham chiếu lên 15%. Hệ quả là nồng độ độc hại trong khí thải của Formosa đang vượt ngưỡng nhiều lần so với quy chuẩn Việt Nam.

Đã xử lý trách nhiệm việc ban hành các văn bản pháp lý chưa phù hợp

Giải thích về việc trên, chiều 25/11, Tổng cục Môi trường cho biết, sau sự cố môi trường trên biển miền Trung, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường đã chỉ đạo Tổ giám sát liên ngành phối hợp chặt chẽ với Viện Công nghệ môi trường thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, các cơ quan chức năng của tỉnh Hà Tĩnh và các cơ quan khoa học tiến hành giám sát thường xuyên, liên tục quá trình thực hiện các hạng mục bảo vệ môi trường cải thiện, bổ sung để đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế về môi trường.

Việc kiểm soát môi trường tạ i Formosa Hà Tĩnh đang được lực lượng chức năng thực hiện thông qua việc theo dõi số liệu quan trắc nước thải, khí thải tự động liên tục và hoạt động quan trắc chất thải định kỳ hàng ngày. Các số liệu quan trắc tự động, liên tục khí thải đều được theo dõi và truyền số liệu về Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Hà Tĩnh và Tổng cục Môi trường.

“Các vi phạm, tồn tại về bảo vệ môi trường, trong đó có vấn đề xử lý khí thải tại Xưởng thiêu kết đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường xác định đầy đủ và Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường đã yêu cầu FHS có kế hoạch khắc phục tại Quyết định số 2604/2016, đảm bảo các hạng mục, công trình bảo vệ môi trường của FHS phải đáp ứng các tiêu chuẩn nghiêm ngặt về môi trường của quốc tế”- thông tin từ Tổng cục Môi trường nêu rõ.

Việc áp dụng quy chuẩn kỹ thuật về môi trường của FHS không liên quan đến việc nghiên cứu, hoàn thiện quy chuẩn kỹ thuật về môi trường của Việt Nam hiện nay.

FHS đã cam kết đầu tư trên 100 triệu USD để lắp đặt thiết bị khử SO2, NOx của Xưởng thiêu kết, hoàn thành vào tháng 6/2019. Trong thời gian lắp đặt các thiết bị này, Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng đã yêu cầu FHS kiểm soát chặt chẽ nguồn nguyên liệu đầu vào, đảm bảo sử dụng nguyên liệu và nhiên liệu sạch để không làm phát sinh chất ô nhiễm ra môi trường.

“Trong quá trình rà soát kiểm điểm trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân liên quan đến sự cố môi trường biển tại 4 tỉnh miền Trung do FHS gây ra, việc ban hành các văn bản pháp lý chưa phù hợp liên quan đến FHS đã được Uỷ ban Kiểm tra Trung ương và Bộ Tài nguyên và Môi trường kiểm điểm, xử lý nghiêm trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân có liên quan và đã công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng”- thông báo nêu rõ.

Bên cạnh đó, Tổng cục Môi trường cho rằng việc phát thải của FHS trong giai đoạn vận hành thử nghiệm hiện nay đang được Bộ Tài nguyên và Môi trường giám sát chặt chẽ, thường xuyên, liên tục. Các thông số ô nhiễm đo được trong nước thải, khí thải của các nhà máy, xưởng sản xuất đều đạt quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường. Riêng tại Xưởng thiêu kết, các thông số bụi tổng, dioxin/furan, hơi kim loại,…đều thấp hơn nhiều lần so với QCVN51:2013/BTNMT.

Tuy nhiên, Tổng cục Môi trường thừa nhận trong quá trình nâng công suất sản xuất để kiểm tra, đánh giá toàn diện hiệu quả của các thiết bị xử lý khí thải, tại một số thời điểm cục bộ, chỉ có thông số SO2 và một vài lần thông số NOx đo được cao hơn so với QCVN 51:2013/BTNMT. Việc để thông số SO2, NOx một vài lần vượt quy chuẩn tại một số thời điểm là để tính toán nâng công suất xử lý của hệ thống xử lý khí thải.

Từ kết quả giám sát trong quá trình vận hành thử nâng công suất, FHS sẽ đầu tư bổ sung công nghệ, thiết bị xử lý đáp ứng nghiêm ngặt QCVN.

Sửa quy chuẩn không phải để hợp thức hóa cho Formosa

Hiện nay, để giám sát chặt chẽ các chỉ tiêu về khí thải, theo yêu cầu của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, cơ quan chuyên môn và lực lượng chức năng không chỉ áp dụng quy chuẩn của Việt Nam mà còn áp dụng các tiêu chuẩn môi trường của các nước tiên tiến như Nhật Bản, Hàn Quốc.

“Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường đã chỉ đạo Tổng cục Môi trường sẽ tiếp tục giám sát chặt chẽ và yêu cầu FHS thực hiện nghiêm túc kế hoạch khắc phục nêu trên theo đúng tiến độ”- Tổng cục Môi trường cho hay.

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường đã chỉ đạo các đơn vị chức năng khẩn trương tiến hành rà soát, đề xuất sửa đổi các quy chuẩn kỹ thuật về môi trường nhằm khắc phục ngay những vướng mắc bất cập, tiếp cận các quy chuẩn môi trường tiên tiến trên thế giới, quán triệt nghiêm quan điểm chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ là không đánh đổi môi trường lấy phát triển kinh tế. Dự thảo quy chuẩn sửa đổi QCVN 51:2013/BTNMT đang được soạn thảo thực hiện rà soát, xây dựng theo đúng quan điểm chỉ đạo này.

“Việc rà soát, điều chỉnh QCVN 51:2013/BTNMT được thực hiện theo hướng quy định chặt chẽ hơn, phù hợp với trình độ công nghệ sản xuất thép của Việt Nam và hội nhập quốc tế, đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành thép Việt Nam; không phải để hợp thức hóa cho FHS”- thông báo nhấn mạnh.

Bộ Tài nguyên và Môi trường đã yêu cầu Tổ soạn thảo khẩn trương báo cáo về quá trình tiếp thu ý kiến về dự thảo quy chuẩn để xem xét chỉ đạo hoàn thiện trước khi gửi lấy ý kiến thẩm định của Bộ Khoa học và Công nghệ.

Thế Kha

Theo Dantri