Sự vay mượn của Trung Quốc từ công nghệ quân sự Nga

Nếu thiếu những công nghệ quân sự vay mượn nước ngoài, đặc biệt là từ Nga, quân đội Trung Quốc sẽ phải đối mặt với không ít trở ngại trên mặt trận.

Tàu khu trục nhỏ Type 054A lớp Jiangkai II của Trung Quốc hiện trang bị hệ thống radar Band Stand do Nga sản xuất nhưng được thay đổi một số chi tiết. Ảnh:Jeffhead

Công nghệ quân sự Nga đang góp phần quan trọng tạo nên năng lực chiến đấu trên biển ngày càng mạnh mẽ của hải quân Trung Quốc, đồng thời giúp nâng cao khả năng phòng thủ của chiến hạm Bắc Kinh trước các đòn không kích từ Washington, báo cáo mới nhất của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) đánh giá.

Theo Diplomat, dù không đưa ra những bằng chứng mới làm rõ cho nhận định trên nhưng báo cáo cung cấp cái nhìn tổng quát về hiện trạng quá trình chuyển giao vũ khí giữa Nga và Trung Quốc. Nếu Bắc Kinh nhắm tới mục tiêu củng cố hạm đội mặt biển cũng như tăng cường năng lực chống tiếp cận ở Thái Bình Dương thì những công nghệ phòng không, cảm biến tầm xa cùng các hệ thống chống tên lửa hành trình diệt hạm của Moscow luôn là lựa chọn số một.

Công nghệ phòng không Nga mà Trung Quốc sử dụng cho phép tàu chiến nước này hoạt động xa bờ hơn trước, vượt ra ngoài phạm vi bảo vệ từ các hệ thống phòng thủ trên đất liền của Bắc Kinh. Thêm vào đó, những hệ thống chống tên lửa hành trình diệt hạm mới của Trung Quốc có nguồn gốc từ Nga, kết hợp với các thiết bị cảm ứng tầm xa, giờ đây còn trở thành mối đe dọa đối với các tàu chiến hạng trung của Mỹ. Thậm chí, chúng có thể ngắm bắn tới cả những cơ sở mà Washington đặt trên đảo Guam hay Okinawa.

Lượng vũ khí xuất khẩu của Nga vào Trung Quốc từ năm 2006 tới nay bắt đầu giảm dần nhưng con số vẫn rất đáng chú ý, bình luận viên Franz-Stefan Gady từ Viện Đông Tây, trụ sở ở New York, Mỹ, nhận xét. Bước sụt giảm này một phần là bởi ngành công nghiệp quốc phòng bản địa Trung Quốc đạt được nhiều bước tiến đáng kể trong thời gian qua. Song, nguyên nhân chính xuất phát từ thực tế Moscow rất ái ngại trước cảnh những hệ thống vũ khí tối tân mà họ bán cho Bắc Kinh có khả năng bị sao chép bất hợp pháp.

“Bất chấp việc Trung Quốc đẩy mạnh tự sản xuất vũ khí, câu hỏi đặt ra là những tiến bộ trong ngành công nghiệp quốc phòng của họ thật sự đạt đến mức độ nào. Các vũ khí mà người Trung Quốc miêu tả là ‘tiến bộ’ hầu hết đều được cải tiến từ công nghệ nước ngoài, và trong nhiều trường hợp là từ Nga”, báo cáo của CSIS cho hay.

Tài liệu của CSIS chỉ ra rằng Trung Quốc đang từng bước thoát khỏi sự phụ thuộc vào công nghệ Nga trong khâu phát triển tên lửa hành trình. Tuy nhiên, những tên lửa hành trình diệt hạm hiện đại nhất trong kho vũ khí của hải quân Trung Quốc hiện chủ yếu vẫn do Nga sản xuất, hoặc là các biến thể của tên lửa Nga, điển hình như SS-N-22 Sunburn, SS-N-27B Klub, Kh-31 Krypton, Kh-59MK Kingbolt, YJ-12, YJ-18 hay CX-1. “Tên lửa hành trình diệt hạm Nga còn thể hiện ưu thế vượt trội về tốc độ và khả năng xâm nhập nếu so sánh với các đối thủ Trung Quốc”, báo cáo viết.

Bên cạnh đó, các hạm đội chiến đấu của hải quân Trung Quốc bị lệ thuộc vào cả công nghệ tình báo, do thám và trinh sát (ISR) của Nga. Những tàu khu trục nhỏ Type 054A lớp Jiangkai II của Trung Quốc hiện trang bị hệ thống radar Band Stand do Nga sản xuất nhưng được thay đổi một số chi tiết. Nếu không có các thiết bị này, Bắc Kinh sẽ mắc kẹt với những hệ thống cũ kỹ và lạc hậu, từ đó bộc lộ nhiều sơ hở trên chiến trường, báo cáo nhấn mạnh.

Theo CSIS, Bắc Kinh gần đây dường như đã rút ngắn khoảng cách với Moscow ở một số lĩnh vực nhất định trong khâu chế tạo radar công nghệ cao. Chuyên gia nhận định những hệ thống radar mới như Type 346 Dragon Eye lắp đặt trên tàu khu trục Luyang I và II hay hệ thống radar mảng pha trang bị cho tàu Jiangkai II tương đối hiện đại so với radar của Nga.

Mặc dù Trung Quốc cho thấy họ đang nhanh chóng bắt kịp các công nghệ quân sự của Nga nhưng rõ ràng còn nhiều lĩnh vực mà Bắc Kinh có thể học hỏi thêm từ mối quan hệ hợp tác Nga – Trung trong tương lai, đặc biệt là về mảng chiến đấu săn ngầm (ASW). Đây từ lâu được xem như một điểm yếu lớn của hải quân Trung Quốc, báo cáo cho biết thêm.

Vũ Hoàng

Theo Diplomat