Sự thật về 8 liệt sĩ hang Tám Cô đang được sáng tỏ dần

45 năm đã qua đi sau ngày tảng đá nặng cả nghìn tấn chôn vùi và vĩnh viễn cướp đi mạng sống của 8 TNXP quê Hoằng Hóa (Thanh Hóa) khi tham gia mở Đường 20 – Quyết Thắng. Hàng chục năm qua, người thân của những liệt sĩ này vẫn mong mỏi được làm rõ 6 bộ hài cốt được tìm thấy sau này và ước nguyện đó có lẽ sắp thành hiện thực.

Tâm nguyện hàng chục năm của thân nhân 8 liệt sĩ

Hai năm trước, tôi từng trở về quê hương và gặp những người thân của 8 liệt sĩ đã hy sinh tại hang Tám Cô (Bố Trạch- Quảng Bình) khi tham gia mở con đường huyết mạch nối Đông Trường Sơn với Tây Trường Sơn trong cuộc kháng chiến chống Mỹ.

8 TNXP thuộc quân số của Đại đội 217, Ban Xây dựng 67, Đoàn 559 bao gồm: Trần Thị Tơ (SN 1954), Lê Thị Mai (SN 1952), Đỗ Thị Loan (SN 1952), Lê Thị Lương (SN 1953), Nguyễn Văn Huệ (SN 1952), Nguyễn Văn Phương (SN 1954), Nguyễn Mậu Kỹ (SN 1947) và Hoàng Văn Vụ (SN 1953).

Lần đó, tôi đã được gặp người mẹ duy nhất còn sống của liệt sĩ Lương là mẹ Lê Thị Ngoạn (xã Hoằng Thịnh). Một mắt mẹ Ngoạn đã mù lòa vì khóc thương con sau ngày nghe tin con gái hy sinh ở chiến trường.

Mẹ Ngoạn hy vọng trước lúc nhắm mắt được đưa hài cốt của con gái về quê

Gặp tôi, mẹ kể câu chuyện về con gái nhưng trong mắt mẹ đã tắt niềm hy vọng được tìm thấy hài cốt của con. Mẹ bảo con mẹ ra đi vì Tổ quốc, mẹ không oán trách điều gì chỉ mong hài cốt của con được làm rõ. Vậy mà tâm nguyện ấy, mấy chục năm qua chưa thể thực hiện được.

Ngày còn khỏe, mẹ vẫn gõ cửa khắp cơ quan chức năng từ địa phương đến Trung ương nhưng niềm mong mỏi của mẹ sau chừng ấy năm gần như đã vụt tắt.

“Mẹ sống bằng này tuổi rồi, cũng đã vào được nơi con gái nằm lại thắp cho con nén hương là đã mãn nguyện, nhưng có một điều mẹ vẫn còn đau đáu trong lòng đó là năm 1996, họ khai quật hang, tìm thấy hai bộ hài cốt. Một bộ là của liệt sĩ Hoàng Văn Vụ thì đã rõ vì liệt sĩ theo công giáo nên có chiếc vòng đeo ở cổ.

Còn một bộ đã bị mùn, vì không rõ thế nào nên họ đã chia ra làm 7 phần rồi bỏ vào từng chiếc mộ gửi về quê. Lúc đầu mẹ mừng lắm vì con gái đã được đưa về quê hương. Nhưng một thời gian sau lại nghe thông báo tìm thấy sáu bộ hài cốt nữa. Tất cả được đưa về nghĩa trang Thọ Lộc (Quảng Bình). Vậy là hài cốt của con mẹ vẫn chưa được xác định” – mẹ Ngoạn ngậm ngùi cho biết.

Hang Tám Cô- nơi 8 TNXP đã hy sinh vào ngày 14/11/1972

“Việc đưa anh về quê hay ở nghĩa trang trong Quảng Bình cũng không còn quan trọng, một năm chúng tôi sẽ vào thăm anh, thắp nhang cho anh nhưng chỉ mong hài cốt của anh được xác định rõ ràng. Còn bộ hài cốt đã chia làm bảy phần trước đó thì trả về đúng cho họ chứ để như vậy xót xa lắm, tội nghiệp lắm” – ông Nguyễn Mậu Mật – em trai của liệt sĩ Kỹ tâm sự.

Niềm hy vọng lóe sáng

Lần trở lại này, gặp mẹ Ngoạn, mẹ vui lắm, có lẽ niềm tin, niềm hy vọng sẽ xác định đúng hài cốt của con gái đang rất lớn trong mẹ. Mẹ bảo rằng mấy chục năm qua mẹ chờ đợi trong vô vọng, lần này mẹ tin hài cốt con gái mẹ sẽ được xác định, rằng nếu hài cốt của con gái được tìm về thì mẹ có chết cũng nhắm mắt được rồi.

Trước mong muốn và nguyện vọng của thân nhân liệt sĩ hang Tám Cô, mới đây Bộ trưởng Bộ LĐ-TB-XH Đào Ngọc Dung đã chỉ đạo Cục Người có công, Sở LĐ-TB-XH hai tỉnh Thanh Hóa, Quảng Bình nhanh chóng tiến hành lấy mẫu sinh phẩm của 6 bộ hài cốt vô danh ở Nghĩa trang TNXP Thọ Lộc và mẫu sinh phẩm (là mẫu máu) của thân nhân liệt sĩ hang Tám Cô để xét nghiệm ADN sớm làm rõ nguyện vọng của thân nhân gia đình liệt sĩ.

Tiến hàng lấy mẫu sinh phẩm của thân nhân liệt sĩ hang Tám Cô để xét nghiệm ADN

Hiện nay, việc tiến hành lấy mẫu sinh phẩm 6 phần mộ vô danh tại Quảng Bình và mẫu máu thân nhân các liệt sĩ ở huyện Hoằng Hóa (Thanh Hóa) đã xong, tuy nhiên có 1 trường hợp không lấy mẫu do không còn thân nhân, đó là trường hợp của liệt sĩ Nguyễn Văn Huệ (xã Hoằng Trường).

Ông Dương Văn Huệ, Phó giám đốc Sở LĐ-TB-XH tỉnh Thanh Hóa cho biết: “Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ LĐ-TB-XH, thời gian vừa qua Sở và gia đình các thân nhân đã có bước chuẩn bị chu đáo để tiến hành đầy đủ các quy trình tiến hành lấy mẫu sinh phẩm thân nhân các liệt sĩ. Đây cũng là dịp để tri ân thân nhân, gia đình các liệt sĩ tại hang Tám Cô, trả lại danh tính hài cốt cho các liệt sĩ mà nhiều năm qua chưa thể thực hiện được”.

Cũng theo ông Huệ sự hy sinh của 8 TNXP tại hang Tám Cô là đau thương mất mát lớn của huyện Hoằng Hóa nói riêng và tỉnh Thanh Hóa nói chung. Việc an táng hài cốt các liệt sĩ hy sinh tại hang Tám Cô diễn ra từ năm 1996 đến nay vẫn chưa được giải tỏa.

“Tỉnh Thanh Hóa sẽ tích cực phối hợp với tỉnh Quảng Bình bằng tinh thần, trách nhiệm cao nhất thực hiện việc xác định ADN để trả lại tên cho các liệt sĩ, làm rõ niềm mong mỏi của thân nhân các liệt sĩ nhiều năm qua” – ông Huệ nói.

Nguyễn Thùy

Theo Dantri