Sự phát triển của ẩm thực trong hoạt động du lịch tỉnh Gia Lai

Ẩm thực có mối quan hệ chặt chẽ với du lịch, là điều kiện và động lực để phát triển du lịch. Đối với du khách, ăn uống không chỉ là nhu cầu dinh dưỡng tối thiểu trong hành trình, mà còn phải đáp ứng về chất lượng, sự trải nghiệm hay khám phá điều mới mẻ của ẩm thực tại điểm đến.

Một số hoạt động ẩm thực đang được thu hút du khách hiện nay như: các hội chợ, lễ hội ẩm thực, nhà hàng ẩm thực đặc trưng của các vùng miền, ẩm thực đường phố, ẩm thực truyền thống qua những tour trải nghiệm đồng quê… Việt Nam được thế giới biết đến như là “bếp ăn của thế giới” bởi sự phong phú của các món ăn thể hiện đặc trưng vùng miền. Năm 2020, tổ chức Giải thưởng Du lịch thế giới (WTA) đã bình chọn Việt Nam là “Điểm đến ẩm thực hàng đầu châu Á”.

Cùng hòa nhập vào xu hướng phát triển ẩm thực du lịch này, những năm gần đây, tỉnh Gia Lai đã tổ chức nhiều sự kiện mang nét đặc trưng của văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên như: Festival văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên (Pleiku), “Lễ hội hoa Dã quỳ-Núi lửa Chư Đang Ya (huyện Chư Păh), Lễ cầu mưa của Yang Pơtao Apui (huyện Phú Thiện); Hội đua thuyền độc mộc trên sông Pô Cô (huyện Ia Grai); Ngày hội du lịch huyện Kbang (huyện Kbang); Ngày hội Hoa Muồng vàng (huyện Chư Prông); Phiên chợ cửa khẩu (huyện Đức Cơ)… Tại các sự kiện này luôn tổ chức gian hàng ẩm thực, trong đó các món ăn truyền thống luôn có mặt như: cơm lam, gà nướng, thịt heo nướng, rượu cần và một số món ăn đường phố.

Ẩm thực Gia Lai còn được thực khách đánh giá cao bởi các món ngon, hấp dẫn tại các nhà hàng tại trung tâm thành phố Pleiku. Theo kết quả khảo sát của Viện Nghiên cứu và phát triển ngành nghề nông thôn Việt Nam (VIRI) khi thực hiện đề tài khoa học cấp tỉnh “Tìm hiểu các giá trị văn hóa ẩm thực đặc trưng trong việc phát triển du lịch ở tỉnh Gia Lai”, nguồn nguyên liệu của Gia Lai từ sông Sê San (cá Anh Vũ, cá lăng, cá chình), heo sọc dưa, thịt bò, gà đi bộ và sự phong phú của các loại rau… đã mang đến cho thực khách với những món ngon được đánh giá là đặc trưng của Gia Lai: cá Anh Vũ hấp, cá chình nướng nghệ, lẩu cá lăng, heo sọc dưa 7 món, bò một nắng muối kiến vàng, gà đi bộ lên mâm, rau rừng Gia Lai, gỏi tép Biển Hồ…

Đặc biệt, hai dân tộc Bahnar và Jrai có ảnh hưởng lớn đến vùng đất Gia Lai, phong tục tập quán, sinh hoạt nếp sống của họ thể hiện nét đặc trưng riêng về vùng miền tạo nên nét văn hóa riêng biệt cho Gia Lai. Tại thành phố Pleiku đã hình thành chuỗi các nhà hàng mang phong cách truyền thống Tây Nguyên chuyên phục các món ăn truyền thống của người đồng bào và đã trở thành những đặc sản nổi tiếng của vùng đất Gia Lai như cơm lam, gà nướng, lá mì cà đắng… và luôn kết hợp chương trình văn nghệ cồng chiêng vào buổi tối để du khách cùng thưởng thức.

Ẩm thực đường phố của Gia Lai cũng không thể thiếu trong hành trình khám phá điểm đến của du khách. Cái tên “Chợ đêm Pleiku” vốn dĩ đã được hiện hữu từ rất lâu với người dân thành phố Pleiku và đã có tên trong sổ tay hành trình của du khách. Là một chợ đầu mối chủ yếu các mặt hàng nông sản, nhưng “Chợ đêm Pleiku” vẫn là điểm trải nghiệm ẩm thực hấp dẫn của các món ăn đường phố: Bún mắm cua Gia Lai, lụi nướng, xiên nướng, cơm tô, bún thịt nướng, xôi chiên, chân gà nướng, sinh tố trái cây đủ loại…

Gia Lai là địa phương có điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng, nguồn nước khá thuận lợi để phát triển các loại cây ăn quả như: Sầu riêng, bơ, mít, xoài, nhãn, na (mãng cầu), thanh long, chôm chôm, cam, bưởi da xanh, chanh dây, dứa, chuối… Qua kết quả khảo sát của VIRI tại 10 quán cà phê có quy mô, không gian đẹp tại trung tâm Pleiku về “Xu hướng đồ uống trong thời gian tới sẽ tập trung vào một số đồ uống tốt cho sức khỏe”, hầu như các quán cà phê đều có nhận xét chung về việc thực khách rất thích dùng các loại đồ uống từ trái cây của Gia Lai như: cam, bưởi, chanh dây, xoài, dưa hấu, thơm (dứa), bơ…

Có thể nói, ẩm thực của Gia Lai có sự chi phối khá lớn trong hành trình khám phá điểm đến của du khách. Tuy nhiên, ẩm thực Gia Lai cũng chỉ mới khai thác là một dịch vụ ăn uống trong tổng thể chuỗi các dịch vụ du lịch của du khách chưa thật sự thành sản phẩm ẩm thực du lịch. Để ẩm thực Gia Lai thật sự là lợi thế trong khai thác du lịch cần thiết có những hoạt động mang tính chuyên đề về ẩm thực như: lễ hội ẩm thực, lễ hội món ăn đường phố, lễ hội món ăn cao cấp, lễ hội món ăn truyền thống. Xây dựng các tour du lịch ẩm thực gắn với trải nghiệm văn hóa vùng miền để khai thác thế mạnh về ẩm thực truyền thống. Đẩy mạnh xúc tiến, quảng bá cho hoạt động ẩm thực du lịch trên cơ sở khai thác tối ưu công nghệ thông tin hiện nay; xây dựng sản phẩm quảng bá chất lượng cao ( video, clip, sách) giới thiệu món ăn, chương trình trải nghiệm ẩm thực du lịch…