Sự cần thiết của việc chăm sóc sức khoẻ trẻ sơ sinh

Theo dõi VGT trên

Trẻ sơ sinh là trẻ từ khi lọt lòng mẹ đến 28 ngày t.uổi. Trẻ sơ sinh còn yếu ớt dễ bị mắc bệnh, nếu mắc thì bệnh thường nặng và dễ t.ử v.ong.

Sự cần thiết của việc chăm sóc sức khoẻ trẻ sơ sinh - Hình 1

Chăm sóc trẻ sơ sinh đúng cách

Ở nước ta mỗi ngày có 70 trẻ sơ sinh t.ử v.ong, trong số đó t.ử v.ong nhiều nhất là trẻ mới sinh trong ngày đầu vì vậy trẻ sơ sinh cần được chăm sóc chu đáo.

Chăm sóc ngày đầu sau sinh bằng cách giữ ấm cho trẻ bằng cách cho nằm cùng mẹ. Không tắm hoặc rửa cho trẻ trong 6 giờ đầu sau sinh. Cho trẻ bú mẹ ngay trong vòng 1 giờ đầu sau sinh và cho bú theo nhu cầu của trẻ. Trẻ được cán bộ y tế chăm sóc rốn, mắt, tiêm bắp vitamin K1, tiêm phòng Lao và viêm gan B.

Gia đình và bà mẹ cần theo dõi về nhịp thở, màu da, rốn, bàn chân, tiểu tiện và phân su của trẻ. u Trẻ nên được theo dõi tại cơ sở y tế trong 3 ngày đầu sau sinh. v Chăm sóc trong thời kỳ sơ sinh.

Giữ ấm cho trẻ sơ sinh bằng cách cho trẻ nằm cùng mẹ để được giữ ấm và bú mẹ. Mặc ấm, quấn tã, đội mũ và đi tất cho trẻ. Giữ phòng ở thoáng, không có gió lùa, ấm áp cả ngày lẫn đêm. u Cho trẻ bú mẹ hoàn toàn: Cho trẻ bú hoàn toàn bằng sữa mẹ mà không cần ăn thêm bất cứ thứ gì khác, kể cả nước tráng miệng sau khi bú. Cho trẻ bú theo nhu cầu cả ngày lẫn đêm.

Chăm sóc da và vệ sinh cho trẻ bằng cách rửa tay bằng xà phòng và nước sạch trước khi bế trẻ, trước khi cho trẻ bú, tắm và sau khi thay tã lót cho trẻ. Tắm cho trẻ cần chuẩn bị áo, mũ, khăn, tất trước khi tắm cho trẻ. Tắm trong phòng ấm, không có gió lùa bằng nước ấm và xà phòng dùng cho trẻ. Lau mắt, rửa mặt. Tắm từng phần cơ thể, lau khô bằng khăn mềm, sạch, ấm và mặc đồ ngay sau khi tắm. Cuốn thêm tã hoặc chăn ủ ấm ngay cho trẻ và đặt trẻ vào nằm với mẹ.

Video đang HOT

Phát hiện những dấu hiệu nguy hiểm ở trẻ sơ sinh

Sau khi trẻ sinh ra, bà mẹ và gia đình cần theo dõi và phát hiện sớm các dấu hiệu nguy hiểm ở trẻ sơ sinh (trẻ từ khi sinh ra cho đến 28 ngày t.uổi) như bú kém hoặc bỏ bú, ngủ li bì khó đ.ánh thức; Thở khác thường (thở chậm dưới 40 lần hoặc thở nhanh trên 60 lần trong 1 phút, co rút lồng ngực, cánh mũi phập phồng, khò khè); Co cứng hoặc co giật; Sốt cao (trên 38,5 độ C) hoặc hạ nhiệt độ (dưới 36 độ C); Mắt sưng đỏ hoặc có mủ nhiều; Rốn sưng đỏ hoặc chảy mủ; Da vàng sau đẻ 24 giờ hoặc kéo dài hơn 2 tuần hoặc da vàng đậm; Nôn liên tục; Bụng chướng; Đi ỉa nhiều nước, nhiều lần hơn bình thường; Trẻ không đái, ỉa sau 24 giờ sau khi sinh.

Khi trẻ có một trong các dấu hiệu nguy hiểm trên, bà mẹ và gia đình cần đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế và cần làm các việc sau: Giữ trẻ ấm; Nếu trẻ bị sốt, lau người cho trẻ bằng khăn nhúng nước ấm sau đó đắp khăn ấm để hạ nhiệt; Nếu trẻ bị khó thở, đặt hoặc bế trẻ cho thân và đầu cao hơn; Nếu trẻ có thể bú được, tiếp tục cho trẻ bú theo nhu cầu. Nếu trẻ không bú được, mẹ vắt sữa vào miệng cho trẻ hoặc cho trẻ uống sữa mẹ bằng thìa; Liên hệ với cơ sở y tế và chuẩn bị phương tiện vận chuyển an toàn và vật dụng cần thiết để đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế.

Nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ

Cho trẻ sơ sinh nằm cùng mẹ và bú mẹ ngay trong vòng một giờ sau khi sinh để trẻ được bú sữa non và được ủ ấm. Cho con bú ngay trong vòng một giờ đầu sau sinh sẽ có lợi: Sữa non là sữa tiết ra trong vài ngày đầu sau sinh, có nhiều chất dinh dưỡng và giúp bảo vệ trẻ không bị bệnh tật; Động tác mút vú làm cho sữa mẹ về nhanh hơn và giúp tử cung co hồi tốt hơn, làm giảm nguy cơ c.hảy m.áu cho bà mẹ; Cho con bú sớm giúp mẹ con gắn bó tình cảm.

Tác dụng của việc cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu: Sữa mẹ là loại thức ăn nước uống bổ dưỡng nhất và rẻ nhất; Sữa mẹ có đủ lượng nước cho trẻ, ngay cả khi trời nóng. Do vậy không cần cho trẻ uống thêm nước; Cho con bú là một trong những hình thức cho ăn tự nhiên nhất, sữa mẹ luôn có sẵn và không bị hỏng; Sữa mẹ giúp bảo vệ trẻ khỏi các nhiễm khuẩn và dị ứng; Bú mẹ giúp trẻ phát triển tốt các giác quan, trẻ cảm thấy an toàn và được yêu quý.

Bú mẹ hoàn toàn làm cho k.inh n.guyệt trở lại chậm và giúp tránh thai; Cho trẻ bú thường xuyên giúp mẹ có nhiều sữa hơn. Hầu hết tất cả các bà mẹ có đủ sữa cho con bú. Không cho trẻ bú bằng bình vì nếu vệ sinh bình sữa không sạch trẻ có thể bị tiêu chảy.

Những trường hợp không cho con bú mẹ phải dùng sữa thay thế: Bà mẹ có bệnh phải dùng thuốc như ung thư, thuốc về thần kinh. . . Bà mẹ bị các bệnh: suy tim, lao phổi, n.hiễm t.rùng hoặc áp xe vú; Bà mẹ bị nhiễm HIV hay xét nghiệm đang nghi ngờ nhiễm HIV; Trẻ có dị tật ở miệng mà không thể bú được….

Cho trẻ ăn rau đúng cách giai đoạn ăn dặm

Bổ sung rau, củ quả cho trẻ khi bước sang t.uổi ăn dặm là điều vô cùng quan trọng bởi đây là nguồn dưỡng chất và vitamin không thể nào thay thế được.

Cho trẻ ăn rau đúng cách giai đoạn ăn dặm - Hình 1

Những loại rau tốt cho trẻ ăn dặm

Theo các chuyên gia Viện Dinh dưỡng, Bổ sung rau, củ quả cho trẻ khi bước sang t.uổi ăn dặm là điều vô cùng quan trọng bởi đây là nguồn dưỡng chất và vitamin không thể nào thay thế được. Nên cho bé ăn tất cả các loại rau, đặc biệt là các loại rau có màu xanh đậm và rau củ có màu vàng sẵn có trong vườn nhà, đảm bảo vệ sinh và an toàn. Rau màu xanh đậm giàu sắt, rau củ màu vàng giàu vitamin A giúp trẻ sáng mắt và khỏe mạnh.

Thay đổi các loại rau thường xuyên, đa dạng các loại rau để thay đổi khẩu vị cho trẻ, kết hợp thêm củ quả màu vàng, đỏ (cà chua, bí ngô, cà rốt) để tạo màu sắc hấp dẫn (tô màu bát bột) sẽ khiến trẻ ăn nhiều hơn.

Lưu ý: khi bé mới tập ăn dặm nên tránh các loại rau củ có thể làm bé bị đầy bụng khó tiêu như rau diếp, củ cải đường, bắp cải, cần tây. Khi bé được 9 - 10 tháng thì bắt đầu cho ăn các loại rau này nhưng hạn chế chỉ ăn 1- 2 lần/tuần.

Cách chế biến: Rau xanh thái nhỏ hoặc nghiền nát. Khi nấu chín rau nên cho rau vào nước đang đun sôi. Nhiệt độ cao sẽ tạo một lớp đường trên bề mặt nước, lớp đường này bảo vệ vitamin không bị mất đi do bay hơi nước.

Trong rau xanh có chứa một số loại vitamin tan trong dầu (như vitamin A ; D ; E ; K...), vì vậy, cho dầu ăn vào bát bột của bé, sẽ giúp bé hấp thụ được nhiều vitamin hơn.

Không nên nấu rau quá nhừ, nên sử dụng nồi inox hoặc nồi nhôm để chế biến rau củ cho trẻ, không nên dùng nồi đồng vì trong rau xanh có chứa 1 lượng axit nhất định có thể phản ứng với kim loại đồng gây độc.Với bí ngô, cà rốt: có thể luộc chín kĩ và nghiền ra, cho bé ăn cả cái lẫn nước hoặc có thể hấp cách thủy

Loại rau củ giàu dưỡng chất

Rất nhiều loại rau trồng quanh vườn có chứa nhiều chất dinh dưỡng cho trẻ và bà mẹ. Nhiều loại giàu cả sắt và canxi như rau chùm ngây. Do đó việc cho trẻ ăn đa dạng các loại rau quanh vườn giúp trẻ có đủ chất dinh dưỡng để khỏe mạnh.

Rau/củ/quả giàu vitamin A: bí ngô, cà rốt, đu đủ, xoài, khoai lang vàng, chuối, mít.

Rau/củ/quả giàu sắt và canxi điển hình gồm: Rau giàu sắt gồm rau dền trắng, dền đỏ, mộc nhĩ, rau muống, rau ngót, chùm ngây. Loại rau giàu canxi gồm đậu tương, lá lốt, thì là, mùng tơi, rau đay, dền cơm...

Rau nguồn thực phẩm cung cấp khá nhiều vitamin như A, C, D, E... và các chất khoáng cần thiết cho sự phát triển của trẻ. Bên cạnh đó, hàm lượng chất xơ trong rau cao giúp loại bỏ các chất dư thừa ra ngoài cơ thể. Không những thế, rau còn cung cấp cho bé một lượng nước trong khẩu phần ăn mỗi ngày. Vậy với trường hợp trẻ không ăn rau có tác hại gì?

Tác hại đầu tiên phải kể đến đó chính là thiếu hàm lượng vitamin cung cấp hàng ngày cho trẻ. Khi đó, sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của trẻ đồng thời có thể gây nên các bệnh về răng miệng như c.hảy m.áu chân răng,... Ngoài ra, còn gây cho trẻ bị táo bón do cung cấp ít chất xơ, khiến cho bộ máy tiêu hóa của trẻ hoạt động kém hiệu quả. Đồng thời làm giảm kích thích nhu động ruột cũng như thúc đẩy tăng trưởng vi khuẩn có hại...

Để giúp bé nhanh chóng làm quen với các loại thức ăn có kết cấu và mùi vị khác nhau, bạn hãy thử chuyển sang thức ăn nghiền và thức ăn dạng viên nén (từ một loại nguyên liệu hoặc hỗn hợp) ngay khi trẻ sẵn sàng. Điều này giúp trẻ học cách nhai, di chuyển thức ăn rắn quanh miệng và nuốt thức ăn rắn. Ngoài ra, bạn có thể đưa cho trẻ một cái thìa để trẻ thử tự xúc ăn. Trẻ có thể sẽ mất nhiều thời gian để làm quen với các loại thực phẩm dạng cục vụn nhỏ, nhưng đó là một kỹ năng quan trọng mà trẻ cần học. Chỉ cần tiếp tục cung cấp cho trẻ các thực phẩm có kết cấu dạng này từ khoảng 6 đến 7 tháng, và luôn ở bên trẻ để hướng dẫn trẻ nuốt một cách an toàn. Thức ăn cầm tay cũng giúp trẻ làm quen với các dạng thực phẩm có kết cấu khác nhau, trẻ thích gắp từng miếng thức ăn lên và tự ăn, điều này cũng tốt cho việc phát triển sự phối hợp giữa tay và mắt.

Giai đoạn trẻ ăn dặm là giai đoạn vô cùng quan trọng giúp trẻ tăng trưởng toàn diện. Trẻ ăn không đúng cách có nguy cơ thiếu các vi khoáng chất gây ra tình trạng biếng ăn, chậm lớn, kém hấp thu,... Nếu nhận thấy các dấu hiệu kể trên, cha mẹ nên bổ sung cho trẻ các sản phẩm hỗ trợ có chứa lysine, các vi khoáng chất và vitamin thiết yếu như kẽm, crom, selen, vitamin nhóm B giúp đáp ứng đầy đủ nhu cầu về dưỡng chất ở trẻ. Đồng thời các vitamin thiết yếu này còn hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường khả năng hấp thu dưỡng chất, giúp cải thiện tình trạng biếng ăn, giúp trẻ ăn ngon miệng.

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

B.é g.ái bị lột hoàn toàn da đầu đã phục hồi, có mái tóc dài óng mượt
10:55:08 20/06/2024
Nhiều người trẻ mắc bệnh nguy hiểm do stress, áp lực
08:26:26 21/06/2024
Hà Nội ghi nhận ca bệnh mắc sán dây chuột
10:32:02 20/06/2024
Cách loại bỏ độc tố khỏi cơ thể một cách tự nhiên
12:34:16 20/06/2024
Người giúp việc đoán bệnh nhanh hơn bác sĩ học y 17 năm
11:08:42 21/06/2024
Sầu riêng thơm ngon béo ngậy nhưng lại là loại quả nóng, những đối tượng nào nên kiêng ăn?
11:15:35 20/06/2024
Ăn 1 mớ rau này như 'nhân sâm của người nghèo', ở quê mọc cao như hàng rào
12:04:41 20/06/2024
Rau muống thanh nhiệt, giảm béo nhưng cần lưu ý cách ăn
08:15:21 21/06/2024

Tin đang nóng

Mỹ nhân "không ai dám đắc tội" U40 xuống sắc đáng tiếc, sự nghiệp tụt dốc vì bị bạn trai rao bán c.lip n.óng
06:40:54 21/06/2024
Sau sinh, tôi đưa con về nhà mẹ đẻ, ở chưa đầy tháng chị dâu đã vùng vằng bỏ đi, anh trai liền quát một câu khiến tôi rùng mình
07:46:52 21/06/2024
Câu Chuyện Hoa Hồng phá nát nguyên tác lại được khen hết lời, cứu Lưu Diệc Phi khỏi cảnh cả đời làm tiểu tam
06:06:15 21/06/2024
Quang Linh Vlogs lên tiếng khi bị chồng Hằng Du Mục ghen
10:23:14 21/06/2024
Chồng đưa cho vợ 5 triệu/tháng nhưng giọng "ra lệnh" như thể 50 triệu, tối hôm kia bỗng dưng anh bàn thêm một việc khiến tôi tức ứa gan
07:53:45 21/06/2024
Phát hiện cặp đôi mới Vbiz: Tình tứ lộ liễu giữa sự kiện, nóng nhất là khoảnh khắc đụng mặt người cũ!
06:57:24 21/06/2024
Cuộc sống viên mãn của Bảo Thy sau 5 năm kết hôn
07:01:25 21/06/2024
Phim của Song Seung Hun lép vế khi đối đầu 'Connection' của Ji Sung
06:09:15 21/06/2024

Tin mới nhất

Cô gái vội uống nước, nuốt luôn phải vòng nắp chai

11:11:54 21/06/2024
Theo bác sĩ Hiếu, hằng năm đơn vị này tiếp nhận rất nhiều trường hợp dị vật thực quản bao gồm các ca dị vật là dụng cụ sinh hoạt như răng giả, vỏ thuốc, tăm, nút chai... cho tới các ca dị vật bã thức ăn.

5 loại thảo dược giúp 'trẻ hóa' gan không phải ai cũng biết

11:04:36 21/06/2024
Rễ cây bồ công anh là một loại thảo dược khác có lịch sử sử dụng lâu dài trong y học cổ truyền về vấn đề chăm sóc sức khỏe gan. Loại thảo dược này hoạt động như một chất lợi tiểu tự nhiên, giúp loại bỏ độc tố khỏi gan và thận.

10 lợi ích sức khỏe của việc ăn bơ

10:54:00 21/06/2024
Bơ rất giàu chất chống oxy hóa như vitamin E, vitamin C và các chất phytochemical khác nhau. Chất chống oxy hóa trung hòa các gốc tự do, giảm căng thẳng oxy hóa và giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như ung thư, tiểu đường và bệnh tim.

Say nắng, mất nước... trong những ngày nắng nóng

10:49:12 21/06/2024
Người dân lao động trong môi trường nắng nóng, mất nước nhưng không uống đầy đủ nước, hoặc môi trường quá nóng làm mất nước nhanh chóng cũng dễ bị say nắng, nóng.

Chế độ ăn cho người bệnh viêm khớp dạng thấp

10:44:58 21/06/2024
Một số loại thực phẩm giúp kiểm soát các triệu chứng viêm khớp dạng thấp cùng với các phương pháp điều trị y tế như thuốc giảm đau, thuốc chống viêm và liệu pháp ức chế miễn dịch.

Ám ảnh sợ hãi điều trị như thế nào?

10:04:24 21/06/2024
Ám ảnh sợ hãi là một chứng rối loạn lo âu thể hiện nỗi sợ hãi phi lý, tăng cao đối với các đồ vật, sinh vật hoặc tình huống thường không gây ra những phản ứng như vậy ở hầu hết mọi người.

Lưu ý về chế độ ăn cho người bệnh viêm amidan

10:00:10 21/06/2024
Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ phục hồi và giảm bớt các triệu chứng khi bị viêm amidan. Một chế độ ăn uống lành mạnh có thể giúp ích cho người bệnh viêm amidan:

Chùm ngây như 'thịt bò của người nghèo' có thể hỗ trợ phòng ung thư?

09:55:14 21/06/2024
Nhiều người truyền tai nhau về tác dụng hỗ trợ chữa bệnh ung thư của cây chùm ngây. Liệu chùm ngây có hỗ trợ phòng và chữa bệnh ung thư thật không?

Hay ngất xỉu đột ngột, bệnh gì?

09:23:15 21/06/2024
Kiểm tra người bệnh có còn thở không, nếu ngưng thở có thể thực hiện hô hấp nhân tạo trong thời gian chuyển người bệnh đến cơ sở y tế.

8 loại thực phẩm tốt nhất và xấu nhất với người tăng huyết áp

08:18:16 21/06/2024
Sữa và thực phẩm từ sữa như một phần của chế độ ăn uống cân bằng có thể giúp giảm huyết áp. Các sản phẩm từ sữa chứa sự kết hợp phức tạp của các chất dinh dưỡng, trong đó có canxi có liên quan đến việc giảm huyết áp.

8 loại sinh tố 'siêu thực phẩm' tăng năng lượng và giải nhiệt ngày nóng

12:17:00 20/06/2024
Một ly sinh tố giải khát trong ngày hè nóng nực là cách hoàn hảo để giải nhiệt, kiềm chế cơn thèm ăn và cung cấp cho cơ thể nhiều chất dinh dưỡng.

Viêm não mô cầu có tỷ lệ t.ử v.ong rất cao

12:13:26 20/06/2024
Một gia đình 4 người ở Bắc Kạn mắc viêm màng não do não mô cầu, trong đó có 2 người t.ử v.ong, 2 người phải nhập viện cấp cứu đã khiến nhiều người lo lắng.

Có thể bạn quan tâm

Mặc đẹp đừng mặc cảm: Chân dài dáng chuẩn mặt xinh, nhưng Minh Tú không phải lúc nào cũng diện chuẩn!

Phong cách sao

12:24:39 21/06/2024
Người mẫuMinh Túlà một cái tên không quá xa lạ trong làngthời trangViệt Nam. Cômang một cá tính mạnh với những màn trình diễn catwalk bắt mắt.

Lisa (BLACKPINK) gây ngỡ ngàng với tạo hình khác lạ trong teaser mới

Nhạc quốc tế

12:15:03 21/06/2024
Tối qua (20/6), Lisa - thành viên nhóm nhạc BLACKPINK - bất ngờ cho ra mắt teaser đầu tiên báo hiệu sự trở lại với tư cách nghệ sĩ solo cùng ca khúc mới mang tên Rockstar.

Hoa loa kèn muốn đẹp và tươi lâu cần dùng một trong 3 thứ thuốc này

Trắc nghiệm

11:57:41 21/06/2024
Những bông hoa loa kèn đơn giản, đẹp tinh khiết rất được ưa chuộng. Cắm hoa loa kèn rất dễ, nhưng để đẹp và bền thì cần biết vài mẹo đơn giản sau -

Ngày ly hôn, chồng tôi trố mắt khi thấy tôi mang sợi dây chuyền 2 tỷ, câu chuyện phía sau khiến anh sốc hơn

Góc tâm tình

11:50:44 21/06/2024
Tôi rực rỡ cả một gian phòng như thế thì làm sao anh ta lại không nhìn chăm chú?Tôi cùng chồng đi lên từ bàn tay trắng. Lúc quen biết tôi, chồng còn là nhân viên giao hàng

Nam thần đình đám một thời quỳ gối trước cửa đài truyền hình xin được đóng phim

Sao châu á

11:46:10 21/06/2024
Ngày 20/6, trang 163 đưa tin tối ngày 19, nam diễn viên Đường Trì Bình đã quỳ gối trước cửa đài truyền hình để xin cơ hội được đóng phim.

Khởi tố 2 thanh niên giả danh cảnh sát hình sự chặn xe người đi đường

Pháp luật

11:45:51 21/06/2024
Ngày 20-6, Công an TP Quy Nhơn đã ra quyết định khởi tố bị can và thực hiện lệnh bắt tạm giam đối với Nguyễn Anh Tỷ (19 t.uổi; ngụ phường Lê Hồng Phong, TP Quy Nhơn) để điều tra về hành vi cưỡng đoạt tài sản.

Phụ nữ sành không dựa vào số lượng quần áo, chỉ nhờ 5 món mà mặc gì cũng đẹp, tôn dáng chuẩn

Thời trang

11:43:48 21/06/2024
Những người thực sự sành sỏi trong việc lên đồ , họ chẳng quan tâm tới việc trong tủ có bao nhiêu quần áo, có phải đồ hợp mốt hay không mà sẽ chú ý tới những điều sau.

Cú bắt tay lịch sử của làng rap - hip hop Việt

Nhạc việt

11:39:48 21/06/2024
Nhật ký vào đời là khởi đầu cho màn đáp trả của Karik, chứa đựng cái chất mà mọi người từng nghĩ anh đã đ.ánh mất khi bước lên mainstream để mang nhạc Rap đến gần hơn với khán giả đại chúng.

Côn Đảo triển khai du lịch xanh

Du lịch

11:37:16 21/06/2024
Gìn giữ sắc xanh, giảm tải áp lực cho môi trường, hướng tới phát triển du lịch xanh, cao cấp và bền vững là định hướng phát triển của Côn Đảo.

Tai nạn liên hoàn trên cao tốc TPHCM - Trung Lương, 11 người nhập viện cấp cứu

Tin nổi bật

11:33:33 21/06/2024
Tai nạn liên hoàn giữa 3 ô tô trên cao tốc TPHCM - Trung Lương đoạn qua địa phận tỉnh T.iền Giang đã khiến 11 người phải nhập viện cấp cứu.

Lươn không có độc, vậy tại sao rắn không dám đụng tới?

Lạ vui

11:06:25 21/06/2024
Ở dưới nước, lươn có thể di chuyển linh hoạt, thể hiện sự nhanh nhẹn và cảnh giác đáng kinh ngạc dù đang tìm kiếm thức ăn hay trốn tránh thiên địch.