Sri Lanka: Tân Tổng thống nhậm chức giữa khủng hoảng kinh tế, chính trị tồi tệ chưa từng có

Nguyễn Hằng14:55 21/07/2022

Ngày 21/7, ông Ranil Wickremesinghe đã tuyên thệ nhậm chức Tổng thống Sri Lanka tại Quốc hội nước này, một ngày sau khi giành chiến thắng trong cuộc bỏ phiếu trước đó 1 ngày

Ông Ranil Wickremesinghe lúc đương nhiệm chức Thủ tướng Sri Lanka, phát biểu tại một hội nghị ở Colombo. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN

Văn phòng Tổng thống thông báo ông Wickremesinghe đã tuyên thệ nhậm chức trước Chánh án Jayantha Jayasuriya. Theo các nguồn tin chính thức, chính trị gia 73 tuổi này dự kiến sẽ sớm thành lập nội các với tối đa 30 bộ trưởng để lèo lái đất nước vượt qua cuộc khủng hoảng kinh tế nghiêm trọng hiện nay.

Trong cuộc bỏ phiếu bầu tổng thống tại Quốc hội Sri Lanka ngày 20/7, ông Wickremesinghe giành được 134 phiếu bầu từ Quốc hội gồm 225 thành viên, bỏ xa 2 đối thủ là nghị sĩ Dullas Alahapperuma thuộc đảng cầm quyền Podujana Peramuna (SLPP) được 82 phiếu bầu và lãnh đạo đảng Quyền lực nhân dân quốc gia (NPP) Anura Kumara Dissanayake chỉ được 3 phiếu bầu.

Ông Wickremesinghe từng 6 lần đảm nhiệm chức Thủ tướng Sri Lanka. Ông trở thành quyền Tổng thống theo quy định của Hiến pháp Sri Lanka sau khi Tổng thống Gotabaya Rajapaksa rời khỏi đất nước và thông báo từ chức. Trên cương vị Tổng thống Sri Lanka, ông Wickremesinghe đối mặt với nhiệm vụ đưa quốc đảo Nam Á này thoát khỏi cuộc khủng hoảng kinh tế và chính trị tồi tệ nhất kể từ khi giành độc lập năm 1948. Tân Tổng thống sẽ đảm nhận chức vụ trong thời gian còn lại của nhiệm kỳ vốn của ông Rajapaksa, đến tháng 11/2024.

Video đang HOT

Dông bão chưa qua ở Sri Lanka

Việc nhà lãnh đạo Sri Lanka Gotabaya Rajapaksa phải từ chức tổng thống và rời khỏi đất nước được coi là kết quả khó tránh khi hòn đảo 22 triệu dân này phải chứng kiến cuộc khủng hoảng kép chính trị, kinh tế tồi tệ nhất kể từ khi Sri Lanka giành độc lập năm 1948.

Ông Ranil Wickremesinghe khi đương nhiệm chức Thủ tướng Sri Lanka, trong cuộc họp báo tại Colombo. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN

Sau hơn một tháng nhậm chức, hôm 23/6, Thủ tướng Sri Lanka Ranil Wickremesinghe phải thừa nhận nền kinh tế của quốc đảo ở Nam Á này đã sụp đổ khi không còn ngân sách để chi trả cho lương thực và nhiên liệu. Đến ngày 5/7, ông tuyên bố Sri Lanka đã chính thức vỡ nợ và đang đàm phán với Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) về một gói cứu trợ, nhưng tình hình không mấy thuận lợi. Sri Lanka phải đàm phán với tư cách một nước phá sản, không phải một nước đang phát triển. Cuộc khủng hoảng kinh tế gây ra tình trạng thiếu hụt trầm trọng nguồn cung thiết yếu và làm gián đoạn sinh kế của người dân, kéo theo làn sóng biểu tình, đình công lan rộng.

Theo các chuyên gia kinh tế, cuộc khủng hoảng này bắt nguồn từ các yếu tố trong nước, bao gồm hệ thống quản lý yếu kém và nạn tham nhũng kéo dài nhiều năm. Ngoài ra, nền kinh tế chủ yếu dựa vào "ngành công nghiệp không khói" (chiếm 59,2% tổng sản phẩm quốc nội - GDP - bao gồm du lịch, khai thác cảng biển) thực sự "lao đao" khi phải hứng chịu hàng loạt vụ khủng bố dịp lễ Phục sinh năm 2019, tiếp theo là đại dịch COVID-19, khiến dự trữ ngoại hối của quốc gia giảm tới 70% và chính phủ phải tiếp tục dựa vào các khoản vay ngoại tệ để chi tiêu. Đi kèm với đó là những vấn đề toàn cầu khiến giá cả nhiều mặt hàng nhập khẩu tăng mạnh và lạm phát vọt lên mức cao kỷ lục.

Giới phân tích cho rằng, lẽ ra trong bối cảnh này, Chính phủ Sri Lanka cần tăng nguồn thu khi nợ nước ngoài tăng vọt thì Tổng thống Rajapaksa lại thông qua các đợt cắt giảm thuế lớn nhất trong lịch sử, khiến ngân sách thất thu 30%. Các chủ nợ đã hạ bậc tín nhiệm của Sri Lanka, ngăn nước này vay thêm tiền khi nguồn dự trữ ngoại hối sụt giảm. Điều đó đồng nghĩa với việc Sri Lanka mất quyền tiếp cận với các thị trường nước ngoài.

Một nguyên nhân khác dẫn tới tình trạng vỡ nợ của Sri Lanka là chính sách phát triển nông nghiệp chưa phù hợp. Tháng 4/2021, Tổng thống Rajapaksa bất ngờ cấm nhập khẩu phân bón hóa học và thuốc trừ sâu để thúc đẩy canh tác hữu cơ. Tuy nhiên, sự thay đổi đột ngột mà không có sự chuẩn bị cũng khiến nông dân hoang mang, vụ mùa thất bát, đẩy giá lương thực lên cao. Mặc dù chính sách này đã được hủy bỏ vào tháng 11/2021, song hậu quả là tình trạng suy giảm sản lượng nông nghiệp chưa từng thấy, biến Sri Lanka từ một nước tự cung tự cấp gạo thành nước nhập khẩu gạo với kim ngạch hơn 600 triệu USD.

Việc hạn chế nhập khẩu để tiết kiệm ngoại hối vô hình trung lại dẫn tới tình trạng khan hiếm nhiều mặt hàng, kể cả hàng thiết yếu. Trong khi đó, các vấn đề toàn cầu đã đẩy giá lương thực và dầu mỏ lên cao hơn, khiến chi phí nhập khẩu cũng theo đó mà tăng.

Trong khi chính sách kinh tế từ nhiều năm qua được cho là sai lầm thì các biện pháp ứng phó của chính phủ với khủng hoảng lại chậm chạp và kém hiệu quả. Điều này càng khiến Sri Lanka lún sâu vào khủng hoảng nghiêm trọng. Sri Lanka đã mất khả năng chi trả món nợ 51 tỷ USD từ tháng 4/2022, khi tuyên bố dừng trả khoản nợ nước ngoài 7 tỷ USD đáo hạn trong năm nay, trong số 25 tỷ USD đáo hạn tới năm 2026. Điều này có nghĩa Sri Lanka đã được xếp vào diện vỡ nợ. Bên cạnh đó, nước này đã rơi vào cảnh cạn kiệt dự trữ ngoại hối. Hồi tháng 5, Bộ trưởng Tài chính Ali Sabry thông báo nước này chỉ còn khoảng 25 triệu USD dự trữ ngoại hối.

Người biểu tình tập trung bên ngoài Phủ Tổng thống ở Colombo, Sri Lanka ngày 10/7/2022. Ảnh: AFP/TTXVN

Kinh tế suy thoái dẫn đến bất ổn chính trị kéo dài nhiều năm đã thách thức khả năng chịu đựng của người dân Sri Lanka. Khó khăn kinh tế ảnh hưởng nặng nề tới cuộc sống hằng ngày của người dân. Thực tế, Sri Lanka không còn đủ ngoại tệ để nhập khẩu nhiên liệu, lương thực, thuốc men, các mặt hàng thiết yếu. Điều này đã đẩy giá các mặt hàng thiết yếu tăng phi mã và khiến người dân rơi vào tình cảnh thiếu thốn. Người dân phải xếp hàng dài nhiều giờ, thậm chí nhiều ngày để mua nhiên liệu. Đồng tiền mất giá tới 80%, khan hiếm hàng hóa trầm trọng đẩy lạm phát lên cao tới 54,6% vào tháng 6 vừa qua, chất thêm gánh nặng lên vai người dân.

Là đất nước nhiệt đới chưa từng thiếu lương thực, nhưng gần đây người dân Sri Lanka đã phải chịu cảnh thiếu ăn. Chương trình Lương thực Liên hợp quốc (WFP) mới đây cho biết, 86% số gia đình ở Sri Lanka đang "sử dụng ít nhất một cơ chế đối phó, bao gồm ăn ít hơn, ăn ít thức ăn bổ dưỡng hơn và thậm chí bỏ bữa hoàn toàn". Khoảng 3 triệu người đang cần hỗ trợ nhân đạo khẩn cấp. Ông Jens Laerke, phát ngôn viên Văn phòng Điều phối các vấn đề nhân đạo của LHQ (OCHA), khẳng định rằng nhiều người dân ở Sri Lanka hiện "không có đủ lương thực". Ông cảnh báo: "Khả năng tiếp cận dịch vụ y tế, bảo vệ và giáo dục cho trẻ em đang bị đe dọa". Ông Christian Skoog, đại diện của Quỹ Nhi đồng LHQ (UNICEF) tại Sri Lanka, cũng cảnh báo rằng tình hình đang rất nghiêm trọng, khi có tới 17% trẻ em dưới 5 tuổi ở nước này bị suy dinh dưỡng và thấp còi do khủng hoảng.

Hiệp hội Y học Sri Lanka thông báo tất cả bệnh viện ở nước này gần như không còn thuốc, không thể tiếp cận nguồn thiết bị y tế nhập khẩu. Hiệp hội cảnh báo tình trạng này có thể khiến nhiều người dân thiệt mạng hơn so với thời kỳ dịch COVID-19.

Hệ quả là Tổng thống Rajapaksa và anh trai là cựu Thủ tướng Mahinda Rajapaksa, hai đại diện cho gia tộc Rajapaksa đầy quyền lực tại Sri Lanka, đã lần lượt phải rời bỏ quyền lực. Ngày 15/7, Thủ tướng Wickremesinghe đã tuyên thệ nhậm chức quyền tổng thống thay ông Rajapaksa, cho tới khi quốc hội nước này tiến hành bầu tổng thống mới vào tuần tới.

Cho tới nay, các đảng phái ở Sri Lanka vẫn có kế hoạch tổ chức cuộc bầu cử tổng thống vào ngày 20/7 tới. Tuy nhiên, giới phân tích nhận định thời gian quá gấp rút như vậy khiến việc tìm ra một nhân vật đủ năng lực trở nên khó khăn, trong khi các phe phái ở Sri Lanka đang bị chia rẽ gay gắt. Điều này được cho có thể đe dọa tới sự ổn định của Sri Lanka.

Nhà lãnh đạo mới cũng sẽ phải giải quyết những vấn đề vô cùng cấp bách hiện tại của đất nước. Đó là tìm ra lối thoát cho cuộc khủng hoảng kép, hàn gắn những chia rẽ chính trị sâu sắc, tái cơ cấu các khoản nợ để nhận được các khoản cứu trợ mới của cộng đồng quốc tế. Với tình hình hiện tại, Sri Lanka chắc chắn sẽ phải chấp nhận những điều kiện rất ngặt nghèo để có được các khoản vay mới từ IMF hoặc từ các quốc gia khác. Đặc biệt, tầng lớp chính trị gia và lãnh đạo Sri Lanka cần phải cải thiện được niềm tin của người dân.

Chuyên gia Bhavani Fonseka, nhà nghiên cứu cấp cao tại Trung tâm về các sự lựa chọn chính sách có trụ sở tại Colombo, nhận định: "Sri Lanka đang bước vào một thời kỳ bất định, chúng tôi chưa bao giờ chứng kiến mức độ biến động như vậy". Thực tế thì dù ai lên nắm quyền trong thời gian tới, đất nước Sri Lanka vẫn sẽ phải đương đầu với những tháng khó khăn phía trước.

Thủ tướng Ranil Wickremesinghe tuyên thệ nhậm chức quyền Tổng thống Sri Lanka Ngày 15/7, Thủ tướng Sri Lanka Ranil Wickremesinghe đã tuyên thệ nhậm chức quyền Tổng thống thay ông Gotabaya Rajapaksa sau khi ông này từ chức. Ông Ranil Wickremesinghe (giữa) trong cuộc một họp báo tại Colombo, Sri Lanka. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN Trước đó, ngày 14/7, ông Rajapaksa đã gửi đơn từ chức qua thư điện tử sau khi đến Singapore. Ngày...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Trung Quốc tung chatbot đấu ChatGPT, cổ phiếu Phố Wall chao đảo bốc hơi 1.000 tỉ14:53

Ý tưởng gây sốc của Tổng thống Trump về Dải Gaza08:59

Hé lộ kế hoạch mới của ông Trump về xung đột Nga-Ukraine08:31

Nga sắp cho chạy thử 'chiến hạm mạnh nhất thế giới' sau cuộc đại tu?10:04

Tổng thống Trump lên tiếng về 'thảm kịch' hàng không ở thủ đô Washington DC10:41

Ông Trump cấm người chuyển giới tham gia các môn thể thao dành cho nữ08:45

Iran công bố tên lửa đạn đạo mới nhất08:23

CIA có đánh giá mới về nguồn gốc Covid-1908:54

Ông Trump rút Mỹ khỏi cơ quan trực thuộc Liên Hiệp Quốc08:04

Mỹ chuẩn bị kế hoạch rút quân khỏi Syria?02:37

Ông Trump được tặng máy nhắn tin bằng vàng, ca ngợi 'chiến dịch tuyệt vời' của Israel08:58

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Chìm tàu 139 tấn ngoài khơi Hàn Quốc, 3 người thiệt mạng - Có công dân Việt Nam mất tích

19:27:26 09/02/2025

cùng ngày theo giờ địa phương tại vùng biển cách đảo Habaek khoảng 17km về phía Đông và cách thủ đô Seoul khoảng 316m về phía Nam.

Nga: Mỹ chưa sẵn sàng đàm phán về kiểm soát vũ khí hạt nhân

19:05:17 09/02/2025

Tuy nhiên, ông lưu ý rằng các cuộc đàm phán cần tính đến tiềm năng vũ khí hạt nhân của các đồng minh Mỹ như Anh và Pháp để đảm bảo sự công bằng trong quá trình giải trừ.

Các nhà lãnh đạo châu Phi kêu gọi 'ngừng bắn ngay lập tức' ở miền Đông CHDC Congo

18:57:33 09/02/2025

Thông cáo nhắc lại yêu cầu rút lực lượng vũ trang nước ngoài không được mời khỏi lãnh thổ CHDC Congo, trong khi các nhà lãnh đạo nhấn mạnh tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của đất nước.

Hàn Quốc: Rúng động trước vụ trẻ 2 tuổi chết thương tâm vì bị bố mẹ ngược đãi

18:54:44 09/02/2025

Cặp vợ chồng này có 3 đứa con khác và những đứa trẻ này đã được đưa đến cho ông bà chăm sóc. Các điều tra viên không phát hiện các dấu hiệu ngược đãi đối với những đứa trẻ còn lại.

Hàng loạt nước Arab phản đối đề xuất lập Nhà nước Palestine ở Saudi Arabia của Thủ tướng Israel

18:42:00 09/02/2025

Trong một tuyên bố, Bộ Ngoại giao Palestine gọi đề xuất của ông Netanyahu là "phân biệt chủng tộc, chống lại hòa bình" và "xâm phạm chủ quyền và sự ổn định của Saudi Arabia".

Chính phủ Anh yêu cầu Apple cấp quyền truy cập dữ liệu iCloud

18:39:24 09/02/2025

IPA 2016 phạm vi quyền hạn vượt ra ngoài lãnh thổ Anh, nghĩa là cơ quan thực thi pháp luật của "Xứ sở sương mù" có thể truy cập dữ liệu được mã hóa của khách hàng Apple ở mọi nơi trên thế giới, kể cả là tại Mỹ.

Argentina nỗ lực chống cháy rừng trong Vườn quốc gia dọc dãy Andes

17:41:08 09/02/2025

Chính quyền 2 tỉnh Rio Negro và Neuquen đã ra lệnh sơ tán bắt buộc ở những khu vực đông dân cư có nguy cơ bị ảnh hưởng bởi hỏa hoạn.

Sri Lanka mong muốn doanh nghiệp Việt Nam đầu tư vào cơ sở hạ tầng giao thông

17:35:00 09/02/2025

Ông Bimal Rathnayake đồng thời là Trưởng ban Đối ngoại của Đảng Mặt trận Giải phóng Nhân dân Sri Lanka (JVP) và là lãnh đạo của JVP tại Quốc hội Sri Lanka.

Bộ Quốc phòng Nga cập nhật tình hình cuộc phản công của Ukraine ở Kursk

15:29:05 09/02/2025

Bộ Quốc phòng Nga vừa công bố báo cáo về tiến độ đẩy lùi nỗ lực phản công của lực lượng Ukraine trên mặt trận Kursk tính đến chiều 7/2.

Điều ông Trump muốn làm trước khi đàm phán chấm dứt xung đột Ukraine

15:26:38 09/02/2025

Quan chức ngoại giao Nga tuyên bố Washington phải hành động trước để cải thiện quan hệ song phương giữa Nga và Mỹ, vốn đã trở nên căng thẳng sau chiến dịch quân sự của Nga tại Ukraine.

Trung Quốc lên tiếng khi Panama rút khỏi Vành đai Con đường

15:18:45 09/02/2025

Trung Quốc lấy làm tiếc về quyết định của Panama rút khỏi sáng kiến Vành đai và Con đường sau tối hậu thư của Mỹ.

Mỹ: BRICS không có khả năng tạo ra đồng tiền thay thế USD

15:03:25 09/02/2025

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent khẳng định các quốc gia thuộc nhóm các nền kinh tế mới nổi (BRICS) sẽ không thể tìm ra một đồng tiền thay thế cho đồng USD, dù có cố gắng đến đâu.

Có thể bạn quan tâm

Khởi tố người đàn ông chém chiến sĩ công an xã ở Bình Thuận

Pháp luật

19:21:43 09/02/2025

Mang Ảnh thường xuyên đánh vợ hờ, dùng rựa chém chiến sĩ công an xã bị thương khi lực lượng chức năng đến nhà làm việc.

Sốc: Ngôi sao Vinicius từ chối Real Madrid, nhận lời mời 1 tỷ euro từ Saudi Arabia

Sao thể thao

19:10:57 09/02/2025

Các đội bóng Saudi Pro League đã đưa ra lời đề nghị trị giá 830 triệu bảng Anh (1 tỉ euro) cho tiền đạo ngôi sao Vinicius của Real Madrid, trong bối cảnh chân sút Brazil từ chối một thỏa thuận mới ở đội bóng lớn Tây Ban Nha.