“Sóng ngầm” âm ỉ khiến cuộc tranh luận giữa ông Trump – Zelensky bùng nổ

Những bất đồng tích tụ trong thời gian qua bùng phát, khiến cuộc trao đổi giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trở nên căng thẳng vượt kiểm soát.

Cuộc họp tại Nhà Trắng đã diễn ra đầy căng thẳng (Ảnh: Reuters).

Cuộc tranh luận căng thẳng giữa Tổng thống Donald Trump và Tổng thống Zelensky tại Nhà Trắng hôm 28/2 xảy ra sau nhiều tuần ông Trump và các trợ lý hàng đầu của mình cảm thấy không hài lòng.

Truyền thông phương Tây dẫn nhiều nguồn tin cho biết, đội ngũ của ông Trump không vừa ý với cách tiếp cận của ông Zelensky, coi đó là trở ngại cho các mục tiêu của họ: Nhanh chóng kết thúc cuộc chiến, khôi phục quan hệ với Moscow và ký kết một thỏa thuận khai thác khoáng sản chung đầy tiềm năng.

Trong thời gian qua, ông Trump đã có một số quan điểm không trùng khớp với ông Zelensky. Tuy nhiên, sự chia rẽ giữa lãnh đạo Ukraine và Nhà Trắng đã gia tăng mạnh trong những ngày gần đây, khi các cuộc đàm phán về thỏa thuận khai thác khoáng sản chung bị đình trệ.

Điều này chủ yếu liên quan tới việc Kiev đề nghị Mỹ cần có đảm bảo an ninh rõ ràng để Ukraine có thể ký vào thỏa thuận. Trong khi đó, Mỹ mong muốn tăng cường hợp tác kinh tế với Ukraine, khép lại cuộc chiến nhanh chóng và muốn châu Âu phải chủ động hơn để đảm bảo an ninh cho Kiev. Về cơ bản, hướng đi của 2 bên có những điểm khác biệt.

Khoảnh khắc căng thẳng diễn ra trước ống kính truyền hình vào ngày 28/2 có thể đán.h dấu một bước ngoặt trong cuộc chiến Nga – Ukraine.

Những tuần gần đây, ông Trump đã khiến phương Tây xôn xao khi có xu hướng xích lại gần Tổng thống Nga Vladimir Putin, nói rằng ông “tin tưởng” ông Putin thực sự muốn chấm dứt cuộc chiến, một quan điểm bị hầu hết các đồng minh của Washington tỏ ra hoài nghi.

Cuộc trò chuyện tại Phòng Bầu dục ngày 28/2 bắt đầu với những lời xã giao thông thường, nhưng nhanh chóng xấu đi sau khi Phó Tổng thống JD Vance cáo buộc ông Zelensky không ghi nhận sự hỗ trợ của Mỹ. Chỉ vài phút sau, cuộc trao đổi leo thang thành một cuộc tranh cãi gay gắt, khi ông Trump và ông Vance cùng với ông Zelensky ch.ỉ tríc.h qua lại.

Hai quan chức Nhà Trắng cho biết Mỹ không có ý định “gài bẫy” ông Zelensky trong cuộc tranh luận và họ tin rằng chuyến thăm ngày 28/2 lẽ ra sẽ là một chiến thắng cho ông Trump, khi dự kiến ông Zelensky sẽ ký thỏa thuận khai thác khoáng sản chung với Washington.

Chi tiết màn tranh cãi “đốt nóng” cuộc gặp giữa ông Trump và ông Zelensky.

Tuy nhiên, theo 3 người có hiểu biết về vấn đề này, sự bùng nổ này không hoàn toàn bất ngờ.

Những tuần gần đây, sự thất vọng trong Nhà Trắng ngày càng gia tăng, đặc biệt là khi các quan chức chính quyền ông Trump cố gắng đàm phán thỏa thuận khoáng sản với Ukraine.

Trước đó, một quan chức Nhà Trắng hôm 26/2 đã bày tỏ nghi ngờ về việc liệu lời mời Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump vào ngày 28/2 có còn hợp lý hay không, sau khi ông Zelensky tuyên bố rằng thỏa thuận khoáng sản vẫn chưa hoàn tất.

Ngày 27/2, kênh truyền hình tin tức Pháp BFMTV dẫn nguồn tin ngoại giao nước này cho hay, Tổng thống Trump được cho là đã muốn hủy chuyến thăm tới Mỹ của Tổng thống Zelensky. Tuy nhiên, nguồn tin nói, ông Trump đã thay đổi quyết định sau cuộc trò chuyện với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron.

Dù cuối cùng ông Trump đã đồng ý tiếp ông Zelensky, Tổng thống Mỹ vẫn còn nhiều điều bất mãn.

Những tuần gần đây, Tổng thống thuộc đảng Cộng hòa nói với các cố vấn thân cận rằng ông không hài lòng với cách ông Zelensky kêu gọi sự ủng hộ của Mỹ đối với Ukraine, cho rằng nhà lãnh đạo Ukraine sử dụng “màn trình diễn” để lấy lòng truyền thông và Quốc hội Mỹ.

Ông Trump cũng đã trao đổi với nhóm an ninh quốc gia của mình về tương lai của ông Zelensky và liệu Mỹ có thể thúc ép Ukraine tổ chức bầu cử thông qua các cuộc đàm phán hòa bình hay không, theo 2 nguồn tin.

Ông Trump trước đó đã công khai thúc giục Ukraine tổ chức bầu cử và ch.ỉ tríc.h ông Zelensky vì không tiến hành bầu cử sau khi nhiệm kỳ 5 năm chính thức của ông kết thúc vào năm 2024. Nga từng viện dẫn điều này để tuyên bố rằng ông Zelensky không phải là một nhà lãnh đạo hợp pháp.

Theo luật Ukraine, các cuộc bầu cử bị cấm tổ chức trong tình trạng thiết quân luật.

Tổng thống đảng Cộng hòa cũng chỉ đạo nhóm của mình hạn chế liên lạc tối đa với Chánh văn phòng Tổng thống Ukraine Andriy Yermak, người từng có mối quan hệ công việc thân cận với cố vấn an ninh của cựu Tổng thống đảng Dân chủ Joe Biden, Jake Sullivan.

Phát biểu trước các phóng viên bên ngoài Nhà Trắng sau vụ việc ngày 28/2, Thượng nghị sĩ Cộng hòa Lindsey Graham cho biết ông đã cảnh báo ông Zelensky trước cuộc họp rằng hãy tập trung vào thỏa thuận khoáng sản và tạm gác lại các vấn đề đảm bảo an ninh và lệnh ngừng bắ.n.

Mô tả sự kiện này là một “thảm họa hoàn toàn,” ông Graham cho biết sẽ rất khó để Washington tiếp tục làm việc với ông Zelensky trong tương lai.

“Tôi không biết liệu chúng ta có thể tiếp tục hợp tác với ông Zelensky hay không”, ông nói.