Sóng gió trong quan hệ Mỹ – Canada

Thủ tướng Carney khẳng định mối quan hệ song phương Mỹ – Canada không còn như trước đây, đồng thời cam kết đáp trả mạnh mẽ nếu Washington chính thức áp thuế 25% lên ô tô và linh kiện nhập khẩu .

Thủ tướng Canada Mark Carney (trái) và Tổng thống Mỹ Donald Trump (Ảnh: Canadian Press, AFP).

Thủ tướng Canada Mark Carney ngày 28/3 cảnh báo rằng nước này sẽ phải “giảm đáng kể” sự phụ thuộc vào Mỹ khi quan hệ song phương giữa 2 quốc gia ngày càng xấu đi, đồng thời tuyên bố mối quan hệ cũ giữa Canada và Mỹ đã “kết thúc”.

Sau cuộc họp nội các nhằm thảo luận về phản ứng của Canada trước lời đe dọa áp thuế của Tổng thống Mỹ Donald Trump, ông Carney nói với các phóng viên tại Ottawa rằng ông dự báo sự xuất hiện của “mối quan hệ khác biệt một cách căn bản” giữa hai nước.

“Mối quan hệ cũ mà chúng ta từng có với Mỹ, dựa trên sự hội nhập kinh tế sâu rộng và hợp tác chặt chẽ về an ninh – quân sự, nay đã không còn. Rõ ràng, Mỹ không còn là một đối tác đáng tin cậy. Thông qua các cuộc đàm phán toàn diện, chúng ta có thể khôi phục phần nào lòng tin, nhưng sẽ không thể quay lại như trước đây”, Thủ tướng Canada tuyên bố, đồng thời khẳng định rằng các chính phủ trong tương lai cũng sẽ phải đối mặt với bối cảnh thay đổi này.

Nói về chuyến công du quốc tế đầu tiên trên cương vị thủ tướng, ông Carney cho biết: “Còn rất nhiều việc phải làm, và đó là lý do tôi chọn đến Pháp và Anh, hai đối tác lâu năm, đáng tin cậy, cũng là những người bạn và đồng minh của Canada”.

Chỉ vài giờ trước phát biểu của Thủ tướng Carney, Tổng thống Trump đã viết trên nền tảng mạng xã hội Truth Social rằng Canada và Liên minh châu Âu sẽ phải đối mặt với các mức thuế “quy mô lớn, lớn hơn nhiều so với kế hoạch hiện tại” nếu họ hợp tác để gây “tổn hại kinh tế” cho Mỹ.

Phát biểu tại Ottawa, ông Carney khẳng định rằng nếu các mức thuế do Washington áp đặt trở thành vĩnh viễn, Canada sẽ buộc phải “đàm phán lại một cách toàn diện quan hệ an ninh và thương mại với Mỹ”.

“Chúng ta sẽ cần phải giảm đáng kể sự phụ thuộc vào Mỹ. Chúng ta sẽ phải chuyển hướng các mối quan hệ thương mại sang các đối tác khác và thực hiện những điều trước đây được cho là bất khả thi với tốc độ chưa từng có trong nhiều thế hệ”, ông Carney nhấn mạnh.

Canada sẽ đáp trả mạnh mẽ

Những tuyên bố mới nhất của ông Carney được đưa ra sau khi ông Trump hôm 26/3 thông báo áp thuế 25% đối với tất cả các loại ô tô và linh kiện nhập khẩu vào Mỹ. Quyết định này đã vấp phải làn sóng chỉ trích trên toàn cầu, trong đó Thủ tướng Canada gọi đây là “một cuộc tấn công trực diện” vi phạm thỏa thuận thương mại Mỹ – Mexico – Canada (USMCA).

Ngày 27/3, ông Carney cam kết một chiến lược về “các biện pháp thương mại đáp trả” sẽ được công bố sau khi ông Trump đưa ra thông báo dự kiến vào ngày 2/4 về các bước đi tiếp theo của Mỹ.

Thủ tướng Canada cho biết chính phủ của ông hiểu rằng chiến lược áp thuế của Mỹ tập trung vào 5 lĩnh vực chính, bao gồm ngành ô tô, gỗ xẻ, thép và nhôm, chất bán dẫn và dược phẩm.

“Chúng tôi có nhiều biện pháp có thể thực hiện để đáp trả những động thái này. Trong một tuần nữa, chúng ta sẽ biết rõ hơn và có phản ứng phù hợp”, ông Carney tuyên bố, đồng thời nhấn mạnh rằng không hợp lý nếu phản ứng riêng lẻ trước từng quyết định của Washington.