Sơn Tùng M-TP: Thần tượng của mọi thần tượng

Và thực sự anh ta vẫn đang ở đây, trên đỉnh cao, ngồi vị trí mà chưa ai ngồi được.

Khi MCK bất thình lình cho ra mắt bài hát có cái tên kỳ lạ 2323 – người nghe nhạc đã có một trải nghiệm thật đặc biệt. Dưới bàn tay nhào nặn của rapper nổi bật và ngông nhất thế hệ Gen Z, bài hát Buông Đôi Tay Nhau Ra từng làm mưa làm gió các bảng xếp hạng cách đây hơn 10 năm của Sơn Tùng M-TP bỗng nhiên có một đời sống mới với hình hài một đoạn sampling (chiếm độ dài nửa bài hát) được phối lại theo phong cách drill đầy năng lượng. Tạm bỏ qua những yếu tố khen chê về bản “remix” mới này, rõ ràng, sau hơn một thập kỷ với không ít những ngôi sao mới vụt lên, Sơn Tùng M-TP vẫn chứng tỏ sức sống của mình trong lòng khán giả đại chúng, khi chỉ cần một đoạn nhạc xưa cũ là đủ để gợi lại những hoài niệm của cả một thế hệ người nghe và trở thành đề tài thảo luận trong nhiều ngày sau đó.

Hoặc thậm chí bên ngoài lãnh địa âm nhạc, Sơn Tùng M-TP vẫn luôn là cái tên số 1 mạng xã hội khi chỉ cần đăng vu vơ vài tấm hình đang tập gym trong một khu resort hạng sang, cũng đủ để phá kỷ lục tương tác với hơn 700k lượt like trên Facebook, 500k lượt like trên Insta và kéo theo một trào lưu bắt chước chụp lại các dáng pose/

Tất cả những điều đó nhắc chúng ta nhớ rằng: Cái tên Sơn Tùng M-TP chưa bao giờ rời khỏi tâm trí và trái tim của khán giả. Nhưng sâu xa hơn thế, Tùng cũng chưa bao giờ rời khỏi sức ảnh hưởng cho chính những người đang đứng trong ánh hào quang rực rỡ hôm nay. Gần như tất cả lứa thần tượng Gen Z hiện tại đều lớn lên với âm nhạc Sơn Tùng, dành cho Tùng sự ngưỡng mộ và trân trọng.

Trong một thị trường âm nhạc đang phát triển sôi nổi với hàng loạt những cái tên mới, Sơn Tùng vẫn là ngoại lệ: Không cần xuất hiện dày đặc để hâm nóng hình ảnh, không cần bắt trend, nhưng mỗi lần được nhắc đến vẫn là một sự kiện. Tùng không chỉ là một thần tượng, mà còn là thần tượng của các thần tượng. Và điều đó đến không phải ngẫu nhiên.

I. Ký ức tập thể của cả thế hệ

Nếu bạn là một 8x, 9x hoặc thậm chí 9x đời cuối mà chưa từng mê âm nhạc của Sơn Tùng hay là fan của Tùng thì cũng chẳng sao. Nhưng bạn chắc chắn đã từng trải qua giai đoạn mà cái tên Sơn Tùng M-TP vang lên mỗi sáng, mỗi chiều, mỗi title báo, mỗi dòng status trên mạng xã hội. Dù yêu hay ghét, bạn vẫn phải… biết về Sơn Tùng M-TP.

Đã có rất nhiều những bài viết lý giải cho sự nổi tiếng vô tiền khoáng hậu của Sơn Tùng, vẻ đẹp trai đúng chuẩn thần tượng, lối sống cẩn trọng và giữ gìn hình ảnh như lau như ly, những lùm xùm lớn nhỏ trở thành nhiên liệu cho sức nóng của Sơn Tùng ngày một… nóng hơn, và quan trọng nhất: Một thứ âm nhạc pha trộn rất vừa vặn giữa những cảm xúc trong trẻ o, da diết của thế hệ 9x và tư duy hiện đại ảnh hưởng bởi Kpop và US/UK. Tùng xuất hiện đúng vào thời điểm Vpop đang chuyển mình khi lứa người nghe trẻ dạo ấy cần một hương vị âm nhạc mới, một thần tượng mới – tiệm cận với sở thích và thị hiếu đang dần thay đổi.

Trong một thời đại chưa có ai để gọi là thần tượng, người đầu tiên xuất hiện và làm được chuyện phi lý – tất yếu sẽ trở thành tượng đài. Tùng không được thần tượng vì giỏi nhất, mà vì là người đầu tiên có đủ các yếu tố để thế hệ đó chọn làm hình mẫu.

Không ai thay thế được Tùng trong tâm trí những người lần đầu biết yêu một thần tượng một cách trọn vẹn. Trong trái tim khán giả, Sơn Tùng là thần tượng đầu tiên, là đại diện của một ký ức tập thể – nơi mà các 8x, 9x cất giữ những kỷ niệm đẹp nhất về tuổi thanh xuân. Khán giả lớn lên cùng với những câu chuyện về Sơn Tùng, chứng kiến sự trưởng thành của chính Tùng qua từng cột mốc lớn trong cuộc đời, nhìn thấy được Tùng đương đầu với những thử thách và chứng minh nội lực của bản thân, bước từng bước lên đỉnh cao hiện tại. Nhiều người có thể không đến và ở lại với Tùng vì âm nhạc, nhưng chắc chắn sẽ dành cho Tùng sự trân trọng bởi những gì Tùng đã trải qua và làm được. Bản thân Tùng cũng không cho khán giả lý do để ghét hoặc quay lưng với mình (ngoại trừ sóng gió trong scandal tình cảm cá nhân). Điều đó khiến Tùng không còn là một thần tượng âm nhạc, mà trở thành một hình mẫu về tuổi trẻ.

II. Người tạo trend

Một thần tượng có thể mãi mãi đẹp trong ký ức và đóng khung bởi những kỷ niệm, nhưng để họ vẫn luôn nằm ở top 1 trending, top đầu thảo luận mạng xã hội sau nhiều năm – lại là câu chuyện hoàn toàn khác.

Ngay từ những ngày đầu tiên bước chân vào ánh sáng của sự nổi tiếng, dường như Sơn Tùng đã nhìn thấy những gì mình có thể trở thành và có một tham vọng rất rõ ràng về cái đích mình sẽ chạm đến. Với lượng fanbase đông nhất nhì Vpop lúc bấy giờ (và chắc là cả bây giờ), Tùng bắt đầu kế hoạch xây dựng đế chế của riêng mình với M-TP Entertainment.

Bắt đầu với những sản phẩm âm nhạc mang tính lột xác và thể hiện tư duy tiên phong, Tùng tạo ra những địa chấn trong showbiz thời bấy giờ nhờ những nước đi táo bạo của một người có tài, có fan và có… tiền. Từng sản phẩm của Sơn Tùng là một cú bẻ lái đầy tham vọng: từ cổ trang kết hợp vị lai ( Lạc Trôi ), nhạc trap thời thượng với MV đầy đen tối ( Chạy Ngay Đi ) đến Latin bốc lửa với huyền thoại hiphop West Coast – Snoop Dogg ( Hãy Trao Cho Anh ). Và khi cả Vpop chưa có mấy ai làm concert, Tùng đã chiêu đãi khán giả bằng Sky Tour đi khắp 3 miền Bắc – Trung – Nam với dàn lineup đồng hành có giá trị tương đương một festival âm nhạc hạng A.

Nhưng không phải dự án nào của Tùng với M-TP Entertainment cũng thành công. Hàng loạt gạch đầu dòng từng được Tùng và công ty lăng xê hết mình như album cá nhân, Sky Cafe, các dự án quản lý nghệ sĩ với Kay Trần (có vẻ kết thúc không quá tốt đẹp), Hải Tú (từ talent thành C.E.O M-TP Ent.) và âm nhạc mới trong khoảng 3 năm trở lại đây không có quá nhiều đột phá. Theo lẽ thường, Sơn Tùng đã có thể coi là đi qua thời đỉnh cao của sự nghiệp. Nhưng những thất bại đó chỉ cho thấy Tùng không phù hợp để làm một doanh nhân, một ông bầu hay một nhà chiến lược, mà Tùng hợp nhất khi được làm một nghệ sĩ.

Công bằng mà nói, Tùng cũng đã mất đi sự tiên phong của mình trong âm nhạc khi liên tiếp nhiều sản phẩm gần đây không có sự đột phá về chiều sâu và chất lượng. Tùng vẫn trung thành với thể loại pop và lối viết nhạc nịnh tai của mình, cùng những từ ngữ được xào xáo từ bài này sang bài khác. Và khi các đàn em trong showbiz đua nhau làm album để thể hiện tư duy âm nhạc, album duy nhất của Sơn Tùng trên các nền tảng nhạc số là album… tuyển tập các hits được phát hành đơn lẻ trong nhiều năm. Nhưng bằng một cách nào đó, những thứ Tùng làm vẫn có một sức hút riêng với khán giả. Những người chỉ cần thỉnh thoảng Tùng xuất hiện và hát những bài hát họ muốn nghe. Bản thân Tùng cũng xây dựng cho mình một hình ảnh rất hợp thị hiếu người trẻ thời đại này. Tùng không còn trẻ nhưng không bị sến và outdated. Khán giả vẫn cảm thấy đồng điệu và kết nối với hình ảnh mà Tùng thể hiện. Họ thấy vậy là đủ, và chắc Tùng… cũng thế.

Sức hút của một ngôi sao hạng S được thể hiện nhất là khi không làm gì nhưng vẫn có thể tạo trend và thảo luận. Trong khi showbiz ngày càng huyên náo với đủ mọi hoạt động, thì Sơn Tùng chọn cách ở yên trong im lặng – và biến sự vắng mặt thành nghệ thuật giữ nhiệt. Ngay cả khi không xuất hiện, người ta vẫn phải nhắc đến Tùng. Up vu vơ một bộ ảnh tập gym lên Facebook – cả showbiz chụp theo. Hẹn vu vơ cư dân mạng ra trà đá – quán trà đá phải tạm đóng cửa vì quá đông người đến check-in. Chụp hình ngồi xích lô vãn cảnh hồ Tây – ngày hôm sau cả mạng xã hội có bức hình y hệt. Mỗi lần post hình mạng xã hội là một lần Tùng cho thấy sức ảnh hưởng của mình khi không chỉ tạo trend mà còn ghi thêm kỷ lục về lượt tương tác. Sức ảnh hưởng của Tùng đã vượt ranh giới của một thần tượng âm nhạc. Đây là sức ảnh hưởng của một biểu tượng văn hóa đại chúng.

Và dù có rất nhiều những ngôi sao ở thế hệ kế cận được dự đoán sẽ soán ngôi Tùng trong tương lai, thì đến thời điểm này, chắc chúng ta vẫn phải chờ lâu thêm chút nữa cùng với rất nhiều nỗ lực của chính những ngôi sao đấy mới có thể chứng kiến cuộc đổi ngôi ngoạn mục. Và đôi khi, nỗ lực thôi là chưa đủ khi để đứng được ở vị trí đấy, cần một chút sự mỉm cười của định mệnh.

III. Thần tượng của mọi thần tượng

Thị trường nhạc Việt đang bước vào thời kỳ phát triển như vũ bão với hàng loạt những gương mặt tài năng của thế hệ mới. Ai cũng có chỗ đứng riêng với fanbase khủng và lối hoạt động chuyên nghiệp không thua gì các nền công nghiệp lớn như Kbiz, Cbiz. Và nếu thử hỏi bất kỳ một ngôi sao đang lên nào, rằng thần tượng của bạn là ai? Ai là người mang đến cho bạn cảm hứng làm nhạc? Chắc chắn, Sơn Tùng M-TP sẽ luôn nằm trong Top 3 cái tên được nhắc đến. Dù người được hỏi là một thần tượng nhạc pop hay một rapper gang gang đường phố.

Cái bóng của Tùng không bao trùm lên ai, nhưng nó có mặt ở khắp nơi. Cách xây dựng hình ảnh, cách đối mặt với những ồn ào, hay cả âm nhạc mang tính phổ quát cho mọi thế hệ – tất cả đều là dấu vết của một người từng mang đến những tiêu chuẩn mới cho âm nhạc của giới trẻ. Những ngôi sao của thế hệ mới có thể trải nghiệm bản thân với nhiều thể loại âm nhạc khác biệt, thậm chí trái ngược với những giai điệu pop ngọt ngào đã trở thành thương hiệu của Sơn Tùng, nhưng Tùng vẫn sẽ là một trong những “người hùng” với chính các thần tượng bây giờ. Bởi những gì Tùng đã trải qua, đã vượt lên và đã chứng tỏ. “Sếp Tùng” – không phải danh hiệu phong tặng từ báo chí. Nó xuất phát từ chính người hâm mộ, rồi lan ra cộng đồng nghệ sĩ, rồi bám rễ trong ngôn ngữ pop culture Việt. Gọi là “sếp” – vì anh là người duy nhất khiến fan cuồng, anti quay xe, còn người trong nghề thì hoàn toàn công nhận.

Không phải là nói quá khi cho rằng: Tùng không chỉ được yêu mến mà còn được khao khát. Với chiến lược nhỏ giọt hình ảnh, sự xuất hiện và cả sản phẩm – mọi sự kết nối với Tùng đều trở nên quý giá. Gameshow khao khát có được sự góp mặt của Tùng (dù biết rằng không thể) – vì Tùng hot, vì thu hút khán giả, và vì sau The Remix, Sơn Tùng chưa từng nhận thêm một gameshow nào. Nghệ sĩ chắc chắn cũng khao khát được collab với Tùng, vì Tùng cũng… chưa từng collab với nghệ sĩ nào trong một sản phẩm chính thức hết. Các nghệ sĩ trẻ thậm chí đều đôi lần từng tự hào “gáy” trên trang cá nhân về việc Sơn Tùng… thả tim tin nhắn của mình. Khán giả càng khao khát Tùng hơn, bởi một năm số lần Tùng nhận đi diễn chỉ trên đầu ngón tay, còn ra sản phẩm thì… hên xui.

Nhiều người cho rằng Sơn Tùng đã hết thời, nhưng đó là một mệnh đề sai. Vì để “hết thời”, trước hết bạn phải chơi cuộc chơi như người bình thường: phát hành liên tục, leo chart, update mạng xã hội. Còn Tùng, dù ngẫu nhiên hay cố ý, lại tự viết riêng một luật chơi cho mình. Và nó hiệu quả. Có thể sẽ có người hát hay hơn, viral hơn, nhảy giỏi hơn, làm nhạc hay hơn và cá tính hơn. Nhưng rất khó để có ai đó sống trong ký ức văn hóa như Tùng đã làm. Cái tên ấy không chỉ đại diện cho âm nhạc, mà cho cả một cảm xúc của cả một thế hệ dành cho một con người.

Sẽ rất khó để có ai thay thế Tùng trong thời điểm hiện tại, vì Tùng là một phần ký ức, không phải chỉ là một người nổi tiếng, một thần tượng. Nên nói cho cùng, Sơn Tùng không cần comeback – vì người ta đâu thể trở lại một nơi mà họ chưa từng rời đi.