Sóc Trăng – Cần Thơ

Tạm biệt mảnh đất Mỹ Xuyên ( Sóc Trăng), xe chúng tôi đi đường 61B qua Hậu Giang để về Cờ Đỏ (Cần Thơ).

Không còn những ngày ngập tràn nắng gió và hoa hoàng yến tỏa sáng ven đường, thay vào đó là trời mưa tầm tã cả ngày. Có lẽ do sự cộng hưởng của cơn bão số 3 ở Miền Bắc và mùa mưa đang tới ở miền Nam nên mưa nhiều hơn.

Hoa súng – người dân lấy làm món ăn

Ở Mỹ Xuyên, hầu như nhà nào cũng để ghế đá trước cửa hoặc trên hiên nhà. Nhưng tôi quan sát thấy ở Cờ Đỏ ít hơn. Những cây dừa nước cũng vậy. Chỉ cách hơn 100km mà ít nhiều cũng đã có sự khác biệt. Vậy nên đất nước mình trải dài hàng ngàn km với đủ loại địa hình, khí hậu thì sự đa dạng về văn hóa, cách sống là phải.

Nói đến sự đa dạng, tôi cứ nghĩ trà đá vỉa hè Hà Nội là của hiếm. Đi qua nhiều nước, nhưng tôi không thấy thủ đô nước nào có kiểu trà đá vỉa hè; chắc do người ta xứ lạnh. Tôi tin vậy vì uống cà phê ở xứ lạnh Đà Lạt luôn kèm theo một ly trà sâm dứa không có đá. Nhưng vào đất miền Tây, nơi “mùa đông không lạnh” này thì được phục vụ loại trà sâm dứa rót một ít vào cốc đầy đá. Tôi phải bỏ bớt đi vì lạnh và nhạt quá hoặc gọi người ta một cốc không đá mới “đủ đô”.

Một cách chủ quan, tôi cảm nhận người dân miền Tây giờ chăm chỉ, tính toán làm ăn nhiều hơn trước. Dù vẫn còn những hoạt động như câu lạc bộ đàn ca tài tử nhưng ít hơn. Thanh niên đi học nhiều hơn. Cách đây độ chục năm, tôi đi khảo sát về thanh niên trong này và thấy họ rất ít khi học cao. Cuộc sống thiên nhiên đã quá ưu đãi rồi. Giờ điều kiện sống đã thay đổi, làng xóm nhà cửa khang trang, bê tông hóa và cách nghĩ cách làm ăn cũng khác.

Hôm vừa rồi làm việc trên huyện Mỹ Xuyên, xe không xuống được đến các ấp. Các anh cán bộ xã phải dùng xe máy đưa chúng tôi đi. Qua một đoạn đường ngắn, tôi hỏi thăm anh cán bộ văn hóa tên là Thảo về mô hình nuôi tôm ở đây. Anh ấy cho biết đó là mô hình kết hợp tôm và lúa. Theo đó, vào các tháng mùa mưa (tầm tháng 6 – 9 hàng năm), nước ngọt từ sông Mekong đổ về thì bà con nông dân trồng lúa.

Sau đó hết mùa mưa, nước biển dần xâm nhập vào theo thủy triều là lúc bà con nuôi tôm trên chính mảnh ruộng ấy. Nghe anh ấy chia sẻ tôi đã rất thích vì đây là vấn đề tôi muốn tìm hiểu, muốn làm rõ. Sự phát triển kinh tế bền vững không thể tách rời quy luật tự nhiên, mà phải thuận theo tự nhiên.

Mặt khác, con tôm vốn nhạy cảm, dễ bệnh, nên khi canh tác lúa, bà con cũng sẽ không sử dụng thuốc trừ sâu khi trồng lúa. Một mô hình rất khoa học. Trong quá trình nói chuyện tại địa bàn, tôi được biết có những người dân tại đây có thể tính chính xác ngày nước lũ về để bắt cá. Căn cứ vào ngày lũ về để làm giỗ ông bà.

Lũ về thì nhiều cá, được mùa. Giờ biến đổi khí hậu khiến cho lũ về thất thường, mưa to nắng gắt chứ không như xưa. Những tri thức bản địa ấy thật quý. Khai thác và sử dụng được thì rất tốt. Chỉ tiếc tôi không được giao nhiệm vụ đi sâu vào khai thác thêm về vấn đề này. Tôi chợt cười khi nghĩ mình giống như một cầu thủ chơi ở vị trí hậu vệ. Huấn luyện viên chỉ đạo mình tập trung ở sân nhà và không được vượt quá vạch giữa sân vậy.

Còn nhiều điều thú vị ở hành trình phía trước. Điều đó như cảm giác phấn khích khi làm việc căng thẳng lại nghe đoạn hòa tấu đàn bầu “Em đi mau kẻo trễ chuyến phà đêm qua bến bắc Cần Thơ” vậy. Những suy ngẫm, trải nghiệm là lẽ tự nhiên, ai cũng thế. Tôi cứ thích thú đón nhận, ngây ngô chia sẻ. Có sao đâu.

Bài ca thương mến tôi viết còn dài

Để cho muôn thế hệ sau tiếp tôi

Không tắt trên môi người đời, cùng niềm yêu với tôi.

Cờ Đỏ, Cần Thơ.02/8/19

Theo vanhien.vn