“Siêu lừa” vào tù, chiếc Camry vẫn bị tranh chấp
Bắt đầu từ năm 2010 và trải qua gần chục phiên tòa, song vụ án Lý Thị Trúc Quỳnh phạm tội “L.ừa đ.ảo chiếm đoạt tài sản” vẫn chưa khép lại. Bởi các bên liên quan vẫn phải đưa nhau ra tòa để được sở hữu chiếc ô tô Camry.
Năm 2009, Lý Thị Trúc Quỳnh (SN 1978, trú tại phường Quán Thánh, Ba Đình, Hà Nội) bị khởi tố, điều tra về hành vi l.ừa đ.ảo chiếm đoạt tài sản. Nhưng do đang nuôi con nhỏ nên Quỳnh được tại ngoại. Đối tượng này đã lợi dụng chính sách nhân đạo của pháp luật để tiếp tục thực hiện một vụ l.ừa đ.ảo chiếm đoạt tài sản đặc biệt lớn nữa.
Ở lần phạm tội thứ hai này, Quỳnh đã chiếm đoạt tổng cộng gần 40 tỷ đồng của hàng chục bị hại. Trong đó, Công ty Lavina cùng anh Trần Lê Ngọc (trú ở quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) được xác định là bị hại và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án.
Trong số tài sản liên quan đến vụ án Lý Thị Trúc Quỳnh có chiếc ô tô hiệu Camry LE vốn là tài sản của Công ty Lavina. Theo đó, Quỳnh thỏa thuận với Công ty Lavina là sẽ tìm khách hàng mua chiếc xe này giúp doanh nghiệp. Trên cơ sở đó, ngày 9-1-2010, Quỳnh đến gặp đại diện Công ty Lavina và nói rằng cần cho khách hàng thử xe. Tin tưởng, đại diện doanh nghiệp này không ngần ngại giao tài sản.
Làm ra vẻ như thật, Quỳnh ngồi ở Công ty Lavina giả bộ đợi khách hàng đi thử xe về. Nhưng đến 18h cùng ngày, lấy lý do tắc đường, khách hàng không về kịp nên Quỳnh cam kết sẽ hoàn trả lại tài sản vào sáng hôm sau. Thế nhưng, thực chất Quỳnh đã bán chiếc Camry LE cho anh Trần Lê Ngọc với giá 48.000 USD.
Quá trình giải quyết vụ án l.ừa đ.ảo chiếm đoạt tài sản vào năm 2012, trong đó có chiếc ô tô Camry LE nêu trên, TAND TP Hà Nội đã quyết định tuyên phạt Lý Thị Trúc Quỳnh tù chung thân. Đối với chiếc ô tô Camry LE, HĐXX sơ thẩm xác định trao trả lại Công ty Lavina, đồng thời buộc Quỳnh phải bồi thường cho anh Ngọc 48.000 USD.
Video đang HOT
Nhưng bản án này sau đó bị TAND Tối cao tuyên hủy với yêu cầu điều tra, truy tố và xét xử lại từ đầu. Tiếp tục trải qua nhiều phiên tòa, đến ngày 8-9-2014, TAND TP Hà Nội một lần nữa tuyên phạt Quỳnh mức án chung thân về tội “L.ừa đ.ảo chiếm đoạt tài sản”. Tuy nhiên, ở bản án sơ thẩm lần này, HĐXX sơ thẩm lại quyết định tách rút phần dân sự (đối với chiếc ô tô Camry LE) thành một vụ án riêng và dành quyền khởi kiện cho các bên liên quan.
Ngày 4-5, Công ty Lavina đã khởi kiện anh Trần Lê Ngọc ra tòa và yêu cầu anh này phải trả lại chiếc ô tô Camry LE. Tại tòa, đại diện Công ty Lavina tiếp tục cho rằng doanh nghiệp đã bị Lý Thị Trúc Quỳnh “trộm xe”, rồi đem bán cho anh Ngọc. Vì giữa Công ty Lavina và Quỳnh chưa hề có trao đổi, giao dịch mua bán chiếc ô tô Camry LE.
Và đó cũng chính là lý do khiến doanh nghiệp không giao hồ sơ tài sản cũng như giấy tờ hải quan của chiếc xe Camry cho Quỳnh. Và thực tế, khi bán xe, “siêu lừa” mới chỉ giao xe cho anh Ngọc, chưa giao giấy tờ liên quan và cũng chưa làm thủ tục đăng ký. Từ đó, đại diện nguyên đơn cho rằng, chiếc xe là tang vật vụ án. Do đó, khi xử lý tang vật thì tòa án phải trả cho chủ sở hữu là Công ty Lavina. Ngược lại, anh Trần Lê Ngọc khẳng định Công ty Lavina đã giao dịch mua bán tài sản nên mới giao ô tô cho Quỳnh. Trên cơ sở ấy, Quỳnh bán lại xe cho bị đơn.
Tham gia phiên tòa, đại diện VKSND TP Hà Nội cũng bày tỏ quan điểm, cần phải trao trả chiếc xe ô tô Camry LE cho Công ty Lavina. Mặc dù vậy, sau 1 ngày xét xử, TAND TP đã quyết định anh Trần Lê Ngọc là người được sở hữu chiếc Camry LE, đồng thời tuyên buộc Công ty Lavina phải bàn giao hồ sơ hải quan gắn với tài sản chủ sỡ hữu.
Để bảo đảm quyền lợi cho doanh nghiệp kinh doanh ô tô, tòa án cũng tuyên bố dành quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại cho Công ty Lavina đối với bị án Lý Thị Trúc Quỳnh. Không đồng tình với quyết định của Tòa án Hà Nội, đại diện Công ty Lavina cho biết sẽ tiếp tục kháng cáo bản án này.
Theo_An ninh thủ đô
Hậu quả pháp lý của giao dịch dân sự không tuân thủ quy định về hình thức
Các hoạt động giao dịch dân sự gắn với bất động sản và các loại tài sản có giá trị lớn (ô-tô, xe máy, tàu bay...) buộc phải đăng ký và tuân thủ quy định về hình thức có ý nghĩa quan trọng trong thực thi Luật Dân sự nhằm bảo vệ quyền lợi, giảm tình trạng tranh chấp của các bên liên quan, cũng như góp phần quản lý nhà nước đối với các tài sản đó và giữ gìn trật tự, an toàn xã hội...
Theo quy định tại iều 134 Bộ luật Dân sự hiện hành: "Trong trường hợp pháp luật quy định hình thức là điều kiện có hiệu lực của giao dịch mà các bên không tuân theo, thì theo yêu cầu của một hoặc các bên, Tòa án, cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác quyết định buộc các bên thực hiện quy định về hình thức của giao dịch trong một thời hạn; quá thời hạn đó mà không thực hiện thì giao dịch vô hiệu".
Còn theo dự thảo Bộ luật Dân sự (sửa đổi) đang lấy ý kiến hoàn thiện thì mở rộng hơn các trường hợp loại trừ bị tuyên vô hiệu, tức thu hẹp hơn các hậu quả pháp lý của giao dịch dân sự không tuân thủ quy định về hình thức; cụ thể, theo Khoản 1 iều 145 dự thảo thì iều 134 Bộ luật Dân sự hiện hành được chỉnh sửa như sau:
1. Trường hợp luật quy định hình thức là điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự mà hình thức đó không được tuân thủ thì giao dịch dân sự đó bị vô hiệu, trừ các trường hợp sau đây:
a) Việc không tuân thủ quy định về hình thức không nhằm trốn tránh nghĩa vụ với người khác và chủ thể giao dịch dân sự đã chuyển giao tài sản hoặc đã thực hiện công việc. Trong trường hợp này, theo yêu cầu của một hoặc các bên, cơ quan có thẩm quyền có trách nhiệm hoàn tất thủ tục đối với giao dịch dân sự đó;
b) Trường hợp chủ thể chưa chuyển giao tài sản hoặc chưa thực hiện công việc thì theo yêu cầu của một hoặc các bên, Tòa án cho phép thực hiện quy định về hình thức của giao dịch dân sự trong một thời hạn hợp lý; quá thời hạn đó mà không thực hiện thì giao dịch dân sự đó bị vô hiệu.
Trước hết, cần khẳng định việc quy định hình thức là điều kiện có hiệu lực của một số giao dịch tài sản có giá trị cao buộc các bên tuân theo, nếu không muốn bị tuyên giao dịch vô hiệu là cần thiết, nhằm bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật, khiến các chủ thể của giao dịch phải tuân thủ hình thức bắt buộc của giao dịch, giảm những tranh chấp phát sinh sau thỏa thuận và thực hiện giao dịch đối với các loại tài sản nêu trên.
Tinh thần này đều được quán triệt trong cả iều 134 Bộ luật Dân sự hiện hành và Khoản 1 iều 145 dự thảo Luật Dân sự (sửa đổi).
Tuy nhiên, nội dung quy định của Khoản 1 iều 145 dự thảo Bộ luật Dân sự (sửa đổi) cho thấy có sự tiếp cận cả về pháp lý và thực tế mở rộng, mềm dẻo và cụ thể hóa, sát hợp thực tế cuộc sống hơn so với quy định tại iều 134 Bộ luật Dân sự hiện hành.
Thực tiễn cho thấy, trong quá trình giao dịch dân sự, nhiều tài sản đã được chuyển giao và công việc đã được thực hiện theo thỏa thuận, cam kết dân sự giữa các bên liên quan, mặc dù hoạt động giao dịch chưa được hoàn tất thủ tục bắt buộc về hình thức pháp lý gắn với nhiều nguyên nhân khác nhau, cả khách quan và chủ quan. Tình trạng này diễn ra không chỉ vùng núi, vùng sâu, vùng xa, mà còn ở các đô thị lớn, vùng đồng bằng, trung tâm hành chính; thường khá phổ biến ở các nơi và vào các thời điểm còn hạn chế về nhận thức pháp lý và các hoạt động dịch vụ tư pháp; giữa những người có quan hệ ruột thịt, họ hàng hay thân quen nhau, muốn thể hiện tình cảm, sự tin cậy nhau và thói quen chuẩn mực đạo đức truyền thống giữa các bên liên quan; thậm chí, có thể còn cả do người dân không đủ hay không muốn mất thêm chi phí cho các giao dịch dân sự này vì ngại lệ phí trước bạ quá cao, xa trụ sở cơ quan công quyền, thủ tục hành chính và các chi phí "bôi trơn" phiền hà, tốn kém...
Thực tiễn cũng cho thấy, nhiều trường hợp, một bên tham gia giao dịch "tiếc của", muốn lấy lại các tài sản đã giao dịch trước đó, nên chủ ý nại ra tranh chấp và chủ động phát đơn kiện ra tòa để được tòa tuyên giao dịch vô hiệu vì chưa tuân thủ quy định hình thức pháp lý, buộc khôi phục nguyên trạng, của ai trả lại người nấy. Những trường hợp này khiến quyền lợi bên kia hoặc bên thứ ba liên quan bị thiệt hại nặng và tăng căng thẳng giữa những chủ thể tham gia giao dịch dân sự, tạo nguy cơ mất ổn định và làm tổn thương các chuẩn mực đạo đức và quan hệ xã hội truyền thống...
Chính vì thế, Dự thảo Luật Dân sự (sửa đổi) bổ sung quy định mới dạng giao dịch dân sự loại trừ không bị tuyên vô hiệu nếu "Việc không tuân thủ quy định về hình thức không nhằm trốn tránh nghĩa vụ với người khác và chủ thể giao dịch dân sự đã chuyển giao tài sản hoặc đã thực hiện công việc. Trong trường hợp này, theo yêu cầu của một hoặc các bên, cơ quan có thẩm quyền có trách nhiệm hoàn tất thủ tục đối với giao dịch dân sự đó" như tại iểm a, Khoản 1 iều 145 là hết sức tích cực và tiến bộ, phù hợp với đời sống thực tế xã hội.
Sự bổ sung này: Một mặt, tạo cơ hội công nhận giao dịch dân sự đã hoàn tất và sự ổn định trong quản lý, sử dụng tài sản đã giao dịch trên thực tế; Mặt khác, buộc các cơ quan chức năng phải chủ động, tích cực tham gia hoàn tất thủ tục và chịu một phần trách nhiệm trong sự chưa tuân thủ các hình thức bắt buộc của giao dịch dân sự, không đổ lỗi hoàn toàn cho người dân. Trong bối cảnh chuyển đổi, từng bước xây dựng Nhà nước pháp quyền, sự điều chỉnh này còn giúp tránh gây xáo trộn, kiện cáo lạm dụng, giảm thiểu chi phí t.iền bạc và thời gian liên quan với các tài sản đó cho người dân và cơ quan quản lý nhà nước.
TS NGUYỄN MINH PHONG
Theo_Báo Nhân Dân
