Serbia gia hạn thỏa thuận khí đốt với Nga

Serbia chuẩn bị gia hạn thỏa thuận khí đốt với Nga, kéo dài sự phụ thuộc vào nguồn cung của Moskva giữa bối cảnh EU nỗ lực giảm thiểu phụ thuộc năng lượng từ Nga.

Dù có kế hoạch bổ sung nguồn cung từ Azerbaijan và phát triển năng lượng tái tạo, Serbia vẫn chưa thể thay thế hoàn toàn khí đốt Nga.

Một cơ sở khai thác khí đốt ở gần thành phố Novy Urengoi, Nga. Ảnh: Getty Images/TTXVN

Serbia đang chuẩn bị gia hạn thỏa thuận khí đốt với Nga thêm một năm. Theo nhà phân tích Fuad Shahbazov từ Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Azerbaijan, Phó Thủ tướng Serbia Aleksandr Vulin đã gợi ý về việc này tại Diễn đàn Kinh tế Phương Đông ở Vladivostok hồi tháng 9 vừa qua.

Thỏa thuận ban đầu được ký vào tháng 5/2022, ngay sau khi xung đột Nga-Ukraine bùng phát. Điều đáng chú ý là Moskva đã đồng ý ký kết với những điều kiện có lợi cho Belgrade, trong khi lại cắt nguồn cung cho Phần Lan, Ba Lan và Bulgaria.

Hiện nay, Nga đang cung cấp 2 tỷ mét khối khí đốt qua đường ống TurkStream đoạn Balkan với công suất tối đa. Mặc dù EU đang tìm kiếm nguồn cung thay thế để giảm phụ thuộc vào Nga, nhưng một số nước thành viên như Hungary, Slovakia và Áo, cùng với Serbia vẫn duy trì hợp tác năng lượng với Moskva.

Mặc dù vậy, Serbia cũng đã có động thái đa dạng hóa nguồn cung. Từ năm 2024, Azerbaijan bắt đầu cung cấp 400 tỷ mét khối khí đốt cho Serbia. Thêm vào đó, một thỏa thuận bổ sung sẽ cung cấp thêm 1 triệu mét khối mỗi ngày từ tháng 11/2024 đến tháng 4/2025.

Tuy nhiên, lượng khí đốt từ Azerbaijan chỉ đáp ứng chưa đến 15% nhu cầu của Serbia. Vì vậy, Gazprom của Nga vẫn là nguồn cung chính. Thực tế này khó thay đổi trong ngắn hạn bởi các công ty năng lượng chính của Serbia đều thuộc sở hữu đa số của Nga.

Nhìn về tương lai, Serbia đặt mục tiêu phát triển năng lượng xanh với công suất hơn 1.500 megawatt vào năm 2026, theo Kế hoạch Năng lượng và Khí hậu Quốc gia nước này. Nếu thực hiện thành công, điều đó sẽ giúp Belgrade giảm đáng kể sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch, đặc biệt là từ Nga.

Tuy nhiên, việc Nga dự kiến giảm doanh thu từ dầu khí xuống còn 117,53 tỷ USD trong giai đoạn 2025-2027 có thể khiến Moskva xem xét lại mức giá khi gia hạn hợp đồng với Serbia vào năm 2025. Điều này có thể ảnh hưởng đến mối quan hệ năng lượng giữa hai nước trong tương lai.