Sẽ rút lại tên bão Sơn Tinh

Theo dõi VGT trên

Nhiều ý kiến bạn đọc băn khoăn, liệu có nên lấy tên một vị phúc thần của Việt Nam để đề xuất quốc tế đặt tên bão.

Sẽ rút lại tên bão Sơn Tinh - Hình 1

Bản đồ dự báo đường đi của bão Sơn Tinh Nguồn: Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn T.Ư

Theo ông Lê Thanh Hải, Phó giám đốc Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn T.Ư, trước đây, việc đặt tên cho các cơn bão do Cơ quan dự báo khí tượng của Hải quân Mỹ thực hiện. Ban đầu, người ta đ.ánh số cho từng cơn bão trong từng mùa mưa bão theo nguyên tắc lấy ngày cơn bão xuất hiện để đặt tên cho nó. Sau đó, Hải quân Mỹ có sáng kiến lấy tên Thánh của ngày xuất hiện cơn bão để đặt tên. Danh sách tên đề cử này sẽ được gửi cho Tổ chức khí tượng thế giới sử dụng theo thứ tự từ A đến Z.

Trong một số ngôn ngữ châu Âu, bão là danh từ thuộc giống cái nên người ta đã sử dụng tên phụ nữ để đặt tên bão. Những năm 60 của thế kỷ trước, phong trào nữ quyền thế giới cho rằng bão lũ toàn đem lại những điều tồi tệ nên phản đối việc lấy tên phái nữ để đặt tên các cơn bão. Trước yêu cầu này, Tổ chức khí tượng thế giới đã phải dung hòa bằng cách dùng một tên nam giới và một tên nữ giới đặt tên cho các cơn bão xen kẽ nhau. Tên này do các nước thành viên tiến cử cho Tổ chức khí tượng thế giới lựa chọn.

Riêng ở khu vực tây bắc Thái Bình Dương, các nước trong Ủy ban bão của khu vực đã họp lại, bàn thảo và đưa ra quyết định: các nước sẽ đề cử tên các cơn bão để lựa chọn vào danh sách được “chốt”, các tên trong danh sách này sẽ được dùng để đặt tên cho các cơn bão.

Trên thực tế, các nước đã lấy tên của các vị thần, các loài hoa, con thú quý hiếm, địa danh nổi tiếng… để đề cử cho Ủy ban bão của khu vực. Trung Quốc có đề cử tên Ngokhong (Ngộ Không), có nước lấy tên thần Sấm, thần Gió… “giới thiệu” cho Ủy ban bão của khu vực lựa chọn. Theo quy định, khi gửi các tên đề cử, các nước thành viên phải chú thích rõ cách phát âm và giải thích ý nghĩa của những cái tên đó.

“Tổng cục Khí tượng thủy văn trước kia đã đề xuất 20 tên gọi. Việc đưa ra danh sách các tên đề cử được thực hiện theo đúng trình tự, đã được Viện Ngôn ngữ Việt Nam thẩm định và khẳng định đó là những cái tên thuần túy Việt Nam. Ủy ban bão của khu vực chỉ chọn 10 tên do chúng ta đề cử, trong đó có: Conson, Saola, Songda, Sontinh, Lekima, Saomai, Bavi, Tramy, Halong, Vamco”, ông Hải cho biết.

Video đang HOT

Theo ông Hải, mỗi năm Ủy ban họp một lần, việc đề cử tên mới, loại tên cũ ra khỏi danh sách cũng được bàn thảo và đi đến quyết định cuối cùng. Trên thực tế, sau khi cơn bão Saomai đổ bộ vào Hàn Quốc gây hậu quả nghiêm trọng, nước này đã đề xuất loại bỏ tên Saomai ra khỏi “ngân hàng tên bão” và đã được chấp nhận. Cơn bão Chanchu cũng thế. Sau khi gây tổn thất lớn đối với ngư dân Việt Nam, cái tên này cũng đã được loại bỏ.

Trao đổi với Thanh Niên về ý kiến liệu có nên lấy tên một phúc thần để đặt tên bão, ông Bùi Văn Đức, Tổng giám đốc Trung tâm khí tượng thủy văn quốc gia, cho rằng việc để tên Sơn Tinh đặt cho cơn bão, một hiện tượng thời tiết cực đoan là “chưa hợp lý”. “Phát hiện của Thanh Niên là chính xác. Theo quy định, chúng ta có thể rút lại tên gọi này. Chúng tôi sẽ có kiến nghị để rút lại tên này trong phiên họp thường niên của Ủy ban bão của khu vực”, ông Đức nói.

Bão có thể ảnh hưởng trực tiếp đến miền Trung

Ngày 24.10, áp thấp nhiệt đới ngoài khơi Philippines đã mạnh lên thành bão, có tên quốc tế là Sơn Tinh, tên do Việt Nam đề cử. Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn T.Ư, chiều cùng ngày, tâm bão nằm trên khu vực phía bắc đảo

Mindanao (Philippines), cường độ mạnh cấp 8 (tức là từ 62 đến 74 km/giờ), giật cấp 9 – cấp 10. Trong 24 giờ tới, bão di chuyển theo hướng tây tây bắc, mỗi giờ đi được khoảng 20-25 km, nhiều khả năng sẽ di chuyển vào biển Đông và trở thành cơn bão số 8 trong mùa mưa bão năm nay ở nước ta. Sau đó, bão sẽ hướng về phía vùng biển quần đảo Hoàng Sa. Chiều mai 26.10, tâm bão cách quần đảo Hoàng Sa khoảng 310 km về phía đông nam.

Ông Lê Thanh Hải, Phó giám đốc Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn T.Ư, cho biết khoảng ngày 28 – 29.10, bão Sơn Tinh sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến các tỉnh bắc Trung bộ và trung Trung bộ. Trước mắt, chịu ảnh hưởng của hoàn lưu bão, từ sáng 25.10 ở vùng biển phía đông biển Đông gió sẽ mạnh dần lên cấp 6 – cấp 7, vùng gần tâm bão đi qua cấp 8 – cấp 9, giật cấp 10 – cấp 11, biển động rất mạnh. Trong ngày 24.10, Ban Chỉ đạo phòng chống lụt bão T.Ư và Ủy ban Quốc gia tìm kiếm cứu nạn đã có công điện khẩn yêu cầu các bộ ngành liên quan và các tỉnh, thành phố ven biển từ Quảng Ninh đến Bà Rịa-Vũng Tàu triển khai các biện pháp phòng chống bão Sơn Tinh.

Theo TNO

Rét đậm đến muộn trong mùa đông năm nay

Nền nhiệt độ trung bình toàn mùa đông xuân ở Bắc Bộ sẽ cao hơn trung bình nhiều năm, những đợt rét đậm đến muộn và không kéo dài.

Trao đổi với phóng viên Dân trí, ông Lê Thanh Hải, Phó giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn TƯ dự báo mùa đông năm nay, những đợt rét đậm sẽ không kéo dài.

Dự báo mùa đông năm nay ở miền Bắc ngắn lại và rét đậm đến muộn.Xin ông cho biết cụ thể trạng thái thời tiết này, có điều gì bất thường không?

Trên thực tế từ giữa tháng 9, không khí lạnh đã hoạt động và ảnh hưởng đến các tỉnh miền Bắc nước ta. Cụ thể, từ đêm 13 và 14/9 một đợt gió mùa đông bắc cường độ mạnh đã ảnh hưởng đến Bắc Bộ, Bắc và Trung Trung Bộ ở vùng núi trung du Bắc Bộ và các tỉnh ven biển Trung Trung Bộ, vùng đồng bằng Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ có mưa rào và dông rải rác nền nhiệt độ trung bình ngày giảm 3 - 5 độ, nhiệt độ thấp nhất ở Pha Đin là 14,5 độ và Sìn Hồ (Lai Châu) là 14,4 độ, Sa Pa (Lào Cai) là 12,2 độ, Mẫu Sơn (Lạng Sơn) là 13,3 độ, Tam Đảo (Vĩnh Phúc) là 16,7 độ.

Tuy nhiên những đợt rét đậm đặc trưng ở miền Bắc (nhiệt độ trung bình ngày xuống dưới 15 độ, kéo dài từ 3 ngày trở lên) dự báo sẽ đến muộn. Đợt rét đậm đầu tiên phải đến khoảng cuối tháng 12 mới xuất hiện.

Theo dự báo và tính toán của ngành khí tượng, nền nhiệt độ trung bình toàn mùa Đông Xuân năm nay ở Bắc Bộ sẽ cao hơn trung bình nhiều năm(TBNN). Cụ thể, dự báo các tháng đầu vụ (tháng 11 và 12/2012) và 2 tháng cuối vụ đông xuân (tháng 3 và 4/2013) sẽ phổ biến ở mức cao hơn một chút so với TBNN, các tháng giữa vụ (tháng 1 và 2/2013) ở mức xấp xỉ TBNN. Không chỉ riêng miền Bắc, các khu vực khác ở nước ta cũng có nền nhiệt độ toàn mùa ở mức cao hơn so với TBNN.

Rét đậm đến muộn trong mùa đông năm nay - Hình 1

Dự báo năm nay mùa đông ở miền Băc ít rét đậm và diễn ra ngắn ngày.

Mùa đông xuân ở Bắc bộ cũng là giai đoạn chính của mùa khô. Năm nay, tình trạng khô hạn, thiếu nước có còn nghiêm trọng, ảnh hưởng đến đến vụ gieo trồng mùa đông xuân của bà con nông dân như năm ngoái?

Trong các tháng chính của vụ đông xuân 2012-2013 là mùa khô ở các tỉnh Bắc Bộ. Đến cuối tháng 9, nguồn nước trên các sông ở Bắc bộ vẫn thiếu hụt so với TBNN (ở thượng nguồn sông Hồng nhỏ hơn TBNN từ 10-20% hạ du sông Hồng nhỏ hơn TBNN 22%). Do vậy cần đề phòng tình trạng thiếu nước và khô hạn cục bộ tại một số nơi, đặc biệt các khu vực ở vùng núi. Ở khu vực Đồng bằng Bắc bộ, hiện tượng khô hạn sẽ bớt gay gắt hơn, do năm nay diễn ra mùa mưa khá thuận lợi, hệ thống hồ thủy điện đã tích nước khá tốt nhằm đáp ứng nhu tưới tiêu cho bà con nông dân. Cụ thể, mực nước các hồ thủy điện lớn ở Bắc Bộ hiện nay đa phần đều ở mức cao hơn so với cùng kỳ năm 2011. Thủy điện Sơn La, Hòa Bình, Thác Bà và Tuyên Quang đã tích lên gần đến mực nước dâng bình thường. Dung tích 4 hồ còn hụt khoảng 1,4 tỷ m3 so với thiết kế nhưng lớn hơn gần 2,3 tỷ m3 so với cùng kỳ năm ngoái.

Còn tại khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ và các tỉnh ven biển Trung Bộ đề phòng mưa trong thời đoạn ngắn, gây lũ lớn, lũ quét, sạt lở đât từ tháng 10 đến tháng nửa đầu tháng 12/2012.

Như vậy, năm nay, mùa mưa bão vẫn diễn biến bất thường và sẽ kết thúc muộn. Khu vực nào cần đề phòng chịu ảnh hưởng của mùa bão từ nay dến cuối năm, thưa ông?

Đúng là mùa mưa bão năm nay diễn biến khá bất thường ở nước ta. Bão xuất hiện trên Biển Đông sớm hơn so với TBNN, giữa tháng 2 đã xuất hiện áp thấp nhiệt đới đầu tiên cuối tháng 3 đầu tháng 4/2012 đã xuất hiện Bão số 1 trên Biển Đông và ảnh hưởng trực tiếp đến Nam Trung Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ. Theo thống kế, mùa mưa ở Bắc Bộ, Nam Bộ và Tây Nguyên đến sớm (đầu tháng 5) Từ tháng 4 đến nay trên phạm vi toàn quốc đã có 11 đợt mưa lớn diện rộng. Lũ quét và sạt lở đất đã xuất hiện nhiều lần ở các tỉnh Sơn La, Điện Biên, Tuyên Quang, Lào Cai gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản.

Khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ cũng diễn ra mưa nhiều, nhưng tổng lượng mưa các tháng ở phân bố không đều cả về không gian và thời gian.Theo tính toán của chúng tôi, từ nay đến hết năm 2012, bão và áp thấp nhiệt đới vẫn còn có khả năng xuất hiện và hoạt động trên khu vực Biển Đông và có khả năng ảnh hưởng trực tiếp tới Việt Nam khoảng từ 1- 2 cơn, ảnh hưởng chủ yếu tới khu vực Trung Bộ và Nam Bộ.

Xin cảm ơn ông!

Theo Dantri

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Một mã đề thi toán THPT tại Đắk Lắk bị lỗi nghiêm trọng?
17:15:46 28/06/2024
Vụ tông xe nghiêm trọng ở Vũng Tàu: Xác định danh tính, tạm giam nữ tài xế
15:12:14 29/06/2024
2 người t.ử v.ong trong vụ nổ bình khí gas công nghiệp
18:12:10 28/06/2024
Tài xế t.ử v.ong trong cabin sau tai nạn liên hoàn trên quốc lộ 13
20:14:27 29/06/2024
Người thương binh giữa đêm mưa lao xuống hồ Quỳnh cứu n.ữ s.inh t.ự v.ẫn
22:18:18 29/06/2024
Yêu cầu xử lý vi phạm vụ biểu diễn phản cảm ở khu du lịch Bãi Cháy
17:23:03 28/06/2024
Tìm thấy t.hi t.hể nạn nhân bị mất tích tại Sa Pa
15:01:03 29/06/2024
Hà Nội: Cô gái người nước ngoài t.ử v.ong do rơi từ tầng 31 chung cư
17:54:22 28/06/2024

Tin đang nóng

Phanh Nè được tìm thấy, Hùng Didu đưa vào bệnh viện, nổi đóa mắng CĐM
10:47:44 30/06/2024
HOT: Hoa hậu Khánh Vân xác nhận được cầu hôn, chồng sắp cưới từng ly hôn và có con riêng?
12:59:22 30/06/2024
Sốc với lượng người xem một trời một vực của Anh Trai Vượt Ngàn Chông Gai so với đối thủ Anh Trai Say Hi
10:18:29 30/06/2024
Tiệc cưới Midu: 4 ngày đêm để hoàn thành, quy mô hoành tráng, thực đơn đắt đỏ
10:35:05 30/06/2024
Đám cưới Midu: Anh Đức bị chất vấn, Nhã Phương hồi tưởng đòi Trường Giang 1 điều
10:36:00 30/06/2024
Lan Ngọc "quậy" nhất đám cưới Midu: Tung ảnh không chỉnh sửa cô dâu chú rể, loạt mỹ nhân Vbiz thành "nạn nhân"
13:51:39 30/06/2024
Nhan sắc trong trẻo của bạn gái Hoài Lâm trong lễ tốt nghiệp
12:55:25 30/06/2024
Đám cưới hào môn của Midu: Chú rể khóc khi thổi sáo, ân cần chăm sóc vợ
10:28:20 30/06/2024

Tin mới nhất

Từ 1/7, người dân được xuất trình giấy tờ lái xe qua VNeID

13:09:30 30/06/2024
Khi người dân xuất trình thông tin các giấy tờ đã được tích hợp, cập nhật trong căn cước điện tử, tài khoản định danh điện tử thì CSGT thực hiện việc kiểm tra, kiểm soát thông qua thông tin trong căn cước điện tử.

CSGT sẽ tước quyền sử dụng giấy tờ xe của tài xế vi phạm qua VNeID

11:51:16 30/06/2024
Thông tư 28 của Bộ Công an cho phép người dân xuất trình giấy tờ liên quan đến người lái và xe qua ứng dụng VNeID.

Ô tô khách bị lật xuống rìa quốc lộ sau tai nạn c.hết người

10:23:14 30/06/2024
Sáng 30/6, lãnh đạo xã Hà Linh cho biết, trên địa bàn vừa xảy ra vụ va chạm giữa ô tô khách và xe máy khiến một người phụ nữ đi bán cá t.ử v.ong tại chỗ.

Quốc hội quy định dao có tính sát thương cao là vũ khí

12:49:01 29/06/2024
Dao có tính sát thương cao sẽ được coi là vũ khí, tùy mục đích sử dụng để gây rối, chống người thi hành công vụ hoặc xâm phạm đến tính mạng người khác.

Bà Rịa Vũng Tàu: Cháy nhà khiến 2 vợ chồng t.ử v.ong

11:20:55 29/06/2024
Ngày 27-6, Công an tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu phối hợp cùng Công an huyện Đất Đỏ điều tra nguyên nhân vụ 2 vợ chồng được phát hiện t.ử v.ong trong căn nhà cháy.

Hà Nội: Phát hiện nam thanh niên t.ử v.ong nghi rơi từ chung cư Khu đô thị Linh Đàm

10:04:57 29/06/2024
Rạng sáng 29/6, người dân khu HH2B Khu đô thị Linh Đàm, quận Hoàng Mai, hốt hoảng phát hiện một nam giới nằm bất động dưới sân tòa nhà.

112 công nhân nghi ngộ độc thực phẩm ở Hải Phòng đã được xuất viện

07:16:23 29/06/2024
Vụ việc đã khiến 127 công nhân phải đến các cơ sở y tế trên địa bàn TP Hải Phòng để điều trị. Ngoài ra còn có 51 công nhân có triệu chứng nhẹ hơn được theo dõi tại Công ty đóng tàu Sông Cấm.

Một người bị mất tích nghi do lũ cuốn tại thị xã Sa Pa

07:09:28 29/06/2024
Trước đó, do ảnh hưởng của rãnh áp thấp kết hợp với tác động của vùng hội tụ gió trên cao hoạt động mạnh, từ đêm 27/6 đến rạng sáng 28/6/2024 trên địa bàn thị xã Sa Pa có các đợt mưa vừa, mưa lớn gây lũ cục bộ trên các sông, suối.

TP Hồ Chí Minh: Cảnh báo nguy cơ không có lối thoát từ chung cư 'chuồng cọp'

14:10:40 28/06/2024
Sở cũng chưa ban hành văn bản hướng dẫn nào liên quan đến các nội dung nêu trên. Việc ban hành các quy chuẩn, tiêu chuẩn trong thiết kế thuộc thẩm quyền của Bộ Xây dựng.

Nổ bình khí công nghiệp tại Bắc Giang, hai người t.ử v.ong

12:54:14 28/06/2024
Ngay khi tiếp nhận tin, Công an thành phố Bắc Giang đã chỉ đạo các lực lượng tiến hành bảo vệ hiện trường. Hiện nạn nhân đã được đưa đến nhà xác Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bắc Giang để tiến hành khám nghiệm t.ử t.hi.

Giây phút chàng trai lao ra dòng lũ dữ cứu b.é g.ái

10:27:27 28/06/2024
B.é g.ái đạp xe qua đ.ập tràn thôn Ngòi Bục, thuộc xã An Thịnh (huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái) không may bị dòng nước xiết cuốn theo cả người và xe. Em rất may mắn được hai thanh niên cứu giúp.

Nữ tài xế điều khiển ô tô tông loạt xe máy ở Vũng Tàu, 2 mẹ con không qua khỏi

09:38:15 28/06/2024
Tối 27/6, vụ tai nạn liên hoàn nghiêm trọng tại khu vực ngã tư Lê Quý Đôn (thuộc đường Nguyễn Văn Trỗi, Phường 1, TP Vũng Tàu, Bà Rịa - Vũng Tàu) khiến 5 người thương vong, trong đó có 2 người mất tại chỗ.

Có thể bạn quan tâm

Động thái của vợ chồng Ốc Thanh Vân giữa đám cưới Midu sau ồn ào r.ạn n.ứt hôn nhân

Sao việt

15:50:05 30/06/2024
Trong video do siêu mẫu Xuân Lan đăng tải trên trang cá nhân, Ốc Thanh Vân và ông xã ôm nhau tình tứ, tươi cười hạnh phúc trước camera.

Nana (Woo!Ah!): Thành viên hụt asepa, SM loại thẳng tay, bị chê bai ngoại hình

Sao châu á

15:49:58 30/06/2024
Nana là nữ idol thuộc thế hệ gen 4 của Kpop. Trước khi trở thành thành viên của nhóm nhạc Woo!Ah!, Nana được biết đến là cựu thực tập sinh của ông lớn SM, con đường debut của cô cũng vô cùng gian nan.

Mai Phương Thuý đi ăn cưới Midu, không mặc đồ chặt c.hém mà chọn diện món tế nhị đáng nể

Phong cách sao

15:49:36 30/06/2024
Tối ngày 29/6 tiệc cưới diễn ra với hơn 1000 khách của Midu trở thành tâm điểm truyền thông, đây được xem là hôn lễ cổ tích với dàn khách mời đình đám. Trong đó, mỹ nhân được chú ý nhất chính là Mai Phương Thuý.

Tử vi 12 cung hoàng đạo hôm nay 30/6/2024: Sư Tử nóng nảy, Ma Kết tự tin

Trắc nghiệm

15:39:22 30/06/2024
Tử vi 12 cung hoàng đạo hôm nay 30/6 sẽ có những điều bất ngờ gì? Khám phá tử vi vui tiết lộ cuộc sống, sự nghiệp và tình yêu của 12 chòm sao hôm nay.

Chùa Non, núi Thần Đinh (Quảng Bình): Một điểm du lịch tâm linh, sinh thái hấp dẫn

Du lịch

15:36:01 30/06/2024
Quảng Bình được xem là địa phương có nhiều thế mạnh về du lịch với tất cả các loại hình du lịch như du lịch sinh thái, du lịch khám phá hang động Phong Nha, du lịch biển kết hợp với nghỉ dưỡng

Mẹ bỉm Vbiz về dáng 'thần tốc' sau sinh trong: Người xuống cân vì chăm con mệt phờ, người chi nửa tỷ

Làm đẹp

15:27:50 30/06/2024
Làm cách nào để các mỹ nhân Vbiz giảm cân thần tốc sau 1 tháng sinh con, thậm chí có người chỉ sau 2 tuần là về lại dáng thời son rỗi?

Sammy Đào: Chị gái song sinh Mèo Simmy, nghi bị "em trai" Mr.Vịt cắm sừng?

Netizen

14:58:04 30/06/2024
Trương Thị Anh Đào, hay còn được biết đến với biệt danh Sammy Đào, là một nữ streamer và YouTuber nổi tiếng trong cộng đồng game thủ Việt Nam. Cô sở hữu lượng fan hùng hậu nhờ tài năng chơi game cùng tính cách vui vẻ, thân thiện.

Ben Affleck dọn khỏi tổ ấm, hôn nhân không thể cứu vãn ?

Sao âu mỹ

14:38:44 30/06/2024
Sao hạng A, Ben Affleck tiến hành thu dọn đồ đạc trong lúc Jennifer Lopez đang đi nghỉ dưỡng ở châu Âu. Nguồn tin thân cận với 2 nghệ sĩ chia sẻ không rõ Ben Affleck âm thầm mang đồ đạc đi hay đã thông báo trước với vợ

Con dâu tương lai đến ra mắt nhưng chỉ một câu đã khiến bố chồng tức nổ đom đóm mắt

Góc tâm tình

14:32:52 30/06/2024
Con bé xinh xắn, cao ráo nên tôi rất thích nhưng cách cư xử thì thật khó chấp nhận.Chồng tăng ca làm đêm, vợ ở nhà buồn nên sang nhà anh hàng xóm tâm sự

Bắt quả tang sà lan khai thác cát biển trái phép

Pháp luật

14:10:52 30/06/2024
Ngày 30/6, Công an tỉnh Sóc Trăng cho biết vừa phối hợp với Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Sóc Trăng bắt giữ 1 phương tiện khai thác cát biển trái phép.

Tuyệt tích 510 triệu năm, quái vật Cambri "hiện hình" nguyên vẹn

Lạ vui

14:05:56 30/06/2024
Một nhóm nghiên cứu đa quốc gia đã tìm thấy những hóa thạch hoàn hảo chưa từng thấy về bọ ba thùy, loài quái vật bé nhỏ nhưng rất quan trọng trên cây tiến hóa của sinh vật địa cầu.