Saudi Arabia trợ giá dầu: Tìm cách diệt Nga hay hạ Mỹ?
Phương Tây nhận định, Saudi Arabia đang trợ giá để đánh sập xuất khẩu dầu mỏ Mỹ, nhưng Moscow cho rằng, Mỹ và đồng minh đang bắt tay để hạ gục Nga.
Chuyên gia Mỹ: Saudi Arabia sẽ bị “Gậy ông đập lưng ông”
Nhà chính luận Mỹ Matt O”Brien vừa nêu ý kiến trên tờ The Washington Post rằng, cuộc chiến mà Saudi Arabia đang dấy lên trên thị trường dầu mỏ toàn cầu cuối cùng sẽ gây tác hại cho chính đất nước này.
Trong bối cảnh giá dầu trên thế giới càng ngày càng giảm đến mức chưa từng có và không xác định được thời điểm nhích lên, “nạn nhân tiếp theo trong cuộc chiến về giá dầu do Saudi Arabia khởi xướng, có thể là nền kinh tế của chính quốc gia này” – tác giả O”Brien viết.
Chuyên viên Matt O”Brien nhận định, Saudi Arabia đang đưa ra “nỗ lực trợ giá” hòng làm tràn ngập thị trường bằng dầu giá rẻ, quyết tâm đẩy các đối thủ cạnh tranh tiềm tàng ra khỏi cuộc chơi kinh doanh, nhưng bây giờ làm điều đó không hề dễ dàng như trước.
Ông giải thích rằng, khai thác dầu đá phiến sét tại Hoa Kỳ có thể vẫn có lợi nhuận ngay cả khi mức giá thấp so với trước, nhưng yếu tố quan trọng hơn là chu trình khai thác kiểu này có thể dừng hoặc tái khởi động khi cần thiết, mà chỉ tốn một khoản tiền không lớn.
Theo lời nhà phân tích Mỹ, trong bối cảnh thâm hụt ngân sách tăng lên đến 15% GDP, Saudi Arabia có thể không đủ khả năng tiếp tục chi tiền để giữ giá dầu. Vì thế, chính quyền Riyadh sẽ buộc phải đi đến biện pháp tiết kiệm khắc nghiệt, vốn đã bộc lộ là không có mấy tác dụng.
Nếu giá dầu không tăng lên, sẽ cần phá giá tiền tệ. Những quốc gia khác phụ thuộc vào dầu của nước này như Azerbaijan và Kazakhstan cũng đã từ chối viễn cảnh ràng buộc vào đồng USD. Do đó, thị trường bắt đầu phải đặt cược vào thực tế là cả Saudi Arabia rồi cũng đi theo con đường đó.
Chuyên gia Mỹ cho rằng, Saudi Arabia đang trợ giá dầu để chống Mỹ
Vị chuyên gia phân tích này cho rằng, trong tương lai ngắn hạn, Saudi Arabia sẽ không thể cưỡng lại các quy luật kinh tế lâu hơn nữa, nên sẽ dừng hành động trợ giá để đẩy giá dầu xuống thấp.
Tuy nhiên, ý kiến của vị chuyên gia Mỹ có chính xác hay có lẽ sẽ phải đợi thời gian trả lời bởi vừa qua, Saudi Arabia đã thể hiện quyết tâm sắt đá, không lùi bước trong cuộc chiến giá dầu, mặc dù ngân sách của nước này cho năm 2016 dự kiến mức thâm hụt khoảng 87 tỷ USD.
Saudi Arabia không dễ từ bỏ tham vọng
Cuối tháng 12 vừa qua, Saudi Arabia đã xây dựng kế hoạch phân bổ ngân sách 2016, có tính toán đến yếu tố giá dầu sẽ xuống tới mức rất thấp. Điều đó chứng tỏ quốc gia lãnh đạo Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) này sẽ không áp dụng các biện pháp đẩy giá dầu lên cao.
Theo đó, Chính phủ Saudi Arabia quyết định cắt gần 49 tỷ USD đưa vào quỹ đặc biệt đảm bảo thực hiện các dự án quan trọng của đất nước trong trường hợp giá dầu tiếp tục rớt.
Thông báo của Bộ Tài chính nước này không nói rõ là họ dự kiến giá dầu sẽ sụt giảm đến mức nào mà chỉ nhấn mạnh rằng, ngân sách được trù tính trên cơ sở “giá dầu rất thấp”. Tuy nhiên, hãng tin Mỹ Bloomberg đã chỉ rõ rằng, đó là mức trung bình 29 USD/thùng dầu.
Mới đây, Nga tuyên bố rằng Saudi Arabia đang làm bất ổn thị trường dầu bằng cách tăng sản lượng khai thác thêm 1,5 triệu thùng mỗi ngày, đồng thời cũng gia tăng xuất khẩu dầu mỏ vào thị trường thế giới, trong bối cảnh giá dầu xuống siêu thấp là điều cực kỳ bất thường.
Saudi Arabia liên tục tăng sản lượng trong bối cảnh giá dầu cực hạ
Video đang HOT
Trong tháng 11, khối lượng khai thác dầu trong nước của Saudi Arabia có giảm đi một chút, nhưng tổng sản lượng dầu của các nước OPEC vẫn đạt 31,7 triệu thùng/ngày, đạt mức kỷ lục trong vòng ba năm qua. OPEC hiện nắm giữ gần 40% sản lượng khai thác dầu mỏ thế giới.
Chính Saudi Arabia vào năm 2014 đã khởi động chiến thuật mới của liên minh các nước xuất khẩu dầu mỏ này. Thay vì giảm sản lượng khai thác để tăng giá dầu như trước kia đã từng làm, dưới sự thúc đẩy của Riyadh, OPEC đã giữ nguyên mức sản xuất.
Hoạt động khai thác ở Iran cũng có khả năng tác động đến thị trường dầu mỏ, khi nước này tuyên bố sẵn sàng nâng sản lượng lên thêm 500.000 thùng/ngày và đưa mức sản xuất đạt con số 2 triệu thùng/ngày trong sáu tháng tới.
Tuy nhiên, vấn đề quan trọng nhất là mới đây, Quốc hội Mỹ đã quyết định “cởi trói” cho ngành khai thác dầu Hoa Kỳ, đưa nước này bước chân vào thị trường xuất khẩu dầu mỏ thế giới, gây nên những biến động lớn cho kinh tế thế giới.
Mỹ bước vào thị trường xuất khẩu dầu mỏ thế giới
Giá tháng 12 vừa qua, các lãnh đạo Quốc hội Hoa Kỳ đã đạt được sự thỏa hiệp về kế hoạch chi ngân sách cho năm tài chính 2016 của Mỹ, đồng thời hủy bỏ lệnh cấm xuất khẩu dầu mỏ đã ban hành trong 40 năm qua, mặc dù Tổng thống Barack Obama chống lại việc hủy bỏ lệnh cấm này.
Nghị sĩ Hạ viện Paul Ryan cho biết, việc gỡ bỏ cấm vận dầu mỏ đạt được thành công là do sự hối thúc của các thành viên đảng viên Cộng hòa. Các đại diện đảng này cho rằng, Mỹ tái xuất khẩu dầu mỏ sẽ bổ sung nguồn thu và giúp cân bằng ngân sách cho nền kinh tế quốc gia.
Quyết định về dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu dầu mỏ Mỹ được thông qua trong bối các kho chứa nước này đã đầy tràn, khiến các nhà sản xuất không còn bán được dầu cho chính phủ và 1 vài nước đồng minh được cấp phép đặc biệt, nên Washington buộc phải tìm đầu ra cho họ.
Tuy nhiên, trong bối cảnh giá dầu đang lao dốc không phanh, quyết định này đã ngay lập tức đẩy giá dầu xuống thấp đến mức kỷ lục.
Vào thời điểm giữa tháng 12 năm ngoái, giá dầu Brent trên sàn chứng khoán London có giá 37,95 USD. Đặc biệt là hôm 14 tháng 12, giá dầu thô đã tụt xuống dưới ngưỡng 37 USD, mức thấp nhất kể từ tháng 12 năm 2008.
Tuy nhiên, đến ngày 20-12, giá dầu thô Brent trong các cuộc giao dịch đã xuống đến mức giá thấp nhất kể từ hồi tháng 7 năm 2004, khi tuột xuống dưới ngưỡng 36,2 USD mỗi thùng.
Giá dầu xuống cực thấp đã khiến Nga thất thu ngân sách rất lớn
Những dữ liệu trong báo cáo của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) cũng gây thêm những ảnh hưởng tiêu cực. Theo đó thị trường dầu tăng nhu cầu trong năm 2015 là 1,8 triệu thùng một ngày, nhưng trong năm 2016 đã giảm xuống 1,2 triệu thùng một ngày.
Trong báo cáo, IEA cũng lưu ý rằng tình trạng thừa cung trên thị trường dầu mỏ thế giới sẽ tiếp tục kéo dài đến cuối năm 2016, trong khi các nước sử dụng nhiều dầu mỏ đã “ních đầy” các kho chứa. Lượng cung tăng, trong khi cầu giảm hoặc bão hòa sẽ khiến giá dầu không thể tăng lên được nữa.
Saudi Arabia cố tình diệt Mỹ hay diệt Nga?
Rất ít dấu hiệu khả quan cho rằng giá dầu sẽ tăng lên trong thời gian ngắn hạn tới. Nó chỉ xảy ra khi một trong 3 quốc gia sản xuất dầu mỏ lớn nhất thế giới là Nga, Saudi Arabia hoặc Mỹ suy sụp, buộc phải tìm cách nâng giá dầu – mà điều này rất khó xảy ra.
Hiện nay, có 2 luồng thông tin đánh giá về mục đích cố tình làm giảm giá dầu của Saudi Arabia. Trong đó, các chuyên gia phương Tây cho rằng, Riyadh muốn đánh sập công nghiệp dầu đá phiến sét của Mỹ, còn các chuyên gian Nga lại cho rằng, chính Washington và Saudi Arabia bắt tay để diệt Nga.
Các chuyên gia Mỹ cho rằng, Riyadh nhận định rằng, sắp tới Hoa Kỳ có thể đạt được lượng khai thác dầu đá phiến sét tối đa trong lịch sử hiện đại. Xuất khẩu dầu mỏ Mỹ sẽ chiếm thị trường của Saudi Arabia, điều đó sẽ gây bất lợi cho thành viên OPEC này.
Tất nhiên, quốc gia chủ chốt của OPEC không thể hài lòng với điều đó nên đã tìm cách trợ giá để giảm giá dầu hòng triệt hạ nền công nghiệp đá phiến sét của Mỹ, vốn cấu thành chủ yếu từ các công ty tư nhân có nguồn lực tài chính không dồi dào như họ.
Chuyên gia phương Tây nhận định rằng, việc các nước thuộc Tổ chức xuất khẩu dầu mỏ OPEC đang cố gắng gia tăng sản lượng nhằm triệt hạ các đối thủ chính như Nga, Mỹ, Iran… chính là cuộc đấu tranh vì sự sống còn của chính họ trong tương lai.
Tuy nhiên, một số nhà phân tích Moscow cho rằng, Washington và đồng minh đã có hành vi thao túng thị trường dầu mỏ thế giới (trợ giá). Chuyên gia ngành dầu khí Nga Mikhail Molodov chỉ đích danh, đây chắc chắn là vấn đề bán phá giá với sự tiếp tay của đồng minh Mỹ như Saudi Arabia.
Các chuyên gia Nga cho rằng, Hoa Kỳ đang chơi trò giảm giá dầu bằng cách tác động đến các nước đồng minh khai thác dầu mỏ, để triệt hạ Nga – quốc gia mà Washington luôn coi là địch thủ lớn nhất – giống như việc họ đã làm Liên bang Xô viết sụp đổ hơn 30 năm về trước.
Các chuyên gia Moscow cho rằng, Mỹ và đồng minh đang tìm mọi cách để làm kinh tế nước này sụp đổ, nếu không cũng phải lâm vào suy thoái trầm trọng dài hạn, gây bất ổn đời sống và tâm lý xã hội, dẫn đến khủng hoảng chính trị, từ đó làm thay đổi chế độ chính trị ở Nga.
Chuyên gia Nga cho rằng, Mỹ và đồng minh đang “đánh” Nga giống như đã triệt hạ Liên Xô
Khoảng giữa thập niên 80 của thế kỷ 20, Mỹ đã tập trung đánh vào nền kinh tế bao cấp, chủ yếu dựa vào xuất khẩu dầu mỏ của Liên bang Xô viết. Đầu tiên là Hoa Kỳ đã đánh phá giá đồng USD tới gần 30% khiến doanh thu thực tế từ xuất khẩu dầu mỏ của Liên Xô sụt giảm trầm trọng.
Đồng thời, Mỹ đã bắt tay với Saudi Arabia tăng lượng khai thác lên gấp 5 lần, từ 2 triệu thùng/ngày lên 10 triệu thùng, cung vượt cầu đã khiến giá dầu thế giới giảm tới gần 55%, từ xấp xỉ 30USD/thùng, xuống còn hơn 10USD/thùng, khiến ngân sách Liên Xô thất thu trầm trọng.
Trong khi đó, doanh thu từ xuất khẩu các sản phẩm công nghệ cao gần như bằng không, đối lập cùng với sự tăng giá ngoại tệ chi trả nhập khẩu sản phẩm công nghệ cao của các nước châu Âu, cùng với sự mất giá của ngoại tệ thu về từ xuất khẩu (USD), khiến nền kinh tế của Liên bang Xô viết mất cân bằng trầm trọng.
Cùng với những sai lầm tự thân trong công cuộc cải tổ, nền kinh tế Liên Xô lâm vào khủng hoảng, thâm hụt ngân sách lớn, đời sống nhân dân khó khăn đã gây ra những biến động lớn trong đời sống xã hội, dẫn đến những biến động lớn trong tâm lý xã hội.
Đây cũng là một trong những nguyên nhân chủ yếu đẩy nhanh tình trạng “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, trong chiến lược “Diễn biến Hòa bình” của Mỹ, dẫn đến sự sụp đổ của đầu tàu Xã hội Chủ nghĩa.
Thiên Nam
Theo_Báo Đất Việt
Căng thẳng Saudi Arabia Iran "kéo" Trung Đông lún sâu vào bất ổn
Theo giới phân tích, căng thẳng Iran Saudi Arabia khó có khả năng leo thang thành bạo lực nhưng sẽ có tác động tiêu cực đến tình hình Trung Đông.
Trung Đông đang đứng trước nguy cơ "trượt dài" đến gần hơn với một cuộc xung đột khu vực sau khi Saudi Arabia cùng với các đồng minh cắt đứt quan hệ ngoại giao với Iran bất chấp lời kêu gọi kiềm chế của cộng đồng quốc tế.
Chỉ một ngày sau khi Saudi Arabia tuyên bố cắt đứt quan hệ ngoại giao với Iran, hai quốc gia Arab khác tại khu vực là Bahrain và Sudan, cũng đồng loạt tuyên bố cắt đứt quan hệ ngoại giao với Iran và rút đại sứ của mình ở Tehran về nước.
Người biểu tình phản đối Saudi Arabia ở Tehran, Iran (Ảnh: Tân Hoa xã)
Ngoài Bahrain và Sudan, một số quốc gia Arab khu vực cũng có những động thái thể hiện quan điểm chống lại Iran trong cuộc khủng hoảng quan hệ với Saudi Arabia. Trong đó, Các tiểu Vương quốc Arab thống nhất (UAE) quyết định triệu hồi Đại sứ về nước và giáng cấp quan hệ ngoại giao với Iran, còn một số nước khác tuyên bố ủng hộ phản ứng của Saudi Arabia trước việc Đại sứ quán và Lãnh sự quán Saudi Arabia ở Iran bị tấn công.
Cộng đồng quốc tế kêu gọi Saudi Arabia và Iran kiềm chế
Theo nhận định của giới phân tích, sự phân cực sâu sắc giữa người Hồi giáo dòng Sunni và Shiite đã có từ lâu đời và mâu thuẫn giữa Iran và Saudi Arabia có thể là "giọt nước làm tràn ly" đẩy Trung Đông vào vòng xoáy hỗn loạn. Và dường như, những diễn biến căng thẳng này cũng đang gây áp lực không nhỏ đối với Mỹ cũng như các quốc gia phương Tây khác trong việc lựa chọn hoặc đồng minh Saudi Arabia hoặc nước Cộng hòa Hồi giáo Iran - một trong số những quốc gia đóng vai trò quyết định trong việc giải quyết cuộc nội chiến ở Syria.
"Chúng tôi đang thúc giục tất cả các bên thể hiện thiện chí, kiềm chế và không có hành động làm phức tạp thêm tình hình trong khu vực", người phát ngôn Nhà Trắng Josh Earnest nói với các phóng viên ở Washington.
Trong khi đó, Liên Hợp Quốc, Liên minh châu Âu EU, Nga và Trung Quốc cũng kêu gọi Tehran và Riyadh thực hiện các bước đi cần thiết để giải quyết những khác biệt một cách hòa bình.
Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Ban Ki-moon hôm qua đã có các cuộc điện đàm với Ngoại trưởng Saudi Arabia và Iran trong đó lên án vụ hành quyết Giáo sĩ Sheikh Nimr cũng như các cuộc tấn công nhằm vào Đại sứ quán và Lãnh sự quán Saudi Arabia tại Iran. Ông Ban - người nhiều lần kêu gọi hai nước tăng cường hợp tác giải quyết các vấn đề khu vực mô tả những diễn biến căng thẳng mới trong quan hệ Saudi Arabia - Iran là "vô cùng đáng lo ngại".
Ở chiều ngược lại, phía Iran gửi một bức thư cho Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc trong đó nói rằng, Tehran đã thực hiện "các biện pháp cần thiết, bao gồm cả việc tăng cường an ninh" để bảo vệ các cơ sở ngoại giao của Saudi Arabia trên lãnh thổ Iran.
Nga - một đồng minh chiến lược của Iran ngay lập tức cũng lên tiếng về những căng thẳng ở Trung Đông. Trong một tuyên bố trên trang web chính thức, Bộ Ngoại giao Nga cho biết, "Moscow lo ngại về diễn biến xấu đi gần đây ở Trung Đông liên quan đến hai nước lớn trong khu vực là Saudi Arabia và Iran. Nga sẽ duy trì mối quan hệ thân thiện vốn có với cả hai nước. Chúng tôi kêu gọi Tehran và Riyadh cũng như các quốc gia vùng Vịnh khác kiềm chế".
Tuyên bố của Bộ Ngoại giao Nga cho biết thêm rằng, "những khó khăn nảy sinh trong quan hệ của các quốc gia phải được giải quyết trên cơ sở đối thoại, thông qua đàm phán. Về phía Nga, chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ những nỗ lực như vậy".
Từ Berlin, người phát ngôn Chính phủ Đức Steffen Seibert cho biết, "mối quan hệ giữa Saudi Arabia và Iran có ý nghĩa quan trọng trong việc giải quyết cuộc khủng hoảng Syria và Yemen cũng như sự ổn định của toàn khu vực". Chính vì lẽ đó, Đức mong muốn các bên liên quan kiềm chế, tìm ra giải pháp giải quyết mâu thuẫn hiện nay trên cơ sở hòa bình.
Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ cũng đã lên tiếng kêu gọi Saudi Arabia và Iran kiềm chế để giải quyết những tranh cãi ngoại giao vừa phát sinh; đồng thời cho rằng mâu thuẫn sẽ chỉ làm trầm trọng thêm căng thẳng trong khu vực.
"Chúng tôi muốn cả hai nước ngay lập tức tháo gỡ bất đồng bởi mâu thuẫn sẽ chỉ làm gia tăng những căng thẳng nghiêm trọng tồn tại ở Trung Đông. Khu vực này vốn đã chẳng khác nào thùng thuốc súng. Chúng ta cần hòa bình trong khu vực", Phó Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Numan Kurtulmus nói.
Căng thẳng Saudi Arabia và Iran sẽ dẫn đến đâu?
Tuyên bố của Phó Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ nhận được sự đồng tình của giới phân tích khi có nhiều ý kiến cho rằng, mâu thuẫn nảy sinh giữa Saudi Arabia và Iran không đơn thuần là những tranh giành ảnh hưởng của hai "gã khổng lồ" trong khu vực mà nguy hiểm hơn, động thái này còn đẩy cục diện chính trị ở Trung Đông lún sâu hơn vào khủng hoảng khi mà nguy cơ từ cuộc nội chiến ở Syria, bất ổn ở Yemen hay mối đe dọa từ Tổ chức Nhà nước Hồi giáo IS vẫn hiện hữu.
Mâu thuẫn giữa Iran và Saudi Arabia khiến tình hình Trung Đông thêm căng thẳng. (Ảnh: Reuters)
Giáo sư Mohamad Bazzi tại đại học New York nhận định, "tôi không nghĩ rằng điều này sẽ mở ra một cuộc chiến, nhưng nó sẽ tạo ra những trận chiến ủy nhiệm tồi tệ hơn. Một mô típ quen thuộc đó là một bên khởi xướng leo thang căng thẳng, bên kia cũng làm điều tương tự và rồi tất cả bị cuốn vào một vòng xoáy".
Theo giáo sư Bazzi, căng thẳng phát sinh giữa Saudi Arabia và Iran hoàn toàn có khả năng khiến những nỗ lực của cộng đồng quốc tế giải quyết cuộc nội chiến kéo dài gần 5 năm qua ở Syria trở thành "công cốc".
"Người Mỹ và người Nga đã rất khó khăn để thuyết phục tất cả các bên ngồi vào bàn đàm phán nhưng nỗ lực của họ có thể sẽ trở thành con số không sau diễn biến này", giáo sư Bazzi nói.
Giáo sư Bazzi cho rằng, điều nguy hiểm hơn cả, đó là sự phân cực giáo phái ngày càng gia tăng trong khu vực sẽ chỉ mang lại lợi ích cho IS, tổ chức vốn chủ trương kích động chia rẽ sắc tộc để thực hiện các mưu đồ đen tối.
Trong khi đó, cựu thành viên của Hội đồng Bảo an quốc gia Iran, Aziz Shahmohammadi thì cho rằng, "hành động cắt đứt quan hệ ngoại giao tưởng chừng như rất đơn giản nhưng hậu quả của nó là khôn lường. Điều này là tín hiệu xấu cho toàn bộ khu vực, nó không chỉ tác động đến tình hình Syria, Yemen mà còn ít nhiều có ảnh hưởng đến Lebanon cũng như Iraq. Động thái này có thể là cơn gió thổi bùng lên ngọn lửa vốn đang âm ỉ cháy ở Trung Đông".
Trên thực tế, không phải căng thẳng giữa Iran và Saudi Arabia bây giờ mới bùng phát mà những đợt sóng ngầm vẫn tồn tại giữa hai quốc gia này từ bấy lâu nay với nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ tham vọng tranh giành quyền lực và ảnh hưởng chính trị trong khu vực, bên cạnh mâu thuẫn giáo phái. Chính vì lý do này, có thể nói rằng, hòa bình ở Trung Đông - khu vực vốn tiềm ẩn nhiều bất ổn bậc nhất trên thế giới vẫn sẽ tiếp tục là đề tài "nóng" một khi các lợi ích đan xen của những "người chơi chính" chưa thể được đáp ứng./.
Hùng Cường
Theo_VOV
Mỹ: Hội nghị về Syria vẫn diễn ra dù Saudi Arabia - Iran căng thẳng Bất chấp căng thẳng hiện nay trong quan hệ giữa Saudi Arabia và Iran, Mỹ hy vọng hội nghị Syria vẫn diễn ra. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ John Kirby hôm qua (4/1), bày tỏ hy vọng các cuộc gặp dự kiến diễn ra trong tháng này để giúp các bên tại Syria ngồi vào bàn đàm phán sẽ vẫn diễn...