Sau khi hòa giải với Iran, Saudi Arabia gửi tín hiệu ‘tiêu cực’ đến Israel

Với quan điểm của Israel, thỏa thuận Iran- Saudi Arabia do Trung Quốc làm trung gian có thể cản trở đáng kể nỗ lực bình thường hóa quan hệ với Riyadh của nước này.

Bộ trưởng Ngoại giao Israel Eli Cohen. Ảnh: AFP

Theo mạng tin Trung Đông Al-monitor.com ngày 14/3, Bộ trưởng Ngoại giao Israel Eli Cohen đã buộc phải hủy chuyến thăm Saudi Arabia (dự kiến diễn ra vào hôm 12/3), với điều mà các quan chức Israel mô tả là một tín hiệu “ ngoại giao tiêu cực” của Riyadh.

Cụ thể, ông Cohen đã quyết định không tới Saudi Arabia sau khi Riyadh liên tục phớt lờ các yêu cầu thảo luận về các biện pháp đảm bảo an ninh cho chuyến thăm.

Israel đã hy vọng Saudi Arabia sẽ cho phép ông Cohen đến thăm như một hành động cân bằng sau khi thỏa thuận giữa Riyadh và Tehran do Bắc Kinh làm trung gian được thông báo. Các quan chức Mỹ cũng thúc đẩy Riyadh đón tiếp ông Cohen như một dấu hiệu của sự xích lại gần nhau giữa Saudi Arabia và Israel, nhưng điều đó đã không xảy ra.

Thông báo về thỏa thuận Saudi Arabia-Iran dường như cũng khiến Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu bất ngờ. Chỉ hai giờ trước khi tin tức được đưa ra, Thủ tướng Netanyahu đã nói với các doanh nhân Italy ở Rome rằng ông hy vọng sẽ thúc đẩy quá trình bình thường hóa với Saudi Arabia, đồng thời lưu ý rằng các tiềm năng kinh tế sau việc nối lại quan hệ như vậy rất rõ ràng và sẽ có ý nghĩa đối với toàn khu vực.

Sau đó, một quan chức cấp cao của Israel tháp tùng ông Netanyahu trong chuyến thăm tới Rome đính chính với các nhà báo rằng Thủ tướng Netanyahu đã biết về các mối liên hệ giữa hai nước (Saudi Arabia và Iran) trong một thời gian rất dài và diễn biến mới này sẽ không ảnh hưởng đến nỗ lực bình thường hóa quan hệ Israel-Saudi Arabia.

Dù vậy, những lo ngại đang gia tăng ở Israel về một “trục quan hệ” mới Trung Quốc-Iran-Saudi Arabia, thậm chí có thể bao gồm cả Iraq. Một liên minh như vậy có thể sẽ khiến Israel bị “cô lập” trong khu vực và có thể làm hỏng những nỗ lực của Israel trong việc “củng cố một liên minh chống Iran” ở Trung Đông.

Mọi thứ có vẻ rất khác đối với Israel cho đến khi thỏa thuận Iran – Saudi Arabia được thông báo hôm 10/3 vừa qua. Những diễn biến địa chính trị trong một năm rưỡi qua đã đẩy phương Tây tiến gần hơn với lập trường của Israel đối với Iran, mang đến cho Israel hy vọng rằng phương Tây sẽ không đạt được thỏa thuận hạt nhân mới nào với Iran.

Nhưng những “hy vọng” của Israel đã bị hủy hoại vào ngày 10/3, khi Mỹ và EU hoan nghênh Saudi Arabia và Iran về việc nối lại quan hệ ngoại giao của họ. Một số chuyên gia tại Israel cho rằng Saudi Arabia đã đi đến kết luận rằng Israel không đủ mạnh để xóa bỏ chương trình hạt nhân của Iran nên đã chọn biện pháp khác để bảo vệ an ninh của chính mình.