Săn lùng “tiên tửu”

Nếu người nào ngại mang vác hoặc nghi ngờ về loại cây trong những bình rượu ngâm sẵn không phải là cây thuố.c phiệ.n chính hiệu thì có thể chọn một giải pháp khác: Mua cây thuố.c phiệ.n về tự ngâm lấy.

Muốn thân cây còn tươi hay thân cây đã được phơi khô đều có. Sau một hồi vòng vèo quanh các quán ăn gần chợ Mường Lò, L “nát” quyết định dừng xe tại một quán ăn khá lớn nằm ngay gần đầu đường Hoàng Liên Sơn, cách cổng chợ Mường Lò chừng 300m. Theo lí giải của L “nát”, đây là quán ăn lớn, có nhiều khách lui tới thì chắc chắn sẽ có rượu 138 cho chúng tôi dùng. Vừa vào trong quán, chúng tôi đã thấy một bình rượu ngâm cây thuố.c phiệ.n loại 10 lít được bày công khai ngay trên quầy thanh toán tiề.n. L “nát” nháy mắt với tôi: “Lần này thì có rượu cho ông uống rồi nhé”.

Thân, rễ quả cây thuố.c phiệ.n khô được bán ở Nghĩa Lộ

Chỉ cần ngồi nhà, hàng sẽ đến tận tay

Gọi đồ ăn xong xuôi, chúng tôi đến gần bàn chỗ bày bình rượu gặp chị chủ quán, L “nát” nói giọng sành sỏi: “Bình này ngâm lâu chưa bà chủ? Chắt cho tôi một chai nhỏ. Có thằng em từ Hà Nội lên muốn thử rượu 138 mà hỏi mấy quán quanh đây, quán nào cũng hết hàng. May quá gặp quán này còn”. Tuy nhiên, chị chủ quán nói rằng, cả quán chỉ còn một bình duy nhất để trưng bày chứ không bán. Thấy chúng tôi tỏ vẻ thất vọng, người phụ nữ này gợi ý: “Nói thật với các anh là hôm nay quán em chỉ còn mỗi bình này. Hay các anh muốn mua thân cây về nhà tự ngâm. Nhưng bây giờ em chỉ có một ít cây khô thôi. Muốn nhiều thì phải đợi vài ngày nữa mới có. Cây tươi, cây khô, muốn loại gì cũng được. Chỉ cần chuyển tiề.n trước, em đảm bảo hàng sẽ đến tận tay. Quán em làm ăn uy tín nên các anh yên tâm”. Tôi hỏi về giá cả thì chị chủ quán này thẳng thắn: “Một cân cây tươi giá 300.000 đồng. Cây khô thì đắt hơn, giá 1,2 triệu. Vì phải mất 4kg cây tươi mới được 1kg cây khô. Mỗi một cân cây khô các anh có thể ngâm được từ hai đến ba bình rượu loại 10 lít. Đảm bảo cây có đầy đủ lá, rễ và quả, không thiếu thứ nào”.

Tôi ngỏ ý muốn xem hàng, chị chủ quán liền sai một nam nhân viên của quán đi lấy. Chỉ một lúc sau, người này quay lại mang theo một bao tải nhỏ đựng lùm xùm bên trong. Chị chủ quán nhanh nhẹn dốc ngược bao tải, một bó cây thuố.c phiệ.n khô còn đầy đủ cả rễ, lá và quả. Một số chỗ trên bó cây đã xuất hiện mốc trắng chứng tỏ số cây thuố.c phiệ.n này được cất từ khá lâu. Chị chủ quán gợi ý: “Cái này về anh chỉ cần phơi qua vài nắng là có thể ngâm được. Đảm bảo cây sẽ không bị ngót. Nếu các anh muốn ăn canh hoặc lẩu cây non thì ra tết (tức sau tết Nguyên Đán – PV) lên đây.

Bây giờ chỉ còn cây già và cây khô thôi. Một nồi lẩu cây thuố.c phiệ.n nấu với gà chỉ 500.000 đồng. Đảm bảo ngon hơn bất cứ loại lẩu nào trên đời”. Tôi tỏ ý e ngại về những nguy hiểm nếu vận chuyển hàng về xuôi thì chị chủ quán trấn an: “Các anh chỉ việc đưa tiề.n và cho em số điện thoại liên lạc. Em sẽ có trách nhiệm đóng gói cẩn thận rồi gửi xe khách về tận nơi cho anh. Các anh sẽ không cần phải ra mặt. Nếu hàng bị đán.h tráo hoặc bị thất thoát trên đường vận chuyển, em sẽ hoàn trả lại tiề.n nghiêm chỉnh. Em đã giao hàng cho rất nhiều khách ở Hà Nội và các tỉnh dưới đó rồi, đảm bảo với anh sẽ không có vấn đề gì hết”.

Một bình rượu được ngâm từ cây tươi

Đã bị nghiêm cấm

Theo thống kê của CA tỉnh Yên Bái, từ đầu năm 2011 đến nay, lực lượng CA tỉnh đã phát hiện và thu giữ hai vụ vận chuyển và mua bán thân, rễ và quả cây thuố.c phiệ.n trái phép, thu giữ 7,7kg thân, rễ cây thuố.c phiệ.n tươi và 4,3kg quả thuố.c phiệ.n tươi. Đáng chú ý là cả hai đối tượng bị bắt giữ này đều trú tại huyện Trạm Tấu. Theo Trung tá Chu Văn Hải, Phó chánh văn phòng CA tỉnh Yên Bái thì trong khoảng hai năm gần đây, để ngăn chặn tình trạng này, CA tỉnh Yên Bái đã liên tục phải cử cán bộ trinh sát về các địa phương này, phối hợp chặt chẽ với lực lượng CA và chính quyền địa phương tổ chức tuần tra tại các điểm nóng, nếu phát hiện nơi nào có trông cây thuố.c phiệ.n thì ngay lập tức chặt phá.

Về tình trạng ngâm, mua bán thân, rễ, quả cây thuố.c phiệ.n làm rượu, Trung tá Hải cho biết, ngày 19-5-2010, UBND tỉnh Yên Bái đã có Chỉ thị số 12/2010/CT-UBUD Về việc nghiêm cấm các hành vi vận chuyển, tàng trữ, mua bán, sử dụng, tặng cho các loại thân, rễ, lá quả cây thuố.c phiệ.n. Theo đó, tất cả các trường hợp vi phạm bị phát hiện sẽ bị xử lí theo Nghị định số 40/2008/NĐ-CP ngày 07-4-2008 của Chính phủ quy định về sản xuất, kinh doanh rượu và Thông tư số 10/2008/TT-BCT ngày 25-7-2008 của Bộ Công thương hướng dẫn thực hiện một số điều của Nghị định số 40/2008/NĐ-CP.

Trước khi Chỉ thị của UBND tỉnh Yên Bái được ban hành, cơ quan CA tỉnh Yên Bái cũng đã phát hiện và bắt giữ nhiều trường hợp sử dụng, buôn bán và tàng trữ thân, rễ quả cây thuố.c phiệ.n trên địa bàn tỉnh. Chỉ tính riêng 4 tháng đầu năm 2010, CA tỉnh đã phát hiện và bắt giữ 5 vụ, 5 đối tượng có hành vi sử dụng, tàng trữ, mua bán, sử dụng thân, rễ, quả cây thuố.c phiệ.n. Lực lượng chức năng thu giữ 237,3kg sản phẩm từ cây thuố.c phiệ.n gồm thân, rễ, lá, quả cây thuố.c phiệ.n tươi. Đặc biệt, vào ngày 11-4-2010, Phòng CSĐT tội phạm về kinh tế, CA tỉnh Yên Bái (PC15) bắt quả tang Bùi Thị Hoa, trú tại phường Tân An, thị xã Nghĩa Lộ tàng trữ 1.500 lít rượu ngâm thuố.c phiệ.n cùng hơn 2kg quả thuố.c phiệ.n.

Tuy nhiên, theo Trung tá Hải, trong công tác phòng, chống và phá bỏ cây thuố.c phiệ.n hiện nay, các cơ quan chức năng tỉnh mới chỉ có thể dừng lại ở việc phá bỏ những diện tích trồng cây thuố.c phiệ.n được phát hiện.

Theo GS.TS. Trương Việt Bình, Giám đốc Học viện Y dược học cổ truyền Việt Nam, trong một số bài thuố.c đông y, nhựa cô đặc từ quả thuố.c phiệ.n được dùng như một biệt dược để khống chế những cơn đau, tăng hưng phấn, kích thích chức năng tiêu hóa. Tuy nhiên chỉ dùng với số lượng rất nhỏ để tránh gây nghiệ.n, có hại cho hệ thần kinh. Còn những tin đồn về tác dụng kì diệu của việc uống rượu ngâm cây thuố.c phiệ.n là hoàn toàn không chính xác. Thậm chí theo GS.TS Bình, nếu uống quá nhiều rượu ngâm cây thuố.c phiệ.n có thể gây nghiệ.n và có hại cho hệ thần kinh. Sử dụng loại rượu cây thuố.c phiệ.n hay bất cứ loại thảo mộc nào quá liều lượng đều có nguy cơ bị ngộ độc cao đặc biệt là những loại rượu được ngâm, tẩm chui, không được kiểm soát.

Theo Pháp luật XH