Rút dự án gây lãng phí, phải làm rõ trách nhiệm
Hôm qua, 30-10, Quốc hội đã nghe Chính phủ báo cáo quy hoạch tổng thể về thủy điện. Thông tin từ phiên họp cho biết, 3 năm qua, có 7 sự cố tại các dự án, công trình thủy điện gây thiệt hại, đe dọa an toàn tính mạng và tài sản của người dân, khiến dư luận bức xúc.
Yêu cầu đảm bảo chất lượng, an toàn đối với công trình thủy điện phải được đặt lên hàng đầu (Ảnh minh họa)
3 năm, 7 sự cố
Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng cho biết, Chính phủ đã chỉ đạo loại bỏ 424 dự án, không xem xét đưa vào quy hoạch 172 vị trí tiềm năng; tạm dừng có thời hạn 136 dự án; tiếp tục rà soát, đ.ánh giá 158 dự án. Cả nước hiện còn lại 815 dự án, công trình thủy điện, đang vận hành 268 dự án, đang thi công xây dựng và dự kiến khai thác từ nay đến năm 2017 là 205 dự án. Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng giải thích, rất nhiều dự án bị loại hiện chưa có nhà đầu tư đăng ký để lập dự án đầu tư (265/424 dự án), do đó chi phí liên quan chủ yếu là ngân sách lập quy hoạch chung nhưng không nhiều.
Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng nêu rõ, bên cạnh những mặt tích cực, các dự án thủy điện đã và đang tồn tại những vấn đề gây tác động tiêu cực nhất định đối với môi trường – xã hội, nhất là với người dân ở hạ du. Hiện nay, chất lượng công trình và công tác vận hành các dự án thủy điện vừa và lớn nhìn chung đảm bảo yêu cầu. Tuy nhiên, thực tế, đã xảy ra một số sự cố như tại dự án Sông Tranh 2 do EVN đầu tư. Với các thủy điện nhỏ, tình hình đáng lo hơn khi Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng thừa nhận, nhiều chủ đầu tư thiếu kinh nghiệm quản lý, xây dựng công trình thủy điện. Trong khi đó, các Sở, ngành của tỉnh lại chưa thường xuyên quan tâm kiểm tra, giám sát. Ghi nhận trong 3 năm qua, có 6 sự cố đã xảy ra, ngoài dự án Sông Tranh 2. Với các dự án này, các cơ quan có trách nhiệm đã chỉ đạo kịp thời khắc phục, xử lý để đảm bảo an toàn công trình, giảm thiểu tác động tiêu cực và yêu cầu bồi thường, hỗ trợ thỏa đáng các thiệt hại do dự án gây ra cũng như kiểm điểm các tập thể và cá nhân liên quan.
Làm rõ trách nhiệm
Chủ nhiệm Ủy ban khoa học, công nghệ và môi trường của Quốc hội, ông Phan Xuân Dũng cho biết, từ việc loại dự án thủy điện Đồng Nai 6 và Đồng Nai 6A khỏi quy hoạch, UB KH-CN&MT yêu cầu làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm của các cơ quan quản lý, đồng thời rút ra những bài học kinh nghiệm sâu sắc để hạn chế thất thoát và lãng phí cho người dân, doanh nghiệp và xã hội.
Video đang HOT
Về chất lượng công trình, Ủy ban KH-CN&MT nhận thấy, có giai đoạn, việc quản lý chất lượng công trình xây dựng hầu như được giao hoàn toàn cho chủ đầu tư thực hiện và tự chịu trách nhiệm, thiếu sự kiểm soát của cơ quan quản lý. Tại một số dự án, công trình, chất lượng khâu khảo sát, thiết kế, thi công, giám sát có nhiều hạn chế, gây không ít hệ lụy tiêu cực. Trong thời gian qua, một số sự cố dự án, công trình thủy điện vừa và nhỏ khu vực miền Trung, Tây Nguyên đã xảy ra, gây thiệt hại về người và tài sản. Trong khi đó, trách nhiệm, xử lý sai phạm của chủ đầu tư, các chủ thể khác có liên quan khi công trình có chất lượng kém hoặc để xảy ra sự cố lại chưa được quy định cụ thể.
Ủy ban KH-CN&MT cho rằng, yêu cầu đảm bảo chất lượng, an toàn đối với công trình thủy điện, đặc biệt là thủy điện vừa và nhỏ phải được đặt lên hàng đầu, bởi trong không ít trường hợp, an toàn đ.ập, hồ chứa công trình thủy điện còn gắn với an ninh quốc gia. UB KH-CN&MT đề nghị Chính phủ làm rõ trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đã không thực hiện nghiêm ngặt quy định pháp luật về đầu tư xây dựng, vận hành khai thác công trình gây sự cố, ảnh hưởng lớn đến đời sống, sinh hoạt của người dân. Đồng thời, phải tiếp tục tổ chức rà soát quy hoạch, đặc biệt là dự án, công trình thủy điện vừa và nhỏ. Phải quyết loại bỏ, dừng các dự án, công trình không hiệu quả, không bảo đảm an toàn, có ảnh hưởng xấu tới môi trường và xã hội.
Chính Trung
Theo ANTD
“Tỷ lệ 1/3 dự án bị loại nói lên chất lượng quy hoạch thủy điện!”
"Kết quả loại bỏ hơn 400 dự án thủy điện khỏi quy hoạch thể hiện sự tích cực của cơ quan chức năng. Tỷ lệ đến 34% dự án bị loại nói lên phần nào chất lượng quy hoạch thủy điện" - Phó Chủ nhiệm UB KH,CN&MT của Quốc hội Lê Quang Huy bình luận.
Vấn đề quy hoạch, xây dựng thủy điện đã được Quốc hội yêu cầu Chính phủ thông tin qua nhiều kỳ họp, nhưng báo cáo gần đây nhất gửi đến Quốc hội kỳ này dường như vẫn chưa thỏa mãn các đại biểu. Con số báo cáo hơn 400 dự án được loại bỏ khỏi quy hoạch có làm an lòng dân khi các sự cố hồ đ.ập vẫn liên tiếp xảy ra, sau mỗi đợt bão lụt?
Tôi nghĩ chủ đề về phát triển thủy điện là một chủ đề nóng được rất nhiều đại biểu quan tâm qua các kỳ họp. Xem xét báo cáo của Chính phủ và báo cáo thẩm tra lần này có thể đ.ánh giá được cụ thể hơn rất nhiều vấn đề, từ việc loại bỏ các quy hoạch, xác định trách nhiệm của các chủ thể trong việc tham gia thực hiện quy hoạch này và các phương hướng tham gia trong thời gian tới. Tôi rất hi vọng có các giải pháp thực thi theo hướng đề xuất, việc phát triển thủy điện sẽ nề nếp hơn và đạt kết quả như mong muốn.
Phó Chủ nhiệm UB Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy
Việc loại bỏ thủy điện không đảm bảo trong quy hoạch hay siết lại cấp phép đầu tư thủy điện... đều là những việc nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả của hệ thống thủy điện trong tương lai, nhưng vấn đề cấp thiết hiện tại là xử lý những hồ đ.ập đang sử dụng vì mỗi trận bão lũ qua lại thấy những hậu quả nhãn t.iền?
Thực ra, với khoảng 7.000 hồ chứa nói chung thì chỉ gần 300 hồ là hồ chứa thủy điện, còn lại là hồ chưa thủy lợi. Tùy theo chức năng của các hồ thì có các bộ khác nhau như Bộ NN&PTNT, Bộ Công thương quản lý. Trong thời gian vừa qua, một số thủy điện ở miền Trung đã gây những sự cố bất thường nhưng chúng tôi thấy ngoài vấn đề này thì cũng không ít hồ chứa thủy lợi cũng xảy ra những hiện tượng, sự cố mất an toàn. Phân tích vấn đề từ đó để phân định trách nhiệm của từng chủ thể tham gia vào việc này.
Nhiều ý kiến vẫn nghi ngại hệ thống các công trình hồ đ.ập thủy điện hiện tại đang vận hành cũng chưa phải đã yên tâm vì theo phân cấp, các địa phương cũng có nhiều dự án mà việc quản lý ở cấp này không chặt chẽ bằng cấp trên?
Việc rà soát của Chính phủ vừa qua cũng đã loại ra được 424 dự án, trong đó có 6 thủy điện vừa còn lại 418 thủy điện nhỏ. Kết quả đó cũng đã nói lên sự chủ động của cơ quan chức năng. Nhưng tôi thấy, rõ ràng bên cạnh mặt tích cực nhìn được từ việc rà soát này thì cũng cần thấy thực tế đến 34% dự án có thể loại bỏ trong quy hoạch hệ thống thủy điện. Con số này đã nói lên phần nào chất lượng quy hoạch thủy điện, nhất là thủy điện nhỏ.
Thẩm tra báo cáo của Chính phủ, chúng tôi cũng thấy việc rà soát đ.ánh giá các công trình đã có trong quy hoạch cần được xem xét lại, làm thế nào cho đúng quy trình. Ngoài ra không chỉ có các dự án tiềm năng mà các dự án đã triển khai, sắp đi vào hoạt động thì cũng cần tiếp tục rà soát nữa. Đây là công việc phải làm thường xuyên theo luật định chứ không phải xong rồi là dừng. Yêu cầu là nhấn mạnh cả những công trình đang hoạt động chứ không chỉ các dự án tiềm năng.
Với những hồ đ.ập đang hoạt động, đã có số liệu thống kê cụ thể về tỷ lệ hồ đ.ập yếu, có nguy cơ mất an toàn?
Theo báo cáo của Chính phủ thì cơ quan chức năng đã phân loại khá rõ ràng, với những hồ chứa thủy điện vừa và lớn, cơ bản đã tuân thủ tương đối tốt các quy định, đảm bảo an toàn. Tuy nhiên, với công trình nhỏ thì còn nhiều hạn chế khi chủ đầu tư thường chỉ quan tâm nhiều đến hiệu quả phát điện, các vấn đề khác nhìn chung chưa tốt.
Qua những sự cố thủy điện đã xảy ra có thể thấy những yếu tố để đảm bảo chất lượng, an toàn của công trình nhà nước lại "lỏng tay" quản mà giao toàn quyền cho chủ đầu tư, từ việc thiết kế, mời tư vấn giám sát, thi công... Như vậy nghĩa là trách nhiệm lớn nhất đối với sự an toàn của người dân - trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước đã bị bỏ qua?
Nói vậy không hoàn toàn đúng. Việc đầu tư một dự án thủy điện có 2 giai đoạn, giai đoạn 1 là đầu tư xây dựng, giai đoạn 2 là vận hành khai thác. Vấn đề an toàn hồ đ.ập phụ thuộc vào cả ở hai khâu đó.
Vai trò của quản lý nhà nước thể hiện nhiều ở giai đoạn 1. Thực tế vừa qua, việc đầu tư xây dựng công trình thì đúng là giao khá nhiều quyền chủ động cho chủ đầu tư. Nhưng như vậy cũng không sai vì theo quy định, chủ đầu tư chỉ phải xin ý kiến cơ quan quản lý chuyên ngành về thiết kế cơ sở thôi, để tránh việc gây khó khăn cho doanh nghiệp.
Tuy nhiên Luật Xây dựng sửa đổi sẽ trình ra Quốc hội kỳ này cũng ghi nhận nguyên tắc, giao quyền cho chủ đầu tư thì phải thẩm định kỹ năng lực của đơn vị này cũng như các chủ thể khác tham gia vào toàn bộ quá trình lập dự án, đầu tư xây dựng.
Xin cảm ơn ông!
Với việc xảy ra ở thủy điện Sông Tranh 2, đây một sự cố hết sức bất thường và đáng tiếc. Nhưng trong cái rủi có cái may vì qua sự cố này, các chủ thể liên quan trong quá trình xây dựng và phát triển thủy điện để có cảnh báo cần thận trọng hơn rất nhiều với tất cả các ngành, từ khâu lập đến thực hiện đầu tư xây dựng, quản lý vận hành các công trình nói chung chứ không chỉ thủy điện. Viện Hàn lâm khoa học VN (trực tiếp là Viện địa chất học) đã có những nghiên cứu hết sức sát sao và cụ thể để đ.ánh giá mức độ an toàn, để quyết định việc vận hành khai thác của công trình. Được biết, hiện nay Thủ tướng vẫn chưa có kết luận cuối cùng, mới chỉ cho hồ tích nước ở mức độ thấp, tức là vẫn đặt trong tình trạng tiếp tục theo dõi và đ.ánh giá độ an toàn của công trình.
P.Thảo (thực hiện)
Theo Dantri
Loại bỏ 424 dự án thủy điện Hôm qua, 14-10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến vào báo cáo của Chính phủ về quy hoạch tổng thể thủy điện. Thông tin từ Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng cho biết, có tới 424 dự án thủy điện đã bị loại khỏi quy hoạch, hàng trăm dự án khác cũng bị tạm dừng. Sự cố...
