Rủi ro từ thuốc kháng viêm với bệnh nhân Covid-19 nhẹ

Chuyên gia lo ngại thuốc dexamethasone, dù hiệu quả với các ca nhiễm nCoV nặng, có thể khiến tỷ lệ tử vong ở trường hợp nhẹ tăng cao hơn.

Dexamethasone là loại thuốc giá rẻ, thuộc nhóm steroid, được bán rộng rãi trên thị trường.

Samuel Brown, Giáo sư trợ lý, chuyên khoa phổi và chăm sóc tích cực, Đại học Y khoa Utah, thành phố Salt Lake, cho biết: “Thuốc có tác hại với một số bệnh nhân. Nhưng chúng tôi chưa chắc là những người nào”.

Trước đó, dexamethasone được thử nghiệm lâm sàng trên 6.425 bệnh nhân Anh. Một phần ba trong số đó sử dụng thuốc, còn lại điều trị tiêu chuẩn. Nhóm đầu tiên dùng liều rất thấp, duy trì thường nhật trong vòng 10 ngày.

Kết quả cho thấy thuốc hiệu quả đối với những ca nhiễm nCoV nặng, đã mắc bệnh khoảng một tuần. Dexamethasone giúp giảm thời gian sử dụng máy thở hoặc các thiết bị oxy.

Một vỉ thuốc Dexamethasone, loại viên nén 500 microgram. Ảnh: Shutterstock

Song nhóm bệnh nhân nhẹ và trung bình, chưa cần đến liệu pháp hô hấp, sau khi sử dụng thuốc có nguy cơ tử vong cao hơn, dù không đáng kể.

Martin J. Landray, Giáo sư y khoa và dịch tễ học Đại học Oxford, tác giả nghiên cứu, cho rằng thời điểm quyết định dùng thuốc là vô cùng quan trọng. Dexamethasone có thể cho tác dụng khác nhau ở các giai đoạn riêng biệt của bệnh.

Về cơ bản, ở những trường hợp nặng nhất, bệnh nhân dễ trải qua tình trạng giải phóng cytokine gây hại cho cơ thể, bao gồm cả phổi.

“Căn bệnh dường như có hai giai đoạn. Ban đầu, virus xâm nhập cơ thể và nhân lên, sau đó đến lượt hệ miễn dịch làm tổn thương người bệnh”, Landray giải thích. Lúc này, Dexamethasone phát huy tác dụng bởi cơ chế kháng viêm và làm giảm tạm thời phản ứng miễn dịch, ngăn ngừa “bão cytokine”.

Tuy nhiên, đối với các ca nhiễm nCoV nhẹ và trung bình, ông lo ngại điều này để lại nhiều hệ lụy hơn là tác dụng.

“Lúc đầu, hệ miễn dịch là đồng minh của chúng ta, giúp chống chọi virus. Khiến hệ miễn dịch suy yếu ở giai đoạn này không phải một ý tưởng hay”, giáo sư Landray nói.

Các chuyên gia khác cũng đồng tình với quan điểm, cho rằng không nên sử dụng dexamethasone cho các bệnh nhân nhẹ, hoặc với mục đích phòng ngừa. Nhiều nhà khoa học yêu cầu thực hiện các thử nghiệm chuyên sâu hơn, để xem kết quả thu được có tương đồng với công trình trước đó hay không. Họ lưu ý nghiên cứu của Đại học Oxford còn để ngỏ một số câu hỏi về nguy cơ tổn thương thần kinh và tác dụng lâu dài.