Rolls-Royce: Minh chứng cho niềm đam mê từ một nghệ thuật thất truyền

Luôn trung thành với nền móng mà các nhà sáng lập đã để lại, Rolls-Royce một mình theo đuổi và đưa nghệ thuật đã thất truyền Coach-build về lại vị thế đỉnh cao cá nhân hóa trong kỉ nguyên đương đại.

Nghệ thuật thất truyền Coach-Build

Từ “Coach-builder” trong tiếng Anh được hiểu là nghệ nhân chuyên chế tác khung vỏ cho các loại xe, tương truyền bắt nguồn từ nhu cầu của tầng lớp quý tộc khi tham gia vũ hội hóa trang hay dạ tiệc. Bên cạnh vẻ ngoài lộng lẫy, họ muốn xuất hiện trong những cỗ xe ngựa khác biệt và độc đáo. Và thế là một nhóm những người thợ thủ công chế tác cỗ xe – “Coach-builder” cũng như khái niệm “Coach-build” được khai sinh.

Rolls-Royce Phantom 1926 được chế tác thủ công.

Sau khi ô tô ra đời thì khái niệm Coach – Build chỉ việc khung và vỏ của chiếc xe được chế tác thủ công, tha hồ thiên biến vạn hóa. Hầu hết các cỗ xe siêu sang bán trong thời kỳ Vàng Son của ngành ô tô trước Thế Chiến thứ II đều là không có vỏ, các chủ nhân sau đó sẽ thuê các nghệ nhân độc lập như Chapron, Labourdette, Franay, Saoutchik, Figoni et Falaschi hay Pennock thiết kế và thực hiện phần vỏ theo ý mình còn các nhà phát triển động tập trung vào việc làm sao để cỗ máy chạy tốt.

Ngày nay cụm từ Coach-Build đồng nghĩa với một thời hoàng kim của sự sáng tạo. Việc chế tạo khuôn và máy ép cho phần khung một chiếc xe hơi rất đắt đỏ. Vì thế sự ra đời của kiến trúc Unibody – tức khung xương sàn xe và vỏ xe được đúc sẵn thành một khối đã làm cho giá thành sản xuất khung xe giảm hơn nữa. Nhiều nghệ nhân coach-builder đã thất nghiệp, xưởng phải đóng hoặc tiến hóa thành một bộ phận trong một nhà máy nào đó.

Nội thất bên trong chiếc Rolls-Royce Phantom 1926 hoàn toàn được làm từ bàn tay người thợ lành nghề.

Ở giai đoạn nở rộ của sản xuất hàng loạt, các dự án độc bản nổi tiếng thế giới vẫn luôn được sản sinh và đi vào lịch sử. Ra đời vào năm 1906 và đạt danh hiệu “Chiếc xe hơi tốt nhất thế giới” cùng Silver Ghost năm 1915, Rolls-Royce phục vụ coach-build từ đó cho đến tận ngày nay. Môn nghệ thuật tưởng chừng đã thất truyền Coach-build được nuôi dưỡng bởi những tên tuổi trung thành với triết lý tôn vinh sự độc đáo và sáng tạo mà Rolls-Royce là ví dụ rõ nét.

Sự thăng hoa của Bespoke

Chế tác xe theo triết lý Coach-Build là nấc thăng hoa tuyệt vời nhất của Bespoke, bởi hiệu ứng cuối cùng đạt độ độc đáo và hiếm có hơn cả. Các nghệ nhân coach-build bậc thầy không còn quá nhiều.

Quá trình ủy quyền không chỉ đắt đỏ về mặt chi phí mà còn cả chất xám, thời gian và năng lượng. Nhưng vẫn luôn cần những yếu nhân có tầm nhìn và suy nghĩ khác biệt như vậy tồn tại trong lịch sử. Việc họ ủy quyền một tác phẩm coach-build không chỉ có ý nghĩa ở mặt thành công cá nhân, mà còn là nối tiếp tiền nhân sáng tạo ra những kỳ quan độc đáo mà nhiều năm sau thế giới vẫn được ngắm nhìn và truyền cảm hứng.

Chiếc Rolls-Royce năm 1928 cùng với sự thăng hoa hoàn hảo của Bespoke.

Những tác phẩm Coach-Build đều là hành trình nỗ lực hiện thực hóa trí tưởng tượng của chủ nhân đặc biệt, thường gửi gắm những giá trị vượt thời gian, cộng hưởng sức sáng tạo với các nghệ nhân xuất chúng của thời đại đó. Bỏ qua mọi rào cản để dồn toàn tâm trí cho một sáng tạo đỉnh cao nhất.

Chủ nhân của các dự án ủy quyền Coach-build là những cá nhân không thích bị gò ép, không thích phải đầu hàng bởi những định kiến và giới hạn thông thường. Giá trị mà một tác phẩm Coach-build đem lại vì vậy không nên chỉ quy ở giá bán, mà đáng quý nhất là “những trải nghiệm cảm xúc tinh thần có một không hai.”

Tiện nghi và sang trọng trên chiếc Rolls-Royce Phantom VI Limousine năm 1972.

Tác phẩm Coach-Build đánh dấu cột mốc quan trọng trong cuộc sống của khách hàng, trở thành di sản của gia đình và văn hóa, đồng thời cũng là nhân chứng lịch sử định nghĩa cả một thời đại, chứ không còn gói ghém ở hình thức một phương tiện di chuyển đơn thuần.

Những chiếc Rolls-Royce Coach-build kinh điển trong lịch sử

Trong giai đoạn mà Rolls-Royce Silver Ghost gây ấn tượng với hành trình Alpine và chinh phục danh hiệu “chiếc xe hơi tốt nhất thế giới”, nhiều tác phẩm Coach-build đã được thực hiện cùng Baker & Co hay Million-Guiet. Ngày nay những tác phẩm này vẫn được săn tìm và sưu tập, với giá trị đấu giá hàng triệu bảng Anh sau cả trăm năm.

Khi Phantom ra đời năm 1925, thiết kế này tiếp tục trở thành đất diễn cho các nhà coach-builder lẫy lừng thời đó. Vì Phantom vốn là dòng xe của các yếu nhân, hợp với các chuyến công du, giao tế, nghi thức, việc cá nhân hóa để tạo bản sắc riêng là vô cùng quan trọng.

Phiên bản The Star of India – Phantom II ủy quyền bởi Maharaja của Rajkot ở Ấn Độ năm 1934 chế tác bởi Coach-builder Anh Quốc Thrupp & Maberly với màu sơn Nghệ Tây/Thổ Hoàng phục vụ cho thói quen đi săn ở vùng hoang dã của vị yếu nhân này đã trở thành một trong những kiệt tác nổi tiếng nhất trong lịch sử.

Rolls-Royce Phantom phiên bản The Star of India.

Rolls-Royce đã lần lượt sở hữu nhiều xưởng coach-build trứ danh như Park Ward vào năm 1939 và HJ Mulliner vào năm 1959, tiếp tục cho ra đời những cỗ xe độc đáo và trải nghiệm ủy quyền tổng thể. Các phiên bản coach-build đặc sắc của giai đoạn thập niên 60s của các bộ sưu tập Rolls Royce Silver Cloud và Rolls Royce Phantom V & VI vẫn được điểm mặt chỉ tên và sưu tầm cho tới ngày nay.

Nghệ thuật Coach-build trên chiếc Rolls-Royce Phantom II Continental Drophead Coupé.

“Quả thực, Rolls-Royce Coachbuild là tùy biến đương đại đích thực nhất, cũng chính là đẳng cấp hưởng thụ thực sự”. – Ông Torsten Mller-tvs, Tổng giám đốc điều hành, Rolls-Royce chia sẻ về dịch vụ Coachbuild từ Goodwood, Anh Quốc.

Rolls-Royce Sweptail – châm lại ngọn lửa coach-build

Tất cả những chiếc Rolls-Royce rời Goodwood đều là được đặt riêng bởi các nhà bán lẻ, cho một quốc gia nào đó, dựa vào thói quen sử dụng, niềm tin, địa điểm sống của các yếu nhân nơi chiếc xe sẽ đến.

Rolls-Royce Sweptail chiếc Rolls Royce duy nhất trên thế giới được sản xuất theo đơn đặt hàng của người yêu mến nghệ thuật Coach-Build.

Năm 2017 khi Rolls-Royce Sweptail ra mắt – tác phẩm đã tiếng chuông nhắc nhở lại thời kì hoàng kim sáng tạo của coach-build. Không có lý gì để trong kỷ nguyên hiện đại, sự sáng tạo lại bị hạn chế và sớm hài lòng với sự nhân bản và đồng hóa.

Vị yếu nhân ủy quyền Rolls-Royce Sweptail có một tình yêu đặc biệt với những chiếc xe trong giai đoạn đầu thế kỉ 20 cũng như sở hữu bộ sưu tập du thuyền kỳ công vì thế tác phẩm cuối cùng sở hữu một thân xe khách hẳn với những gì đang hiện hành. Thanh thoát, thu nhỏ trục ngang, đường mái vòm uốn lượn và phần đuôi vuốt ngược là những gì Rolls-Royce đã mài dũa thành một tác phẩm không thể nhầm lẫn ngay từ cái nhìn đầu tiên.

Đuôi của chiếc xe Sweptail lấy ý tưởng từ du thuyền hạng sang.

Bên trong Rolls-Royce Sweptail, một mái kính bao trùm tạo ra không gian tràn ngập ánh sáng tự nhiên, hòa hợp với phần nội thất thanh lịch, tinh tế và tối giản. Các hệ thống điện cũng được thiết kế ẩn và đơn giản nhất, tạo đất diễn cho các vật liệu thượng hạng lựa chọn theo tiêu chuẩn khắt khe của Rolls-Royce tỏa sáng. Các tấm gỗ Macassar Ebony đánh bóng thủ công và các lỗ thoáng Paldao vừa tương phản và hài hòa về xúc cảm với lớp da Moccasin sáng và các điểm nhấn màu Dark Spice của nội thất.

Mất đến 4 năm để hoàn thiện, tiếng vang của Rolls-Royce Sweptail đã kích thích một bộ phận những nhà ủy quyền mạnh dạn đặt lệnh. Đây chính là tác phẩm tái sinh bộ phận Coachbuild đương đại, trở thành dịch vụ cố định tại mái nhà của Rolls-Royce ngày nay.