RFA: Nhà báo Anh: “Bằng chứng đường 9 đoạn của Trung Quốc là vô căn cứ”

Nhà báo Anh Bill Hayton, một trong những chuyên gia nghiên cứu Biển Đông, khẳng định “những bằng chứng lịch sử về đường chín đoạn của Trung Quốc về chủ quyền tại vùng biển này là vô căn cứ” trong buổi giới thiệu cuốn sách mới mang tên “The South China Sea: The struggle for power in Asia” tại Đại học Georgetown ở Washington DC, Mỹ ngày 23/10/2014.

Nhà báo Bill Hayton: “Bằng chứng đường 9 đoạn của Trung Quốc là hoàn toàn vô căn cứ”

Đơn phương tuyên bố chủ quyền

Trung Quốc lâu nay luôn đơn phương tuyên bố chủ quyền gần như toàn bộ khu vực Biển Đông. Một trong những bằng chứng lịch sử mà họ đưa ra là bản đồ gồm đường 9 đoạn, hay còn gọi là đường lưỡi bò gần như ôm trọn Biển Đông, bao gồm cả Trường Sa và Hoàng Sa của Việt Nam. Đường lưỡi bò này còn chồng lấn lên các vùng biển chủ quyền và vùng đặc quyền kinh tế theo luật pháp quốc tế của một số nước Đông Nam Á.

Tuy nhiên, độ chính xác của đường 9 đoạn này ra sao? Theo nhà báo Bill Hayton vào thập niên 30 khi tàu chiến Pháp cập cảng ở Trường Sa và bắn 21 phát súng tuyên bố chủ quyền ở đây, Trung Quốc đã tìm đến các nhà làm bản đồ để khẳng định chủ quyền do không thể điều quân ra khu vực này.

Theo đó, đến tận năm 1933, Trung Quốc còn không biết có những đảo gì, tên gì ở Biển Đông. Vào năm 1935, Trung Quốc mới bắt đầu đặt tên cho 132 đảo lớn nhỏ ở khu vực này và phần lớn là dịch ra từ tên tiếng Anh trên bản đồ quốc tế.

“Lần đầu tiên vào năm 1936, đường 9 đoạn được công bố. Bản đồ đó được sinh ra hoàn toàn do hiểu lầm” – nhà báo Bill Hayton

Người giới thiệu đoạn lưỡi bò hình chữ U với Trung Quốc là một người có tên Bạch Mi Sơ. Bill Hayton cho ông Bạch là một nhân sĩ yêu nước và ham mê địa lý. Năm 1930, Bạch Mi Sơ từng vẽ bản đồ miêu tả những phần lãnh thổ của nước này đã bị đánh cắp và gọi đó là “sự sỉ nhục quốc gia” của Trung Quốc.

Vào năm 1936, ông Bạch vẽ bản đồ với đường lưỡi bò ôm trọn gần như toàn bộ Biển Đông và ngang ngược tuyên bố khu vực nằm trong đường lưỡi bò là “những nơi mà ngư dân của Trung Quốc kiếm sống và hiển nhiên là nó thuộc về chủ quyền của chúng ta”.Nhà báo Bill Hayton phát biểu: “Lần đầu tiên vào năm 1936, đường 9 đoạn được công bố. Bản đồ đó được sinh ra hoàn toàn do hiểu lầm.”

Bản đồ Biển Đông với đường lưỡi bò do Trung Quốc đơn phương tuyên bố nhằm chiếm trọn Biển Đông, cũng như vị trí dàn khoan HD 981 và dàn khoan thứ hai do Trung Quốc ngang ngược đưa ra vùng biển này hồi tháng 6 năm 2014.

Bill Hayton cho rằng sở dĩ có bản đồ trên cũng như các bản đồ về “sự sỉ nhục quốc gia” mà Trung Quốc đưa ra là do sự hiểu lầm về quan hệ giữa Trung Quốc và các nước Đông Nam Á trước đó. Các học giả Trung Quốc khi đó đánh đồng việc các nước thiết lập quan hệ thương mại với Trung Quốc là hành động cống nạp với tư cách là nước chư hầu cho quốc gia này.

Nhà báo Hayton lấy ví dụ về ghi chép liên quan tới quan hệ giữa Trung Quốc và Hà Lan. Theo ghi chép của Trung Quốc thì Hà Lan khi đó là một vương quốc, phải cống nạp cho vương triều Trung Quốc và nhún nhường trước nhà vua ở đây. Tuy nhiên, thực tế Hà Lan là một nước cộng hoà và việc cống nạp thực chất là trao đổi để được quyền giao thương ở quốc gia đông dân và rộng lớn là Trung Quốc.

Hayton từ đó đặt câu hỏi, có lẽ các nhà học giả Trung Quốc hiểu lầm rằng các nước Đông Nam Á là chư hầu của họ khi cũng phải “cống nạp” cho vương triều.

Đường lưỡi bò được chính quyền Trung Hoa Dân Quốc đưa lên bản đồ vào năm 1947. Lúc này, nó có 11 đoạn. Qua thời gian, hai đoạn được bỏ đi. Nó chứng tỏ Trung Quốc không hề có một cơ sở pháp lý cụ thể nào cho đường lưỡi bò này. Về pháp lý mà nói, đường 9 đoạn không định nghĩa biên giới trên biển của Trung Quốc.

Theo đó, để hoàn thành cuốn sách về Biển Đông, Bill Hayton đã mất hơn hai năm rưỡi đào sâu các tài liệu lịch sử. Theo ông, ngoài Trung Quốc, các nước như Việt Nam, Malaysia, Đài Loan, Philippines cũng tuyên bố một phần chủ quyền ở Biển Đông. Tuy nhiên không nước nào ngang ngược như Trung Quốc trong việc khẳng định quyền sở hữu gần như ôm trọn biển Đông, thậm chí ngang nhiên xâm lấn hải phận của nước khác theo luật quốc tế.

Liệu có cách nào giải quyết vấn đề tranh chấp ở Biển Đông hay không? Bill Hayton cho rằng khó có thể có một giải pháp hợp lý cho tất cả các bên, vì không một bên nào chịu nhượng bộ cũng như không bên nào sẵn sàng thống nhất một quy chuẩn pháp lý. Trung Quốc, một bên lớn trong xung đột, chỉ muốn đối thoại song phương trong khi các nước khác muốn đối thoại đa phương.

Bill Hayton cho rằng xung đột ở Biển Đông sẽ lại căng thẳng nhưng ông phản đối một cuộc chạy đua vũ trang lớn trong khu vực này. Theo nhà báo, Trung Quốc đã bỏ xa các đối thủ trong nỗ lực hiện đại hóa vũ khí.

Bill Hayton cũng có một cuốn sách khác về Việt Nam có tên “ Vietnam – the rising dragon“(“Việt Nam- con rồng đang trỗi dậy”). Đây là cuốn sách mới về Biển Đông của ông vừa được xuất bản.

Mặc dù cuốn sách “ The South China Sea: The struggle for power in Asia” còn nhiều điều cần bàn luận thêm nhưng ít ra cũng cho thấy sự quan tâm của quốc tế đối với vấn đề Biển Đông, đồng thời chứng minh được tuyên bố của Trung Quốc về đường 9 đoạn là hoàn toàn vô căn cứ.

Theo ntd/RFA