Rekani Trùm tình báo Iraq

Thật ra, Rekani chỉ là bí danh của một người Iraq, được cho là sống ở Mosul trong giai đoạn thành phố này nằm dưới quyền kiểm soát của các tay súng thuộc tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng IS (tháng 6-2014 đến tháng 7-2017).

Với 45 điệp viên, nhóm tình báo Rekani đã cung cấp thông tin để máy bay không người lái thuộc liên quân do Mỹ dẫn đầu, phóng tên lửa vào các mục tiêu là những kẻ lãnh đạo IS.

Trong suốt 3 năm hoạt động, đã có gần 600 jihadist (chiến binh thánh chiến) cùng 9 thành viên IS cấp cao ở Mosul thiệt mạng bởi thông tin từ nhóm tình báo Rekani…

Chiến đấu trong đơn độc

Lúc ấy là nửa đêm một ngày cuối tháng 10-2016, điệp viên 27 (tất cả những người trong nhóm tình báo Rekani đều được gọi bằng số), nhẹ nhàng bước xuống giường, cố không làm cho người vợ nằm bên cạnh giật mình tỉnh giấc.

Sau đó, ông rón rén lên lầu rồi gỡ một bức tranh ra khỏi tường nhà. Phía sau bức tranh có một lỗ hổng nhỏ. Đó là nơi 27 giấu chiếc điện thoại vệ tinh dùng để liên lạc với người chỉ huy của ông: Sếp Rekani.

Bức ảnh hiếm hoi của Rekani.

Trèo lên sân thượng, 27 nằm áp mình xuống nền xi măng. Cách nhà ông khoảng 1 km là một bãi cát lầy, nơi các jihadist (chiến binh thánh chiến) IS suốt đêm luyện tập những bài đánh vận động. Khẽ bấm nút mở điện thoại, 27 áp miệng vào micro rồi nói một câu ngắn.

Lúc nghe thấy 2 tiếng huýt sáo – là ám hiệu cho biết sếp Rekani sẵn sàng nhận tin – 27 đọc tọa độ của nhóm IS rồi nhanh chóng xuống lầu, giấu chiếc điện thoại vào vị trí cũ và trở lại giường ngủ.

9 phút sau, một tiếng nổ kinh thiên động địa vang lên. Quả tên lửa Hellfire phóng đi từ chiếc máy bay không người lái MQ 9 Reaper đánh trúng địa điểm nơi có gần 50 tay súng IS đang lăn lê bò trườn. Tin tức đến từ buổi sáng cho biết 23 tên chết ngay tại chỗ, trong đó có Radhani, người Maroc, kẻ chỉ huy lớp huấn luyện và hơn chục tên khác bị thương.

Trung tá Gordon Brown, điều phối viên các vụ không kích bằng máy bay không người lái, Mỹ, nói với tờ Foreign Policy: “Chúng tôi ra lệnh cho những chiếc Reaper cất cánh chỉ sau 5 giây kể từ khi nhận được tin từ Cơ quan Tình báo Iraq. Để bảo đảm an toàn cho các điệp viên của Rekani, chúng tôi không bao giờ tìm hiểu họ tên, nơi ở, nghề nghiệp của họ”.

Số 27 chỉ là một trong 45 điệp viên của Rekani. Tất cả đều tình nguyện chiến đấu vì đất nước Iraq mặc dù không ai được trả lương.

Emad al-Rashidi, cố vấn an ninh của chính phủ Iraq nói: “Họ luôn đối đầu với cái chết. Họ biết chắc là họ cùng gia đình sẽ bị IS chặt đầu nếu chúng tìm thấy điện thoại giấu trong nhà họ vì kể từ khi chiếm đóng thành phố Mosul, IS đã ra lệnh cấm tất cả mọi người dân sử dụng loại phương tiện thông tin hiện đại này”.

Tuy nhiên, ông Emad al-Rashidi không đề cập đến việc Cơ quan Tình báo Iraq có đứng sau lưng hỗ trợ cho nhóm Rekani hay không.

Được cho là ra đời và bắt đầu hoạt động từ tháng 10-2014, 4 tháng sau khi IS chiếm Mosul nhưng đến nay, cơ quan nào, quốc gia nào đã cung cấp thiết bị truyền tin cho nhóm Rekani cũng như huấn luyện các điệp viên cách xác định tọa độ để máy bay không người lái phóng tên lửa vào mục tiêu thì vẫn là ẩn số, mà chỉ biết rằng chiều ngày 19-11-2014, điệp viên số 40 của nhóm Rekani – là tài xế taxi ở Mosul đã điện thoại cho sếp, báo tin Radwan Taleb al-Hamdouni, kẻ được IS bổ nhiệm làm “thống đốc Mosul” đang di chuyển trên ô tô bán tải ở phía tây thành phố.

Lúc ấy, một chiếc MQ 9 Reaper cũng tình cờ lượn lờ trên bầu trời Mosul trong một nhiệm vụ trinh sát nên chỉ 2 phút sau, 1 quả tên lửa đã bắn trúng chiếc xe chở “thống đốc”. Tang lễ Hamdouni được IS tổ chức ngay buổi chiều cùng ngày.

Trong một cuộc tiếp xúc hiếm hoi với tờ Foreign Policy sau ngày thành phố Mosul được quân đội Iraq giải phóng, sếp Rekani cho biết: “Để có tọa độ mục tiêu chính xác, điệp viên của tôi phải đến tận nơi, thậm chí có những vụ họ phải ăn ở tại chỗ hàng tuần lễ liền. Cả ở phía đông lẫn phía tây Mosul, chúng tôi đều có mạng lưới theo dõi tất cả mọi hoạt động của IS…”.

Điệp viên số 45 chẳng hạn, đã từng ở trong quân đội Iraq với Rekani từ năm 2008, Khi IS chiếm Mosul và khi nhóm tình báo Rekani ra đời, 45 lập tức gia nhập. Với nghề nghiệp là thợ sửa chữa máy phát điện, 45 có đủ điều kiện để qua lại nhiều nơi trong thành phố Mosul.

Trong các chuyến đi ấy, ông ghi vào đầu mình các vị trí phòng thủ, bãi đỗ xe, các cuộc di chuyển của những đoàn xe vận tải chở chiến binh thánh chiến rồi gọi cho sếp. Với những thông tin do 45 cung cấp, tháng 3-2015, máy bay liên quân đã ném bom tiêu diệt một đoàn xe tải 21 chiếc.

Căn nhà nơi diễn ra hoạt động huấn luyện đánh bom tự sát của IS sau vụ không kích.

Đến tháng 6, cũng với những thông tin do 45 cung cấp, tên lửa Hellfire bắn trúng một hội trường ở phía tây Mosul, nơi IS tổ chức một buổi họp, giết chết 24 phần tử Hồi giáo cực đoan, trong đó có Fadhi, nhân vật được coi là quyền lực thứ 2 của IS ở Mosul, chỉ đứng sau Abu Bakar al-Baghdadi.

Rekani nói với tờ Foreign Policy: “Bản thân 45 đã một lần kề cận với cái chết. Ấy là khi 1 tay súng IS bất ngờ đòi khám xét túi đựng đồ nghề của ông. May mắn là chiếc điện thoại vệ tinh được ông ngụy trang thành máy đo cường độ dòng điện nên không bị phát hiện. Sau vụ ấy, tôi phải di chuyển 45 đến một địa bàn khác để bảo đảm an toàn cho ông ấy…”.

Và không chỉ cung cấp tọa độ cho máy bay liên quân đánh bom, điệp viên trong nhóm Rekani còn tự mình thực hiện những vụ tấn công vào lực lượng IS. Ngày 15-2-2017, một quả bom đã bất ngờ phát nổ bên trong một doanh trại của IS ở al-Hawi, phía nam Mosul khiến 16 tay súng IS thiệt mạng. Người thực hiện vụ đánh bom này là điệp viên 32.

Cách thức 32 xâm nhập vào doanh trại IS rồi đặt bom hẹn giờ đến nay vẫn được giữ bí mật. Sau vụ tấn công ấy, trang web của IS đã viết: “Những kẻ thù giấu mặt đang thực hiện những cuộc chiến tranh bí mật nhắm vào các thủ lĩnh và các người anh em của chúng ta. Tìm ra và tiêu diệt chúng là trách nhiệm mà đức Allah giao phó…”.

Sau ngày Mosul giải phóng, điệp viên 32 nói với tờ Foreign Policy: “Mỗi khi ra đường và khi quay về nhà, tôi thường nghĩ rằng có ai đó đang theo dõi tôi, nhất là khi tôi đi thu thập thông tin. Gia đình tôi không hề hay biết về những gì tôi đã làm. Tốt nhất là họ không nên biết”.

Những hy sinh thầm lặng

Với điệp viên 40, người được Rekani giới thiệu là “nhân lực tốt nhất của tôi”, từ khi IS chiếm Mosul đến năm 2015, điệp viên 40 đã thông tin cho máy bay tiêu diệt 14 mục tiêu lớn, bao gồm một cuộc họp của lãnh đạo IS ở Mosul, 1 tòa án quân sự khi đang chuẩn bị xử án và 6 nhà máy chuyên lắp đặt bom vào ô tô để thực hiện những vụ tấn công tự sát.

Rekani nói: “Là tài xế taxi, 40 thường xuyên chở các tay súng IS và nghe được những cuộc nói chuyện của bọn chúng. Trong một lần như vậy, 40 đã cung cấp thông tin dẫn đến cái chết của 87 thành viên Nhà nước Hồi giáo tự xưng, bao gồm cả một số quan chức cao cấp”. Nhiều lần, 40 còn gan dạ đến mức bí mật đặt điện thoại di động trên xe, quay lại mặt mũi của từng tên IS đi trên xe ông, cũng như chụp lại những vị trí bị tên lửa liên quân phá hủy.

Trong một cuộc kiểm tra bất ngờ, các tay súng IS đã bắt quả tang vợ của điệp viên 40 đang gọi điện thoại di động cho người thân ở Baghdad. Thay vì tóm lấy người vợ, IS kiên nhẫn đợi 40 trở về rồi khi chiếc taxi vừa xuất hiện trong sân nhà, ông đã bị lôi ra khỏi xe, đánh đập tàn nhẫn.

MQ 9 Reaper phóng tên lửa vào một vị trí của IS.

Trong suốt quá trình hỏi cung, dù bị tra tấn rất dã man nhưng 40 nhất mực khai rằng mẹ ruột ông ở Baghdad bị ung thư đại tràng giai đoạn cuối, ông giấu điện thoại để thỉnh thoảng hỏi thăm sức khỏe mẹ cũng như biết ngày mẹ chết để chịu tang.

Cuối cùng, IS kết án tử hình 40 rồi giam ông cùng 7 người đàn ông khác. Tin 40 bị bắt đến tai Rekani. Suốt 1 tuần, Rekani ra lệnh cho các điệp viên của mình tìm kiếm vị trí nơi giam giữ 40.

Đến ngày thứ 9, điệp viên số 8 báo cho Rekani biết vị trí nhà giam nằm trong một doanh trại của IS. Sau nhiều giờ đồng hồ cân nhắc, Rekani quyết định chơi nước cờ liều: Ông báo cho Cơ quan Tình báo Iraq biết vị trí nhà giam rồi yêu cầu máy bay không người lái phóng tên lửa vào ngôi nhà nằm sát bên cạnh. Mặt khác, Rekani cho người đến đón vợ con 40, đưa về một địa điểm bí mật.

Đầu năm 2019, khi Mosul đã hoàn toàn giải phóng, điệp viên 40 mới kể lại với tờ Foreign Policy: “Xế chiều hôm ấy tôi nghe một tiếng nổ rất lớn vang lên từ tòa nhà kế bên. Qua làn khói bụi mù mịt, tôi thấy bức tường trại giam đổ sập một mảng. Cạnh đó là xác của 4 tay súng IS canh giữ chúng tôi. Lập tức, tôi gọi những người bạn tù chạy qua cái lỗ thủng ấy rồi lẩn trốn trong những con hẻm chằng chịt như mê cung ở phía nam Mosul. Chỉ tôi và 6 bạn tù trốn thoát. Người thứ 7 bị bắn chết vì chạy lạc đường”.

Sau khi đoàn tụ với vợ con, 40 được cho thôi hoạt động vì hình ảnh và nhân dạng của ông đã phổ biến trong hàng ngũ IS.

Với điệp viên 44, cũng làm nghề lái taxi, ông giấu điện thoại di động trên một cây cam trong vườn nhà, và thực hiện các cuộc gọi báo tin dưới hình thức bắc thang lên cây hái cam, hoặc tỉa bớt cành lá. Chiến công mà 44 tự hào nhất là tại 1 hồ bơi, ông phát hiện 50 tay súng IS đang thực tập những bài huấn luyện dưới nước. Kết quả là 31 tên chết, 9 bị thương khi tên lửa Hellfire phóng xuống.

Rekani nói: “Chúng tôi hết sức cố gắng để tránh gây thương vong cho dân thường nhưng không thể chắc chắn 100% rằng các cuộc không kích không gây ra cái chết cho những người vô tội”.

Có lần, một chiếc MQ 9 Reaper đã phải lượn vòng trên trời gần 50 phút khi bên cạnh bức tường của một căn nhà, là nơi diễn ra buổi huấn luyện các phần tử IS cách đánh bom tự sát, có một đứa bé bán bánh mì nướng. Rekani đã phải cử một điệp viên của mình đến mua hết số bánh còn lại để đứa bé có thể ra về.

Tuy nhiên, lúc đứa bé vừa mới rời khỏi bức tường thì camera nhiệt trên chiếc Reaper phát hiện buổi huấn luyện chuẩn bị kết thúc nên tên lửa lập tức được phóng xuống. Sức nổ của quả Hellfire cộng với lượng chất nổ mà IS dùng để thực tập đã thổi tung căn nhà, giết luôn đứa bé bán bánh mì.

Câu chuyện này đã khiến các nhà làm phim Hollywood cho ra đời bộ phim “Con mắt bầu trời” nhưng đạo diễn và người viết kịch bản lại chẳng hề biết gì về vai trò của nhóm Rakani.

Cho đến ngày quân đội Iraq giải phóng thành phố Mosul khỏi tay IS (21-7-2017), nhóm tình báo Rekani đã cung cấp thông tin để máy bay liên quân do Mỹ dẫn đầu, tiêu diệt hơn 600 tay súng cùng 9 thành viên cao cấp IS.

Ngày 10-6-2016, một điệp viên của Rekani, mã số 39 báo cho sếp biết địa điểm nơi diễn ra cuộc họp của Alian Natiq Mabroush, “thống đốc” Mosul cùng 10 thành viên cấp cao trong Hội đồng điều hành thành phố. Tên lửa từ máy bay phóng xuống đã xóa sổ toàn bộ 11 nhân vật này.

Khi được hỏi vì sao Rekani không hỗ trợ tài chính cho các điệp viên trong mạng lưới của ông để họ bớt đi phần nào việc lo toan sinh kế, Rekani đáp: “Chúng tôi chiến đấu vì lý tưởng chứ không vì tiền. Hơn nữa, nếu khen thưởng bằng tiền và nếu điều đó trở thành thói quen, rất có thể một vài điệp viên của tôi sẽ bán thông tin cho người trả giá cao nhất”.

Trên tờ Foreign Policy, bức ảnh hiếm hoi duy nhất của Rekani được công bố là một người đàn ông khá gầy gò, ngồi cạnh ly trà và điếu thuốc lá nhưng lại không thấy mặt.

Rekani nói: “Mặc dù IS đã bị đánh bại nhưng chúng vẫn còn lẩn quất ở Iraq nên cuộc chiến đấu của chúng tôi vẫn tiếp tục. Tôi đã từng tham dự nhiều buổi cầu nguyện với các chiến binh thánh chiến.

Khi nghe họ đọc: “Lạy đức Allah, xin cho chúng con sức mạnh để tiêu diệt bọn Mỹ và bọn vô đạo” thì tôi cầu ngược lại: “Tin vào Allh là việc của chúng mày, còn đưa chúng mày xuống địa ngục là việc của tao…”.

Vũ Cao (theo Foreign Policy)

Theo CAND