Rằm tháng 7 có nhất thiết phải cúng chay?
Nhiều người cho rằng rằm tháng 7 nhất thiết phải cúng cỗ chay, nhiều người khác nghĩ phải có cả cỗ chay, cỗ mặn mới đầy đủ, vậy cỗ cúng rằm tháng 7 thế nào mới đúng?
Rằm tháng 7 hằng năm là ngày xá tội vong nhân, cũng là ngày Vu lan báo hiếu, mang ý nghĩa sâu sắc trong đời sống văn hóa, tâm linh. Đây là dịp tưởng niệm đấng sinh thành, thân nhân đã khuất cũng như tỏ lòng từ bi với mọi chúng sinh.
Rằm tháng 7 có nhất thiết phải cúng chay?
Dâng cúng mâm cỗ chay là một phần của lễ Vu lan. Theo quan điểm của đạo Phật, việc cúng chay mang ý nghĩa thanh tịnh và tinh khiết, hiếu sinh, tránh gây tổn thương cho muôn loài.
Dâng cỗ chay trong lễ Vu lan, xá tội vong nhân chính là thể hiện tâm nguyện muốn hồi hướng công đức, cầu siêu giải thoát cho vong hồn.
Món chay thường được làm từ các nguyên liệu thực vật như rau củ, nấm, đậu hũ… và không sử dụng thịt động vật, không chỉ thể hiện sự giản đơn, thanh tịnh mà còn cho thấy tâm thành kính và từ bi, hạn chế sát sinh, mang lại hòa bình và tình thương cho mọi sinh linh.
Tuy nhiên, rằm tháng 7 không nhất thiết phải cúng chay. Tùy theo quan niệm, tín ngưỡng, truyền thống địa phương hoặc gia đình, người dân có thể cúng mặn, hoặc dâng cả cỗ chay và cỗ mặn ở các ban thờ khác nhau.
Việc dâng cúng các món mặn như gà, lợn, xôi, rượu… cũng xuất phát từ lòng thành hướng về tổ tiên, thân nhân đã khuấy, thể hiện niềm tri ân, tôn kính bằng những món ăn quen thuộc, gần gũi mà hằng ngày vẫn dùng trong bữa cơm gia đình, hoặc những món ăn mà vong linh thích thưởng thức khi còn sống. Với quan niệm “trần sao âm vậy”, nhiều người cho rằng linh hồn người đã khuất cũng muốn được dâng mâm cỗ phong phú như lúc sinh thời.
Trong việc cúng lễ, điều quan trọng nhất không nằm ở việc cúng chay hay cúng mặn, mà ở tấm lòng thành kính, sự tri ân và tưởng nhớ thật sự từ tâm. Cúng lễ không phải hình thức khoe khoang, mà là dịp để mỗi người tự nhìn lại bản thân, báo hiếu và làm việc thiện, tích đức cho mình và gia đình.
Mâm cỗ chay cúng rằm tháng 7. (Ảnh: Kim Oanh Vo)
Mâm cúng rằm tháng 7 gồm những gì?
Để lễ cúng rằm tháng 7 đầy đủ và phù hợp với truyền thống của người Việt, gia chủ cần chú ý chuẩn bị mâm cỗ cúng gia tiên và mâm cúng chúng sinh, Phật tử còn có thêm mâm cúng Phật.
Mâm cúng Phật
Video đang HOT
Các gia đình không cần chuẩn bị mâm cỗ cúng Phật không cần quá cầu kỳ, điều quan trọng là lòng thành kính của gia chủ. Gia đình chỉ cần dâng lên ban thờ Phật một mâm cúng chay hoặc đĩa trái cây tươi là đủ để thể hiện sự tôn kính. Mọi người nên cúng vào ban ngày, sau đó gia đình sẽ thụ lộc tại nhà.
Mâm cúng gia tiên
Một mâm cúng gia tiên thông thường gồm các món sau:
Gạo và muối: Đây là hai nguyên liệu thiết yếu không thể thiếu trong mâm cúng. Gạo tượng trưng cho sự no đủ, còn muối đại diện cho sự mặn mà của cuộc sống.
Ngũ quả: Ngũ quả gồm 5 loại quả tươi ngon, thường là những loại quả nằm trong mùa như chuối, cam, bưởi, lựu, và táo. Mỗi loại quả mang một ý nghĩa riêng, tượng trưng cho sự sung túc, may mắn và phúc lộc.
Hương, nến: Đốt hương, thắp nến tạo nên không gian trang trọng và thiêng liêng trong nghi lễ.
Bánh kẹo: Là sản vật để dâng lên gia tiên và các vị thần linh cầu mong những điều tốt đẹp.
Trầu cau: Tượng trưng cho lòng thành kính và tôn trọng đối với tổ tiên.
Rượu: Một chén rượu dâng lên thể hiện sự tri ân, lòng kính trọng với người đã khuất.
Một mâm cơm chay hoặc cơm mặn: Tùy thuộc vào từng gia đình, mâm cơm có thể là những món chay thanh tịnh hoặc cơm mặn với các món ăn đặc trưng như xôi, gà luộc, giò lụa, canh măng…
Mâm cỗ mặn cúng rằm tháng 7. (Ảnh: Tống Hằng Nga)
Mâm cúng cô hồn
Mâm cúng cô hồn hay còn gọi là cúng thí thực, để dâng lên những vong hồn không nơi nương tựa, gồm các lễ vật sau:
Muối và gạo: Được rải xung quanh sau khi cúng để tiễn các linh hồn
Cháo trắng: Để các linh hồn được no lòng
Bánh kẹo: Dành cho các vong linh là t.rẻ e.m
Ngô, khoai, sắn: Các loại củ quả phổ biến và dễ tìm
T.iền vàng mã
Nến, hương.
Vì sao có tục giật cô hồn dịp Rằm tháng 7?
Vào Rằm tháng 7, người Trung Quốc bày hương án cúng tế ma quỷ, thả đèn trôi sông, nhằm chỉ lối dẫn đường cho các linh hồn, ma quỷ bị c.hết oan từ nhiều kiếp trước bước qua cầu Nại Hà để đầu thai.
Còn ở Việt Nam, quan niệm dân gian cho rằng tháng 7 âm lịch là Địa quan xá tội, tức những vong hồn dưới âm phủ được lên cõi trần gian. Do đó, người ta bày mâm cúng chúng sinh.
Phong tục gắn với lễ cúng chúng sinh
Cúng Phật, cúng gia tiên và cúng chúng sinh là nghi thức không thể thiếu trong tháng 7 âm lịch. Trong đó, cúng chúng sinh dành cho những vong hồn không có người thờ tự.
Một số nơi có tục giật cô hồn vào Rằm tháng 7. Giật cô hồn là cách nói gọn của cụm từ "giật đồ cúng cô hồn". Tục này bắt đầu từ nghi thức Vu lan bồn (Lễ Vu lan) trong Phật giáo. Ban đầu chỉ là động tác t.rẻ e.m lấy nhanh các đồ cúng và chạy ào đi.
Ở nhiều nơi, tục giật cô hồn biến tướng, gây mất an toàn.
Tập quán giật cô hồn phổ biến ở một số địa phương của Trung Quốc, chủ yếu là vùng Phúc Kiến, gọi là "cướp cô". Đây là phần hội trong lễ hội Vu lan. Khoảng nửa cuối thời nhà Thanh, do sự biến tướng của lễ hội cướp cô khiến nhiều người bị thương, thậm chí đ.ánh n.hau gây nhiều vấn đề xã hội nên triều đình đã cấm tổ chức.
Có người cho rằng việc giành giật đồ cúng cô hồn như vậy là việc bình thường và nếu ăn được những đồ cúng đó sẽ mang đến sự bình an, may mắn. Thậm chí có người tin rằng khi cúng "cô hồn" ngoài đường, có người cướp lộc khi chưa hoặc đang cúng thì gia chủ nên mặc kệ.
Dư luận xã hội phản đối những biến tướng của giật cô hồn.
Tuy nhiên theo thời gian, tục giật cô hồn càng ngày càng có nhiều biến tướng, không còn dành cho t.rẻ e.m mà nhiều người lớn cũng tham gia.
Thậm chí nhiều người còn chen nhau giành giật t.iền cúng, đồ cúng của gia chủ ngay cả khi họ chưa hoàn thành lễ cúng dẫn tới mất an ninh trật tự, ảnh hưởng an toàn giao thông.
Quan niệm khác nhau về tháng cô hồn ở phương Đông
Trong cuốn Việt Nam phong tục, nhà nghiên cứu Phan Kế Bính viết: "Rằm tháng 7 gọi là Tết Trung Nguyên. Ta tin theo sách Phật, thường cho hôm ấy là ngày vong nhân xá tội, nghĩa là người dưới âm phủ được tha tội một ngày hôm ấy. Bởi vậy nhiều nhà mua vàng mã cúng gia tiên, các nhà có người mới mất, cũng hay đốt mã làm chay về hôm ấy".
Nhiều địa phương ở Trung Quốc gọi tháng 7 âm lịch là Quỷ tiết và Thi cô. Các cách gọi đó thể hiện thời điểm để mọi người cầu cúng. Niềm tin trên bắt nguồn từ Đạo giáo, sau đó ảnh hưởng mạnh mẽ trong dân gian Trung Quốc. Lâu dần, dân gian Trung Quốc lưu truyền quan niệm cõi âm do Địa quan Đại đế quản lý.
Quan niệm về tháng cô hồn có từ lâu và mang tính phổ biến.
Chính vì thế, tháng 7 âm lịch đặc biệt là ngày Rằm trùng với ngày sinh của Địa quan Đại đế nên cửa địa ngục sẽ mở. Ma quỷ, vong hồn quay lại trần gian mang theo những tai ương, xui rủi cho nhân gian.
Vào ngày rằm tháng 7, người Trung Quốc bày hương án cúng tế ma quỷ, thả đèn trôi sông, nhằm chỉ lối dẫn đường cho các linh hồn, ma quỷ bị c.hết oan từ nhiều kiếp trước bước qua cầu Nại Hà để đầu thai. Tục đốt mã cũng bắt nguồn từ Trung Quốc.
Quan niệm về tháng cô hồn du nhập vào Việt Nam, dần dần dân gian cho rằng tháng 7 âm lịch là Địa quan xá tội, tức những vong hồn dưới âm phủ được lên cõi trần gian. Do đó, người ta bày mâm cúng thí thực cô hồn. Các chùa thiết lập trai đàn chẩn tế, để "tài pháp nhị thí" cho các cô hồn ngạ quỷ vất vưởng.
Trong tháng 7 âm lịch, nhiều quốc gia ở châu Á có phong tục cúng Rằm.
TS. Trần Hữu Sơn - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Văn hóa dân gian ứng dụng - lý giải khi con người c.hết đi, có những người trở về thế giới tổ tiên, sau đó được con cháu thờ cúng.
Tuy nhiên, cũng có những người gặp t.ai n.ạn mà qua đời, c.hết bất đắc kỳ tử, c.hết đường c.hết chợ, không được con cháu chăm sóc nên phải bơ vơ.
"Người Việt xưa quan niệm tháng 7 Âm lịch là tháng mà trời đất, âm dương có thể gặp gỡ nhau, nên phải làm lễ cúng chúng sinh cho những linh hồn không có nơi nương tựa", TS. Trần Hữu Sơn nói.
Tháng 7 Âm lịch cũng là dịp con cháu đến chùa cầu siêu cho ông bà tổ tiên đã qua đời. Phong tục trên hướng con người đến việc mở rộng tấm lòng, quan tâm, chia sẻ với những hoàn cảnh bất hạnh, khó khăn trong cuộc sống.
Thần Tài chốt lộc cuối tuần (16/8 - 20/8): Ba con giáp phất lên không ngừng, giàu có thành đạt và hạnh phúc nhất Cuối tuần này, một thế lực bí ẩn lặng lẽ xuất hiện mang đến vận may chưa từng có cho một số con giáp, báo hiệu những chuyện vui nối tiếp cùng của cải về chật nhà. T.uổi Thân T.uổi Thân thuộc tuýp người hiền lành, thông minh, linh hoạt và lanh lợi. Theo tử vi, cuối tuần này (16/8 - 20/8/2024) bạn...