Radar lượng tử gây sốc có thể chỉ là đòn gió của Trung Quốc
Việc Trung Quốc công khai công nghệ radar lượng tử được mệnh danh “sát thủ mọi máy bay tàng hình” khiến giới chuyên gia nghi ngờ.
Các xe radar quân sự Trung Quốc trong một lễ duyệt binh. Ảnh: Chinanews
Tập đoàn Công nghệ Điện tử Trung Quốc ( CETC), một trong 10 công ty quân sự quốc doanh hàng đầu của nước này, mới đây đã khiến giới chuyên gia quân sự quốc tế bị sốc khi tuyên bố đã thử nghiệm thành công loại radar lượng tử mới, có thể phát hiện mọi loại máy bay tàng hình từ khoảng cách trên 100 km, theo SCMP.
Truyền thông Trung Quốc lập tức ca ngợi công nghệ này hết lời, coi đây là thứ vũ khí mới có thể khai tử những loại máy bay tàng hình hiện đại nhất thế giới, kể cả F-35, F-22 hay B-2 của Mỹ. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia quốc phòng cho rằng đây có thể chỉ là chiêu trò đánh bóng tên tuổi của Trung Quốc nhằm thể hiện sức mạnh công nghiệp quốc phòng của mình, và một loại radar lượng tử “sát thủ máy bay tàng hình” như vậy còn rất lâu mới có thể hiện diện.
Trong tuyên bố đăng trên website của mình, CETC nói rằng hệ thống “radar đơn photon” của họ có “giá trị ứng dụng quân sự quan trọng”, bởi nó có thể phát hiện được các vật thể vốn vô hình đối với các loại radar thông thường.
Theo chuyên gia Mehul Malik thuộc Viện Quang học, Đại học Rochester, New York, radar lượng tử nếu phát triển thành công sẽ là một hệ thống không thể gây nhiễu được. “Để gây nhiễu được hệ thống này, máy bay tàng hình phải can thiệp vào photon A để nó tạo ra hình ảnh giả. Nhưng sự can thiệp đó sẽ làm mất ổn định tín hiệu, thiết bị radar sẽ báo lỗi, cho thấy có kẻ địch đang tìm cách gây nhiễu nó”, Malik giải thích.
Radar lượng tử được cho là có thể phát hiện các loại máy bay tàng hình hiện đại của Mỹ. Ảnh: USAF
Global Times, ấn phẩm của People’s Daily, cơ quan ngôn luận đảng Cộng sản Trung Quốc, dẫn lời một chuyên gia nghiên cứu về radar quân sự tại một trường đại học ở tây bắc Trung Quốc nói rằng tầm hoạt động thực tế của radar này có thể còn vượt xa thông số trong tuyên bố của CETC. “Thông số trong các tài liệu được giải mật thường bị hạ thấp so với thực tế. Thông tin này đã được lan truyền trong cộng đồng nghiên cứu radar”, chuyên gia giấu tên này cho hay.
Đánh bóng
Video đang HOT
Chuyên gia phân tích quân sự người Mỹ Kyle Mizokami lại tỏ ra nghi ngờ về sức mạnh của “sát thủ máy bay tàng hình” mà truyền thông Trung Quốc hết lời ca ngợi này, cho rằng đây có thể chỉ là một chiêu trò tự đánh bóng tên tuổi cho ngành công nghiệp quốc phòng Trung Quốc.
Theo Mizokami, Trung Quốc không phải là quốc gia duy nhất trên thế giới nghiên cứu công nghệ radar lượng tử. Ngay từ năm 2008, tập đoàn Lockheed Martin của Mỹ đã được trao bằng sáng chế đối với một thiết kế radar lượng tử lý thuyết. Radar mà hãng này tham vọng phát triển còn có sức mạnh khủng khiếp hơn, khi có thể “trực quan hóa các chi tiết của mục tiêu đằng sau lớp ngụy trang, đám mây plasma bao quanh các đầu đạn siêu thanh, hay các lớp phủ dày của cơ sở dưới lòng đất, thậm chí là mìn, vật liệu nổ chôn ven đường, và các mối đe dọa khác”.
Tuy nhiên, sau khi được cấp bằng sáng chế, Lockheed hoàn toàn im hơi lặng tiếng về tiến triển của dự án chế tạo radar lượng tử. Mizokami cho rằng với lợi thế về công nghệ của một trong những tập đoàn vũ khí hàng đầu thế giới, Lockheed có thể đã đạt được bước tiến nào đó, và nghiên cứu này đã bị “bôi đen”, được xếp vào diện tuyệt mật và được giữ kín thông tin hoàn toàn.
Việc giữ kín tuyệt đối các vũ khí, công nghệ mới là điều mà các cường quốc quân sự thường làm, nhằm đảm bảo khả năng chiếm ưu thế trước đối thủ. Vậy nên việc Trung Quốc công khai thông tin về hệ thống radar được cho là hiện đại nhất thế giới có thể vạch mặt bất cứ loại máy bay tàng hình nào như vậy khiến các chuyên gia quân sự không khỏi bất ngờ.
Trong một bài viết trên trang quân sự ArsTechnica, chuyên gia Chris Lee tỏ ra nghi ngờ về viễn cảnh radar lượng tử “được đưa ra khỏi phòng thí nghiệm” để ứng dụng vào thực tế trong tương lai gần, nhất là trong lĩnh vực quân sự, bởi đây vẫn là một hệ thống quá phức tạp và khó kiểm soát.
Một nhà vật lý tại Đại học Nam Kinh, nơi có phòng nghiên cứu của CETC, từng thừa nhận trên SCMP rằng “các thách thức lớn về kỹ thuật từ lâu đã giam hãm công nghệ radar lượng tử trong phòng thí nghiệm”.
Nếu phát triển thành công, radar lượng tử có thể đánh bại mọi kỹ thuật gây nhiễu hiện nay. Ảnh minh họa: TheVerge
Mizokami cho rằng nếu Trung Quốc thực sự thành công trong các thử nghiệm với radar lượng tử có tầm hoạt động xa như thế, họ sẽ không bao giờ công bố thành tựu mang tính đột phá về mặt quân sự có thể đem lại cho họ rất nhiều lợi thế trên chiến trường như vậy. Họ sẽ tiếp tục âm thầm phát triển nó, chế tạo hàng loạt và biên chế vào quân đội, nhằm giữ ưu thế bất ngờ trên chiến trường. Việc các tờ báo, hãng tin nhà nước Trung Quốc đưa tin về thử nghiệm thành công này mà không hề có một bức ảnh hay bằng chứng thuyết phục nào càng củng cố giả thuyết này.
Tuy nhiên, chuyên gia này chỉ ra một thực tế là Trung Quốc chắc chắn đang nuôi tham vọng chế tạo một loại radar có uy lực khủng khiếp để xóa bỏ ưu thế tàng hình của Mỹ. “Bắc Kinh không đời nào chịu ngồi yên trước một công nghệ có thể khiến hàng trăm tỷ USD mà Washington đã đầu tư vào máy bay tàng hình trở nên đổ sông đổ bể”, Mizokami nhấn mạnh.
Trí Dũng
Theo VNE
Trung Quốc gây sốc với radar lượng tử có thể phát hiện mọi máy bay
Áp dụng công nghệ lượng tử đột phá, hệ thống radar mới của Bắc Kinh được cho là có khả năng phát hiện mọi máy bay tàng hình.
Một hệ thống radar phòng không của Trung Quốc. Ảnh: defence.pk
Tập đoàn Công nghệ điện tử (CETC), một công ty công nghệ quân sự hàng đầu Trung Quốc, hồi đầu này đã gây sốc tới các nhà vật lý thế giới khi tuyên bố đã phát triển thành công một loại radar mới có khả năng phát hiện các máy bay tàng hình từ khoảng cách 100km, theo SCMP.
Theo chuyên gia Stephen Chen, bước đột phá của công nghệ radar của Bắc Kinh dựa trên một hiện tượng vật lý có tên gọi rối lượng tử mà nhà bác học Albert Einstein từng nhắc tới như "một hành động ma quỷ từ xa".
Năm 2015, cơ quan Nghiên cứu các dự án quốc phòng tiên tiến của Mỹ cũng được cho là đã tài trợ cho hoạt động nghiên cứu và cơ sở công nghiệp quốc phòng ứng dụng (như Lockheed Martin) để phát triển các hệ thống radar lượng tử phục vụ tác chiến, song tiến triển của những dự án này không được tiết lộ.
Trong một thông cáo đăng trên trang web hôm 18/9, CECT tuyên bố "hệ thống radar photon lượng tử" của Trung Quốc có những giá trị ứng dụng quân sự quan trọng vì radar sử dụng các photon rối lượng tử để xác định các mục tiêu mà hệ thống radar thông thường không nhìn thấy.
Ma Xiaosong, Giáo sư vật lý Đại học Nam Kinh, Trung Quốc, người nghiên cứu về radar lượng tử cho hay, ông chưa từng nhìn thấy điều gì tương tự trong một báo cáo công khai mà ông từng tiếp cận. Theo ông, tầm hoạt động hiệu quả của các radar mà giới học giả quốc tế ghi nhận thường chỉ là dưới 100 km.
Một nhà nghiên cứu radar quân sự tại trường đại học phía tây bắc Trung Quốc cho rằng tầm hoạt động thực tế của hệ thống radar mới kể trên có thể còn lớn hơn cả thông tin mà CETC công bố.
Gây sốc
Giới nghiên cứu khoa học cho hay họ bị sốc vì tới nay ý tưởng về một radar lượng tử vẫn được xem là một câu chuyện khoa học viễn tưởng. Các nhà vật lý lượng tử cho biết nếu tạo ra được một cặp photon rối lượng tử bằng việc tách photon nguyên bản từ một tinh thể, thì một photon thay đổi sẽ dẫn tới sự thay đổi ngay lập tức ở photon sinh đôi thứ hai, dù hai photon này ở xa nhau đến đâu.
Một radar lượng tử hoạt động bằng cách tạo ra số lượng lớn các cặp photon rối lượng tử như vậy và đẩy một photon sinh đôi vào không khí. Những photon này sẽ thu thập thông tin về mục tiêu, trong đó có hình dáng, tốc độ, vị trí, nhiệt độ và thậm chí là cả thành phần hóa học của lớp sơn mục tiêu.
Điều này thoạt nghe giống như cách thức hoạt động của một radar thông thường sử dụng sóng vô tuyến. Tuy nhiên, radar lượng tử có khả năng phát hiện tốt hơn các máy bay tàng hình, vốn sử dụng những loạt vật liệu sơn phủ đặc biệt, cũng như thiết kế thân máy bay đặc biệt nhằm hạn chế khả năng phát hiện của sóng vô tuyến.
Về mặt lý thuyết, radar lượng tử có thể phát hiện kết cấu của mục tiêu, hướng và tốc độ di chuyển của mục tiêu ngay cả khi chỉ nhận được thông tin phản hồi từ một photon.
Tuy nhiên, Ma, người tham gia dự án của CETC, cho rằng một trong những thách thức kỹ thuật rất lớn của loại radar này đó là khả năng duy trì sự ổn định của các photon từ môi trường phòng thí nghiệm ra bên ngoài thực địa. Bởi lẽ, để đảm bảo được khả năng hoạt động của photon, cần có một số điều kiện nhất định- gọi là trạng thái lượng tử, chẳng hạn về các vòng quay lên xuống của photon.
Tuy vậy, trạng thái này có thể bị những tác động xấu của môi trường phá vỡ khiến các photon được "phái đi" bị mất kết nối với mặt đất, qua đó, làm hạn chế khả năng và tầm hoạt động hiệu quả của radar.
CETC cho hay lợi thế của radar lượng tử không chỉ giới hạn trong việc phát hiện máy bay tàng hình. Thử nghiệm với radar này đã mở ra một lĩnh vực nghiên cứu hoàn toàn mới, rất có tiềm năng trong việc phát triển các hệ thống radar đặc biệt cơ động và có độ nhạy cao, có khả năng tồn tại và hoạt động trong những môi trường tác chiến khắc nghiệt nhất
Radar lượng tử có thể rất nhỏ và tránh được các biện pháp chế áp radar của đối phương, như tên lửa chống radar, bởi vì việc lần theo dấu vết các rối lượng tử là rất khó khăn.
Tập đoàn này cho biết đã hợp tác với các nhà khoa học lượng tử thuộc Đại học Khoa học và Công nghệ Trung Quốc tại Hợp Phì, tỉnh An Huy, nơi đã đạt được nhiều đột phá trong công nghệ lượng tử, trong đó phải kể tới mạng lưới phân phối lượng tử dài nhất thế giới. Mạng lưới này giúp đảm bảo tính bảo mật của liên lạc viễn thông và góp phần phát triển vệ tinh lượng tử đầu tiên trên thế giới mà Trung Quốc mới phóng thành công ngày 16/8 vừa qua.
Nguyễn Hoàng
Theo VNE
Trung Quốc "thèm" radar bắt máy bay tàng hình VERA của Việt Nam Trong một bài viết mới đây, tờ Sina cho rằng Quân đội Trung Quốc thèm thuồng công nghệ radar bắt máy bay tàng hình VERA của Việt Nam. Báo mạng Sina (Trung Quốc) ngày hôm qua (16/9) đăng tải một bài viết nói về hệ thống radar bắt máy tàng hình VERA mà Quân đội Nhân dân Việt Nam đang sử dụng. Tờ...