Quốc tế hoan nghênh chuyến tàu xuất khẩu ngũ cốc đầu tiên của Ukraine

Ngày 1/8, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov đã hoan nghênh tin tức về chuyến tàu đầu tiên chở ngũ cốc xuất khẩu của Ukraine rời cảng Odessa trong khuôn khổ thỏa thuận Nga và Ukraine đã ký kết riêng biệt tại Istanbul, với Liên hợp quốc (LHQ) và Thổ Nhĩ Kỳ là các bên đồng bảo trợ.

Chuyến tàu đầu tiên chở ngũ cốc của Ukraine rời cảng Odessa ngày 1/8/2022. Ảnh: AFP/TTXVN

Trả lời họp báo, ông Peskov đã xem đây là thông tin tích cực, đồng thời bày tỏ hy vọng tất cả các bên liên quan sẽ thực thi đầy đủ thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc được ký tại Istanbul hồi tháng 7 vừa qua.

Cùng ngày, Liên minh châu Âu (EU) và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đã hoan nghênh chuyến tàu chở ngũ cốc từ Ukraine là bước đầu tiên hướng tới việc từng bước giải quyết cuộc khủng hoảng lương thực hiện nay. Người phát ngôn của EU Peter Stano đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thực thi toàn bộ thỏa thuận và việc nối lại hoạt động xuất khẩu của Ukraine tới các khách hàng trên thế giới.

Về phần mình, Tổng Thư ký NATO Jens Stoltenberg khẳng định các đồng minh phương Tây ủng hộ mạnh mẽ việc thực thi đầy đủ thỏa thuận nhằm hạ nhiệt cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu.
Cùng chung quan điểm trên, Ngoại trưởng Anh Liz Truss nhận định chuyến tàu đầu tiên chở ngũ cốc xuất khẩu của Ukraine rời cảng Odessa kể từ khi Nga triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt tại miền Đông Ukraine là “bước quan trọng đầu tiên”.

Tại Thổ Nhĩ Kỳ, Bộ trưởng Quốc phòng Hulusi Akar tuyên bố Thổ Nhĩ Kỳ sẵn sàng hỗ trợ vận chuyển lương thực và phân bón đang đợi xuất khẩu tại các cảng của Nga ở Biển Đen. Trả lời phỏng vấn hãng tin Anadolu, ông nêu rõ hiện vẫn còn thực phẩm và nhiều mặt hàng hóa chất tại các cảng của Nga. Việc vận chuyển số hàng này là vấn đề tách biệt với thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine. Tuy nhiên, Thổ Nhĩ Kỳ sẵn sàng hỗ trợ cho công tác vận chuyển số hàng hóa này.

Trước đó, Ukraine xác nhận xác nhận chuyến tàu đầu tiên chở ngũ cốc của Ukraine đã rời cảng Odessa vào lúc 6h15 GMT ngày 1/8 (tức 13h30 cùng ngày – giờ Việt Nam). Theo kế hoạch, tàu chở hàng Razoni mang cờ Sierra Leone chở ngô sẽ đến Liban. Các tàu hộ tống khác cũng sẽ đi theo hành lang hàng hải đã được vạch sẵn trước đó vì các thủ tục liên quan đã được hoàn tất. Tàu Razoni sẽ trải qua 1 cuộc kiểm tra ở Istanbul trước khi tiếp tục hành trình đến cảng Tripoli của Liban. Trung tâm điều phối chung (JCC) do LHQ dẫn đầu cho biết họ đã yêu cầu tất cả các bên thông báo cho quân đội để đảm bảo con tàu được đi qua một cách an toàn.

Nga và Ukraine đều là những nhà xuất khẩu nông sản hàng đầu thế giới. Tuy nhiên, kể từ khi xung đột nổ ra hồi cuối tháng 2, hoạt động xuất khẩu ngũ cốc từ Ukraine đã bị gián đoạn nghiêm trọng do các cảng bị phong tỏa và nhiều thủy lôi rải dưới Biển Đen.

Theo Hiệp hội Doanh nghiệp trồng trọt của Ukraine (UCAB), Ukraine đã xuất khẩu được 3 triệu tấn các sản phẩm nông nghiệp trong tháng 7. Cụ thể, xuất khẩu nông nghiệp trong tháng 7 đã tăng 12% so với tháng 6, trong khi xuất khẩu ngũ cốc tăng 21% lên 1,7 triệu tấn. UCAB cho biết hoạt động xuất khẩu từ 3 cảng gồm Odessa, Pivdennyi và Chornomorsk đã được nối theo thỏa thuận giữa Nga và Ukriane do LHQ và Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian. Theo UACB, chỉ khi 3 cảng biển này vận hành đầy đủ, kết hợp với các tuyến đường khác, xuất khẩu của Ukraine mới có thể trở về mức trước khi khủng hoảng xảy ra. Trước khi căng thẳng Nga – Ukraine leo thang, Ukraine đã xuất khẩu được 6 triệu tấn ngũ cốc/tháng.