Quốc gia nào thưa dân nhất hành tinh?

Theo dõi VGT trên

Theo CNN, sa mạc Gobi ở Mông Cổ được xem là một trong những sa mạc có cảnh quan đẹp nhất. Mông Cổ cũng là quốc gia thưa dân nhất hành tinh. Nước này có diện tích hơn 1,5 triệu km2, dân số khoảng 3 triệu người, tương đương 2,6 người/km2.

Quốc gia nào thưa dân nhất hành tinh? - Hình 1

Thủ đô Ulaanbaatar (còn gọi là Ulan Bator) nằm cạnh bờ sông Tuul. Đây là thành phố lớn nhất Mông Cổ và cũng thuộc top 20 thành phố lạnh nhất trên thế giới.

Quốc gia nào thưa dân nhất hành tinh? - Hình 2

Thiết Mộc Chân được xem là nhà lập quốc vĩ đại trong lịch sử Mông Cổ. Năm 1206, Thiết Mộc Chân thống nhất được vùng thảo nguyên rộng lớn sau nhiều thế kỷ giao tranh, sau đó mở rộng đế chế ra nhiều vùng rộng lớn trải dài từ châu Á tới châu Âu.

Quốc gia nào thưa dân nhất hành tinh? - Hình 3

Ngay từ buổi đầu lập quốc, người Mông Cổ đã nổi tiếng với cách sống du mục. Khoảng 30% dân số Mông Cổ hiện nay vẫn sống du mục.

Quốc gia nào thưa dân nhất hành tinh? - Hình 4

Sở dĩ người Mông Cổ ưa chuộng lối sống này là để thuận tiện cho chăn nuôi gia súc. Vùng thảo nguyên có những đồng cỏ mênh mông, là nơi họ chăn thả gia súc và định canh. Họ sống sót trên những thảo nguyên bao la bằng cách chăn thả gia súc và di chuyển tới những nơi có điều kiện tự nhiên thuận lợi.

Video đang HOT

Quốc gia nào thưa dân nhất hành tinh? - Hình 5

Sống trên thảo nguyên, người Mông Cổ giỏi cưỡi ngựa và bắn cung. Đây chính là điểm mạnh lớn nhất của quân Mông Cổ thời trung đại, giúp Thành Cát Tư Hãn chinh phục tới 5 triệu km2 đất đai ở châu Á và châu Âu.

Quốc gia nào thưa dân nhất hành tinh? - Hình 6

Tại Mông Cổ, số ngựa lớn gấp 13 lần, cừu gấp 35 lần so với số người dân sinh sống tại đất nước này.

Quốc gia nào thưa dân nhất hành tinh? - Hình 7

Theo truyền thống, dân du mục Mông Cổ nuôi 5 loại gia súc là ngựa, bò hoặc bò Tây Tạng, cừu, dê và lạc đà. Trong khi đó, tuần lộc thường được chăn nuôi bởi người Tsaatan sống ở khu vực tây bắc Mông Cổ, chủ yếu quanh hồ Khovsgol nằm sát biên giới với vùng Siberia, Nga.

Hà Sơn

Theo Zing

Cướp bóc có phương pháp - vũ khí làm giàu của Thành Cát Tư Hãn

Thành Cát Tư Hãn coi việc cướp bóc từ các đối phương là quốc gia đại sự, là cách làm giàu nhanh nhất cho đế quốc của ông ta.

Cướp bóc có phương pháp - vũ khí làm giàu của Thành Cát Tư Hãn - Hình 1

Cảnh trong một bộ phim về Thành Cát Tư Hãn

Từ sau chiến thắng trước tộc người Tatar rồi tộc người Nữ Chân, Thành Cát Tư Hãn đã tổ chức các chiến dịch cướp bóc quy mô lớn, theo cuốn "Thành Cát Tư Hãn và sự hình thành thế giới hiện đại" của Giáo sư Jack Weatherford.

Trận chiến lớn với người Nữ Chân diễn ra khi vị Hoàng Hãn của người Nữ Chân phản lại lời thề thần phục Thành Cát Tư Hãn sau khi ông chinh phục họ chỉ vài tháng trước đó. Với sự trợ giúp của rất nhiều người Nữ Chân, quân của Thành Cát Tư Hãn nhanh chóng chiếm lại kinh đô Trung Đô, và lần này, quân Nữ Chân không còn cơ hội để dâng cống phẩm nữa. Toàn bộ kinh thành của họ bắt đầu bị trừng phạt và cướp bóc.

Để việc cướp bóc được triệt để, Thành Cát Tư Hãn lui quân về Nội Mông và giao việc này cho Khada, một viên tướng người Khiết Đan đã quen với việc quản lý các thành phố và biết cách tước đoạt của cải nhanh nhất.

Quân Mông Cổ coi chiến lợi phẩm cũng giống như thú săn được trong một cuộc đi săn chung, và chia chúng cho tất cả mọi người theo thứ bậc. Giáo sư Weatherford viết rằng: "Cả một cái khuy đồng hay hạt bạc cuối cùng, đều được phân phát theo một công thức cụ thể, từ 10% cho vị hãn tới phần dành riêng cho trẻ mồ côi và góa phụ".

Khi các đội quân Khiết Đan và người Hoa trong đoàn quân của Thành Cát Tư Hãn không tuân theo quy tắc chia chiến lợi phẩm này và muốn giữ những của cải cướp được, ông phái vị quan xử án trưởng của Mông Cổ tới trực tiếp giám sát việc cướp bóc có phương pháp và lên danh sách chi tiết.

Theo sử sách ghi lại, người Khiết Đan đã cướp bóc kinh thành của người Nữ Chân hết sức triệt để, họ tróc vàng từ tường cung điện, cạy đá quý, cướp những chiếc rương chứa đầy tiền vàng và bạc. Họ chất đầy kim loại quý giá lên xe bò kéo và buộc lụa là lên lưng lạc đà.

Sau khi vị quan xử án đến, tất cả tài sản đều phải đưa về Nội Mông. Và trong nửa đầu năm 1215, hàng đoàn xe kéo chở người, súc vật và hàng hóa từ Thành Đô kìn kìn kéo về Dolon Nor, nơi Thành Cát Tư Hãn chờ đợi để chứng kiến một lượng hàng hóa lớn chưa từng thấy trong lịch sử các vị hãn thảo nguyên.

Cướp bóc có phương pháp - vũ khí làm giàu của Thành Cát Tư Hãn - Hình 2

Quân Mông Cổ coi chiến lợi phẩm giống như thú săn được trong một cuộc đi săn chung, chia chúng cho tất cả mọi người theo thứ bậc (ảnh minh họa)

Theo các sử gia, đoàn xe ngựa và lạc đà chở nhiều vải vóc quý tới nỗi quân Mông Cổ dùng cả lụa để bọc các đồ dùng khác hoặc để gói hàng hoặc làm dây buộc hàng.

Bên cạnh lụa, vải sa-tanh, gấm kim tuyến, vải sa, quân Mông Cổ mang theo bất kỳ đồ vật gì họ thích mà có thể di chuyển được, từ đồ nội thất bằng gỗ sơn, quạt giấy, bát gốm, giáp kim loại, dao đồng, bát đĩa.... Đoàn xe kéo chở túi da đựng, mật ong và trà đen cùng hương trầm, long não, đàn hương... luôn thơm lừng và thu hút hàng đàn côn trùng bay theo.

Theo Weatherford, trong suốt lịch sử chinh chiến và giao thương, không có vị thủ lĩnh nào mang về quê hương số lượng hàng hóa nhiều như Thành Cát Tư Hãn. Của cải được chia cho người dân, khiến người Mông Cổ ai cũng được ngồi trong "ger" (lều) giữa các thứ đồ nội thất bằng gỗ sơn phủ lụa, các thiếu nữ ai cũng dùng nước hoa và trang điểm, đeo trang sức. Ngựa của người Mông Cổ con nào cũng có yên cương bằng kim loại, còn các chiến binh được "lên đời" vũ khí bằng đồng và sắt.

Lượng hàng hóa càng lớn, lại càng kích thích lòng ham muốn của Thành Cát Tư Hãn, khiến ông ta càng có tham vọng phải chinh phục nhiều hơn nữa. Cuộc tấn công các thành phố phía nam sa mạc Gobi để lấy lụa và trang sức đã trở thành một cuộc chiến tranh kéo dài ba thập niên lớn nhất trong lịch sử thế giới.

Sau chiến dịch đánh người Nữ Chân, lần đầu tiên trong sự nghiệp của mình, Thành Cát Tư Hãn có quá nhiều của cải cướp được và không thể phân phát hết. Để chứa của cải, ông ta đã xây dựng vài tòa nhà liền nhau gọi là Hoàng Cung, với chức năng chính chỉ là kho chứa chiến lợi phẩm từ các chiến dịch.

Không chỉ cướp bóc của cải, quân đội của Thành Cát Tư Hãn còn tàn phá các thành phố, làng mạc và san bằng tất cả, biến các vùng đất họ đi qua thành đồng cỏ rộng lớn để sau này, khi quân đội của ông ta trở lại, sẽ dễ dàng cho vó ngựa Mông Cổ tiếp tục sải bước, có sẵn cỏ cho ngựa và thịt các loài gia súc, thú rừng cho quân lính.

Với bước đường chinh phục này, Thành Cát Tư Hãn đã nắm toàn quyền kiểm soát Con đường tơ lụa nối người Trung Quốc và thế giới Hồi giáo, khiến ông nắm quyền điều khiển số lượng lớn thương phẩm giao thương trên con đường này. Lợi thế đó khiến Thành Cát Tư Hãn tính đến việc tổ chức giao thương, trước khi ý định buôn bán của ông bị các vị sultan (tương đương vua ở các xứ mà Hồi giáo là quốc giáo) dội gáo nước lạnh, để rồi dẫn tới cuộc chiến tranh tàn khốc giữa quân đội Mông Cổ với các vị sultan.

Theo Dân Việt

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

The Peak Phú Quốc: Kiệt tác nghệ thuật giữa lòng Đảo NgọcThe Peak Phú Quốc: Kiệt tác nghệ thuật giữa lòng Đảo Ngọc
06:49:04 25/12/2024
Ngôi làng phủ tuyết trắng 'đẹp như cổ tích' ở Trung QuốcNgôi làng phủ tuyết trắng 'đẹp như cổ tích' ở Trung Quốc
08:55:59 24/12/2024
Rộn ràng không khí đón Giáng sinh tại Praha, SécRộn ràng không khí đón Giáng sinh tại Praha, Séc
06:28:37 25/12/2024
Chiêm ngưỡng những nhà thờ rực rỡ trong đêm Giáng Sinh khắp đất nướcChiêm ngưỡng những nhà thờ rực rỡ trong đêm Giáng Sinh khắp đất nước
06:42:52 25/12/2024
Không khí lễ hội rộn ràng tại các điểm du lịch nổi tiếng ở Đà LạtKhông khí lễ hội rộn ràng tại các điểm du lịch nổi tiếng ở Đà Lạt
06:54:25 25/12/2024
Độc đáo cây thông Noel làm từ 15.000 chai nhựaĐộc đáo cây thông Noel làm từ 15.000 chai nhựa
06:27:08 26/12/2024
Giới trẻ TPHCM hào hứng với 'mưa tuyết' ở nhà thờ trước đêm NoelGiới trẻ TPHCM hào hứng với 'mưa tuyết' ở nhà thờ trước đêm Noel
08:07:58 24/12/2024
Thiên nhiên kỳ thú ở sân chim Vàm HồThiên nhiên kỳ thú ở sân chim Vàm Hồ
08:14:44 24/12/2024

Tin đang nóng

Đỗ Mỹ Linh hạnh phúc bên chồng doanh nhân, Bằng Kiều khoe ảnh bên bạn gái kém 18 tuổiĐỗ Mỹ Linh hạnh phúc bên chồng doanh nhân, Bằng Kiều khoe ảnh bên bạn gái kém 18 tuổi
23:27:08 25/12/2024
Một nữ ca sĩ Vbiz chia sẻ ảnh tổng kết năm, có gì "hot" mà khiến dân mạng chia sẻ rầm rộ vì quá đồng cảm?Một nữ ca sĩ Vbiz chia sẻ ảnh tổng kết năm, có gì "hot" mà khiến dân mạng chia sẻ rầm rộ vì quá đồng cảm?
22:35:19 25/12/2024
'Chị đẹp' Xuân Nghi đăng ảnh bên người yêu kỹ sư'Chị đẹp' Xuân Nghi đăng ảnh bên người yêu kỹ sư
21:53:54 25/12/2024
Hot nhất Weibo: Lưu Diệc Phi lộ ảnh hẹn hò với nam thần hạng A kém tuổi vào đêm Giáng sinhHot nhất Weibo: Lưu Diệc Phi lộ ảnh hẹn hò với nam thần hạng A kém tuổi vào đêm Giáng sinh
23:01:36 25/12/2024
Hoa hậu Jennifer Phạm tiết lộ tính cách của con trai lớnHoa hậu Jennifer Phạm tiết lộ tính cách của con trai lớn
21:56:06 25/12/2024
Kính Vạn Hoa lép vế hoàn toàn trước Chị Dâu: Khán giả nói gì về huyền thoại 20 năm?Kính Vạn Hoa lép vế hoàn toàn trước Chị Dâu: Khán giả nói gì về huyền thoại 20 năm?
23:17:07 25/12/2024
"Nữ hoàng cảnh nóng" cay đắng, bị bệnh tâm thần vì yêu, U50 tìm an yên, chữa lành trong nhà vườn 6000m2"Nữ hoàng cảnh nóng" cay đắng, bị bệnh tâm thần vì yêu, U50 tìm an yên, chữa lành trong nhà vườn 6000m2
22:42:29 25/12/2024
Ảnh hiếm dàn "boy phố" hot nhất Hà Thành 10 năm trước: SOOBIN - JustaTee nhìn không ra nhưng gây sốc chính là người nàyẢnh hiếm dàn "boy phố" hot nhất Hà Thành 10 năm trước: SOOBIN - JustaTee nhìn không ra nhưng gây sốc chính là người này
22:38:03 25/12/2024

Tin mới nhất

Những điểm tham quan quanh tuyến metro Bến Thành Suối Tiên

Những điểm tham quan quanh tuyến metro Bến Thành Suối Tiên

06:38:11 26/12/2024
Với chiều dài gần 20km và 14 ga, tuyến metro Bến Thành - Suối Tiên kết nối các khu vực trung tâm và phía Đông thành phố, qua đó đưa du khách đến gần hơn với các điểm tham quan nổi bật của TPHCM.
Việt Nam từ trên cao: Ngắm rừng sau sau thay lá ở Quảng Trị

Việt Nam từ trên cao: Ngắm rừng sau sau thay lá ở Quảng Trị

06:33:11 26/12/2024
Thời điểm cuối năm, cánh rừng sau sau tại thị trấn Khe Sanh, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị vào mùa thay lá. Các tán cây dần chuyển sang màu vàng, đỏ, tạo nên cảnh sắc thiên nhiên ấn tượng
Đà Nẵng khẳng định thương hiệu điểm đến hấp dẫn, an toàn

Đà Nẵng khẳng định thương hiệu điểm đến hấp dẫn, an toàn

06:20:50 26/12/2024
Hoạt động du lịch thành phố Đà Nẵng năm 2024 tiếp tục đạt được sự tăng trưởng mạnh mẽ. Điểm đến Đà Nẵng đang khẳng định thương hiệu điểm đến hấp dẫn, an toàn, xanh sạch đẹp
Hà Giang có khách sạn quốc tế đầu tiên

Hà Giang có khách sạn quốc tế đầu tiên

06:13:37 26/12/2024
Tập đoàn Marriott International khai trương khách sạn Four Points by Sheraton Hà Giang, là khách sạn mang thương hiệu quốc tế đầu tiên tại Hà Giang.
Vẻ đẹp cổ kính của đình làng hơn 500 tuổi

Vẻ đẹp cổ kính của đình làng hơn 500 tuổi

06:08:10 26/12/2024
Đình làng Túy Loan được xây dựng lần đầu tiên ước chừng vào năm 1470 ở một nơi khác. Đến năm 1787, đình được trùng tu lần đầu.
Trải nghiệm chuyến đi sang trọng trên tàu La Reine tuyến Đà Lạt-Trại Mát

Trải nghiệm chuyến đi sang trọng trên tàu La Reine tuyến Đà Lạt-Trại Mát

06:37:40 25/12/2024
Các toa xe La Reine được thiết kế sang trọng, tinh tế, kết hợp giữa phong cách Đông Dương và phong cách Pháp, vừa mang nét đẹp của sự cổ điển Á Đông lại vừa mang nét lãng mạn, thơ mộng của Đà Lạt.
Gợi ý những trải nghiệm nên thử khi đến Pattaya

Gợi ý những trải nghiệm nên thử khi đến Pattaya

08:47:55 24/12/2024
Pattaya - thành phố biển sôi động thuộc tỉnh Chon Buri, cách thủ đô Bangkok khoảng 165 km, là một trong những điểm nghỉ dưỡng nổi tiếng của Thái Lan.
Người dân Nha Trang lên đồ 'check-in' trước thềm Giáng sinh

Người dân Nha Trang lên đồ 'check-in' trước thềm Giáng sinh

08:41:34 24/12/2024
Nhiều người dân, du khách ở TP. Nha Trang (Khánh Hòa) xuống phố chụp ảnh Giáng sinh, tận hưởng sớm không khí mùa lễ hội cuối năm.
Con đường hang đá 'kỳ ảo' ở Đồng Nai được làm từ 15.000 bao tái chế

Con đường hang đá 'kỳ ảo' ở Đồng Nai được làm từ 15.000 bao tái chế

08:26:57 24/12/2024
Con đường hang đá được tạo nên từ 15.000 bao tái chế ở Đồng Nai đang trở thành điểm đến tham quan, chụp ảnh của hàng nghìn du khách.
Chợ Giáng sinh đặc sắc ở châu Âu

Chợ Giáng sinh đặc sắc ở châu Âu

08:21:01 24/12/2024
Chợ Giáng sinh lần đầu xuất hiện ở nước Đức và phía Đông Bắc nước Pháp vào cuối thế kỷ 14. Kể từ đó, chợ Giáng sinh trở thành nét văn hóa đặc sắc của hầu hết các nước châu Âu.
Giáng sinh ấm áp của sinh vật biển tại Thủy cung Lotte World Hà Nội

Giáng sinh ấm áp của sinh vật biển tại Thủy cung Lotte World Hà Nội

07:34:27 23/12/2024
Hòa chung không khí hân hoan chờ đón Giáng sinh trên toàn thế giới, tại Thủy cung Lotte World Hà Nội, các sinh vật biển cũng đang đón một mùa Giáng sinh ấm áp, trong không gian đầy ấn tượng.
Ngắm loạt cảnh đẹp qua đề cử 'Top 7 Ấn tượng Việt Nam' 2024

Ngắm loạt cảnh đẹp qua đề cử 'Top 7 Ấn tượng Việt Nam' 2024

07:22:26 23/12/2024
Đồi cỏ Ba Quáng, mùa hoa chi pâu trên đỉnh Tà Chì Nhù, sống lưng khủng long Mù Cang Chải... là những điểm đến được đề cử vào Top 7 điểm du lịch có cảnh đẹp ấn tượng

Có thể bạn quan tâm

4 con giáp gặt hái được nhiều thành công, tiền bạc dồi dào ngày 26/12

4 con giáp gặt hái được nhiều thành công, tiền bạc dồi dào ngày 26/12

Trắc nghiệm

07:55:11 26/12/2024
Tử vi ngày mới 26/12 dự báo 4 con giáp này gặt hái được nhiều niềm vui. 3 con giáp này gặp hạn Tam Tai năm 2025: Người bứt phá ngoạn mục,
Vào ngân hàng 10 phút, quay ra đã thấy mất xe Santa Fe

Vào ngân hàng 10 phút, quay ra đã thấy mất xe Santa Fe

Pháp luật

07:54:59 26/12/2024
Sau 20 phút nhận được tin báo, lực lượng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh Ninh Thuận đã khống chế, bắt giữ đối tượng trộm ô tô khi đang trên đường tẩu thoát.
Video gây thót tim của sao nữ Vbiz, 30 giây chật vật trên không khiến người xem toát mồ hôi

Video gây thót tim của sao nữ Vbiz, 30 giây chật vật trên không khiến người xem toát mồ hôi

Tv show

07:54:15 26/12/2024
Dù khá loay hoay với chiếc thang nhưng có thể thấy Tóc Tiên đã làm chủ được tình hình và giữ cho mình thần thái chuyên nghiệp để hoàn thành màn trình diễn.
Xe tải chở rau va chạm ô tô chở công nhân, 2 người tử vong

Xe tải chở rau va chạm ô tô chở công nhân, 2 người tử vong

Tin nổi bật

07:38:40 26/12/2024
Xe tải chở rau chạy từ hướng xã Suối Nghệ (H.Châu Đức, Bà Rịa - Vũng Tàu) đi quốc lộ 51 đã va chạm với ô tô 16 chỗ khiến 2 công nhân tử vong sau đó.
Đan Mạch đẩy mạnh chi tiêu quân sự cho Greenland sau khi ông Trump đòi mua

Đan Mạch đẩy mạnh chi tiêu quân sự cho Greenland sau khi ông Trump đòi mua

Thế giới

07:16:53 26/12/2024
Đan Mạch công bố kế hoạch tăng mạnh chi tiêu quốc phòng cho Greenland, chỉ vài ngày sau khi Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump đề cập chuyện muốn sở hữu hòn đảo này.
Nhìn trán con bị bầm tím, tôi lỡ nói nặng lời với mẹ chồng nào ngờ phải trả cái giá quá đắt

Nhìn trán con bị bầm tím, tôi lỡ nói nặng lời với mẹ chồng nào ngờ phải trả cái giá quá đắt

Góc tâm tình

07:05:20 26/12/2024
Tôi rơi vào tình cảnh bi đát như hiện tại là do bản thân thương con đến mất kiểm soát. Nhà có 2 chị em, trong khi chị gái giỏi giang kéo làm kinh tế và lấy được chồng giàu
Sau 1 cú gõ búa, người đàn ông phát hiện cả kho 'vàng đen' gây chấn động thế giới: Giá trị ước tính lên đến 340 nghìn tỷ đồng

Sau 1 cú gõ búa, người đàn ông phát hiện cả kho 'vàng đen' gây chấn động thế giới: Giá trị ước tính lên đến 340 nghìn tỷ đồng

Lạ vui

06:47:07 26/12/2024
Năm 1985, sau khi tốt nghiệp ĐH Địa chất Trường Xuân, Trung Quốc, Lưu Tịch Hữu được phân công về đội địa chất của tỉnh Hắc Long Giang. Từ đây, ông bắt đầu công việc chuyên tâm đi tìm các kho báu dưới lòng đất.
Trường học Trung Quốc gây tranh cãi khi lập "khu ăn uống dành cho học sinh giỏi"

Trường học Trung Quốc gây tranh cãi khi lập "khu ăn uống dành cho học sinh giỏi"

Netizen

06:46:49 26/12/2024
Một trường trung học ở Trung Quốc gây tranh cãi vì thành lập khu ăn uống học sinh giỏi dành cho những học sinh đạt điểm số cao.
Chưa từng có tiền lệ: Lee Min Ho bỏ đi ngay giữa buổi ghi hình vì lí do tế nhị

Chưa từng có tiền lệ: Lee Min Ho bỏ đi ngay giữa buổi ghi hình vì lí do tế nhị

Sao châu á

06:36:44 26/12/2024
Jang Do Yeon đã hỏi dồn dập tài tử họ Lee về chuyện tình ái. Trước ống kính, nam tài tử Quân Vương Bất Diệt đứng hình toàn tập, tỏ ra vô cùng lúng túng.
Mỗi đêm ngủ ít hơn 6 giờ có gây hại cho sức khỏe?

Mỗi đêm ngủ ít hơn 6 giờ có gây hại cho sức khỏe?

Sức khỏe

06:19:21 26/12/2024
Nếu như ai không thể gỡ bỏ những suy nghĩ đó thì chắc chắn, tâm trạng của bạn sẽ không thể vui vẻ lên được. Đây cũng là nguyên nhân đầu tiên khiến bạn mắc chứng trầm cảm.
Christopher Nolan khởi động bom tấn sử thi 'The Odyssey' cùng loạt sao hạng A

Christopher Nolan khởi động bom tấn sử thi 'The Odyssey' cùng loạt sao hạng A

Hậu trường phim

06:15:01 26/12/2024
Dự án tiếp theo của đạo diễn triệu USD Christopher Nolan là The Odyssey chuyển thể từ tác phẩm sử thi kinh điển cùng tên của thi hào Homer cổ đại.