Quê nhà đang trong mối nguy lớn nhất Nhật Bản: Tân Thủ tướng Suga giải quyết ra sao?
Hôm 16.9, ông Yoshihide Suga chính thức được bầu làm Thủ tướng Nhật Bản. Ông Suga, 71 tuổi, sẽ phải đối mặt với vô vàn khó khăn sau khi nhậm chức, một trong số đó là vấn đề của chính quê hương ông.
Ông Yoshihide Suga đã chính thức trở thành tân Thủ tướng Nhật Bản (ảnh: Japan Times)
Nhật Bản là quốc gia có tốc độ già hóa nhanh nhất thế giới còn Akita là tỉnh có tốc độ già hóa nhanh nhất cả nước. Thành phố Yuzawa – quê nhà của tân Thủ tướng Suga – lại là thành phố già hóa nhanh nhất tỉnh Akita.
Buổi trưa một ngày bình thường ở Yuzawa, khoảng 1/2 tổng số cửa hàng trong các khu mua sắm đã đóng cửa, vỉa hè và đường phố gần như trống trơn. Nguyên nhân của tình trạng này là do già hóa dân số. Hầu hết người trẻ ở thành phố này đã rời đi, chỉ còn lại số ít người già tự chăm sóc lẫn nhau.
Hơn một nữa cư dân của Yuzawa là người trên 60 tuổi. Dân số già đồng nghĩa với việc số thuế thu được giảm đáng kể, phúc lợi lại gánh nhiều thêm. Chính quyền Yuzawa thậm chí còn đề nghị sáp nhập thành phố này với một thị trấn khác – đông dân hơn – ở tỉnh Akita.
“40% dân số Yuzawa trên 65 tuổi trong khi tỷ lệ trung bình của nước Nhật là 28%. Chính quyền thành phố buộc phải xin hỗ trợ tài chính từ Tokyo. Ngân sách cho thành phố chỉ có 1/5 thu được từ tiền thuế”, Toru Abe – quan chức thành phố – cho biết.
Ảnh chụp thời niên thiếu của ông Suga (bên trái) trong một lần câu được cá to (ảnh: Japan Times)
Vài năm trở lại đây, tốc độ già hóa dân số ở Nhật Bản được coi là mối nguy và trong tình trạng đáng báo động. Ông Suga – người vừa kế nhiệm cựu Thủ tướng Abe – nhận được nhiều kỳ vọng sẽ giúp nước Nhật cải thiện vấn đề “nhức nhối” lâu năm này.
Dưới thời cựu Thủ tướng Abe, ông Suga là người đứng sau chính sách cho phép những người đang sống ở nơi khác đóng thuế và gửi về quê hương mình.
Hầu hết người dân ở Yuzawa cho rằng, kinh tế nơi này kém phát triển hơn các thành phố khác ở Nhật Bản là do tỷ lệ sinh thấp. Người dân Yuzawa chủ yếu làm nông nghiệp.
Video đang HOT
Năm 1995, Yuzawa có 80.000 dân, hiện tại con số này đã giảm một nửa. Tỷ lệ sinh ở Yuzawa thấp nhất Nhật Bản, trong khi tỷ lệ tử vong lại cao nhất.
Ngôi nhà nơi ông Suga sinh sống những năm thơ ấu vẫn trống không ở Yuzawa. Mẹ của ông đã được chuyển tới viện dưỡng lão 3 năm trước.
“Ông ấy hiểu vấn đề của quê hương và cũng là của toàn nước Nhật”, Masashi Yuri, 71 tuổi – hàng xóm của tân Thủ tướng Suga – hy vọng.
Cảnh vắng vẻ ở quê nhà của ông Suga (ảnh: Japan Times)
Trước tình trạng thất thu từ thuế, chính quyền thành phố Yuzawa còn dựng một tấm biển lớn đề: “Thuế thuốc lá rất quan trọng đối với khu vực của chúng tôi. Hãy mua thuốc lá”, nhằm khuyến khích người dân mua thuốc lá hút. Năm 2019, khoản thuế này mang lại 209 triệu yên cho thành phố.
Từng là “cánh tay phải” đắc lực của cựu Thủ tướng, ông Suga cam kết sẽ giữ nguyên và tiếp tục phát triển các chính sách kinh tế – xã hội của ông Abe. Các thách thức lớn nhất đối với ông Suga và nội các hiện tại là dịch Covid-19, khôi phục kinh tế và vấn đề già hóa dân số.
Suga cho biết, ông sẽ cân bằng việc giải quyết dịch bệnh song song với phát triển kinh tế. Về vấn đề dân số, nhiều cử tri đang hy vọng tân Thủ tướng sẽ có bước đi mang tính đột phá.
Năm nay đã 71 tuổi, nhưng sức khỏe của ông Suga được đánh giá là khá tốt. Hàng ngày ông đều dậy sớm, tập thể dục, đứng lên ngồi xuống và chạy bộ.
Ông Suga hứa hẹn nội các của mình sẽ toàn những người “có tư tưởng cải cách và làm việc chăm chỉ”.
Chính sách kỳ lạ ở quê hương tân Thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Suga
Quê hương của tân Thủ tướng Yoshihide Suga là tâm điểm của những vấn đề nhức nhối ở nước Nhật với dân số già, trong khi chính quyền căng mình kiếm nguồn thu từ thuế.
Vùng đất nơi tân Thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Suga sinh ra, thành phố Yuzawa, tỉnh Akita, là tâm điểm của nhứng vấn đề nhức nhối của đất nước mặt trời mọc.
Dân số già hóa, thất thu từ thuế
Tại thành phố Yuzawa, hơn một nửa số cửa hàng trong một khu mua sắm ở trung tâm thành phố đóng cửa. Ngoài đướng, thâp thoáng bóng dáng của những người già qua đường.
Đến Yuzawa, dễ bắt gặp hình ảnh các tòa nhà bỏ hoang. Nằm cạnh một tòa có gắn dòng chữ "Tôi yêu Yuzawa" là một cửa hàng bách hóa khổng lồ không thể sử dụng vì không đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn động đất. Tuy nhiên, việc phá dỡ tòa nhà này cũng rất khó khăn vì chi phí đắt đỏ.
Nhiều cửa hàng ở Yuzawa, tỉnh Akita, quê hương của tân Thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Suga trong tình trạng đóng cửa. (Ảnh: Reuters)
Vùng quê hẻo lánh Yuzawa, nơi tân Thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Suga lớn lên, cách Tokyo 480 km về phía Đông Bắc, là ví dụ điển hình cho thách thức mà chính quyền ông Yoshihide Suga sẽ phải đối mặt, đó là sự già hóa dân số - một nửa số cư dân trong khu vực này trên 60 tuổi.
Dân số giảm và già hóa đồng nghĩa với việc doanh thu thuế giảm đáng kể. Điều này đẩy chính quyền thành phố Yuzawa, vốn lâu nay dựa vào sự hỗ trợ từ Chính phủ Nhật Bản, cần phải xem xét việc sáp nhập với các thành phố, thị trấn khác ở tỉnh Akita.
"Nhật Bản là quốc gia có tốc độ già hóa nhanh nhất thế giới, Akita là tỉnh có tốc độ già hóa nhanh nhất Nhật Bản và Yuzawa là một trong những thành phố có tốc độ già hóa nhanh nhất ở Akita", Toru Abe, một nhân viên làm việc trong cơ quan chính quyền thành phố Yuzawa cho hay, lưu ý rằng gần 40% tổng số cư dân Yuzawa trên 65 tuổi, trong khi con số trung bình ở Nhật Bản là 28%.
"Nếu chúng tôi không có sự hỗ trợ tài chính từ chính quyền trung ương, chúng tôi sẽ không thể kiếm đủ tiền. Trong số ngân sách 27 tỷ yên hàng năm của Yuzawa, chỉ khoảng 1/5 là từ thuế", Toru Abe cho hay.
Hầu hết cư dân ở Yuzawa đổ lỗi cho sự đi xuống về phát triển kinh tế là do dân số giảm, tỷ lệ sinh thấp và thiếu việc làm trong khi điạ phương này sống chủ yếu dựa vào trồng lúa.
Năm 1955, Yuzawa có 80.000 cư dân. Kể từ đó, dân số ở nơi đây đã giảm một nửa. Chỉ có 442 học sinh trung học tốt nghiệp năm ngoái.
Với 16,4 ca chết/1.000 dân vào năm 2019, Akita có tỷ lệ chết cao nhất Nhật Bản. So với 11,2 ca trung bình trên toàn quốc. Tỷ lệ sinh của Akita ở mức 4,9 người/1.000 dân, là tỷ lệ sinh thấp nhất của Nhật Bản.
Trước tình trạng thất thu từ thuế, chính quyền thành phố Yuzawa gắn một tấm biển có tên "Thuế thuốc lá rất quan trọng đối với khu vực của chúng tôi. Hãy mua thuốc lá!" bên cạnh một dãy máy bán thuốc lá ở trung tâm thành phố để khuyến khích người dân mua thuốc, tạo nguồn thu cho địa phương. Năm 2019, khoản thuế này mang lại 209 triệu yên cho thành phố.
"Làn gió mới" Yoshihide Suga
Vào năm 2015, Akita đã lập một kế hoạch để ngăn chặn sự suy giảm nhân khẩu học với các bước như mở rộng trợ cấp y tế cho học sinh, cung cấp thêm hỗ trợ nhà trẻ và giúp người lao động trả các khoản vay. Thế nhưng, cư dân địa phương cho rằng, những nỗ lực này khó có thể vực dậy được kinh tế ở nơi đây.
"Giá mà chúng tôi có những nơi mọi người muốn đến, chẳng hạn như các cửa hàng", Momoko Takahashi, 33 tuổi, cư dân Yuzawa, chuẩn bị mở một quán cà phê vào tháng 10 tới đây cho hay.
Ngôi nhà của gia đình tân Thủ tướng Suga nằm ở một vùng hẻo lánh ở thành phố Yuzawa, trống trải kể từ khi người mẹ già của ông chuyển đến viện dưỡng lão vào 3 năm trước.
Người dân chụp ảnh ngôi nhà thời thơ ấu của tân Thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Suga ở làng Akinomiya, thành phố Yuzawa, tỉnh Akita. (Ảnh: Reuters)
Ngôi làng Akinomiya, thuộc thành phố Yuzawa, được biết đến với những cánh đồng lúa, vốn có truyền thống là những người đàn ông trưởng thành sẽ rời gia đình vào mỗi mùa đông để kiếm sống ở Tokyo.
Tuy nhiên, cha của Thủ tướng Suga, ông Wasaburo, đã phá vỡ truyền thống này bằng cách mạo hiểm tham gia vào việc trồng dâu tây sinh lợi hơn và thành lập một hợp tác xã ở địa phương, tạo công ăn việc làm cho cư dân địa phương.
"Ông Suga nhìn thấy suy nghĩ của cha mình, những sáng kiến của cha ông và điều đó lớn lên trong ông ấy một cách tự nhiên", Masashi Yuri, 71 tuổi, sống cách nhà tân Thủ tướng Suga ở thành phố Yuzawa chỉ vài căn cho biết.
Masashi Yuri cho hay, tân Thủ tướng Nhật Bản từng làm việc trong cánh đồng dâu tây của cha mình, ông vốn trầm tình, rất bướng bỉnh, luôn nỗ lực hết sức để đạt được mục tiêu của mình và ông sẽ nhìn thấy những điều cần thiết tốt hơn cho đất nước này.
"Ông Suga không thể hiện bất cứ điều gì trên khuôn mặt của mình, ông ấy không biểu lộ cảm xúc của mình nhưng ông ấy rất nỗ lực", Masashi Yuri nói.
Trong số 200 nông dân trồng dâu tây đã làm cho khu vực này nổi tiếng với các loại dâu tây chua ngọt vào mùa hè, chỉ còn lại khoảng 60 người. Hơn một nửa là cư dân lớn tuổi.
Nhật có thể tổng tuyển cử sớm Thủ tướng kế nhiệm ông Abe có thể giải tán quốc hội để tổ chức tổng tuyển cử trước thời hạn, theo một thành viên cấp cao đảng cầm quyền. "Tìm kiếm quyền lực dân bầu cho một nội các mới thành lập và đang nhận được sự ủng hộ cao của dư luận là một lựa chọn đang được xem xét", Shunichi...