Quay lưng với Nga, Ukraine đang trả giá đắt?
Những ngày này, Ukraine đang trở thành tâm điểm chú ý của thế giới khi cuộc khủng hoảng chính trị nghiêm trọng trong nước châm ngòi cho một cuộc đối đầu Đông-Tây căng thẳng nhất kể từ sau thời Chiến tranh Lạnh.
Ảnh minh họa
Chính phủ lâm thời mới ở Kiev phũ phàng tìm cách quay lưng lại với nước láng giềng Nga từng giang tay cứu giúp để Ukraine thoát khỏi sự sụp đổ về kinh tế. Rời bỏ Nga, Ukraine tìm đến với Mỹ và phương Tây với hy vọng tràn trề rằng những nước giàu có này sẽ là điểm tựa vững chắc giúp họ nhanh chóng đi lên.
Tuy nhiên, đến thời điểm này, những điều mà Kiev chờ đợi, mong mỏi từ các cường quốc phương Tây dường như vẫn còn ở đâu đó xa vời. Trong khi đó, Ukraine bắt đầu phải “ngấm” những cái giá quá đắt mà họ phải trả khi chối bỏ mối quan hệ truyền thống sâu sắc với nước láng giềng Nga.
Những cái giá phải trả
Giám đốc điều hành IMF – bà Christine Lagarde hôm 2/4 mới đây đã thẳng thắn cho biết, nền kinh tế của quốc gia Đông Âu hồi năm ngoái đã vấp phải một bức tường và đang hướng tới thảm họa thì may mắn được Nga giang tay cứu giúp. Gói cứu trợ tài chính của Nga đã giúp Ukraine tránh được thảm họa sụp đổ. “Không có sự giúp đỡ mà họ nhận được từ nguồn cứu trợ sống còn do Nga đưa ra cách đây vài tháng, họ đã chẳng đi được đến đâu”, bà Lagarde không ngần ngại cho biết trong một cuộc trả lời phỏng vấn trên kênh truyền hình US PBS.
Nga đã có một quyết định vô cùng quan trọng khi đầu tư một khoản t.iền lớn lên tới 15 tỉ USD vào trái phiếu của Ukraine hồi cuối năm ngoái với khoản giải ngân đầu tiên là 3 tỉ USD hồi tháng 12 vừa rồi. Moscow cũng đã nhất trí giảm mạnh giá khí đốt cho Kiev trong một nỗ lực nhằm giúp nước láng giềng Đông Âu khôi phục lại nền kinh tế yếu ớt.
Tuy nhiên, sau khi cuộc khủng hoảng chính trị ở Ukraine nổ ra, phe đối lập thực hiện một cuộc đảo chính lật đổ Tổng thống Yanukovych. Ngay sau khi lên cầm quyền, chính phủ lâm thời mới ở Kiev đã nhanh chóng thể hiện lập trường “đ.ánh đổi” mối quan hệ với Nga để chạy theo mối quan hệ thân thiết, gắn bó hơn với Liên minh Châu Âu (EU).
Cái giá lớn đầu tiên mà Ukraine phải trả chính là việc mất bán đảo xinh đẹp Crimea và mất đi niềm tin và sự gắn bó của những người gốc Nga đang sống rất đông ở Ukraine.
Theo tính toán của một số nhà kinh tế, mất Crimea, GDP của Ukraine sẽ giảm khoảng 5% trong năm nay. Crimea còn là một bán đảo xinh đẹp với tiềm năng phát triển du lịch đầy triển vọng. Điều đáng nói hơn, Crimea từng là nơi mà Kiev hy vọng có thể dựa vào để giảm sự lệ thuộc vào Nga bởi bán đảo này được cho là có tiềm năng chứa đựng trữ lượng dầu khí lớn. Có vẻ như mất đi Crimea, Ukraine đã mất đi nguồn lợi kinh tế quan trọng mà nước này rất cần trong bối cảnh nền kinh tế trì trệ, chao đảo và trên bờ vực của sự đổ vỡ như hiện nay.
Video đang HOT
Trong khi Nga đang hào phóng chìa tay giúp đỡ Ukraine khôi phục nền kinh tế với thỏa thuận khoản vay cứu trợ trị giá lên tới 15 tỉ USD và một mức giảm giá khí đốt rất có ý nghĩa thì hành động quay lưng phũ phàng của chính phủ lâm thời mới ở Kiev đương nhiên sẽ khiến họ mất trắng những lợi ích béo bở nói trên.
Hồi đầu tuần này, Nga đã hủy bỏ cam kết cắt giảm giá khí đốt mà nước này đưa ra hồi tháng 12 cho Ukraine, tăng giá khí đốt lên 385.50 USD/1.000 mét khối khí đốt. Nga cũng phong tỏa khoản vay cứu trợ trị giá 15 tỉ USD cho Kiev theo thỏa thuận được ký giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống UKraine Viktor Yanukovych.
Đồng thời, Thủ tướng Medvedev cũng yêu cầu Kiev sớm trả khoản nợ khí đốt 1,7 tỉ USD nếu không sẽ phải gánh thêm hậu quả trong mối quan hệ hợp tác giữa hai nước trong lĩnh vực khí đốt.
Moscow cũng không ngại ngần tuyên bố để Ukraine tự tìm kiếm những nguồn tài chính trả nợ cho họ và trả cho những hóa đơn thanh toán khí đốt sắp tới bởi dù sao mối quan hệ hợp tác giữa hai nước “không còn có thể tiếp tục”.
Cái giá mà Ukraine phải trả chưa dừng lại ở đó. Vì Crimea giờ đây đã thuộc vào Nga nên đương nhiên Moscow sẽ phải hủy bỏ thỏa thuận với Ukraine về việc thuê căn cứ cho Hạm đội Biển Đen. Điều này đồng nghĩa với việc Nga rút lại cam kết cắt giảm giá khí đốt cho Ukraine.
Trước đó, Ukraine đã nhận được khoản cắt giảm giá khí đốt lên tới 100 USD/1.000 mét khối từ Nga theo thỏa thuận được ký kết năm 2010 để đổi lấy việc Kiev kéo dài thời gian cho Nga thuê lại căn cứ cho Hạm đội Biển Đen. Sau khi thỏa thuận này bị hủy bỏ, giá khí đốt cho Ukraine bắt đầu từ tháng 4 sẽ tăng thêm 100 USD, lên tới 485,50 USD/1.000 mét khối khí đốt. Như vậy, giá khí đốt mà Ukraine phải trả cho Nga đã tăng lên 80%.
Vai trò trung chuyển khí đốt quan trọng của Ukraine đối với Nga và Châu Âu cũng bắt đầu giảm mạnh khi Nga bắt đầu né các đường ống khi đốt qua Ukraine. Trong suốt hai thập niên, Ukraina là nơi mà 80% lượng khí đốt của Nga cung cấp cho châu Âu bắt buộc phải đi qua. Tuy nhiên, gần đây, Nga bắt đầu tìm cách thiết lập các đường ống dẫn khí đốt đi vòng qua Ukraine.
Có thể nói, Ukraine đang đ.ánh mất rất nhiều, từ vai trò là một điểm trung chuyển khí đốt quan trọng giữa Nga và châu Âu đến vị trí là một đối tác được Nga ưu ái. Hiện tại, Ukraine đang trở thành một quốc gia bất ổn, hỗn loạn, với nền kinh tế ngày một suy yếu và đang phải chịu mức giá khí đốt cao nhất châu Âu.
Nhìn rộng hơn và xa hơn, muốn khôi phục nền kinh tế, phát triển đất nước, Ukraine không thể nói là không cần đến một thị trường rộng lớn và tiềm năng ở ngay sát bên cạnh là Nga. Chưa kể, Ukraine lại đang phụ thuộc nặng nề (hơn 50%) vào nguồn cung cấp năng lượng từ Nga.
Xuất khấu của Ukraine sang Nga chiếm gần 1/4 tổng giao dịch thương mại ra bên ngoài và đóng góp khoảng 8% GDP. Một mối quan hệ hợp tác xấu giữa hai nước đương nhiên là gây bất lợn cho Ukraine trong nỗ lực vực dậy nền kinh tế đang suy sụp nặng nề. Nhiều công ty của Ukraine sẽ phải “trầy da chóc vảy” nếu phải đối mặt với bất kỳ lệnh cấm thương mại nào của Nga. Đây là nhận định chung của nhiều nhà phân tích.
Để nhìn rõ hơn cái giá mà Ukraine phải trả khi quay lưng lại với Nga, người ta cần nhìn cả vào cái mà Ukraine nhận được từ phương Tây – nơi họ đang hướng tới. Mỹ hứa viện cho 1 tỉ USD, một con số quá nhỏ trong khoản nợ 25 tỉ USD mà Ukraine phải trả trong năm nay. Tổ chức IMF cam kết cho Kiev vay từ 14 đến 18 tỉ USD với điều kiện nước này phải trải qua những cải cách kinh tế đau đớn. Đây cũng là con số quá khiêm tốn so với số t.iền 99,8 tỉ euro mà Ba Lan nhận được từ 2007 đến 2013, và 103,4 tỉ euro hứa hẹn cho Vacsava từ 2014-2020. Điều đáng chú ý là nền kinh tế Châu Âu cũng đang chẳng sáng sủa gì nên người ta cũng chẳng biết là liệu Châu Âu có thể gánh gồng nổi một nền kinh tế đang yếu ớt như của Ukraine.
Ngoài ra, chính phủ lâm thời mới ở Kiev cũng chẳng thể trông chờ sớm vào những tổ chức như EU, NATO khi cả hai liên minh này đều khẳng định chưa có kế hoạch kết nạp Ukraine làm thành viên.
Kiệt Linh
Theo_VnMedia
Bị đồng minh xa lánh, Mỹ quay sang Trung Quốc?
Trong khi quan hệ giữa Mỹ và nhiều đồng minh thân thiết đang căng thẳng vì scandal nghe lén và những khác biệt trong chính sách của Washington ở Trung Đông thì cường quốc số 1 thế giới lại đang có mối quan hệ tiến triển khá tốt đẹp với Trung Quốc.
Tổng thống Obama (bên phải) và Chủ tịch Tập Cận Bình trong cuộc gặp thân mật hồi năm ngoái
Một năm sau khi Chủ tịch Tập Cận Bình tiếp quản quyền lãnh đạo Trung Quốc, giới chức cấp cao của Mỹ cho biết, họ đang chứng kiến mối quan hệ hợp tác giữa hai nước được tăng cường trên một loạt vấn đề, từ biến đổi khí hậu đến tham vọng vũ khí hạt nhân của Triều Tiên. Trung Quốc và Mỹ cũng đang mở rộng mối quan hệ tiếp xúc về mặt quân sự và coi đó như một cái "van an toàn" trong trường hợp xảy ra bất kỳ cuộc xung đột nào.
Trên mặt trận kinh tế, Washington đang tập trung vào cuộc họp của Đảng Cộng sản Trung Quốc từ ngày 9 đến 12/11 tới. Đây là cuộc họp mà người ta trông chờ ông Tập Cận Bình sẽ công bố kế hoạch chi tiết mở cửa hơn nữa nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.
Chính quyền của Chủ tịch Tập Cận Bình đang đem đến sự lạc quan bằng thỏa thuận tái khởi động các cuộc đàm phán về thỏa thuận đầu tư và một khu vực thương mại tự do thí điểm ở Thượng Hải. Các chính sách này dự báo một cuộc cải cách sâu rộng hơn nhằm tháo bỏ những rào cản về đầu tư và thương mại ở Trung Quốc. Cả hai điều trên đều có thể giúp giảm khoản thâm hụt thương mại lên tới 300 tỉ USD hàng năm của Mỹ với Trung Quốc.
Tuy nhiên, không phải mọi thứ trong mối quan hệ Trung-Mỹ đều là màu hồng. Vẫn còn một loạt vấn đề gai góc khiến quan hệ Mỹ-Trung căng thẳng như nhân quyền. Phương Tây và Mỹ vẫn tìm cách "tấn công" vào vấn đề thực thi nhân quyền ở Trung Quốc.
Mâu thuẫn tiềm năng cũng đang lẩn khuất đâu đó trong những động thái ngày càng quyết liệt được miêu tả là chính sách ngoại giao pháo hạm của Trung Quốc trong các cuộc tranh chấp lãnh thổ, lãnh hải với các nước láng giềng của Châu Á, trong đó có hai đồng minh của Mỹ là Nhật Bản và Philippines.
Tuy nhiên, giới chức Trung, Mỹ cho biết, họ cam kết xây dựng cái mà Bắc Kinh gọi là "mô hình mới trong các mối quan hệ lớn" - một khẩu hiệu của ông Tập Cận Bình nhằm giảm tối thiểu sự canh trạnh giữa Trung Quốc và Mỹ khi ảnh hưởng toàn cầu của Bắc Kinh tăng lên.
Đối với Washington, quan niệm về mô hình mới có nghĩa là "trên hành tinh Trái đất vẫn có chỗ cho một Trung Quốc thịnh vượng, ổn định, mạnh mẽ và đang ngày một nổi lên cũng như một nước Mỹ tiếp tục đóng vai trò là người bảo vệ, đấu tranh cho hệ thống dựa vào pháp quyền, thị trường tự do, dân chủ và tự do", ông Daniel Russel - nhà ngoại giao hàng đầu của Bộ Ngoại giao Mỹ ở Châu Á.
Washington và Bắc Kinh dự định "tránh một mô hình mà trong đó một cường quốc mới nổi và một cường quốc tồn tại lâu nay xung đột với nhau".
Minh chứng cho quan hệ tiến triển Mỹ-Trung
Ví dụ điển hình và cụ thể nhất mà giới chức Mỹ đưa ra để minh họa cho mối quan hệ hợp tác tốt đẹp hơn giữa họ với Trung Quốc là vấn đề Triều Tiên. Triều Tiên vốn là một đồng minh thân thiết của Trung Quốc và là nước sở hữu một chương trình tên lửa đạn đạo được xem là một trong những mối đe dọa an ninh nghiêm trọng nhất Châu Á.
Washington từ lâu đã tìm cách thuyết phục Bắc Kinh dùng ảnh hưởng của nước này để kiềm chế Triều Tiên. Sức ép của các cường quốc dồn lên Trung Quốc tăng lên sau khi hồi đầu năm nay, Bình Nhưỡng bất ngờ tiến hành vụ thử hạt nhân thứ 3 và sau đó là tung ra một loạt lời đe dọa về một cuộc tấn công hạt nhân vào Mỹ và Hàn Quốc.
"Chúng tôi đã chứng kiến Trung Quốc ngày càng sẵn sàng gây sức ép với Triều Tiên. Đó một phần là do vòng xoáy khiêu khích mà Triều Tiên tạo ra trong mùa xuân vừa rồi. Sự khiêu khích đó đang gây bất ổn cho khu vực và khiến Bắc Kinh lo ngại. Hơn hết, việc gây sức ép là phù hợp với lợi ích riêng của Trung Quốc", ông Ben Rhodes, Phó Cố vấn An ninh Quốc gia của Tổng thống Obama, cho biết.
Trung Quốc trước đó thường bị Mỹ và các đồng minh chỉ trích vì không thực thi nghiêm túc các lệnh trừng phạt của Liên Hợp Quốc đối với Triều Tiên. Tuy nhiên, hồi tháng trước, Bắc Kinh đã khiến Washington hài lòng khi công bố một danh sách chi tiết các công nghệ và hàng hóa mà nước này cấm xuất khẩu sang nước láng giềng Triều Tiên vì lý do những thứ đó có thể được sử dụng để sản xuất vũ khí hủy diệt hàng loạt.
Sự thu hẹp khoảng cách trong vấn đề Triều Tiên giữa Mỹ và Trung Quốc là kết quả chính mà Chủ tịch Tập Cận Bình và Tổng thống Obama đạt được trong hội nghị thượng đỉnh không chính thức hồi tháng 6 năm ngoái ở Rancho Mirage, California - một khu nghỉ vắng vẻ cho phép hai nhà lãnh đạo gặp sau 8 giờ đồng hồ trong hai ngày liền.
Cuộc gặp không chính thức đó chủ yếu được tổ chức ra nhằm tạo dựng lòng tin giữa hai nước Trung, Mỹ nhưng nó cũng đem đến kết quả là một thỏa thuận nhằm giảm tình trạng thải khí độc gây hiệu ứng nhà kính và tổ chức một nhóm làm việc chung để bàn về vấn đề an ninh mạng.
Vân Linh - (tổng hợp)
Theo_VnMedia
Trung Quốc "ngư ông đắc lợi" trong cuộc khủng hoảng Ukraine Cuộc khủng hoảng chính trị tại Ukraine đang trở thành yếu tố khiến Nga tăng cường mối quan hệ hợp tác chiến lược với Trung Quốc. Nhận định trên được tờ nhật báo kinh doanh tiếng Nga Vedomosti đưa ra, dẫn lời chuyên gia Vassily Kashin thuộc Trung tâm Phân tích Chiến lược và Công nghệ tại Matxcova. Theo ông Kashin, Trung Quốc...
