Quảng Nam: Chàng trai Hội An hơn 30 năm “thổi hồn” cho những thớ gỗ vô tri
Anh Phan Xuân Nguyên (42 tuổi, trú thôn Trung Hà, xã Cẩm Kim, TP.Hội An, tỉnh Quảng Nam) là truyền nhân đời thứ 3 trong gia đình có truyền thống làm nghề mộc tại làng Kim Bồng.
Sau nhiều năm trải qua sự thịnh suy của làng nghề, anh vẫn bám trụ và quyết định chọn cho mình một hướng đi riêng để phát triển sự nghiệp.
Học nghề từ ông ngoại
Làng mộc Kim Bồng là làng nghề truyền thống ra đời cách đây hơn 500 năm, nằm ở hạ lưu sông Thu Bồn và nhìn qua bên kia sông là khu phố cổ Hội An sầm uất. Nơi đây phát triển hưng thịnh nhất vào khoảng thế kỷ 18 và nghề mộc Kim Bồng phân chia thành 4 nhóm nghề chính: mộc xây dựng các công trình kiến trúc, mộc thủ công mỹ nghệ trang trí nội thất, mộc dân dụng và đóng tàu thuyền.
Anh Phan Xuân Nguyên là truyền nhân đời thứ 3 trong gia đình có truyền thống làm mộc tại Kim Bồng. Cùng với đó, nhiều nghệ nhân của các dòng họ Nguyễn, Huỳnh, Trương vẫn đang gắn bó với làng nghề đã hơn 500 tuổi. Năm 2016, nghề mộc Kim Bồng được Bộ Văn hóa thể thao và Du lịch chính thức công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể cấp quốc gia. Chính điều này đã tiếp thêm nhiều động lực để thế hệ người làng Cẩm Kim bám trụ và phát triển nét đẹp văn hóa làng nghề thủ công truyền thống mà cha ông đã gìn giữ.
Làng mộc Kim Bồng có tuổi đời hơn 500 năm và nằm ở hạ lưu sông Thu Bồn thuộc xã Cẩm Kim, TP.Hội An, tỉnh Quảng Nam.
Anh Nguyên bày tỏ: “Từ nhỏ tôi đã quen với những công việc cưa, kéo, đục, đẽo gỗ để phụ giúp ông ngoại, nên đến năm 18 tuổi tôi đã học thành thạo kỹ thuật điêu khắc gỗ. Bên cạnh đó, hướng theo sự phát triển du lịch ở Hội An và khu du lịch sinh thái Triêm Tây thì tôi đẩy mạnh nghề điêu khắc đồ thủ công mỹ nghệ, trang trí nội thất để phục vụ du lịch. Đặc biệt năm 2018, tôi đầu tư chạm trổ sản phẩm lưu niệm đĩa chùa Cầu – tượng trưng cho nét đẹp thân thiện, cổ kính và giao thoa văn hóa của phố cổ Hội An”.
Tùy theo yêu cầu của khách hàng mà đĩa chùa Cầu sẽ có những kích thước, màu sắc khác nhau: màu tự nhiên của gỗ, màu sơn cánh gián, màu nâu…
Những chiếc đĩa lưu niệm chùa Cầu được tạo nên từ nguyên liệu gỗ rừng trồng như cây keo lá tràm, cây mít. Gỗ sau khi cưa về phải để khô hơn 1 tháng mới đem ra cắt khoanh tròn theo hình thù chiếc đĩa, đưa vào máy tiện, khắc CNC hình chùa Cầu. Sau đó, các thợ mộc tại xưởng của anh Nguyên sẽ tiếp tục chạm trổ để tạo nên hình dáng chùa Cầu sinh động, tinh xảo và chân thực nhất. Hoàn thiện là khâu chà giấy nhám để mặt đĩa sáng nhẵn và đẹp hơn, làm giá đỡ cho đĩa và sơn màu cho sản phẩm.
Sản phẩm đặc trưng
Anh Phan Xuân Nguyên chia sẻ: “Một chiếc đĩa chùa Cầu thoạt nhìn có vẻ đơn giản, nhưng thực ra để tạo nên một sản phẩm lưu niệm giá trị thì đòi hỏi người thợ phải có tay nghề cao, tỉ mỉ và sáng tạo. Quan trọng nhất là công đoạn thiết kế mẫu mã sao cho sống động, đẹp mắt và chân thực nhất. Đặc biệt khi xu hướng công nghiệp hóa đang phát triển mạnh, thì người thợ phải luôn sáng tạo nên những điều mới mẻ nhưng vẫn đảm bảo được tính nghệ thuật trong từng sản phẩm”.
Video đang HOT
Mỗi chiếc đĩa lưu niệm có đường kính trung bình 18cm, giá bán 250.000 đồng.
Trước đây, cơ sở điêu khắc mộc Xuân Nguyên đã làm nhiều hình tượng chùa Cầu cỡ lớn được trưng bày tại các khu du lịch, khách sạn tại TP.Hội An. Tuy nhiên, số lượng đó không nhiều mà bán chạy hơn là sản phẩm lưu niệm đĩa chùa Cầu cỡ nhỏ, có đường kính 18cm, giá bán 250.000 đồng/chiếc. Mỗi năm, anh Nguyên bán được khoảng 100 chiếc đĩa chùa Cầu nhiều kích cỡ, thường là theo đơn đặt hàng làm quà tặng của các cơ quan, đơn vị trên địa bàn. Chiếc đĩa chùa Cầu lớn nhất anh từng bán cho một biệt thự có kích thước 2,5m và trị giá 20 triệu đồng. Trung bình mỗi năm, cơ sở Xuân Nguyên thu lãi khoảng trên 100 triệu đồng.
Bên cạnh chú trọng phát triển sản phẩm đĩa chùa Cầu, anh Nguyên còn nhận điêu khắc các loại tượng Phật, tượng người, con vật, phù điêu, tranh phong cảnh, đồ nội thất, đồ lưu niệm…. Nhờ đó, anh giải quyết việc làm cố định cho 5 người thợ ở địa phương với mức lương trung bình 10 triệu đồng/người/tháng. Ngoài ra, anh còn mở lớp đào tạo nghề điêu khắc gỗ cho những ai có nhiệt huyết và niềm đam mê chế tác gỗ.
Xưởng mộc của anh Nguyên cũng nhận điêu khắc các loại tượng Phật, tượng người, con vật, phù điêu, tranh phong cảnh, đồ nội thất, đồ lưu niệm…
Anh Nguyên cho hay, để sản phẩm làm ra thực sự hoàn hảo thì anh đầu tư thêm máy khắc gỗ CNC có giá 200 triệu đồng. Đồng thời, anh luôn tìm tòi học hỏi, sáng tạo nên những mẫu mã tinh xảo hợp với thị hiếu mới của người tiêu dùng. Hơn hết, người thợ mộc phải thực sự để tâm vào từng đường chạm khắc hoa văn, có niềm đam mê mãnh liệt với nghề thì mới mong tạo nên cái hồn riêng biệt cho mỗi sản phẩm thủ công.
Cũng như nhiều làng nghề truyền thống khác của tỉnh Quảng Nam, làng mộc Kim Bồng đã qua thuở vàng son và đang cố gắng làm mới mình để duy trì, phát triển bền vững hơn. Tuy nhiên, từ đầu năm đến nay vì tác động của dịch Covid-19 mà những sản phẩm của làng mộc bị bế tắc đầu ra, khách du lịch những năm gần đây cũng ít đến thăm quan và trải nghiệm, chỉ có một vài cơ sở chế tác gỗ hoạt động cầm chừng chờ nền kinh tế hồi phục.
Thái Nguyên: Tối ngày đục đục, đẽo đẽo mà anh thợ "soái ca" này thu tiền tỷ
Khởi nghiệp khi mới ngoài 20 tuổi, đến nay chàng thanh niên Dương Huy Hoàng (34 tuổi) ở xóm Tân Sơn 8, xã Xuân Phương, huyện Phú Bình (Thái Nguyên) đã có một cơ ngơi khang trang với 3 xưởng sản xuất đồ gỗ mỹ nghệ.
Gặp anh Hoàng khi anh đang tất bật với công việc ở xưởng sản xuất, nán lại đôi chút trò chuyện anh Hoàng kể: "Lúc đó em còn khá trẻ nên vẫn đầy nhiệt huyết, quyết chí đi học nghề và làm nghề để sau này về phát triển kinh tế tại gia đình. Khi đã có kinh nghiệm và nắm chắc tay nghề em đã quyết định về mở xưởng sản xuất và kinh doanh đồ gỗ tại nhà để tiện lợi cho việc làm ăn".
Anh Hoàng, xã Xuân Phương, huyện Phú Bình (Thái Nguyên) đang tất bật với công việc tại xưởng sản xuất đồ gồ mỹ nghệ của gia đình
Nằm trong làng nghề truyền thống sản xuất đồ gỗ mỹ nghệ Phương Độ, gia đình anh Hoàng đã mở xưởng sản xuất đồ gỗ được khoảng hơn chục năm nay.
Ban đầu khi mới bắt tay vào làm theo anh Hoàng cũng gặp phải nhiều khó khăn do vốn đầu tư còn hạn hẹp nên chủ yếu sản xuất ở quy mô nhỏ lẻ. Khoảng chục năm trở lại đây, khi kinh tế vững vàng hơn, anh quyết định đầu tư chuyên sâu hơn trong lĩnh vực này.
Hiện tại gia đình anh có khu nhà xưởng khoảng 300m2với hệ thống máy móc hiện đại. Trước đây xưởng sản xuất chủ yếu bằng thủ công nên năng suất và chất lượng không cao. Nhưng từ khi đầu tư hệ thống máy móc và trang thiết bị hiện đại thì năng suất và chất lượng sản phẩm cũng nhờ thế được nâng lên, đáp ứng nhu cầu và thị hiếu của khách hàng.
Các sản phẩm của gia đình anh Hoàng chủ yếu được làm từ gỗ lát, bạch đàn, xoan và xà cừ gồm bàn ghế, giường, tủ, sập, kệ, bàn thờ các loại...
Anh Hoàng cho biết: Sản phẩm của cơ sở sản xuất chủ yếu phục vụ cho các đối tượng bình dân với giá bán trung bình từ 5 - 50 triệu đồng/ 1 sản phẩm. Tuy nhiên, nếu khách có nhu cầu đặt hàng với giá trị cao thì xưởng vẫn sản xuất theo mẫu mã mà khách hàng yêu cầu.
Các sản phẩm của gia đình anh Hoàng, xã Xuân Phương, huyện Phú Bình (Thái Nguyên) chủ yếu được làm từ gỗ lát, bạch đàn, xoan và xà cừ...
Trung bình mỗi năm xưởng sản xuất và bán ra thị trường hàng trăm sản phẩm với doanh thu hơn 1 tỷ đồng.
Tuy nhiên, tùy vào từng thời điểm, doanh thu sẽ khác nhau. Như năm 2019, tổng doanh thu của cơ sở đạt 1,5 tỷ đồng, nhưng năm nay theo nhận định của anh Hoàng, trước tình hình dịch bệnh Covid-19 số lượng nhân công tại xưởng giảm nên doanh thu cũng giảm hơn những năm trước.
Thông thường xưởng có khoảng 8 - 9 lao động với mức thu nhập trung bình từ 7 - 9 triệu đồng/người/tháng nhưng năm nay do ảnh hưởng của dịch bệnh nên buộc anh phải cắt giảm nhân công chỉ còn khoảng 3 - 4 người.
Theo anh Hoàng, vào thời điểm từ tháng 8 trở đi là thời điểm tất bật và bận rộn nhất của những người làm nghề sản xuất đồ gỗ mỹ nghệ như anh. Vì thời điểm này là thời điểm lượng khách hàng tiêu thụ lớn, do đó các cơ sở sản xuất đồ gỗ phải tích cực sản xuất để có đủ sản phẩm bán cho dịp cuối năm.
"Tuy nhiên không vì thế mà chúng tôi xem nhẹ mẫu mã và chất lượng sản phẩm, vì mỗi sản phẩm làm ra phải đảm bảo về chất lượng cũng như mẫu mã phải đẹp mắt thì mới giữ được uy tín cũng như thương hiệu cho cơ sở. Chỉ một phút làm ẩu là có thể mất hết uy tín đã tạo dựng lâu dài...".
Trung bình mỗi năm, xưởng sản xuất của gia đình anh Hoàng, xã Xuân Phương, huyện Phú Bình (Thái Nguyên) bán ra thị trường hàng trăm sản phẩm với doanh thu trên 1 tỷ đồng
Ngoài thị trường tỉnh Thái Nguyên, gia đình Hoàng còn bán sản phẩm đi một số tỉnh như: Bắc Giang, Bắc Ninh, Tuyên Quang, Hà Giang trong đó bao gồm cả bán lẻ và bán buôn cho các đại lý.
\Anh Hoàng cho biết, vì đây là làng nghề truyền thống lâu đời nên đến nay đã tạo dựng được uy tín và thương hiệu trên thị trường do vậy được rất nhiều khách hàng biết đến.
Không chỉ có gia đình anh Hoàng mà còn gần 60 hộ khác trong làng nghề cũng sản xuất và kinh doanh đồ gỗ mỹ nghệ hàng chục năm nay. Do đó để khách hàng nhớ đến sản phẩm của gia đình mình thì ngoài việc tạo ra nét đặc sắc riêng trong từng sản phẩm thì giá cả cũng là một yếu tố quan trọng để tạo uy tín và giữ chân khách hàng.
Sản phẩm được sản xuất tại cơ sở của gia đình anh Hoàng rất đa dạng, có nhiều mẫu mã, đường nét sắc sảo, tinh tế, bởi vậy đáp ứng được thị hiếu của đông đảo khách hàng, được nhiều người tiêu dùng ưa chuộng và đánh giá cao về chất lượng.
Trong thời gian tới, anh Hoàng dự định sẽ mở rộng quy mô sản xuất, đa dạng hóa hơn nữa mẫu mã sản phẩm, tiếp cận tới nhiều đối tượng khách hàng, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm để nhiều người biết đến sản phẩm của cơ sở nói riêng và của làng nghề nói chung, nhằm nâng tầm sản phẩm và đưa sản phẩm của làng nghề đồ gỗ mỹ nghệ Phương Độ vươn xa trên thị trường cả nước.
Sản phẩm được sản xuất tại cơ sở của gia đình anh Hoàng, xã Xuân Phương, huyện Phú Bình (Thái Nguyên) rất đa dạng, có nhiều mẫu mã, đường nét sắc sảo, tinh tế, được nhiều người tiêu dùng ưa chuộng và đánh giá cao về chất lượng
Theo ông Hoàng Xuân Phương - Chủ tịch UBND xã Xuân Phương: Hiện nay làng nghề mộc mỹ nghệ Phương Độ có gần 60 hộ tham gia sản xuất, kinh doanh các sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ, tạo công ăn việc làm thường xuyên cho khoảng trên 250 lao động với thu nhập bình quân từ 6 - 7 triệu đồng/người/tháng.
Làng nghề phát triển góp phần giúp cho địa phương thực hiện tốt tiêu chí thứ 13 đó là hỗ trợ đắc lực cho người dân phát triển sản xuất hiệu quả và nâng cao thu nhập, cải thiện cuộc sống trong quá trình xây dựng nông thôn mới.
Định hướng của xã trong thời gian tới là khuyến khích bà con hơn nữa trong việc mở rộng quy mô sản xuất, thay đổi công nghệ, nâng cao chất lượng mẫu mã các sản phẩm, đáp ứng tốt hơn nhu cầu thị hiếu của người tiêu dùng. Đây cũng là mục tiêu của xã trong việc đáp ứng nhu cầu nâng cao thu nhập của người dân.
Đại gia Cần Thơ bỏ 3,8 tỷ đồng thửa cây mai đại thụ về ngắm Cây mai vàng khủng ở làng mai Phước Định (Vĩnh Long) có chiều cao khoảng 6m, tán rộng 7m, bề hoành của gốc gần 1m vừa được một đại gia Cần Thơ mua với giá 3,8 tỷ. Anh T. (ngụ xã Bình Hòa Phước, huyện Long Hồ, tỉnh Vĩnh Long) cho biết, cây mai vàng khủng của anh đã được bán cho một...