Quản lý thuố.c l.á thế hệ mới, tranh cãi chưa dứt

Gần đây, các quan điểm mới dành cho thuố.c l.á điện tử liên tục xuất hiện, đáng chú ý có WHO chuyển sang khuyến nghị quản lý thuố.c l.á điện tử chặt chẽ thay vì cấm.

Ở thuố.c l.á làm nóng và thuố.c l.á điện tử không diễn ra quá trình đốt cháy mà dùng sức nóng của nhiệt từ thiết bị điện tử để tạo ra làn hơi. Do không có quá trình đốt cháy, không tạo ra khói, nên hàm lượng các chất từ làn hơi thuố.c l.á thế hệ mới hoàn toàn khác với khói thuố.c lá truyền thống.

Trong các chiến lược y tế cộng đồng, giảm tác hại của thuố.c l.á bắt nguồn từ quan niệm rằng phần lớn tác hại của hút thuố.c l.á phát sinh từ việc hít phải khói thuố.c – chứ không phải do nuốt phải nicotin.

Trước đây, quan điểm thường thấy trong cuộc chiến với khói thuố.c của WHO được coi là khá khắt khe với các sản phẩm thuố.c l.á thế hệ mới, bao gồm thuố.c l.á điện tử và thuố.c l.á làm nóng, khi tổ chức này nhân định các sản phẩm thuố.c l.á thế hệ mới cũng gây hại cho sức khỏe không kém thuố.c l.á truyền thống, và khuyến nghị chính phủ các quốc giá cấm thuố.c l.á điện tử.

WHO đã vấp phải nhiều chỉ trích của giới chuyên môn trong lĩnh vực kiểm soát tác hại khói thuố.c bởi đã có không ít các nghiên cứu độc lập cho thấy mức độ gây hại từ thuố.c l.á điện tử thấp hơn nhiều so với việc hút thuố.c l.á điếu truyền thống.

Hình minh họa: cdc.gov

Đối mặt với những chỉ trích gay gắt, quý I/2020, WHO thay đổi đáng kể các quan điểm cứng rắn, đưa ra khuyến cáo “quản lý chặt chẽ thay vì cấm thuố.c l.á điện tử”.

Trường hợp tương tự ở góc độ quốc gia, tại New Zealand, Bộ Y Tế nước này đã thay đổi quan điểm sau nhiều năm bài trừ thuố.c l.á điện tử. New Zealand hiện là một trong những quốc gia thay đổi quan điểm về quy định sử dụng các sản phẩm thuố.c l.á thế hệ mới.

Nếu như tại Mỹ, khung pháp lý dành cho thuố.c l.á điện tử còn chưa hoàn thiện và thị trường “chợ đen” buôn bán sôi động các sản phẩm thuố.c l.á điện tử “hệ thống mở”, để người dùng có thể pha trộn hoặc sử dụng loại phụ gia và hương vị theo sở thích; Thì tại Anh, Úc, việc sử dụng thuố.c l.á thế hệ mới được quản lý và áp dụng khá rành mạch.

Trong Kế hoạch Kiểm soát Thuố.c l.á Anh quốc lộ trình 2017 – 2022 cũng đề xuất: “Hỗ trợ người tiêu dùng cai nghiệ.n thuố.c lá điếu truyền thống và tiếp cận sử dụng các sản phẩm thuố.c l.á ít độc hại, đặc biệt là thuố.c l.á điện tử”.

Một số loại thuố.c l.á điện tử – Hình minh họa: publicnewsservice.org

Đáng chú ý, tờ Medical News cho biết, những người tham gia trong ngành công nghiệp thuố.c l.á cho rằng việc điều tiết thị trường cho thuố.c l.á truyền thống, thuố.c l.á điện tử, thuố.c l.á làm nóng theo cùng một quy tắc là không thực tế.

Tại Việt Nam, Chính phủ vẫn chưa có chính sách quản lý cụ thể đối với thuố.c l.á điện tử và thuố.c l.á làm nóng. Luật Phòng, chống tác hại của thuố.c l.á cùng Nghị định 67 khi được xây dựng và ban hành chưa hề tính đến các sản phẩm thế hệ mới.

Nhiều ý kiến đồng thuận rằng cần thiết phải xây dựng văn bản pháp luật để quản lý đối với những sản phẩm này. Các thành viên của Hiệp hội Thuố.c l.á Việt Nam mới đây đã đề xuất chương trình thí điểm dành cho cả sản phẩm thuố.c l.á làm nóng lẫn thuố.c l.á điện tử trước khi xây dựng khung pháp lý áp dụng cho 2 dòng sản phẩm thế hệ mới này.

Theo những nghiên cứu của quốc tế cho tới thời điểm này, các chuyên gia chưa có đầy đủ bằng chứng về tác động của thuố.c l.á điện tử và thuố.c l.á làm nóng lên sức khoẻ con người để đưa vào khung pháp lý như với thuố.c l.á điếu truyền thống.

Thêm vào đó, các thành viên của Hiệp hội cũng cho rằng, các sản phẩm thuố.c l.á thế hệ mới khi tham gia thị trường chung, sẽ mang đến các tác động kinh tế, xã hội nhất định, việc luật hoá dòng sản phẩm này cần được đán.h giá một cách đầy đủ.

Giai đoạn thí điểm vì thế là phương án cần thiết để giúp Chính phủ các cơ quan quản lý có thêm thời gian để đán.h giá mức độ rủi ro của sản phẩm nhằm xây dựng chính sách phù hợp nhất, đảm bảo được tính phổ quát và khả năng áp dụng lâu dài.

An Nguyễn