Quan hệ Mỹ – Nhật: Lụy nhỏ, được lớn

Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba là lãnh đạo quốc gia thứ hai gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump từ sau ông Trump trở lại cầm quyền.

Sau khi đắc cử nhiệm kỳ đầu tiên vào năm 2016, ông Trump đã tiếp Thủ tướng Nhật Bản khi ấy là ông Shinzo Abe tại dinh thự riêng.

Ông Ishiba hiện chưa có được mối quan hệ cá nhân thân thiết với ông Trump như ông Abe, nên không có những ưu thế và thuận lợi như vậy.

Tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba tại Nhà Trắng ngày 7.2.2025. ẢNH: REUTERS

Mối quan hệ Mỹ – Nhật quan trọng đối với ông Ishiba hơn đối với ông Trump, bởi Mỹ chỉ cạnh tranh chiến lược với Nga và Trung Quốc. Còn Nhật Bản thì không chỉ vướng mắc trực tiếp với cả Trung Quốc lẫn Nga và lại còn bị thách thức và đe dọa an ninh bởi CHDCND Triều Tiên. Washington cần Tokyo làm đồng minh quân sự chiến lược, trong khi Tokyo cần Washington làm chỗ dựa và sự đảm bảo an ninh.

Chính vì thế, ông Ishiba có nhu cầu lớn và cấp thiết trong việc tranh thủ cá nhân ông Trump và tránh để xảy ra xung khắc thương mại giữa hai nước trong bối cảnh tân chủ nhân Nhà Trắng chủ ý sử dụng thuế quan làm công cụ để đạt được mục đích và lợi ích trong quan hệ với các đối tác bên ngoài. Ông Trump muốn Nhật Bản khắc phục xuất siêu đối với Mỹ, thì ông Ishiba tuyên bố Nhật Bản sẽ nhập khẩu nhiều hơn dầu lửa và khí đốt của Mỹ. Ông Trump muốn bảo hộ sản xuất ở Mỹ thì ông Ishiba cam kết tăng cường đầu tư vào Mỹ. Và ông Ishiba làm ông Trump hài lòng khi chủ động tăng ngân sách quốc phòng.

Sự lụy này trong thực chất không ghê gớm gì đối với Tokyo, vì đằng nào Nhật Bản cũng phải nhập khẩu khí đốt và dầu mỏ nhiều hơn, đằng nào cũng tăng cường đầu tư ra nước ngoài và đằng nào cũng chủ trương tăng ngân sách quốc phòng bất kể ông Trump trở lại hay không trở lại cầm quyền ở Mỹ. Vì thế, Tokyo lụy nhỏ nhưng lại thu về lợi lớn đấy!