Quân đội Trung Quốc truy lùng k.hủng b.ố tới tận đâu theo luật mới

Luật chống k.hủng b.ố mới của Trung Quốc được cho là một nỗ lực của Bắc Kinh nhằm đối phó với các mối đe dọa an ninh trong nước hơn là quốc tế.

Lực lượng chống k.hủng b.ố của Trung Quốc. Ảnh: GMW.CN

Ngày 27/12, Ủy ban Thường vụ Quốc hội Trung Quốc (NPC) đã thông qua luật chống k.hủng b.ố mới, trao quyền lực rất lớn cho các cơ quan an ninh, cho phép quân đội nước này thực hiện các nhiệm vụ chống k.hủng b.ố ở nước ngoài, và yêu cầu các công ty công nghệ cung cấp những dữ liệu nhạy cảm cho chính phủ để đảm bảo an ninh, theo Xinhua.

Theo đạo luật mới này, quân đội và cảnh sát vũ trang Trung Quốc có thể được điều ra nước ngoài để thực hiện các chiến dịch chống k.hủng b.ố sau khi được Quân ủy Trung ương phê chuẩn, được chính phủ của các nước có liên quan chấp nhận.

Đạo luật trên được thông qua trong thời điểm được giới phân tích đ.ánh giá là “nhạy cảm” với cả Trung Quốc và thế giới, sau vụ k.hủng b.ố đẫm m.áu ở Paris, vụ đ.ánh bom máy bay Nga ở Ai Cập, và những vụ s.át h.ại con tin d.ã m.an do phiến quân Nhà nước Hồi giáo (IS) gây ra.

Tuy nhiên, đạo luật này đã vấp phải phản ứng gay gắt từ phía Mỹ, khi Washington bày tỏ “quan ngại sâu sắc” rằng luật chống k.hủng b.ố mới của Trung Quốc là “lợi bất cập hại” trong cuộc chiến chống k.hủng b.ố, trong khi nhiều chuyên gia phân tích bày tỏ những nghi ngờ về quyết tâm và vai trò thật sự của Trung Quốc trong cuộc chiến chống k.hủng b.ố.

Theo chuyên gia phân tích Shannon Tiezzi của tờ Diplomat, những vụ k.hủng b.ố gần đây trên thế giới đã có tác động trực tiếp đến Trung Quốc. Một công dân nước này b.ị b.ắn trong vụ k.hủng b.ố Paris, ba người Trung Quốc t.hiệt m.ạng trong vụ x.ả s.úng ở khách sạn Mali, và Bộ Ngoại giao nước này vừa xác nhận một con tin Trung Quốc đã bị IS s.át h.ại. Những sự kiện dồn dập này đã gây sức ép rất lớn lên Bắc Kinh, buộc họ phải thể hiện rõ những đóng góp của mình cho cuộc chiến chống k.hủng b.ố.

Ông Tiezzi cho rằng ngay cả khi đạo luật mới được thông qua, Trung Quốc cũng sẽ không bao giờ thực hiện cuộc chiến chống k.hủng b.ố theo kiểu Mỹ, tổ chức các chiến dịch quân sự ở nước ngoài để tấn công sào huyệt k.hủng b.ố.

Chính sách đối ngoại phi can thiệp của Trung Quốc không ngăn cản nước này điều quân ra nước ngoài chống k.hủng b.ố nếu có yêu cầu giúp đỡ từ nước sở tại. Nhưng cách đây không lâu, khi Iraq đề nghị Trung Quốc hỗ trợ chống IS, họ chỉ nhận được lời hứa huấn luyện nhân sự và hậu cần, bởi Bắc Kinh không hứng thú với việc đưa bộ binh, máy bay, tên lửa ra nước ngoài để t.iêu d.iệt những nhóm k.hủng b.ố quốc tế như IS, chuyên gia này nói.

Trong một cuộc họp báo gần đây, khi được hỏi Trung Quốc sẽ phối hợp với cộng đồng quốc tế như thế nào để chống k.hủng b.ố, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi tuyên bố: “Chúng tôi kêu gọi các bên phối hợp và hoạt động nhịp nhàng với nhau trong khuôn khổ của Liên Hợp Quốc”. Ngoại trưởng Vương Nghị cũng kêu gọi Liên Hợp Quốc đứng ra thành lập một mặt trận thống nhất để chống k.hủng b.ố.

Theo ông Tiezzi, Trung Quốc có lợi ích rất lớn trong việc để Liên Hợp Quốc đứng ra giám sát các hoạt động chống k.hủng b.ố trên thế giới. Thứ nhất, Bắc Kinh muốn Liên Hợp Quốc đề ra một khái niệm chung về k.hủng b.ố, trong đó bao gồm những vấn đề mà nước này đang gặp phải với các nhóm ly khai người Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương, nhằm chấm dứt cái mà Trung Quốc gọi là “tiêu chuẩn kép” của phương Tây đối với chủ nghĩa k.hủng b.ố.

Thứ hai, nếu Liên Hợp Quốc được thừa nhận là cơ quan duy nhất điều phối các hoạt động chống k.hủng b.ố quốc tế, Mỹ sẽ không còn cơ hội thực hiện các hoạt động can thiệp quân sự vào các quốc gia khác dưới danh nghĩa chống k.hủng b.ố, chuyên gia này nói.

Cảnh sát chống k.hủng b.ố Trung Quốc tham gia lễ duyệt binh hôm 3/9 ở Bắc Kinh. Ảnh: News.cn

Khó trở thành đối tác chống k.hủng b.ố toàn cầu

Mặc dù Trung Quốc tự nhận mình là “nạn nhân của chủ nghĩa k.hủng b.ố”, các chuyên gia phân tích tin rằng cho đến nay Trung Quốc vẫn chỉ mới chống k.hủng b.ố quốc tế bằng những lời tuyên bố mà chưa hề có hành động thực tế.

Theo ông Andrew Small, chuyên gia phân tích tại Quỹ German Marshall của Mỹ, Trung Quốc vẫn chưa đưa ra định nghĩa rạch ròi giữa k.hủng b.ố và các nhà hoạt động chính trị, và chưa có sự thống nhất cao giữa lời nói và hành động. Theo chuyên gia này, Trung Quốc luôn cho rằng t.iêu d.iệt khủng bố không thể dựa vào hành động quân sự, nhưng các lực lượng an ninh nước này lại tăng cường chiến dịch vũ trang chống các phần tử ly khai ở khu vực Tân Cương.

Sau khi Trung Quốc thông qua luật chống k.hủng b.ố, Bộ Ngoại giao Mỹ đã bày tỏ lo ngại rằng Trung Quốc sẽ sử dụng các quy định quá rộng trong luật này để xâm phạm đến các quyền công dân cũng như bí mật của các công ty công nghệ hoạt động ở Trung Quốc, và các chuyên gia cho rằng với những lý do trên, Trung Quốc khó có thể trở thành một đối tác chống k.hủng b.ố đáng tin cậy trên toàn cầu.

Ông Eric Hundman, nghiên cứu sinh tiến sĩ tại Đại học Chicago cho rằng quan hệ đối tác chống k.hủng b.ố giữa Trung Quốc và Mỹ phụ thuộc không chỉ vào những hành động của Bắc Kinh, mà còn vào quan nhận thức của Washington về các hành động đó.

Trong vấn đề chống k.hủng b.ố, Mỹ vẫn còn rất hoài nghi về ý định thật sự của Trung Quốc trong cuộc chiến chống k.hủng b.ố. Với việc Mỹ ngày càng quan ngại về sự trỗi dậy của Trung Quốc, những hoài nghi này sẽ cản trở đáng kể đến nỗ lực chung chống k.hủng b.ố của hai quốc gia, ông Hundman nói.

Theo ông Wei Zhu, chuyên gia tại Hội đồng Nghiên cứu Khoa học Xã hội ở New York, từ lâu Mỹ và các nước phương Tây đều cho rằng Trung Quốc đang “thổi phồng” các mối đe dọa k.hủng b.ố trong nước, đặc biệt là phong trào Hồi giáo đòi ly khai ở Tân Cương.

Cảnh sát vũ trang Trung Quốc được điều đến Tân Cương trấn áp các phần tử ly khai. Ảnh: Time

Chuyên gia này cho rằng luật chống k.hủng b.ố mới của Trung Quốc là một nỗ lực nhằm đưa Phong trào Hồi giáo Đông Turkistan (ETIM) ở Tân Cương vào diện những tổ chức k.hủng b.ố cần phải bị t.iêu d.iệt. Bắc Kinh khẳng định các chiến binh ETIM đã vượt biên từ Tân Cương vào Syria để chiến đấu với IS, và một số tên đã trở về để gây ra các vụ tấn công ở quê nhà.

Với việc thông qua luật chống k.hủng b.ố mới, trong thời gian tới, Trung Quốc vẫn sẽ tiếp tục tập trung đối phó với các mối đe dọa an ninh nội địa, và điều khoản “đưa quân ra nước ngoài chống k.hủng b.ố” của nước này nhiều khả năng sẽ không được áp dụng. Bắc Kinh và phương Tây vẫn còn tồn tại những hoài nghi, bất đồng về nội hàm và mục tiêu chống k.hủng b.ố, giới phân tích nhận định.

“Với việc chủ yếu tập trung vào Tân Cương và các phương pháp chống k.hủng b.ố nội địa của Bắc Kinh, có nhiều lý do để hoài nghi về khả năng hợp tác quốc tế chống k.hủng b.ố của Trung Quốc. Những hình thức hợp tác chống k.hủng b.ố trực tiếp của Bắc Kinh trong tương lai sẽ chỉ ở mức hạn chế, trong thời điểm cần thiết và phù hợp”, chuyên gia Small nhấn mạnh.

Trí Dũng

Theo VNE