Quân đội Israel thừa nhận thất bại tình báo trong vụ đột kích của Hamas

Quân đội Israel đã công bố bản báo cáo chính thức đầu tiên về những sai lầm dẫn đến thất bại của họ khi bị Hamas tấn công ngày 7/10/2023, khởi nguồn cho cuộc chiến tại Gaza.

Israel không kích Dải Gaza (Ảnh: EPA).

Bản báo cáo kết luận rằng Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) đã “thất bại trong sứ mệnh bảo vệ dân thường Israel”.

Báo cáo dài 19 trang bao gồm nhiều thông tin đã được biết đến trước đó về nguyên nhân dẫn đến thảm kịch khiến 1.200 người thiệt mạng, khi khoảng 5.000 tay súng từ Hamas và các nhóm Palestine khác tràn vào Israel, đồng thời bắt giữ 251 con tin.

Dù không có tiết lộ gây chấn động, nhưng việc quân đội Israel thẳng thắn thừa nhận đã đánh giá sai ý định và năng lực của Hamas vẫn khiến dư luận phải suy ngẫm.

Bản báo cáo chỉ ra rằng, quân đội Israel ưu tiên đối phó với Iran và Hezbollah trong khi xem Gaza là mối đe dọa an ninh thứ yếu. Chính sách đối với Gaza được mô tả là “nghịch lý: Hamas bị coi là bất hợp pháp, nhưng lại không có nỗ lực nào nhằm phát triển một giải pháp thay thế”.

Quân đội Israel đã chọn cách tiếp cận “quản lý xung đột” khi đối phó với Gaza và cho rằng Hamas “không có hứng thú cũng như không chuẩn bị cho một cuộc chiến quy mô lớn”, nhận định này càng được củng cố bởi chiến thuật đánh lạc hướng của Hamas.

Bằng chứng từ năm 2018 trở đi cho thấy Hamas thực sự đang phát triển một kế hoạch đầy tham vọng. Tuy nhiên, các bằng chứng này bị diễn giải là “không thực tế hoặc không khả thi”, phản ánh “khát vọng dài hạn của Hamas hơn là một mối đe dọa có thể hành động”.

Báo cáo cho biết trong những tháng trước cuộc chiến, Cục Tình báo Quân đội Israel đã bắt đầu xây dựng một đánh giá mới, nhận định rằng kế hoạch của Hamas không chỉ là một tầm nhìn mà còn là “một khuôn khổ cụ thể cho kế hoạch tác chiến”.

Tuy nhiên, đánh giá này đã không được báo cáo lên các quan chức cấp cao trong cơ quan tình báo quân sự.

Báo cáo chỉ ra rằng quân đội Israel đã có tâm lý chủ quan đáng kể trong việc đánh giá ý định của Hamas và cách ứng phó với mối đe dọa từ tổ chức này.

“Không có cuộc thảo luận sâu sắc nào về câu hỏi: Điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta sai?”, báo cáo nêu rõ.

Theo thời gian, “sai lệch đáng kể và liên tục giữa các đánh giá tình báo về Hamas và thực tế” đã xuất hiện.

Báo cáo cũng nhấn mạnh điều mà họ cho là “sự suy giảm trong việc hiểu sâu sắc về thế giới quan khác biệt của đối thủ, bao gồm văn hóa, tôn giáo, ngôn ngữ và lịch sử của họ”.

Báo cáo kêu gọi cải cách sâu rộng trong văn hóa của Cục Tình báo, bao gồm “khuyến khích tư duy cởi mở, hoài nghi, lắng nghe, học hỏi, tranh luận và bất đồng mang tính xây dựng”.

Ngoài ra, mong muốn bảo vệ các nguồn thông tin tình báo có giá trị cao đã góp phần khiến quân đội Israel không thể nâng mức cảnh báo ngay trước ngày 7/10.

Báo cáo cho biết thêm, trong ngày 7/10, Sư đoàn Gaza của Israel “đã bị đánh bại trong vài giờ”, làm suy giảm nghiêm trọng khả năng nắm bắt tình hình và ứng phó hiệu quả.

Báo cáo cho biết Không quân Israel đã phản ứng nhanh chóng trong cuộc tấn công ngày 7/10, nhưng “gặp khó khăn đáng kể trong việc phân biệt giữa binh sĩ IDF, dân thường và các tay súng đối phương”.

Sau khi trình bày kết quả điều tra trước các chỉ huy vào ngày 24/2, Tổng Tham mưu trưởng sắp mãn nhiệm của IDF, Trung tướng Herzi Halevi, tuyên bố ông hoàn toàn chịu trách nhiệm về những thất bại này.

“Tôi nhận trách nhiệm của mình. Đó là trách nhiệm của tôi. Tôi là chỉ huy của quân đội vào ngày 7/10 và tôi chịu trách nhiệm của mình cũng như của tất cả các bạn. Và trong mọi mệnh lệnh chỉ huy, nếu có sai sót, cũng có một phần lỗi của tôi”, ông phát biểu.

Tháng trước, Trung tướng Halevi đã thông báo từ chức vì những thất bại này và kêu gọi thành lập một ủy ban điều tra để tiến hành cuộc điều tra sâu rộng hơn, giúp ngăn chặn một cuộc tấn công tương tự trong tương lai.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, người chưa thừa nhận bất kỳ trách nhiệm nào về sự việc ngày 7/10, cho rằng cuộc điều tra cấp nhà nước nên được tiến hành sau khi chiến sự kết thúc.

Các nhà phê bình cáo buộc ông Netanyahu không muốn thừa nhận bất kỳ sai lầm cá nhân nào.

Theo Bộ Y tế do Hamas điều hành, Israel đã đáp trả cuộc tấn công ngày 7/10 bằng chiến dịch không kích và trên bộ tại Gaza, khiến ít nhất 48.365 người thiệt mạng.