Quân đội Guinea đảo chính, bắt Tổng thống

Guinea, quốc gia ở Tây Phi, đang đối đầu với một cuộc khủng hoảng chính trị khi quân đội tuyên bố đảo chính, bắt Tổng thống và giải tán chính phủ.

“Sau khi bắt Tổng thống, chúng tôi quyết định giải tán chính phủ”, đại tá Mamadi Doumbouya, chỉ huy lực lượng đặc nhiệm trong quân đội Guinea, đứng bên cạnh những binh sĩ vũ trang tuyên bố trên truyền hình quốc gia hôm nay. Doumbouya cũng thêm rằng biên giới trên bộ và trên không của Guinea đã bị đóng.

Sau khi chiếm đài truyền hình quốc gia, lực lượng của đại tá Doumbouya cam kết sẽ khôi phục nền dân chủ và tự gọi mình là Ủy ban Tập hợp và Phát triển Quốc gia. Doumbouya không cho biết Tổng thống Alpha Conde đang ở đâu.

Tổng thống Guinea Alpha Conde. Ảnh: AFP.

Chính phủ của Tổng thống Conde ra tuyên bố cho rằng một cuộc tấn công nhằm vào phủ tổng thống do lực lượng đặc nhiệm thực hiện đã bị “đẩy lùi”. Tuy nhiên, tuyên bố này gây hoài nghi, do Conde, 83 tuổi, không xuất hiện trên truyền hình hay đài phát thanh sau thông báo đảo chính của quân đội.

Đại tá Doumbouya cho biết ông hành động vì lợi ích quốc gia và của hơn 12,7 triệu dân Guinea, cáo buộc Tổng thống Conde đã không nỗ lực cải thiện nền kinh tế và tình trạng của đất nước không được cải thiện sau 72 năm giành độc lập từ Pháp.

“Nếu nhìn vào tình trạng đường sá, bệnh viện, các bạn sẽ nhận ra rằng sau 72 năm, đã đến lúc thức tỉnh”, Doumbouya nói. “Chúng ta phải thức tỉnh”.

Đại tá Doumbouya (ngồi giữa) phát biểu trên truyền hình quốc gia Guinea. Ảnh: Twitter/Bate Felix .

Mức độ tín nhiệm của Tổng thống Conde gần đây lao dốc sau khi ông tìm cách tiếp tục nhiệm kỳ thứ ba, tuyên bố giới hạn hai nhiệm kỳ không áp dụng với mình.

Hình ảnh được công bố trên mạng xã hội cho thấy Tổng thống Conde ngồi với dáng vẻ mệt mỏi, bên cạnh ông là một binh sĩ mặc trang phục lính đặc nhiệm Guinea.

Sáng sớm nay, người dân ở quận Kaloum của thủ đô Conakry, nơi đặt các cơ quan chính phủ, cho biết họ nghe thấy tiếng súng lớn và nhiều binh sĩ xuất hiện trên đường phố, yêu cầu họ trở về ở yên trong nhà.

Một nhà ngoại giao phương Tây giấu tên hiện công tác tại Conakry cho hay tình trạng bất ổn bắt đầu nổ ra sau khi đại tá Doumbouya bị sa thải, khiến các thành viên của lực lượng đặc nhiệm nổi dậy và chiếm dinh tổng thống.

Video xuất hiện trên mạng cho thấy Tổng thống Conde dường như đã bị quân đội bắt. Video: YouTube/Elsar Media Production .

Guinea, một trong những nước nghèo nhất thế giới dù sở hữu nguồn tài nguyên khoáng sản khổng lồ, lâu nay bị bủa vây bởi bất ổn chính trị. Căng thẳng bùng lên mạnh mẽ hồi năm ngoái sau chiến dịch tranh cử nhiệm kỳ thứ ba gây tranh cãi của Tổng thống Conde. Một ngày trước cuộc bầu cử tổng thống năm 2020, quân đội đã chặn lối vào quận Kaloum sau khi có báo cáo về một cuộc nổi dậy quân sự ở phía đông thủ đô.

Tổng thống Conde, 83 tuổi, từng thoát chết trong một vụ ám sát hồi năm 2011. Ông chiến thắng nhiệm kỳ thứ ba chỉ sau khi thông qua một điều khoản mới trong hiến pháp vào tháng 3/2020 cho phép ông vượt qua giới hạn hai nhiệm kỳ của đất nước.

Một xe thiết giáp của quân đội Guinea tại quận Kaloum của thủ đô Conakry ngày 5/9. Ảnh: Reuters.

Hàng chục người đã thiệt mạng trong các cuộc biểu tình phản đối Tổng thống Conde, chủ yếu là từ các cuộc đụng độ với lực lượng an ninh. Hàng trăm người cũng bị bắt.

Conde tuyên bố đắc cử tổng thống vào ngày 7/11/2020, bất chấp đối thủ chính của ông là Cellou Dalein Diallo cùng những chính trị gia đối lập khác gọi cuộc bầu cử là “giả mạo”.