Quá trình diễn ra bầu cử Tổng thống Mỹ

Đó là cả một quá trình phức tạp, trải qua nhiều giai đoạn hấp dẫn, cam go và kéo dài hàng năm trời.

Hai ứng viên Mitt Romney và Barack Obama

Ứng cử

Một chính trị gia có tham vọng trở thành tổng thống Hoa Kỳ sẽ thành lập một ủy ban để thăm dò triển vọng của chính trị gia đó và quyên góp tiền bạc để vận động tranh cử.

Nhiều người đã lập ra ủy ban thăm dò trước cuộc bầu cử tới hai năm. Qua thăm dò, nếu không có khả năng nhận được sự ủng hộ rộng rãi của cử tri, họ sẽ lập tức rút lui.

Còn khi thu được kết quả khả quan, người đó sẽ chính thức tuyên bố ra ứng cử tổng thống và bắt đầu vận động ở các bang then chốt.

Giai đoạn vận động trở thành ứng viên của đảng

Đây là giai đoạn các ứng viên (thuộc cùng một đảng) cạnh tranh trong nội bộ đảng để được chọn là ứng viên duy nhất ra tranh chức tổng thống với đảng khác.

Thông thường, giai đoạn tiến cử này mở màn vào đầu tháng 1 của năm diễn ra bầu cử và kéo dài tới tận tháng 6 năm đó.

Các ứng viên tổ chức vận động ở các tiểu bang để kêu gọi cử tri ủng hộ mình. Tại mỗi bang, cử tri chọn ra đại diện của bang đi dự đại hội đảng toàn quốc để bỏ phiếu ‘chốt hạ’ ứng viên cuối cùng ra tranh cử tổng thống.

Có hai cách thức chọn đại diện:

Một số bang chọn cách bỏ phiếu kín (caucus): Lãnh đạo đảng họp kín để chọn ra đảng viên tích cực là người đã tuyên bố ủng hộ ứng viên nào.

Một số bang chọn cách thức bầu cử sơ bộ (primary): Những cử tri có đăng ký bỏ phiếu chọn đại diện tham dự đại hội đảng.

Giai đoạn tổ chức đại hội đảng

Đại hội đảng tổ chức vài tháng trước cuộc bầu cử tổng thống để chọn ứng viên ra tranh chức tổng thống.

Thường thì trước khi diễn ra đại hội, người ta đã biết ứng viên nào được tuyển chọn dựa vào các cuộc vận động của các ứng viên tại các tiểu bang.

Ứng viên chiến thắng sẽ chọn một người cùng ra tranh chức phó tổng thống, thường là một trong số những người thua cuộc.

Giai đoạn vận động tranh cử

Sau đại hội đảng, ứng viên duy nhất của đảng Cộng hòa và Dân chủ mới bắt đầu trực tiếp đối đầu trong cuộc chạy đua.

Họ sẽ chi những khoản tiền khổng lồ cho hoạt động quảng bá và cho một loạt các cuộc vận động ở các bang.

Thời điểm này, một trong những hoạt động gây chú ý nhiều nhất là các cuộc tranh luận trên truyền hình giữa các ứng viên.

Đa số các bang đã thể hiện sự ủng hộ cho ứng viên nào. Tuy nhiên, một vài bang đến giờ chót vẫn chưa thể hiện sự ủng hộ cho ứng viên nên được gọi là ‘bang giờ chót’.

Vài tuần cuối trước khi bầu cử, các ứng viên sẽ tập trung vận động ở các bang này.

Ngày bầu cử

Bầu cử tổng thống ở Mỹ thường được tổ chức vào ngày thứ ba sau ngày thứ hai đầu tiên trong tháng 11.

Về mặt kỹ thuật thì cá nhân các cử tri Mỹ (voter) không trực tiếp bầu tổng thống.

Lá phiếu của họ gọi là phiếu phổ thông và việc của họ là chọn ra đại diện cử tri hay còn gọi là đại cử tri (Elector), tức những người đã tuyên bố rõ ủng hộ ứng viên nào.

Những đại cử tri nói trên hợp thành Cử tri đoàn (Electoral College). Tùy thuộc vào dân số mà mỗi bang của Mỹ có một số nhất định đại cử tri trong Cử tri đoàn này.

Do đó, ở hầu hết các bang, ứng viên nào được nhiều nhất phiếu phổ thông (popular vote) thì cũng nhận được toàn bộ phiếu của Cử tri đoàn (Electoral College) bang đó.

Tổng cộng nước Mỹ có 538 đại cử tri trong Cử tri đoàn. Để trở thành tổng thống, một ứng viên cần hội đủ tối thiểu 270 phiếu trong Cử tri đoàn.

Năm nay, các công dân Mỹ sẽ đi bỏ phiếu vào ngày 6/11. Tuy nhiên, cuộc bầu cử thực sự với sự tham gia của 538 đại cử tri diễn ra vào ngày 17/12.

Theo Tinngan