Quả ngọt từ ‘ván cược’ của Biden

Biden dường như đã đúng khi đặt cược rằng người Mỹ sẵn sàng quay về nền chính trị ôn hòa vì đã quá mệt mỏi với sự hỗn loạn dưới thời Trump.

Vào sáng 7/11, Joe Biden đã thắng cược. Ông không còn chỉ là cựu phó tổng thống, mà trở thành Tổng thống đắc cử thứ 46 của Mỹ, sau chiến thắng trước đối thủ Donald Trump.

Một năm rưỡi trước, Biden khởi động chiến dịch tranh cử vào Nhà Trắng với lời hứa “khôi phục linh hồn quốc gia”, đồng thời thắp lên hy vọng cho những đảng viên Dân chủ đau đớn trước chiến thắng năm 2016 của Trump, rằng ông có thể tái xây dựng liên minh từng mang lại đa số phiếu phổ thông cho đảng trong 6/7 cuộc bầu cử tổng thống gần đây.

Bất chấp những hỗn loạn và bất ổn của chiến dịch tranh cử khiến Biden liên tục bị dồn vào thế khó, thông điệp của ông chưa bao giờ thay đổi. Tổng thống đắc cử theo đuổi một số giá trị tiến bộ hơn, tương tự các đối thủ cùng đảng trong vòng bầu cử sơ bộ, nhưng không quá đà đến mức đội ngũ của Trump có thể gán cho ông hình ảnh một người thiên tả đến mức sẽ tiến hành những thay đổi chóng mặt, bình luận viên Reid Wilson của Hill nhận xét.

Tổng thống đắc cử Joe Biden chào đón đám đông tại thành phố Wilmington, bang Delaware, hôm 7/11. Ảnh: AFP.

Bước vào chặng đường tái tranh cử, Trump dường như tiếp tục theo đuổi chiến thuật từng phát huy hiệu quả 4 năm trước. Ông thường xuyên nhắc tới đối thủ cũ Hillary Clinton, ứng viên tổng thống đảng Dân chủ năm 2016, đồng thời hướng sự chú ý đến những cáo buộc tham nhũng nhắm vào con trai Hunter của Biden trong vài tuần cuối chiến dịch.

Ngược lại, Biden mở ra một “chiến địa” mới, với mục tiêu thu hút các cử tri mới, cùng những người từng đứng về phía những ứng viên Cộng hòa “truyền thống” hơn Trump. Ông dường như vững tin rằng đa số người Mỹ đã sẵn sàng trở về với một nền chính trị tao nhã, ôn hòa và thiện chí hơn.

Kết quả là Biden đã tái thiết lập một liên minh thậm chí hùng hậu hơn so với những người từng đưa các cựu tổng thống Dân chủ Bill Clinton và Barack Obama vào Nhà Trắng, bình luận viên Wilson đánh giá. Tổng thống đắc cử bổ sung được vào lực lượng ủng hộ mình rất nhiều cử tri trẻ tuổi, cử tri da trắng có bằng đại học, cùng cử tri thuộc các nhóm thiểu số đông hơn bất kỳ cuộc bầu cử nào trong lịch sử Mỹ.

Chiến dịch của Biden còn phải vượt qua những chỉ trích từ chính nội bộ đảng Dân chủ, bởi nhiều người muốn ông vận động tích cực hơn, đầu tư nhiều nguồn lực hơn vào Texas cũng như một số bang khác. Tuy nhiên, đội ngũ của Biden và đồng minh quyết tập trung vào Wisconsin, Michigan và Pennsylvania, ba bang vùng Trung Tây từng là “bức tường xanh” giúp phe Dân chủ thu được đa số phiếu đại cử tri, nhưng quay sang bầu cho Trump năm 2016.

Bên cạnh đó, họ mở rộng phạm vi vận động sang các bang Arizona, Georgia, Bắc Carolina và Florida. Kết quả là Biden chiến thắng 5/7 bang này. Dù một số nơi chưa kiểm phiếu xong, Biden, người xuất thân từ tầng lớp lao động tại bang Pennsylvania và từng chịu đựng nhiều bi kịch cá nhân, đã giành số phiếu phổ thông nhiều hơn bất kỳ ứng viên tổng thống nào trong lịch sử Mỹ.

Biden sẽ nhậm chức cùng Kamala Harris, nữ phó tổng thống da màu đầu tiên trong lịch sử Mỹ, đồng thời là đảng viên Dân chủ đầu tiên từ Bờ Tây đảm nhiệm vị trí này. Một loạt cuộc khủng hoảng ở mức độ được cho là chưa từng có trong lịch sử hiện đại, hơn cả thách thức mà Obama và Biden từng đối mặt năm 2009, đang chờ đợi hai lãnh đạo mới tại Nhà Trắng.

Biden và Harris sẽ phải xử lý Covid-19, đại dịch toàn cầu đã khiến hơn 10 triệu người Mỹ bị nhiễm và hơn 243.000 người thiệt mạng, vực dậy một nền kinh tế đang vật lộn để hồi phục sau thảm họa, cũng như xoa dịu những quốc gia đồng minh mà niềm tin của họ vào Mỹ đã lung lay tới tận gốc rễ.

Khó khăn đối với hai lãnh đạo mới của Mỹ thêm chồng chất trong bối cảnh đất nước được cho là chia rẽ sâu sắc nhất kể từ sau Nội chiến, cùng nguy cơ đối đầu khốc liệt giữa hai đảng tại quốc hội.

Tài hòa giải giúp định hình sự nghiệp của Biden. Video: Vox.

Rất ít ứng viên tổng thống từng trải qua những trở ngại mà chiến dịch của Biden phải đối mặt trên đường đến Nhà Trắng, từ số tiền ít ỏi huy động được trong giai đoạn đầu, đến thành tích kém xa các đối thủ trong vòng bầu cử sơ bộ. Tuy nhiên, chiến thắng tại bang Nam Carolina đã thay đổi cuộc chơi và đưa Biden lên vị trí đầu bảng.

Sau khi các đảng viên Dân chủ đoàn kết lại và sát cánh với chiến dịch của ông vì mục tiêu chung là đánh bại Trump, Biden đưa vào đội ngũ của mình thêm những gương mặt mới dày dạn kinh nghiệm, để hợp sức cùng dàn cố vấn đã gắn bó với ông trong nhiều thập kỷ.

Biden còn nhận được sự ủng hộ và hợp tác từ thượng nghị sĩ Bernie Sanders, người từng gây khó khăn cho ông trong vòng bầu cử sơ bộ, đồng thời “bắt tay” được với một loạt đảng viên Cộng hòa, cùng các thành viên kỳ cực trong những chính quyền Cộng hòa trước đây.

Trong bài phát biểu đầu tiên với tư cách Tổng thống đắc cử, Biden quay về chủ đề đã thúc đẩy ông “quá tam ba bận” tranh cử tổng thống một lần nữa, cũng là lời hứa với cử tri.

“Với việc chiến dịch đã trôi qua, đây là thời điểm để chúng ta rũ bỏ nỗi tức giận và những lời lẽ hằn học, xích lại gần nhau dưới một quốc gia. Đã đến lúc nước Mỹ đoàn kết lại và chữa lành. Chúng ta là Hợp chúng quốc Mỹ. Không có gì chúng ta không thể làm, miễn là làm cùng nhau”, Biden nói trong diễn văn tuyên bố chiến thắng.