Quá khứ cảnh báo hiện tại

Mai Phương Lý11:27 06/08/2015

Như những năm trước, năm nay ở Nhật Bản có các nghi lễ tưởng niệm nạn nhân vụ Mỹ ném bom nguyên tử xuống Hiroshima và Nagasaki tháng 8.1945.

Một phụ nữ khóc trong lễ tưởng niệm các nạn nhân của quả bom nguyên tử ném xuống Hiroshima – Ảnh: Reuters

Nhưng năm nay có phần đặc biệt hơn vì sự việc xảy ra cách đây 70 năm được hồi tưởng lại dưới tác động của những biến động mạnh mẽ và sâu sắc về mọi phương diện ở Nhật Bản, về chính trị an ninh ở khu vực, trong quan hệ của Nhật Bản với Mỹ và các nước láng giềng cũng như trong vấn đề vũ khí hạt nhân trên thế giới .

70 năm sau Hiroshima và Nagasaki, trên thế giới có được nhận thức ngày càng thêm phổ biến, thuyết phục và có cơ sở là hai vụ ném bom này mang bản chất của tội ác đáng bị nguyền rủa và bị trừng phạt chứ không phải là chuyện chiến sự trong chiến tranh. Nhận thức này động chạm đến trách nhiệm về pháp lý và đạo lý của Mỹ. Nó làm cho mối quan hệ giữa Nhật Bản và Mỹ thêm nhạy cảm và phức tạp. Chính phủ hai nước này vì duy trì quan hệ liên minh quân sự mà đã cản trở việc xử lý thỏa đáng mọi hậu quả, hệ lụy và tác động về mọi phương diện của thảm họa, trong khi dân chúng ở Nhật Bản không cùng quan điểm ấy.

Lễ tưởng niệm năm nay bị phủ bóng và chi phối bởi sự bất bình của người dân Nhật Bản về các căn cứ quân sự của Mỹ trên lãnh thổ và về việc tình báo Mỹ do thám quan chức Nhật Bản, đẩy Thủ tướng Shinzo Abe vào tình thế rất khó xử.

Trên hết vẫn là lời cảnh tỉnh của lịch sử từ Hiroshima và Nagasaki. Quá khứ cảnh báo hiện tại, nhắc nhở hiện tại hãy vì tương lai mà đừng bao giờ để tái diễn Hiroshima và Nagasaki ở bất kỳ nơi đâu trên trái đất này.

Thảo Nguyên

Theo Thanhnien

Ký ức 70 năm về vụ ném bom nguyên tử Hiroshima

Buổi sáng mùa hè ngày 6/8/1945, cô bé Yukiko Nakabushi đang chơi đùa trong trường mẫu giáo thì một ánh sáng lóe lên cùng tiếng nổ cực lớn. Cả thành phố Hiroshima sau đó biến thành địa ngục.

Đám khói bốc lên khi bom nguyên tử đánh xuống Hiroshima được quân đội Mỹ chụp lại ngày 6/8/1945. Ảnh: EPA

Đó là một buổi sáng mùa hè ấm áp, cô bé Nakabushi 5 tuổi là người đầu tiên có mặt tại trường mẫu giáo.Yukiko chơi đùa một mình lặng lẽ trong lúc chờ đợi các bạn mình tới lớp. Nhưng họ đã không bao giờ đến.

Video đang HOT

Đúng 8h15, tất cả những gì cô bé cảm nhận được chỉ là ánh sáng chói lóa cùng một tiếng nổ cực lớn. Trong giây phút đó, quả bom nguyên tử đầu tiên mà thế giới biết tới đã được ném xuống thành phố Hiroshima.

70 năm sau, bà Nakabushi, hiện 75 tuổi, là một trong 183.519 người sống sót sau vụ ném bom nguyên tử năm 1945. Họ được gọi là những hibakusha, những con người mà ký ức tại thời điểm đó đã in sâu và ám ảnh tâm trí của họ.

Ký ức tang thương

Với những người sống sót giống như bà Nakabushi, những ngày này gợi lại nhiều ký ức đau buồn, từ những thương vong bà chứng kiến đến cái chết của người mẹ, cùng với đó là sự quyết tâm chống lại chiến tranh hạt nhân.

Sự sống sót của bà Nakabushi tượng trưng cho nhiều sự may mắn ngẫu nhiên, từ việc trường mẫu giáo đã vô tình bảo vệ bà khỏi phơi nhiễm phóng xạ, đến việc thoát khỏi ngôi trường trước khi nó sập xuống. Bà đã sống sót dù chỉ cách tâm vụ nổ hơn một dặm.

Hồi tưởng lại vụ thả bom, điều tiếp theo bà Nakabushi có thể nhớ được sau ánh sáng chói mắt là việc đứng bên ngôi nhà đổ nát của mình ngay đối diện trường mẫu giáo, chứng kiến ông của mình đang cố gắng giải thoát bà ra khỏi đống đổ nát.

Mẹ của bà Nakabushi không được may mắn như vậy. Quả bom phát nổ cách nơi bà và họ hàng làm việc chỉ nửa dặm. Bà đã ngay lập tức bị thiêu sống.

"Mẹ của tôi bị bỏng nặng nhiều vết trên khắp cơ thể nhưng đã cố gắng để trở về nhà", bà Nakabushi nhớ lại. "Ông tôi kể lại rằng ngay khi biết được tôi còn sống, mẹ đã ngất đi. Mọi người đều nói với tôi rằng mẹ tôi cố gắng về được nhà để biết rằng tôi vẫn ổn dù bà bị thương rất nặng. Tôi đã hiểu được tình yêu của mẹ từ khi còn rất bé".

"Gia đình tôi sau đó đến vùng ngoại ô thành phố với mẹ tôi trên một chiếc xe hai bánh và tôi sẽ không bao giờ quên được cảnh tượng mình chứng kiến lúc đó. Quang cảnh thành phố hoàn toàn thay đổi. Những ngôi nhà biến mất, và chúng tôi thấy hàng trăm người với những vết bỏng đang lê lết", bà tiếp tục.

Quang cảnh hoang tàn của Hiroshima sau vụ thả bom nguyên tử. Ảnh: AFP

"Người họ phủ đầy tro tàn từ đầu tới chân, tóc dựng đứng và những mảng da thịt cháy xém bong tróc trên toàn bộ cơ thể như những miếng giẻ cũ. Giống như bạn đang chứng kiến một đội quân ma quỷ vậy. 'Nước, nước', họ van xin nhưng chúng tôi chẳng thể làm được gì. Chính gia đình tôi cũng không có nước. Chúng tôi đi qua hai cây cầu và chứng kiến những cảnh tượng kinh khủng. Nhiều xác chết và cả người còn sống bị cuốn đi".

Gia đình bà Nakabushi cuối cùng cũng tìm được một nơi trú ẩn nhỏ hẹp. "Thứ mùi ở đó thật kinh khủng. Những người bị thương van xin nước uống. Nhưng chúng tôi được cảnh báo không cho họ uống vì họ sẽ chết ngay sau ngụm đầu tiên. Đó là sự thật", bà kể.

"Những tiếng kêu than, rên rỉ rồi cũng nhỏ dần đi và từng người một lần lượt qua đời. Mẹ tôi đã ra đi ngay bên cạnh mà tôi không hề biết vào ngày 8/8. Bà đã không thể thấy ba và anh trai tôi lần cuối, khi đó bà mới 31 tuổi. Tôi biết chú và bác tôi đã chết cùng một nơi. Nhưng cái chết của mẹ tôi có ảnh hưởng lớn nhất. Tôi mới năm tuổi và nó đã thay đổi cuộc đời tôi".

Theo bà Nakabushi, dù hậu quả trực tiếp của vụ ném bom rất nặng nề, bà vẫn cảm thấy mình may mắn.

"Ăn và sống sót trở thành nhiệm vụ hàng ngày và chúng tôi phải cố gắng vượt qua những ký ức kinh hoàng. Bất chấp tất cả những điều đó, tôi biết chắc rằng không chỉ riêng tôi nghĩ "như thế này còn tốt hơn là chiến tranh".

Sự kỳ thị của xã hội

Đối với Nakabushi, vụ đánh bom và sự ra đi của người mẹ là ngã rẽ của cuộc đời bà cũng như hàng nghìn những hibakusha khác. Bà tự thấy mình là một người may mắn. Sau khi sống tại Hiroshima với bố và mẹ kế, bà cưới một người chồng có học thức và chuyển tới Osaka năm 25 tuổi. Hai người đã có 3 đứa con và nay họ đều đã ở tuổi 40.

Nhiều người khác không được may mắn như vậy. Với họ, cuộc chiến sinh tồn vẫn kéo dài rất lâu sau khi quả bom nguyên tử cùng chiến tranh đã chìm vào dĩ vãng và thành phố được xây dựng lại. Bên cạnh những vết thương và gánh nặng tâm lý, nhiều người và thậm chí cả con cái của họ bị xã hội Nhật Bản kỳ thị và chối bỏ.

Một phụ nữ với những phần da bị cháy xem do vụ đánh bom. Ảnh: National Archives

Những người phụ nữ bị người yêu khước từ hôn sự vì lo sợ họ không có khả năng sinh những đứa con khỏe mạnh, trong khi người sử dụng lao động phân biệt đối xử với những hibakusha, khiến họ càng không thể hòa nhập lại với lực lượng sản xuất. Các hibakusha cũng nhận được một khoản trợ cấp rất nhỏ hàng tháng từ chính phủ.

Sự kỳ thị liên quan tới phơi nhiễm phóng xạ không hề biến mất trong xã hội hiện tại, điển hình như sau thảm họa Fukushima năm 2011, khi người dân địa phương lánh xa những bệnh viện và trại tị nạn do lo sợ họ làm những người khác phơi nhiễm.

Không hề ngạc nhiên khi sau hàng chục năm kể từ vụ đánh bom, những người sống sót vẫn luôn cố gắng giữ bí mật và tránh công khai về những gì mình trải qua.

"Mọi người cùng thế hệ với bố mẹ tôi đều nói với chúng tôi rằng không được kể với ai mình là hibakusha vì nó có thể ảnh hưởng đến chuyện hôn nhân", bà Nakabushi nói. "Nhưng tôi đã kết hôn và tôi cảm thấy mình thật may mắn vì được ở cạnh những người không kỳ thị mình".

Tuy nhiên thừa hiểu thái độ của xã hội với những hibakusha, bà cố gắng bảo vệ những đứa con của mình khỏi sự đối xử tương tự.

"Tôi không muốn chúng nói về việc mình là thế hệ thứ hai của những hibakusha vì tôi lo sợ chúng sẽ bị bắt nạt", bà chia sẻ.

Cho đến khi về già, bà dần nhận thấy việc chia sẻ những trải nghiệm của mình là cách tốt như thế nào để cho mọi người hiểu rõ sự thật khủng khiếp của chiến tranh hạt nhân.

Bà Nakabushi bắt đầu trò chuyện với trẻ em khắp nước Nhật về trải nghiệm đau thương của mình. Trong những bài phát biểu của mình, bà nhấn mạnh vào những thống kê chi tiết: số người chết thực tế ở Hiroshima vào ngày bị ném bom là 100.000 người, con số này gấp đôi lên 200.000 người sau 5 năm, và còn tăng lên 247.000 vào năm sau đó.

"Không chỉ con số này tiếp tục tăng mà mọi người vẫn đang sống trong những tình trạng khó khăn do hậu quả của vụ ném bom", bà Nakabushi, một thành viên tích cực của tổ chức Liên đoàn những người chịu ảnh hưởng của bom hạt nhân Tokyo nói.

"Lúc đầu tôi miễn cưỡng chia sẻ những trải nghiệm của tôi vì không muốn nhớ lại những hình ảnh khủng khiếp đó. Nhưng mọi người đã nói với tôi rằng quan điểm của họ về cuộc chiến tranh đã hoàn toàn thay đổi sau khi nghe tôi nói. Tôi đã trò chuyện với nhiều sinh viên và thậm chí đã đến Mỹ để diễn thuyết".

Bà Yukiko Nakabushi. Ảnh: Telegraph

Cho tới tận bây giờ, bà Nakabushi vẫn thi thoảng mơ thấy mình ngày còn bé đi xin nước. Khi được hỏi còn cảm thấy đau buồn không, bà đáp:

"Dĩ nhiên là có. Không có gì kinh khủng hơn những gì chúng tôi đã trải qua. Đây là lý do vì sao tôi phải nói chuyện với bọn trẻ. Tôi không muốn hồi tưởng lại, chẳng ai trên thế giới này đáng phải chịu đựng những thứ như vậy. Vũ khí hạt nhân là hoàn toàn là tội ác. Chiến tranh cướp đi những mạng sống vô tội của cả hai bên. Hòa bình là điều hạnh phúc và quý giá nhất đối với loài người".

Ngày mai, Nhật Bản sẽ tưởng niệm 70 năm ngày bom nguyên tử tàn phá thành phố Hiroshima, và ba ngày sau ngày 9/8 là thành phố Nagasaki.

Khi nhiều nhà lãnh đạo trên thế giới tập trung tại hai thành phố này để tưởng nhớ các nạn nhân, đối với nhiều người đây là một cơ hội để kêu gọi một thế giới không có vũ khí hạt nhân.

Sự tàn phá khủng khiếp của quả bom nguyên tử đầu tiên sử dụng trong chiến tranh ngày nay được ghi rõ trong nhiều tài liệu. Nó cướp đi mạng sống của 200.000 người ngay lập tức, và nhiều người khác sau đó do nhiễm độc phóng xạ trong hàng thập kỷ.

Tuấn Vũ

Theo Telegraph

69 năm và bài học từ nỗi đau bom nguyên tử Hiroshima, Nagasaki 8 giờ 15 phút sáng ngay mung 6/8/1945, cùng với tiếng nổ kinh thiên động địa, một đám mây hình nấm to dần, bao trùm bầu trời thành phố Hiroshima, Nhật Bản. My đa nem qua bom nguyên tư đâu tiên xuông nơi nay. Đám mây bụi khổng lồ bốc của quả bom Mỹ ném xuống Hiroshima. Trong ánh sáng chói lòa tạo...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Đàm phán đặc biệt về Ukraine kết thúc, tình hình thế nào?09:42

Diễn biến mới vụ thủ đô Washington kiện chính quyền ông Trump09:22

Mưa lũ khiến hơn 320 người thiệt mạng ở Pakistan12:13

Ông Putin nói tiếng Anh với ông Trump ở Alaska01:33:13

Bị nhắc tắt điện thoại khi máy bay cất cánh, cô gái đánh vào mặt tiếp viên06:56

Từ Hi Thái hậu giữ nhan sắc "không tuổi" như gái 18, "tiết lộ" món ăn quái dị03:17

Israel sẽ đẩy mạnh tấn công Gaza08:18

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Nga bác tin thả UAV sang Đức theo dõi tuyến vận chuyển vũ khí Mỹ

19:35:59 30/08/2025

Điện Kremlin đã phủ nhận thông tin từ tờ báo Mỹ nêu rằng Nga có UAV theo dõi các tuyến đường để Mỹ và đồng minh chuyển vũ khí đến châu Âu.

Ấn Độ và Nhật Bản mở ra lộ trình mới cho quan hệ song phương

19:31:24 30/08/2025

Các biên bản ghi nhớ chủ yếu tập trung vào cơ chế tín chỉ chung (Joint Crediting Mechanism), hợp tác số 2.0, khai thác tài nguyên khoáng sản, trao đổi văn hoá, quản lý nước thải phi tập trung, hợp tác môi trường và đào tạo ngoại giao.

Nga tấn công quy mô lớn vào các thành phố Ukraine khi đàm phán hòa bình đình trệ

19:29:41 30/08/2025

Tại Zaporizhzhia, theo Thống đốc khu vực Ivan Fedorov, tổng cộng có 12 vụ tấn công bằng tên lửa và thiết bị bay không người lái của Liên bang Nga, gây hư hại cho nhiều ngôi nhà, chung cư và cơ sở công nghiệp.

Quân đội Israel tấn công hai hướng vào Dải Gaza

19:29:07 30/08/2025

Các cuộc tấn công của Israel diễn ra chỉ vài giờ sau khi nhiều khu vực ở thành phố Gaza chứng kiến các cuộc giao tranh dữ dội giữa Hamas và IDF, đặc biệt tại khu phố Zeitoun.

Cảnh báo sự sống nhân tạo có thể mang đến sự diệt vong cho loài người

19:27:30 30/08/2025

Sự sống nhân tạo vẫn chưa xuất hiện, nhưng ảnh hưởng của nó có thể gieo rắc tàn phá ở mức độ đáng sợ đến mức các nhà khoa học trong lĩnh vực này kêu gọi thế giới phải cấm từ bây giờ, trước khi quá muộn.

Tổng Thư ký Liên hợp quốc kêu gọi ngừng bắn tại Sudan

19:24:50 30/08/2025

Trước tình hình này, Tổng Thư ký Guterres cho rằng cần phải thực hiện ngay các biện pháp quyết liệt để bảo vệ dân thường và cung cấp viện trợ nhân đạo cho khu vực, đồng thời cho phép người dân có thể rời đi một cách an toàn theo nguyện ...

Tổng thống Putin tuyên bố về quan hệ Nga-Trung trước thềm hội nghị thượng đỉnh SCO

19:15:16 30/08/2025

Ông Putin cũng nêu bật khái niệm của Liên bang Nga về một không gian chung an ninh bình đẳng và không thể chia cắt tại Á Âu, mà ông cho rằng rất phù hợp với Sáng kiến An ninh Toàn cầu do Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đề xuất.

Một quốc gia EU cam kết chi tiêu quân sự vượt mức của mọi thành viên NATO

19:06:59 30/08/2025

Vào tháng 7 vừa qua, các thành viên trong khối liên minh quân sự này đã đồng ý theo đuổi mục tiêu nêu trên vào năm 2035, thay thế cho mức hướng dẫn trước đó là 2%.

Tòa án Mỹ chặn thuế đối ứng, Tổng thống Trump tuyên bố thuế vẫn có hiệu lực

16:04:44 30/08/2025

Chính quyền Trump cho rằng tư pháp không có thẩm quyền xem xét những hành động tùy nghi này và cảnh báo một phán quyết bất lợi sẽ làm suy yếu đòn bẩy của Washington trong đàm phán thương mại với Trung Quốc và các đối tác khác.

Tổng thống Donald Trump chặn hàng tỷ USD viện trợ nước ngoài

16:03:35 30/08/2025

Bất chấp những tranh cãi, chính quyền của Tổng thống Trump khẳng định biện pháp này hợp pháp theo Đạo luật Kiểm soát chi ngân sách (năm 1974) và cần thiết để chấm dứt lãng phí trong bối cảnh Mỹ đang đối mặt thâm hụt ngân sách lớn.

Binh lính Israel phát hiện khu vực nghỉ ngơi của Hamas trong đường hầm tại Zeitun

16:01:37 30/08/2025

Thông tin này được đưa ra trong bối cảnh quân đội Israel đang tăng cường chiến dịch quân sự tại Dải Gaza, với nhiều cuộc đột kích vào các điểm trọng yếu và không kích các mục tiêu liên quan đến Hama

Mỹ lập lực lượng đặc nhiệm chống UAV

08:01:03 30/08/2025

Theo bản ghi nhớ từ Bộ trưởng Quốc phòng, Lầu Năm Góc đang loại bỏ sách lược cũ về phòng thủ chống máy bay không người lái (UAV) cỡ nhỏ, trong đó có quyết định lập lực lượng đặc nhiệm chống UAV.