Putin ủng hộ Trung Quốc ở Biển Đông: Chuyên gia Nga phân trần

Tuyên bố của ông Putin về phán quyết Biển Đông của Tòa Trọng tài được một số chuyên gia Nga lý giải.

Sau Hội nghị bàn tròn do Hiệp hội quốc tế Các Quỹ Hòa bình tại Moscow tổ chức ngày 8/9 với chủ đề: “Biển Đông – Con đường pháp lý đến hòa bình và ổn định”, ông Pavel Gudev, chuyên gia Trung tâm nghiên cứu Bắc Mỹ, Viện Kinh tế thế giới và quan hệ quốc tế thuộc Viện hàn lâm khoa học Nga, cho rằng, phát biểu trong tổng kết Hội nghị thượng đỉnh G20 hôm 6/9, Tổng thống Nga Vladimir Putin hoàn toàn không có ý phản đối phán quyết của Tòa án Trọng tài Thường trực ở La Haye (Hà Lan).

Ông giải thích, thực chất nhà lãnh đạo Nga muốn tuyên bố rằng ông không nhất trí với cách thức Tòa đưa ra phán quyết trong một vụ kiện khi bên bị vắng mặt.

Tổng thống Nga Putin

Theo chuyên gia Gudev, tuyên bố của Tổng thống Putin không có nghĩa một sự thay đổi trong quan điểm của Nga về vấn đề tranh cãi lãnh thổ trên Biển Đông. Nga đã và sẽ không đánh giá về ai đúng ai sai, hay ai đúng hơn, cho dù đó là Philippines, Việt Nam hay Trung Quốc, thêm vào đó Việt Nam và Trung Quốc đều là đối tác chiến lược của Nga tại châu Á. Còn về tranh chấp lãnh thổ trên Biển Đông, Nga luôn nhất quán với quan điểm không quốc tế hóa tranh chấp, cũng như sẽ không tham gia vào các tranh chấp quốc tế như vậy.

Từ góc độ luật quốc tế, chuyên gia chỉ ra rằng, một trong ba điều kiện cần thiết để một nước có thể đưa ra yêu sách chủ quyền đối với vùng lãnh hải trên cơ sở nguồn gốc lịch sử đó là phải có sự “đồng ý im lặng” của các quốc gia khác. Trong khi đó, tranh chấp tại biển Đông đã xảy ra từ lâu nên những yêu sách của Trung Quốc không có tính hợp pháp. Ông Gudev khẳng định, đa số các chuyên gia, quan sát viên tại Nga đều đồng ý với đánh giá ở góc độ pháp lý này.

Trước đó, nhà phân tích chính trị Nga- Giáo sư Dmitry Mosyakov cũng chỉ ra rằng, tuyên bố của Tổng thống Nga Vladimir Putin về phán quyết của Tòa đòi hỏi phải xem xét chăm chú trong tất cả các sắc thái, các mối quan hệ.

Trước hết, từ tuyên bố này cần hiểu rằng Nga không công nhận quyết định của Tòa, không phải là về bản chất, mà là về hình thức. Và điều đó tuyệt nhiên không tác động gì đến tầm nhìn của Nga đối với việc giải quyết vấn đề Biển Đông.

Theo vị chuyên gia, nhà lãnh đạo Nga không ủng hộ phán quyết của Tòa Trọng tài thường trực vì nội dung của nó nhắc tới “đường chín đoạn” hay kết luận về hòn đảo hoặc các ngư dân Philippines.

“Tổng thống Nga không nói như thế. Ông đã nhấn mạnh rằng đây không phải là lập trường chính trị mà thuần túy là dưới nhãn quan pháp lý”, vị chuyên gia nhận định.

Ông Mosyakov nói rằng: Tổng thống đã nói rằng Nga không công nhận phán quyết của Tòa án vì trong một phiên tòa cần có sự tham gia của cả hai bên, thế nhưng đã chỉ có một bên hiện diện. Trung Quốc không tham gia vào phiên tòa này và đã không thể bảo vệ lập trường của nước mình theo đúng thể thức”.

Nhưng những lời nhận xét đó – theo nhà phân tích Nga – tuyệt nhiên không có nghĩa là Nga công nhận toàn bộ lập trường của Trung Quốc về Biển Đông. Đây là điểm rất quan trọng.

“Tổng thống không hề phản bác Tuyên bố của Bộ Ngoại giao Nga ngày 13/7, nêu chính xác lập trường của Moscow và là bản Tuyên bố được đón nhận với phản ứng hoàn toàn giống nhau từ phía Việt Nam và các nước ASEAN khác”, ông Mosyakov lưu ý.

Nga đã nhiều lần khẳng định quan điểm của nước này đối với những tranh chấp trên Biển Đông, đó là “không phải là một bên tham gia vào tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông” và “không đứng về phía nào”. Tuy nhiên, phía Trung Quốc nhiều khi lại “lèo lái”, sử dụng từ nghĩa đồng nghĩa để làm sai lệch phát ngôn của phía Nga theo hướng có lợi cho Bắc Kinh.

Phân tích của các chuyên gia Nga được đưa ra trong bối cảnh có các thông tin từ một số báo chí quốc tế nói rằng Tổng thống Nga Puin đã có tuyên bố ủng hộ Trung Quốc trong vấn đề tranh chấp Biển Đông nhân sự kiện nhà lãnh đạo Nga đến Hàng Châu, Trung Quốc tham gia hội nghị G20.

Theo Báo Đất Việt