Politico: Chê bai NATO, hạ thấp Merkel, Trump sẽ khiến nước Mỹ phải trả giá đắt
Tổng thống đắc cử Donald Trump dường như đã bắt đầu nhiệm kỳ tổng thống của mình bằng việc xúc phạm lãnh đạo có uy tín nhất ở châu Âu.
Trump “tấn công” NATO và lãnh đạo uy tín nhất châu Âu
Sau những phiên điều trần của Quốc hội Mỹ, có vẻ việc đầu tiên mà các Tillerson và Mattis phải làm nếu trở thành Ngoại trưởng và Bộ trưởng Quốc phòng là đi “thu dọn thiệt hại” gây ra bởi những bình luận khác thường của tổng thống Donald Trump – khi ông nói về các thất bại của những người đồng cấp lãnh đạo quốc gia khác, cụ thể là ở châu Âu.
Đầu tiên, để bắt đầu công việc quản lý chính sách đối ngoại của Mỹ, Trump đã chỉ trích liên minh quân sự quan trọng nhất đối với Mỹ – đó là NATO, và chỉ trích đồng minh quan trọng nhất của ông – Thủ tướng Đức Angela Merkel – nhà lãnh đạo có uy tín nhất châu Âu trên nhiều lĩnh vực.
Theo Politico, Trump đã gây ra nhiều sóng gió khi cho rằng: Quyết định của Thủ tướng Merkel cho phép hàng trăm ngàn người tị nạn tuyệt vọng nhập cư vào Đức đã gây ra các tổn hại về mặt chính trị cho chính phủ của bà. Politico đánh giá, quyết định đó của bà Merkel là đầy can đảm, chứ không có gì “đáng xấu hổ”. Tất nhiên, đó không phải là một quyết định “sai lầm nghiêm trọng” như bình luận của Trump.
Tờ Aljazeera cũng cho rằng, việc Trump phê phán chính sách và đề cập tới những tổn hại mà bà Merkel phải chịu trong vấn đề nhập cư là một hành động không “đẹp”, thiếu sự thân thiện. Politico thì bình luận, đó không phải là một thái độ “nên có” với một lãnh đạo quốc gia khác, một đồng minh quan trọng, đặc biệt khi Trump lại là lãnh đạo Mỹ – một “đất nước của những người nhập cư”.
Chỉ vài tuần trước đây, rất nhiều các quan chức lãnh đạo ở châu Âu dường như vẫn còn cho rằng những tuyên bố đáng lo ngại về chính sách đối ngoại của Trump chỉ là lời nói trong tranh cử. Giờ thì họ không còn chắc điều đó nữa.
Họ bắt đầu nhận ra rằng, Trump thực sự vẫn luôn đặt câu hỏi về giá trị của NATO. Những chỉ trích của Trump đối với EU, sự miễn cưỡng không thể giải thích nổi của Trump khi phải phát ngôn không thuận lợi cho Nga, đó là những bằng chứng quá “thật” đối với EU cho việc đánh giá tầm nhìn mới của Washington.
Một lần nữa Trump lại “dán nhãn” NATO là “lỗi thời”, ngay tại thời điểm NATO đang triển khai quân và vũ khí mới tới Ba Lan, sát biên giới Nga, để trấn an các thành viên EU về vấn đề Ukraine.
Và một lần nữa, Trump lại cho rằng chính những tuyên bố trong chiến dịch tranh cử của mình đã làm cho NATO chuyển sự tập trung sang chủ nghĩa khủng bố. Sự thật là NATO đã chiến đấu với các mối đe dọa khủng bố từ Al-Qaeda và Taliban ở Afghanistan cùng với Mỹ trong hơn 10 năm qua, cũng như đào tạo và cung cấp thiết bị cho quân đội các nước Trung Đông chiến đấu với Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS).
Politico bình luận, Trump không hiểu những thực tế trên, và dường như không biết rằng việc một tổng thống phát ngôn quá đà chỉ phản tác dụng mà thôi.
Những điều này đã khiến cho tất cả khó có thể tưởng tượng làm thế nào Trump có thể trở thành một lãnh đạo có uy tín của NATO và phương Tây – một vị trí mà bất cứ tổng thống Mỹ nào, từ thơi Harry Truman, đều rất tự hào được nắm giữ.
Lặp lại bài học lịch sử đau đớn nhất của cuộc chiến Iraq 2003
Video đang HOT
Việc tấn công đồng minh và bè bạn này chính xác là những điều khiến các chuyên gia chính sách đối ngoại của đảng Cộng hòa lo ngại từ khi Trump còn tranh cử. Vì điều này mà nhiều người trong số họ đã cho rằng Trump không phù hợp để trở thành một tổng tư lệnh.
Trong hơn 25 năm nay, các chính sách đối ngoại của đảng Cộng hòa đã coi các đồng minh của Mỹ ở châu Âu và châu Á là nền tảng của sức mạnh và uy tín quốc tế của Mỹ. Duy trì và tăng cường các liên minh vì thế đã là nguyên tắc đầu tiên của ngoại giao Mỹ và là niềm tự hào cho ba chính quyền Cộng hòa cuối cùng.
Những bài học lịch sử này có vẻ chẳng quan trọng đối với tổng thống đắc cử Donald Trump. Trong khi Trump liên tục chỉ trích quyết định của cựu tổng thống George W. Bush khởi động cuộc chiến tranh ở Iraq, ông dường như quên mất rằng một trong những bài học đau đớn nhất của cuộc chiến này trực tiếp liên quan tới việc đối xử với các đồng minh một cách cao ngạo.
Cách bình luận hiện tại của Trump gợi nhớ tới cách mà những quan chức hàng đầu của chính quyền Bush từng nói về NATO và EU những năm 2003. Đó là thời điểm Washington đã phớt lờ hành động mang đầy tính đoàn kết của NATO sau vụ khủng bố 11/9 – khi NATO tuyên bố rằng việc tổ chức khủng bố Al-Qaeda tấn công Mỹ cũng chính là tấn công NATO.
Đó cũng là thời điểm mà các quan chức quốc phòng Mỹ, trong đó có Thứ trưởng BQP Paul Wolfowitz, thích Mỹ hành động đơn độc hơn, vì sợ rằng cơ cấu chỉ huy của NATO sẽ làm cho mọi việc chậm trễ đi.
Và đó chính là thời điểm mà Mỹ từng tuyên bố sẽ trả đũa đồng minh nào phản đối việc Mỹ mau chóng khởi động chiến tranh ở Iraq – khi Cố vấn An ninh Quốc gia lúc đó, bà Condoleezza Rice, đã tuyên bố sẽ “trừng phạt Pháp, bỏ qua Đức và tha thứ cho Nga”.
Sau đó, tất nhiên là xung đột và hỗn loạn leo thang tại Iraq, số quân lính của Mỹ thương vong lên tới hàng chục nghìn, hàng trăm tỷ đô-la như bốc hơi. Kết cục là khi cuộc chiến tại Iraq kéo dài triền miên, thì NATO lại là đội quân tiếp viện chính cho Mỹ.
Trump có vẻ đã lãng quên tất cả những điều trên, để rồi 14 năm sau, ông cũng muốn “tha thứ cho Nga” trước sự ngạc nhiên của tất cả các đồng minh của Mỹ. Politico cho rằng Trump không hiểu được các nguyên tắc trong quan hệ quốc tế.
Đánh giá NATO là “lỗi thời”, coi chính sách cho người nhập cư của bà Merkel là “sai lầm nghiêm trọng”, đó chưa phải là những tuyên bố “gây tổn hại” nhất của Trump. Đỉnh điểm của sự nguy hiểm, theo Politico, là khi Trump cho biết sẽ đối xử, tin tưởng bà Merkel và ông Putin như nhau.
Với những tuyên bố này, Trump đã gây nên một cuộc khủng hoảng ngoại giao khá lớn mà Ngoại trưởng tương lai Tillerson hay Bộ trưởng quốc phòng tương lai Mattis sẽ phải rất nỗ lực để có thể vượt qua.
Không chỉ trang Politico, mà các trang khác như Times of London (Anh), báo Bild (Đức) đều cho rằng, nếu có điểm tốt nào trong phong cách “ngoại giao xúc phạm” của Trump, thì đó là việc một làn sóng phản đối và “không ưa” Trump sẽ càn quét khắp châu Âu.
Trong bối cảnh phong trào dân túy đang có vẻ làm mưa làm gió ở nhiều quốc gia EU, chính những lời lẽ mang sắc thái “tấn công” mà Trump dành cho bà Merkel sẽ làm cho châu lục này “tỉnh ngộ”.
(Theo Soha News)
Thế giới hoang mang trước ngày Donald Trump nhậm chức
Người Đức tức giận, người Trung Quốc phẫn nộ, các lãnh đạo NATO lo lắng, đối tác tại Liên minh châu Âu tỏ ra cảnh giác trước ngày Donald Trump nhậm chức tổng thống Mỹ.
Những bình luận trước ngày nhậm chức của tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump đang khiến cả thế giới hoang mang, lo lắng. Ảnh minh họa: New York Times
Chỉ vài ngày trước lễ tuyên thệ nhậm chức, tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump lại tiếp tục khiến cả thế giới chú ý bởi những phát ngôn của mình. Hàng loạt tuyên bố ông đưa ra, đôi khi ẩn chứa cả những mâu thuẫn, đang làm leo thang căng thẳng với Trung Quốc, đồng thời khiến đồng minh cũng như các tổ chức có ý nghĩa quan trọng với vị thế lãnh đạo của Mỹ ở phương Tây phẫn nộ. Không ai biết ông thực sự muốn gì, theo New York Times.
Giới chuyên gia nhận định sự khó đoán dường như là đặc điểm dễ đoán nhất ở ông Trump. Thế giới đang dần quen với các dòng bình luận đầy khiêu khích ông đăng tải trên mạng xã hội Twitter nhưng lại mù mờ trước câu hỏi những thông điệp từ Trump mang ý nghĩa gì? Định hướng chính sách, đánh giá cá nhân hay chỉ đơn giản là ý nghĩ bất chợt thoáng qua?
Tổng thống đắc cử Mỹ mới đây miêu tả Liên minh châu Âu (EU) "về cơ bản là một phương tiện cho Đức" và dự đoán rằng EU rồi sẽ phải chứng kiến các quốc gia khác nối gót Anh rời khỏi khối.
Ông cũng bình luận về Thủ tướng Đức Angela Merkel, chỉ ra rằng bà Merkel đã "phạm sai lầm nghiêm trọng" vì cho phép dòng người nhập cư đổ vào châu Âu.
Những phát ngôn về Anh và Đức của nhà tài phiệt New York đang khiến châu Âu giận dữ xen lẫn cảnh giác.
"Họ đã quá rõ quan điểm của tôi rồi", bà Merkel hôm 16/1 phát biểu tại Berlin. "Tôi nghĩ châu Âu chúng ta đủ khả năng quyết định số phận của mình".
Phản ứng dè dặt của Thủ tướng Đức được đưa ra trong bối cảnh giới quan chức cũng như các chuyên gia phân tích đang không biết nên diễn giải những bình luận từ ông Trump như thế nào cũng như nên phản hồi chúng ra sao.
Một số người cho rằng các phát ngôn của tổng thống đắc cử Mỹ mang đầy tính chiến thuật, nhằm mục đích dọn ra cho ông những lựa chọn mở trong tương lai. Tuy nhiên, đa phần đồng tình rằng Trump đang gây rắc rối, đặc biệt khi ông chỉ trích bà Merkel, bởi Thủ tướng Đức hiện có vai trò rất quan trọng đối với sự ổn định trên toàn châu Âu.
Giận dữ và hoang mang
Tỷ phú Mỹ hôm 13/1 tiếp tục chọc giận Bắc Kinh khi ông nói với Wall Street Journal rằng "mọi điều đang được thương lượng, gồm cả chính sách Một Trung Quốc".
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Doanh hôm qua tuyên bố hành động dùng Đài Loan để làm đòn bẩy đàm phán với Trung Quốc không khác gì "tự lấy đá đập vào chân" và sẽ phải đối mặt với sự phản đối từ chính quyền, người dân Trung Quốc cùng cộng đồng quốc tế.
Tờ China Daily trong khi đó cảnh báo ông Trump đang "chơi đùa với lửa", nhấn mạnh nếu Đài Loan bị đưa lên bàn đàm phán như lời nhà tài phiệt New York gợi ý, "Bắc Kinh không còn cách nào khác là phải tháo găng tay".
Trung Quốc luôn coi Đài Loan là một phần lãnh thổ không thể tách rời, đang chờ thống nhất, kể cả bằng vũ lực nếu cần thiết.
Đáp lại những bình luận tiêu cực từ ông Trump, Thủ tướng Đức Angela Merkel cho hay điều quan trọng đối với bà là những gì nhà tài phiệt New York làm sau khi nhậm chức. Ảnh: NYTimes
Câu chuyện sự thống trị của Đức trong EU không phải đề tài mới mẻ song điều gây chú ý là việc một tổng thống Mỹ tương lai đưa ra bình luận có ý tứ tương tự về đồng minh thân cận, qua đó tạo cơ hội cho những đảng phái dân túy công phá hệ thống chính trị ở châu Âu, cây bút Steven Erlanger từ New York Times nhận xét.
Trong một bài phỏng vấn với tờ Bild của Đức và Times of London của Anh, ông Trump nhắc lại những lời chỉ trích trước đây rằng Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) "đang bị cô lập" vì cố tình không chống chủ nghĩa khủng bố.
Theo R. Nicholas Burns, cựu đại sứ Mỹ tại NATO, những bình luận từ ông Trump " không khác gì đòn tấn công trực diện vào trật tự tự do chúng ta xây dựng nên từ năm 1945 và là sự khước từ ý tưởng Mỹ dẫn dắt phương Tây".
"Nói NATO bị cô lập, công khai ủng hộ sự tan rã của EU rồi sau đó bôi nhọ bà Merkel", ông Trump đã "phá vỡ những chính sách cũng như các suy tưởng chiến lược được người Cộng hòa ủng hộ từ thời Eisenhower đến nay", giáo sư Burns nhấn mạnh.
Đáp lại những bình luận tiêu cực từ ông Trump, Thủ tướng Đức Merkel cho hay điều quan trọng đối với bà là những gì nhà tài phiệt New York làm sau khi nhậm chức.
"Tôi đang chờ đợi ngày tổng thống Mỹ tuyên thệ nhậm chức. Đó là cách mọi thứ hoạt động", bà Merkel nói. "Tất nhiên, tôi sẽ hợp tác với ông ấy".
Song ngoại trưởng Đức Frank-Walter Steinmeier tỏ ra không mấy lạc quan. Theo ông, các phát ngôn từ tổng thống đắc cử Mỹ "thực sự gây kinh ngạc và gây chấn động".
Steinmeier cho hay ông đã có cuộc gặp mặt với tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg và nhận thấy rằng những mối lo âu vẫn hiện hữu bên trong liên minh quân sự này.
Tuy nhiên, một số chuyên gia cũng lưu ý rằng không nên quá để tâm tới những lời nói của tổng thống đắc cử Mỹ, ít nhất ở thời điểm hiện tại. "Tôi nghĩ ông Trump đang cố gắng giữ cho mình những lựa chọn mở và tìm cách để không bị dồn vào chân tường thông qua việc chống lại các quan điểm chính sách hiện hữu", Robin Niblett, giám đốc viên nghiên cứu Chatham House, trụ sở ở London, đánh giá.
Theo Ngoại trưởng Pháp Jean-Marc Ayrault, các bình luận của ông Trump thậm chí còn là động lực để giúp EU đoàn kết hơn. "Cách tốt nhất để bảo vệ châu Âu là duy trì đoàn kết thành một khối và không được phép quên rằng sức mạnh của người châu Âu nằm ở tinh thần đoàn kết", ông quả quyết.
Vũ Hoàng
Theo VNE
Trump ca ngợi Brexit, gọi NATO là tổ chức lỗi thời Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump mô tả Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương là lỗi thời và ca ngợi việc Anh rời Liên minh châu Âu là "điều tuyệt vời". Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump. Ảnh: AFP. "Tôi từng nói từ rất lâu rằng Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) có vấn đề", Tổng...