Pokrovsk đang dần bị khóa chặt, Ukraine còn những lựa chọn nào?

Nếu không có một cuộc phản công lớn để giải vây cho các cánh, thành trì Pokrovsk cuối cùng có thể thất thủ.

Liệu điều đó sẽ xảy ra trong vòng vài tuần hay pháo đài này có thể trụ vững thêm vài tháng nữa?

Binh sĩ Ukraine . Ảnh: euromaidanpress

Quân đội Nga đã đạt được những bước tiến mới trên mặt trận giữa Kostiantynivka và Pokrovsk thuộc tỉnh Donetsk – ông Viktor Trehubov, người phát ngôn nhóm tác chiến Khortytsia của Ukraine cho biết trong một chương trình phát sóng trên Suspilne.

Theo trang euromaidanpress.com, Pokrovsk là một trong những thành trì phòng thủ chính của Ukraine tại Donetsk. Trong hơn một năm qua, quân đội Nga đã nỗ lực chiếm giữ thành phố này vì việc có được nó sẽ mở đường cho những cuộc tiến công sâu hơn, cắt đứt các tuyến đường tiếp tế quan trọng và khiến Kostiantynivka cùng các thị trấn khác do Ukraine kiểm soát phải đối mặt với mối đe dọa trực tiếp.

Chiến thuật vây hãm thay vì tấn công trực tiếp

Theo ông Trehubov, các đơn vị Nga hiện đang cố gắng vượt qua Pokrovsk từ phía đông để bao vây thành phố thay vì tấn công trực diện.

“Đã có một số chuyển động trên mặt trận Pokrovsk – một cuộc đột nhập cục bộ giữa Pokrovsk và Kostiantynivka. Họ đang cố gắng mở rộng vị trí này, trong khi lực lượng của chúng tôi tập trung vào việc gây ra tổn thất tối đa về nhân lực và trang thiết bị, làm chậm bước tiến của họ và đẩy lùi họ”, ông Trehubov nói.

Người phát ngôn Trehubov cho rằng, quân đội Nga đang tránh một cuộc tấn công trực tiếp và thay vào đó nhắm mục tiêu cô lập Pokrovsk.

Nhà phân tích quân sự Yan Matveev cũng giải thích rằng kế hoạch của Nga là bao vây các đơn vị Ukraine bên trong thành phố, cắt đứt đường tiếp tế, và nếu có thể, sẽ bao vây và tiêu diệt đối phương.

Hai trục chiến đấu

Hiện tại, giao tranh đang diễn ra trên hai mặt trận chính: Vùng ngoại ô phía tây nam Pokrovsk, và vùng đông bắc, xung quanh Rodynske, Suvorove và Nikanorivka.

Các nhóm bộ binh nhỏ của Nga cũng đang xâm nhập qua Zverevo và Pervomaiske. Nhiệm vụ của họ là xâm nhập vào vùng ngoại ô, làm rối loạn hệ thống phòng thủ của Ukraine từ phía sau và chuẩn bị chiến trường cho các lực lượng lớn hơn.

Đồng thời, các đơn vị Nga đang cố gắng chiếm Rodynske hoặc đi vòng qua nó từ phía bắc, điều này sẽ cho phép họ cắt đứt hai tuyến đường tiếp tế chính của Pokrovsk. Thiết bị bay không người lái và các cuộc tấn công mặt đất đang được sử dụng để vô hiệu hóa các tuyến đường tiếp tế này trong khi lực lượng phòng thủ bị bao vây ở rìa thành phố.

“Đối với lực lượng Nga, sự đồng bộ là rất quan trọng”, ông Matveev nói. “Nếu các tuyến tiếp tế vẫn còn nguyên vẹn, tổn thất của họ sẽ rất nặng nề. Nếu quân đội Ukraine được tự do cơ động, họ có thể tránh được vòng vây.”

Mối lo ngại nhiều mặt trận sụp đổ

Nhà phân tích quân sự Kostyantyn Mashovets cảnh báo rằng mối nguy hiểm không chỉ giới hạn ở Pokrovsk mà còn phản ánh sự suy yếu rộng rãi của các vị trí Ukraine trên nhiều tuyến mặt trận.

“Điều tôi lo ngại nhất hiện nay là mặt trận đang bắt đầu sụp đổ ở một số khu vực, ít nhất là ở cấp độ chiến thuật”, ông Mashovets viết. “Nếu giới lãnh đạo quân sự và chính trị của đất nước tiếp tục tập trung vào bất cứ điều gì khác ngoài bản thân cuộc chiến, hậu quả có thể cực kỳ nghiêm trọng.”

Ông Mashovets vạch ra một kịch bản rõ ràng nếu tình hình không thay đổi: Pokrovsk có thể thất thủ trước mùa thu; Kostiantynivka và Kupiansk có thể gặp nguy hiểm vào mùa thu.

Đánh giá tình hình kiểm soát gần Pokrovsk, tỉnh Donetsk. Ảnh: Bản đồ của Viện Nghiên cứu chiến tranh (ISW)

Theo ông, đến cuối năm, lực lượng Nga có thể tiến đến các tuyến đường tiếp cận Zaporizhzhia, một thành phố công nghiệp lớn với khoảng một triệu dân, và một lần nữa đe dọa khu vực Sloviansk-Kramatorsk, vốn đóng vai trò là trung tâm hành chính và hậu cần cho hệ thống phòng thủ của Ukraine tại Donetsk.

Ông Mashovets chỉ ra hai yếu tố dẫn đến những rủi ro này: Thứ nhất là lợi thế đáng kể của Nga về nhiều mặt, trong đó lực lượng bộ binh sẵn sàng chiến đấu trên nhiều hướng tác chiến. Thứ hai là những lựa chọn khó khăn của Ukraine. Việc không giữ được tuyến phòng thủ dọc theo sông Kazennyi Torets đã khiến Pokrovsk trở nên dễ bị tổn thương hơn.

Các nhà phân tích hiện chỉ thấy hai lựa chọn: Ukraine rút lui khỏi Pokrovsk (được coi là khó xảy ra). Và lực lượng Kiev bảo vệ thành phố và các tuyến đường tiếp cận phía bắc cùng một lúc, cầm cự càng lâu càng tốt và phản công nếu có lực lượng dự bị.

“Nếu tướng Syrskyi có lực lượng dự bị cơ giới thì đây chính là lúc sử dụng chúng”, ông Matveev nói thêm.

Nga mới đang chuẩn bị mọi điều kiện để tấn công toàn khu vực Pokrovsk?

Nhưng không phải tất cả các nhà phân tích đều coi Pokrovsk là mối nguy hiểm trước mắt nhất.

Trong khi một số chuyên gia nhấn mạnh tính cấp bách của việc giữ vững thành phố, nhà phân tích quân sự Bohdan Myroshnykov lập luận rằng các hoạt động của Nga xung quanh Pokrovsk và Kostiantynivka vẫn đang trong giai đoạn chuẩn bị chứ chưa sẵn sàng cho một chiến dịch tấn công tổng lực.

“Trục Kostiantynivka chỉ mới bắt đầu”, ông nói. “Nga đang tạo điều kiện cho một cuộc bao vây hoặc tấn công, và điều này sẽ không thể được giải quyết trong một tháng, hay thậm chí ba tháng.”

Theo ông Myroshnykov, xung quanh Pokrovsk, những điều kiện này đã được thiết lập khoảng 75%, nhưng giai đoạn chính – nỗ lực tấn công toàn bộ khu vực Pokrovsk-Myrnohrad – vẫn còn phải vài tháng nữa.

Binh sĩ Nga đang đẩy một xe thiết giáp. Ảnh: euromaidanpress

Ông lưu ý rằng các đơn vị Nga hiện đã ở gần ngoại ô Pokrovsk, nhưng vẫn chưa đủ cho một cuộc tấn công toàn diện. Theo đánh giá của ông, các khu vực khác của mặt trận – Novopavlivka, Kupiansk và Siversk – đặt ra mối lo ngại cấp bách hơn vì lực lượng Ukraine ở đó chưa rõ ràng và có ít nguồn lực hơn để ổn định tình hình.

Đánh giá những diễn biến tiếp theo

Nếu không có một cuộc phản công lớn để giải phóng các cánh, thành trì Pokrovsk cuối cùng có thể thất thủ. Liệu điều đó có xảy ra trong vòng vài tuần hay thành phố có trụ vững thêm vài tháng nữa hay không vẫn còn đang bỏ ngỏ.

Chuyên gia Matveev xác định trục Poltavka – Nova Poltavka – Vozdvyzhenka là tuyến đường triển vọng nhất cho một cuộc phản công của Ukraine. Một chiến dịch như vậy có thể cắt đứt điểm nhô ra của Nga, giảm bớt áp lực lên Kostiantynivka và khôi phục tuyến tiếp tế dọc theo đường cao tốc T-0504.

Pokrovsk cũng đánh dấu điểm cực nam của “vành đai pháo đài” của Ukraine tại Tỉnh Donetsk – một chuỗi các thành phố kiên cố trải dài về phía bắc qua Sloviansk, Kramatorsk, Druzhkivka và Kostiantynivka. Việc mất Pokrovsk sẽ làm suy yếu hệ thống phòng thủ dọc theo toàn bộ vành đai và tạo điều kiện cho lực lượng Nga có một chỗ đứng vững chắc cho các hoạt động tiếp theo về phía bắc và phía tây.

Liệu Ukraine có đủ nhân lực, lực lượng dự bị cơ giới và sự hỗ trợ chiến lược để tiến hành phản công dọc theo trục đó hay không – và giữ vững vành đai pháo đài – vẫn là một câu hỏi quan trọng trong những tuần tới.