Phút kinh hoàng của tổ bay vận tải cơ Mỹ trên đường băng Kabul
Hàng nghìn người lao đến vận tải cơ C-17 vừa đáp xuống sân bay Kabul, buộc tổ bay vội cất cánh mà không biết nhiều người bám càng máy bay.
Không quân Mỹ hôm 17/8 xác nhận đã tìm thấy nhiều mảnh t.hi t.hể người trong khoang chứa càng đáp của một vận tải cơ C-17 cất cánh từ sân bay quốc tế Hamid Karzai ở thủ đô Kabul của Afghanistan. Giới chức Lầu Năm Góc không nói rõ bao nhiêu người t.hiệt m.ạng trong sự việc, nhưng cho hay không quân Mỹ đang mở cuộc điều tra.
Quan chức Mỹ cũng tiết lộ những giây phút kinh hoàng trên đường băng sân bay quốc tế Hamid Karzai khi vận tải cơ C-17 Mỹ với hô hiệu “Reach 885″ hạ cánh xuống sân bay Kabul hôm 16/8, buộc phi công Mỹ phải ra quyết định chớp nhoáng trong bối cảnh hàng nghìn người Afghanistan tìm cách trèo lên máy bay để thoát khỏi Kabul khi lực lượng Taliban tiến vào kiểm soát thủ đô vào đêm 15/8.
Đêm trước đó, một chiếc C-17 cất cánh từ Kabul với 640 người trong khoang, gấp đôi số lượng dự kiến, sau khi tổ lái nhận định số người này vẫn nằm trong giới hạn sức tải của phi cơ. Máy bay sau đó hạ cánh an toàn ở Qatar.
Người dân Afghanistan vây quanh vận tải cơ C-17 Mỹ ở sân bay Kabul hôm 16/8. Ảnh: AP .
Tuy nhiên, nhiều người không may mắn như vậy khi “Reach 885″ mang theo trang thiết bị và nhu yếu phẩm cho lính Mỹ đáp xuống đường băng sân bay Hamid Karzai sáng 16/8. Ngay sau khi máy bay tiến về vị trí tập kết và hạ cửa đuôi, hàng trăm người Afghanistan ào đến trước sự kinh hoàng của các phi công.
Tổ lái biết rõ tình trạng hỗn loạn xảy ra ở sân bay Kabul vào đêm trước và tỏ ra lo ngại cho tính mạng của mình, nên đã lập tức trở lại máy bay và đóng cửa đuôi khi chưa kịp dỡ hết hàng. Không thể vào bên trong máy bay, một số người dân Afghanistan trèo lên cánh máy bay và chui vào khoang chứa càng đáp ở hai bên bụng chiếc C-17.
Tổ lái liên lạc với đài kiểm soát không lưu sân bay Hamid Karzai, khi đó được điều hành bởi quân đội Mỹ, để xin phép cất cánh lập tức. Phi công biết còn nhiều người bám theo máy bay nên di chuyển tương đối chậm trên đường lăn, trong khi xe đa dụng Humvee và trực thăng Apache được triển khai để xua đuổi những người bám càng, dọn đường cho chiếc C-17.
“Reach 885″ tăng tốc trên đường băng và cất cánh từ sân bay Kabul chỉ sau vài phút trên mặt đất. Trong lúc máy bay lấy độ cao, hai phi công nhận thấy càng đáp không thể thu vào hoàn toàn. Họ yêu cầu một thành viên tổ bay xuống kiểm tra khoang chứa càng đáp qua cửa sổ nhỏ trong khoang hàng. Sau khi kiểm tra, binh sĩ này phát hiện t.hi t.hể của một số người Afghanistan kẹt trong khoang chứa càng đáp.
Người Afghanistan rơi khỏi máy bay C-17 ở Kabul hôm 16/8.
Sau chuyến bay kéo dài 4 giờ, “Reach 885″ đáp xuống căn cứ không quân Al Udeid ở Qatar. Lực lượng đồn trú của Mỹ ở đây đã phải cử bác sĩ tâm lý và sĩ quan tuyên úy tới để trấn an những thành viên tổ bay đang lo lắng sau thảm kịch.
Hình ảnh được chia sẻ trên mạng xã hội hôm 16/8 cho thấy một số nạn nhân rơi khỏi vận tải cơ C-17 Mỹ đang lấy độ cao sau khi rời sân bay Kabul. Ít nhất ba người Afghanistan đu bám máy bay cũng ngã xuống đường băng và bị phi cơ cán qua dẫn đến t.hiệt m.ạng. Đây dường như chính là chiếc C-17 mang hô hiệu “Reach 885″.
Tư lệnh quân đội Anh nói Taliban có thể đã khác trước
Tổng tham mưu trưởng quân đội Anh nói cần cho Taliban cơ hội thành lập chính phủ, cho rằng lực lượng này có thể đã khác 25 năm trước.
"Chúng ta cần kiên nhẫn và bình tĩnh, cần cho họ cơ hội thành lập chính phủ và chứng minh những tuyên bố của mình. Có thể Taliban hiện nay đã khác với lực lượng Taliban mà mọi người từng biết hồi thập niên 1990", tổng tham mưu trưởng quân đội Anh Nick Carter nói hôm nay.
Phát biểu được đưa ra sau khi tướng Carter cho biết ông đang duy trì liên lạc với cựu tổng thống Afghanistan Hamid Karzai, người dự kiến gặp các thủ lĩnh Taliban trong ngày 18/8.
Tướng Nick Carter, tổng tham mưu trưởng quân đội Anh. Ảnh: AP .
"Chúng ta có thể chứng kiến một Taliban biết phải trái nếu cho họ cơ hội. Cần nhớ rằng đây không phải một tổ chức đồng nhất, Taliban là tập hợp của nhiều lãnh đạo bộ tộc đến từ khắp các vùng nông thôn Afghanistan. Nếu nhìn vào cách họ điều hành Kabul hiện nay, có những dấu hiệu cho thấy Taliban sẽ biết đúng sai hơn trước kia", tướng Carter nói thêm.
Dù vậy, một số cựu chiến binh Anh từng tham chiến ở Afghanistan vẫn tỏ ra ngờ vực những tuyên bố của Taliban về việc xây dựng một chính quyền mới đại diện cho toàn dân và sẽ không thực hiện các chính sách cai trị hà khắc như trước đây.
"Không nên bị lừa dối bởi những lời đường mật đó. Taliban cần được quốc tế công nhận. Họ giành quyền lực bằng sức mạnh quân sự và đang rất cần sự công nhận của cộng đồng quốc tế. Tất nhiên họ sẽ dùng những lời nói hấp dẫn như cơ hội bình đẳng cho phụ nữ", Charlie Herbert, cựu tướng Anh từng thực hiện nhiệm vụ ở Afghanistan, nhận xét.
Trong thời gian cầm quyền ở Afghanistan năm 1996-2001, Taliban áp đặt quy tắc hà khắc với phụ nữ, buộc họ che kín mặt và chỉ được ra khỏi nhà khi có người thân là nam giới đi cùng. Họ không được phép làm việc bên ngoài gia đình và bị cấm bỏ phiếu. Phụ nữ cũng có nguy cơ chịu những hình phạt tàn nhẫn nếu không tuân theo các quy tắc, bao gồm bị đ.ánh đ.ập, quất roi và ném đá đến c.hết nếu bị kết tội ngoại tình.
Taliban thời đó còn đóng cửa các trường n.ữ s.inh dành cho trẻ từ 10 t.uổi trở lên. Năm 1999, không một b.é g.ái Afghanistan nào được học ở trường trung học và chỉ 4% trong số 9.000 b.é g.ái trong độ t.uổi tiểu học được đến trường. Mọi thứ chỉ thay đổi khi Taliban bị lật đổ năm 2001 và hiện khoảng 3,5 triệu b.é g.ái Afghanistan đã được đi học.
Vài ngày sau khi tiếp quản đất nước, Taliban đang nỗ lực thể hiện lập trường ôn hòa hơn, hứa tôn trọng quyền của phụ nữ và mời họ tham gia chính phủ. Tuy nhiên, một số phụ nữ Afghanistan rất nghi ngờ về Taliban và đã hành động thận trọng.
Người Afghanistan vẫn xếp hàng chờ di tản ngoài sân bay Kabul Hàng trăm người Afghanistan tập trung bên ngoài sân bay Kabul chờ được di tản, sau khi quân đội Mỹ khôi phục trật tự tại đây. Sau cảnh tượng hỗn loạn tại sân bay Kabul vì hàng nghìn người Afghanistan cố gắng tháo chạy khỏi đất nước khi Taliban nắm quyền, quân đội Mỹ hôm 17/8 đã vãn hồi trật tự ở cả...
