Phương Tây vừa mừng vừa lo khi ông Erdogan tiếp tục là Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ

Hà Linh21:08 30/05/2023

Ông Recep Tayyip Erdogan chính thức đảm nhiệm vị trí Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ cho đến năm 2028 sau khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử hôm 28/5.

Tờ Guardian (Anh) cho rằng tin tức này khiến phương Tây vừa lo lắng vừa hy vọng.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan phát biểu trước những người ủng hộ tại Istanbul ngày 28/5. Ảnh: AFP/TTXVN

Hãng thông tấn AP (Mỹ) đưa tin ông Erdogan đã bày tỏ cảm ơn vì được tin tưởng tiếp tục giữ ghế Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ qua phát biểu tại Istanbul và Ankara. Phát biểu tại Ankara, Tổng thống tái đắc cử Erdogan cam kết sẽ làm việc chăm chỉ vì thế kỷ thứ hai của Thổ Nhĩ Kỳ mà ông gọi là “Thế kỷ Thổ Nhĩ Kỳ”. Quốc gia này sẽ kỷ niệm 100 năm thành lập vào tháng 10/1923.

Lãnh đạo trên khắp thế giới đã gửi lời chúc mừng đến ông Erdogan. Theo kênh CNN (Mỹ), trong nội dung đăng tải trên trang web của Điện Kremlin, Tổng thống Nga Vladimir Putin đánh giá cuộc bầu cử là “bằng chứng rõ ràng về sự ủng hộ của người dân Thổ Nhĩ Kỳ với nỗ lực của ông Erdogan tăng cường chủ quyền quốc gia và theo đuổi chính sách đối ngoại độc lập”.

Tổng thống Mỹ Joe Biden cũng chúc mừng người đồng cấp Erdogan và đăng lên mạng xã hội Twitter rằng ông mong đợi được cùng làm việc với tư cách “đồng minh Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương ( NATO) trong những vấn đề song phương và thách thức chung toàn cầu”.

Các chính trị gia phương Tây cho biết họ sẵn sàng tiếp tục hợp tác với ông Erdogan cho dù mối quan hệ đôi khi căng thẳng trong những năm qua.

Theo AP, nhiệm kỳ tiếp theo của ông Erdogan chắc chắn sẽ bao gồm việc cần xử lý cẩn thận với các thành viên khác của NATO về tương lai của khối quân sự cũng như xung đột tại Ukraine.

Video đang HOT

Thổ Nhĩ Kỳ đóng vai trò quan trọng đối với nguyện vọng gia nhập NATO của Thụy Điển. Thổ Nhĩ Kỳ và Hungary là những thành viên còn lại trong NATO vẫn chưa bật đèn xanh với việc gia nhập khối của Stockholm.

Phép thử đầu tiên của ông Erdogan được cho là Hội nghị thượng đỉnh NATO diễn ra từ ngày 11-12/7 tại Litva. Dự kiến sẽ xuất hiện đề nghị Thổ Nhĩ Kỳ phê chuẩn Thụy Điển gia nhập NATO. Nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ mới chỉ gật đầu với việc Phần Lan gia nhập khối quân sự trong khi vẫn chưa phê duyệt đơn gia nhập của Thụy Điển.

Thụy Điển vốn là quốc gia có cộng đồng người Kurd nhiều hơn Phần Lan. Tổng thống Erdogan đã đề nghị dẫn độ 140 người Kurd tại Thụy Điển. Stockholm đang thắt chặt luật chống khủng bố và sẵn sàng nghiên cứu các bằng chứng về việc cộng đồng người Kurd tại nước này là nguồn cung tài chính cho đảng Công nhân người Kurd (PKK) vốn nằm trong danh sách các tổ chức khủng bố do Liên minh châu Âu (EU) và Thổ Nhĩ Kỳ xếp loại. Tuy nhiên, chính phủ Thụy Điển không thể ra lệnh cho các phẩm phán để dẫn độ người Kurd.

Tổng thống Nga Vladimir Putin (phải) trong cuộc hội đàm với người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan tại thành phố Sochi, ngày 5/8. Ảnh: AFP/TTXVN

Trong khi đó, phương Tây lại ưu ái các kế hoạch của ông Erdogan để giảm căng thẳng với các quốc gia láng giềng bao gồm Saudi Arabia, Syria, Ai Cập và Armenia. Phương Tây cũng thường miêu tả Thổ Nhĩ Kỳ là cầu nối giữa châu Âu và Trung Đông. Ngày 11/5, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu thông báo, trong cuộc họp ở thủ đô Moskva (Nga) mới đây, ông và những người đồng cấp Nga, Iran và Syria đã nhất trí thành lập ủy ban chung nhằm xây dựng lộ trình tiến tới bình thường hóa quan hệ giữa Ankara và Damascus.

Bên cạnh đó, quan hệ giữa Ai Cập và Thổ Nhĩ Kỳ đã có dấu hiện tan băng sau cuộc gặp giữa Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah El-Sisi và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan tại thủ đô Doha của Qatar bên lề Lễ khai mạc World Cup 2022 hồi tháng 11 năm ngoái. Cũng trong năm 2022, Cairo và Ankara đã tổ chức 2 vòng đàm phán thăm dò ở cấp thứ trưởng ngoại giao nhằm hàn gắn mối quan hệ rạn nứt giữa hai bên. Mối quan hệ giữa Ai Cập và Thổ Nhĩ Kỳ trở nên căng thẳng kể từ năm 2013 khi nhà lãnh đạo Ai Cập Mohamed Morsi thuộc Phong trào anh em Hồi giáo bị lật đổ. Ông Morsi được Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan ủng hộ.

Ankara cũng có tiếng nói trong việc duy trì thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen. Vào ngày 17/5 vừa qua, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan thông báo Sáng kiến ngũ cốc Biển Đen sẽ được gia hạn thêm 2 tháng.

Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen được Nga và Ukraine ký riêng rẽ hồi tháng 7/2022 với Liên hợp quốc (LHQ) và Thổ Nhĩ Kỳ. Trong đó, đại diện Nga và LHQ đã ký bản ghi nhớ về việc tạo điều kiện cung cấp các sản phẩm nông nghiệp và phân bón của nước này ra thị trường thế giới, trong khi phái đoàn Ukraine ký thỏa thuận với Thổ Nhĩ Kỳ và LHQ về hoạt động xuất khẩu ngũ cốc.

Cuộc đua gay cấn đã phân thắng bại?

Lần đầu tiên trong lịch sử Thổ Nhĩ Kỳ, nước này đã buộc phải tổ chức bầu cử tổng thống vòng hai, dự kiến vào ngày 28/5, trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt giữa Tổng thống đương nhiệm Recep Tayyip Erdogan - ứng cử viên của Liên minh Quần chúng", và Kemal Kilicdaroglu - ứng cử viên của Liên minh Quốc gia.

Đương kim Tổng thống Tayyip Erdogan (trái) thuộc đảng Công lý và Phát triển (AKP) cầm quyền và đối thủ Kemal Kilicdaroglu (phải) thuộc Liên minh quốc gia và đảng Nhân dân Cộng hòa (CHP) đối lập. Ảnh: AFP/TTXVN

Theo kết quả bầu cử chính thức được công bố, trong cuộc bỏ phiếu ngày 14/5, gần 90% tổng số cử tri trong nước và khoảng 53% cử tri ở ngoài nước đã đi bỏ phiếu. Ông Erdogan đã giành được 49,54% số phiếu bầu, trong khi đối thủ của ông là Kilicdaroglu giành được 44,85% và ứng cử viên đứng thứ ba là Sinan Ogan giành được 5,17%. Kết quả này đã khiến giới phân tích bất ngờ vì trước đó, tất cả các cuộc thăm dò trước thềm bầu cử đều cho thấy Tổng thống đương nhiệm Erdogan đứng sau và thậm chí đối thủ chính của ông còn có khả năng đắc cử ngay trong vòng một.

Kết quả bầu cử tổng thống vòng một cho thấy sự chia rẽ nghiêm trọng về chính trị và lãnh thổ tại Thổ Nhĩ Kỳ. Hai quá trình hiện đại hóa tại Thổ Nhĩ Kỳ, cụ thể là "hiện đại hóa công nghiệp, tập trung vào các mô hình phương Tây và hội nhập với châu Âu; và hiện đại hóa xã hội Hồi giáo với các yếu tố định dạng lại nền kinh tế và quan hệ kinh tế đối ngoại, tập trung vào việc hình thành chế độ nhà nước dựa trên các giá trị quốc gia" đều còn dang dở.

Định hướng thân phương Tây không còn mang lại lợi ích chính trị rõ ràng cho phe đối lập, ngay cả ở những khu vực đô thị lớn nhất, với tầng lớp trung lưu chiếm ưu thế. Kết quả bầu cử cũng cho thấy mâu thuẫn gay gắt giữa địa chính trị và kinh tế. Tổng thống Erdogan nghiêng về vai trò địa chính trị lớn, nhưng cử tri lại chú ý hơn đến những khó khăn hằng ngày và các vấn đề thiết thực như giá cả, trong bối cảnh nhà lãnh đạo này thiếu đồng minh, trở thành mục tiêu duy nhất của phe đối lập, sau khi loại bỏ các nhân vật chính trị độc lập.

Mặc dù được đánh giá là gay cấn và đầy kịch tính, song cán cân trong cuộc bầu cử tổng thống vòng hai đang có những dấu hiệu nghiêng về Tổng thống Erdogan. Giới phân tích nhận định có hai yếu tố chính có thể ảnh hưởng đến kết quả bầu cử vòng hai.

Thứ nhất là những lá phiếu của các cử tri ủng hộ ứng cử viên về thứ ba trong vòng đầu tiên sẽ góp phần quyết định tương lai chính trị của Thổ Nhĩ Kỳ. Ngày 22/5, ông Ogan đã chính thức tuyên bố sẽ ủng hộ Tổng thống Erdogan trong cuộc bỏ phiếu vòng hai và kêu gọi những cử tri đã bỏ phiếu cho mình trong vòng đầu tiên bỏ phiếu cho ông Erdogan trong vòng hai. Giới chuyên gia đánh giá rằng khối dân tộc chủ nghĩa của ông Sinan Ogan có những quan điểm tương đồng với Liên minh Quần chúng của Tổng thống Erdogan hơn so với Liên minh Quốc gia của đối thủ Kemal - người đã không nhận được sự ủng hộ của họ ngay từ đầu. Khi đưa ra tuyên bố quan trọng trên, ông Ogan cho rằng Thổ Nhĩ Kỳ đang ở "thời điểm quan trọng"và đưa ra 4 ưu tiên mà nước này cần giải quyết một cách khẩn cấp: gồm vấn đề người tị nạn và người di cư ở Thổ Nhĩ Kỳ, "mối đe dọa an ninh quốc gia khẩn cấp" sau các trận động đất gần đây, các vấn đề kinh tế và cuộc chiến chống khủng bố.

Thứ hai là việc Liên minh Quần chúng của Tổng thống Erdogan đã giành được đa số ghế trong Quốc hội. Kết quả trên sẽ thúc đẩy những cử tri còn do dự, chưa quyết định lựa chọn ở vòng đầu chuyển sang ủng hộ ông Ergogan nhằm tránh sự bất ổn chính trị trong nước. Họ cho rằng, đất nước đang ổn định, việc ông Kemal thắng cử sẽ làm xáo trộn tình hình, đất nước sẽ phải đối mặt với nhiều vấn đề, trước tiên là cách chuyển đổi từ chế độ tổng thống sang chế độ nghị viện mà Liên minh Quốc gia của ông Kemal nêu ra trong chiến dịch vận động tranh cử.

Tuy nhiên, việc ông Erdogan có nhiều khả năng giành thắng lợi trong cuộc bầu cử vòng hai không có nghĩa là ông Kilicdaroglu không còn cơ hội lội ngược dòng. Theo Hiến pháp Thổ Nhĩ Kỳ, để đắc cử tổng thống, ứng cử viên phải giành được ít nhất 50% số phiếu 1 phiếu.

Phe đối lập đang tập trung xoáy vào những điểm yếu của ông Erdogan, đặc biệt là trong vấn đề người tị nạn và việc giải quyết các khó khăn kinh tế hiện nay. Ông Kilicdaroglu cam kết nếu thắng cử sẽ gửi tất cả những người tị nạn nước ngoài về nước của họ, đồng thời nói rằng, nếu Tổng thống đương nhiệm Erdogan tái đắc cử, 10 triệu người nước ngoài tị nạn khác sẽ đến Thổ Nhĩ Kỳ.

Theo dữ liệu của LHQ, hiện có 3,9 triệu người tị nạn ở Thổ Nhĩ Kỳ, gồm những người từ Syria, Afghanistan và Pakistan, trong khi ông Kilicdaroglu lại cho rằng, con số này lên tới 10 triệu người. Cử tri Thổ Nhĩ Kỳ coi người nhập cư là một trong các vấn đề chính của cuộc bầu cử hiện nay. Các kết quả thăm dò mới nhất cho thấy hơn 85% số người được hỏi muốn những người tị nạn rời đi.

Mặc dù ứng cử viên đối lập Kilicdaroglu đã khiến Tổng thống Erdogan lần đầu tiên phải tham gia cuộc bỏ phiếu vòng 2, nhưng Tổng thống đương nhiệm hiện trong thế thượng phong và tin tưởng vào một chiến thắng với "cách biệt lớn". Nhà lãnh đạo này cho rằng chỉ có ông mới có thể đảm bảo được sự ổn định trong nước vào thời điểm Thổ Nhĩ Kỳ đang phải đối mặt với nhiều vấn đề liên quan đến đời sống của người dân, lạm phát cao cũng như hậu quả của trận động đất kinh hoàng xảy ra hồi tháng 2 vừa qua.

Cả 2 điểm yếu của Tổng thống Erdogan trước cuộc bầu cử ngày 14/5, là thảm họa động đất (đã khiến hơn 50.000 người thiệt mạng, hàng trăm nghìn người bị thương, gần 2 triệu người mất nhà mất cửa trong tổng số 14 triệu người bị ảnh hưởng) và khó khăn về kinh tế, với mức lạm phát lên đến khoảng 44% vào tháng 4/2023 đều không khiến ông bị mất nhiều phiếu. Trong vòng một, Tổng thống Erdogan đã dẫn đầu tại 9 thành phố, trong khi đảng Công lý và Phát triển (AKP) cầm quyền của ông đứng đầu trong cuộc bầu cử quốc hội tại 10/11 thành phố bị động đất tàn phá. Trong khi các cử tri đánh giá rằng chính sách kinh tế của ông Erdogan là một thất bại, nhưng họ cũng không tin tưởng ông Kilidaroglu là một lãnh đạo có khả năng giải quyết vấn đề.

Theo một số nhà phân tích, một trong những yếu tố giúp ông Erdogan thành công là sự yếu kém của đối thủ Kilidaroglu, người vừa là gốc Kurdistan, vừa theo một dòng Hồi giáo thiểu số tại Thổ Nhĩ Kỳ, trong lúc ông Erdogan thuộc dòng Sunni chiếm đa số. Xu hướng dân tộc chủ nghĩa đang mạnh lên cũng góp phần hỗ trợ cho vị tổng thống sắp mãn nhiệm, có thể giúp ông có thể giành được thêm một nhiệm kỳ tổng thống mới, dù đã nắm quyền trong hai thập niên.

Thổ Nhĩ Kỳ tiến hành bầu cử Tổng thống và Quốc hội Ngày 14/5, các cử tri ở Thổ Nhĩ Kỳ bắt đầu đi bỏ phiếu cho cuộc bầu cử quan trọng được dự doán sẽ diễn ra gay gắt và có thể là thách thức lớn nhất mà Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan phải đối mặt trong hai thập kỷ cầm quyền. Cuộc bỏ phiếu sẽ trao cho ông Erdogan một...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Đòn giáng của ông Trump vào Ukraine trước ngưỡng cửa đàm phán với Nga09:07

Campuchia bàn biện pháp giải quyết tác động từ dự án kênh đào Phù Nam-Techo09:30

Ông Trump bất ngờ nặng lời về ông Zelensky, nhiều bên bị sốc08:41

Siêu tên lửa Oreshnik của Nga phát nổ ngay sau khi phóng lần 2?10:29

Trung Quốc phát hiện được chiến đấu cơ tàng hình F-35 từ xa 2.000 km?03:50

Sau luật cấm thịt chó, hàng trăm trang trại nuôi thịt ở Hàn Quốc đóng cửa02:22

Căng thẳng Gaza dâng cao trở lại09:18

Sau khi được thả từ Gaza, 5 con tin người Thái Lan nhận được tiền, lương tháng08:59

Tổng thống Putin lần đầu nói chuyện với lãnh đạo mới của Syria09:12

Tổng thống Zelensky nói về khoáng sản của Ukraine sau phát biểu của ông Trump08:29

Khỉ trộm đồ du khách và thất vọng khi phát hiện thứ bên trong01:47

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Ba Lan đề nghị Kiev hợp tác với Tổng thống Mỹ

11:22:25 22/02/2025

Nghị sĩ Stanislav Balabanov của đảng ITN trong liên minh cầm quyền ở Bulgaria giải thích: Mục đích của tuyên bố là để trấn an người dân Bulgaria và nhấn mạnh rằng sẽ không có một binh lính Bulgaria nào được đưa đến Ukraine .

Lật thuyền chạy trốn phiến quân ở Congo, 22 người thiệt mạng

11:21:01 22/02/2025

Theo các chuyên gia của Liên hợp quốc, lực lượng phiến quân này được khoảng 4.000 quân từ nước láng giềng Rwanda hỗ trợ và thỉnh thoảng tuyên bố sẽ hành quân đến tận thủ đô Kinshasa của Congo, cách đó hơn 1.600 km.

Việt Nam cam kết mạnh mẽ đối với chủ nghĩa đa phương và tinh thần đoàn kết quốc tế

07:32:53 22/02/2025

Hầu hết đại diện các nước phát biểu đề cao luật pháp quốc tế và Hiến chương LHQ, coi đó là nền tảng vững chắc để duy trì hòa bình, an ninh quốc tế và xây dựng một hệ thống đa phương vững mạnh, có khả năng ứng phó hiệu quả với các vấn đề...

Tàu container tự hành của Trung Quốc mở rộng thử nghiệm trên biển

07:30:01 22/02/2025

Trong khu vực thử nghiệm, tàu tự hành đã hoàn thành hơn 3.000 lượt thử nghiệm mô phỏng tránh va chạm trong điều kiện khí tượng phức tạp, với tỷ lệ lỗi chỉ 0,02%.

Hoa anh đào nở rộ tại Hong Kong (Trung Quốc)

06:28:25 22/02/2025

Năm nay, địa điểm này đã được trang bị ghế dài, bàn cà phê và con đường ngắm cảnh được trang trí bằng các họa tiết hoa anh đào và một bãi cỏ để du khách nghỉ ngơi và dã ngoại.

Đặc phái viên Mỹ bất ngờ dành 'lời có cánh' với Tổng thống Ukraine Zelensky

06:25:40 22/02/2025

Các quan chức Mỹ cho rằng Ukraine cần nhanh chóng hợp tác với phía Washington để hoàn tất thỏa thuận này. Theo đề xuất, Mỹ sẽ sở hữu 50% cổ phần trong các mỏ đất hiếm chiến lược của Ukraine, một nguồn tài nguyên có giá trị lên đến hàng ...

Chủ tịch Hạ viện Mỹ tuyên bố 'không còn hứng thú' với dự luật viện trợ mới cho Ukraine

06:22:43 22/02/2025

"Chúng ta phải kết thúc cuộc chiến này. Và tôi có thể nói với bạn rằng các đồng minh châu Âu của chúng ta cũng hiểu sự cần thiết đó. Cuộc chiến đã kéo dài quá lâu", ông Johnson nói thêm.

Tỷ phú Elon Musk có thể sắp làm được điều không tưởng với mạng xã hội X

06:20:26 22/02/2025

Việc ông Musk được bổ nhiệm làm nhân viên chính phủ đặc biệt dưới thời Tổng thống Donald Trump đã trao cho tỷ phú giàu nhất thế giới quyền lực lớn đối với các hoạt động của chính phủ liên bang.

Quan chức Mỹ đề nghị Tổng thống Ukraine chấp nhận thỏa thuận khoáng sản

06:17:24 22/02/2025

Các đồng minh của Ukraine tại Washington khẳng định rằng Tổng thống Volodymyr Zelensky có thể cải thiện mối quan hệ với Tổng thống Donald Trump nếu chấp nhận một thỏa thuận khai thác đất hiếm do Mỹ đề xuất, điều mà Kiev đến nay vẫn từ c...

Sau tháng đầu tại nhiệm của Tổng thống Donald Trump, các thị trường phản ứng ra sao?

06:09:38 22/02/2025

Giới quan sát đã lý giải rằng thị trường đã đẩy giá đồng USD lên cao trước khi ông Trump nhậm chức, khiến hoạt động chốt lời sau đó có thể kéo đồng bạc xanh suy giảm.

Thừa nhận cay đắng của Ukraine liên quan viện trợ vũ khí của Mỹ

06:08:47 22/02/2025

Khi chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump đàm phán với phía Liên bang Nga, người Ukraine lo sợ rằng họ sẽ bị loại khỏi các cuộc thương lượng và bị cắt đứt nguồn hỗ trợ từ Mỹ, bao gồm cả viện trợ vũ khí.

EU đẩy nhanh phát triển năng lượng tái tạo, tìm nguồn thay khí đốt Nga

05:59:32 22/02/2025

"Thay vì sử dụng tiền thuế của người dân để mua khí đốt, và số tiền đó lại chảy vào quỹ chiến tranh của Nga, chúng ta cần đảm bảo rằng EU tự sản xuất năng lượng của mình", ông Jorgensen nhấn mạnh trong một cuộc phỏng vấn chung với truyề...