Phương Tây và Ukraine tăng cường chuẩn bị cho khả năng chiến sự mở rộng vào tháng 2
Trong khi phương Tây thúc đẩy nỗ lực cung cấp vũ khí tác chiến mặt đất hạng nặng cho Ukraine, Kiev cũng lên kế hoạch thành lập lữ đoàn xe tăng Leopard.
Một chiếc xe tăng Leopard tại tập trận Arrow 22 ở Phần Lan. Ảnh: AFP/Getty Image
Mặc dù Ukraine đã yêu cầu được cung cấp xe tăng hiện đại kể từ khi bắt đầu cuộc xung đột với Nga vào cuối tháng 2/2022, nhưng nỗ lực đáp ứng những yêu cầu đó mới được tăng tốc trong tuần này khi chính phủ Anh và Ba Lan công khai thúc giục thay đổi lập trường của liên minh phương Tây.
Ngày 11/1, Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda tuyên bố: “Một đại đội tăng Leopard (gồm 14 chiến xa) sẽ được chuyển giao (cho Ukraine), trong khuôn khổ một liên minh đang hình thành”.
Theo hãng tin AFP của Pháp, tuyên bố của nguyên thủ Ba Lan được đưa ra trong cuộc họp báo chung với hai đồng nhiệm Ukraine và Litva khi đến thăm thành phố Lviv ở miền Tây Ukraine.
Sau tuyên bố của phía Ba Lan, tờ Politico cho hay, cùng ngày, người phát ngôn của Thủ tướng Anh Rishi Sunak đã phát biểu với báo giới rằng Anh đang “tăng tốc” hỗ trợ cho Ukraine “bằng loại công nghệ quân sự thế hệ tiếp theo sẽ giúp giành chiến thắng trong cuộc chiến này”.
Theo người phát ngôn của Thủ tướng Anh, xe tăng có thể là một “năng lực thay đổi cuộc chơi” và hiện nay, Bộ trưởng Quốc phòng Anh Ben Wallace đang dẫn đầu các cuộc thảo luận với các đồng minh phương Tây về cách gửi xe tăng “thay đổi cuộc chơi” tới Ukraine.
Dự kiến kế hoạch của Anh cung cấp xe tăng cho Ukraine sẽ được công bố chính thức tại cuộc họp của các quan chức quốc phòng phương Tây tại căn cứ quân sự Ramstein ở Đức vào ngày 20/1.
Binh sỹ Ukraine chất lên xe tải các thùng tên lửa Stinger do Mỹ chế tạo. Ảnh tư liệu: AFP/Getty Images
Như vậy, từ việc cung cấp vũ khí tác chiến mặt đất hạng nhẹ, bao gồm xe Marder của Đức, Bradley do Mỹ sản xuất và AMX-10 RC của Pháp, phương Tây bắt đầu chuyển sang cân nhắc cung cấp cho Ukraine các loại vũ khí tác chiến mặt đất hạng nặng do phương Tây sản xuất thay vì cung cấp cho Ukraine những chiếc xe tăng do Liên Xô cũ sản xuất như trước đây.
Video đang HOT
Sự thay đổi chính sách khá đột ngột này của các nước thành viên khối quân sự Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) nhiều khả năng liên quan đến việc Ukraine chuẩn bị sẵn sàng cho chiến sự mở rộng trở lại với quy mô lớn vào tháng 2/2022.
Tờ The New York Times ngày 13/1 dẫn lời một quan chức quân sự cấp cao của phương Tây cho biết cần phải thay đổi sự cân bằng lực lượng ở miền Đông Ukraine để phá vỡ thế bế tắc trong cuộc chiến và việc gửi đủ xe tăng chiến đấu hiện đại của phương Tây cùng các phương tiện chiến đấu khác có thể giúp thay đổi sự cân bằng đó. Nếu không có xe tăng, một nhân tố đầy uy lực của chiến tranh trên bộ, thì Ukraine khó có thể giành lại được phần lớn lãnh thổ.
Laura K. Cooper, phó trợ lý bộ trưởng quốc phòng, cũng cho biết trong một cuộc họp báo rằng “chúng tôi hoàn toàn đồng ý rằng Ukraine cần xe tăng” và “đây là thời điểm thích hợp để Ukraine tận dụng khả năng của mình, nhằm thay đổi cục diện trên chiến trường”.
Xe tăng Ukraina b.ắn vào các vị trí của Nga gần Kreminna, vùng Lugansk. Ảnh: AFP
Trong khi đó, The New York Times cho hay Ukraine đã sẵn sàng đẩy mạnh cuộc tấn công quân sự của riêng mình, vào giữa mùa đông hoặc sau mùa xuân lầy lội. Theo một quan chức tình báo cấp cao của phương Tây, Moskva cũng đang phát đi tín hiệu về một cuộc tấn công mùa xuân còn Ukraine “không muốn phải nín thở” từ giờ cho đến khi cuộc tấn công tăng cường đó bắt đầu.
Tại Ukraine, các quan chức cho biết các phương tiện bọc thép sẽ đóng vai trò then chốt trong các cuộc chiến giành quyền kiểm soát các thị trấn và thành phố đang tranh chấp khốc liệt ở các tỉnh phía Đông giáp biên giới với Nga. Chỉ huy quân sự cấp cao nhất của Ukraine, Tướng Valery Zaluzhny, cho biết họ cần khoảng 300 xe tăng phương Tây và khoảng 600 xe chiến đấu bọc thép phương Tây để tạo ra sự khác biệt.
Trên thực tế, theo tờ The New Voice of Ukraine ngày 14/1, hiện có năm quốc gia sẵn sàng chuyển giao xe tăng Leopard-2 do Đức sản xuất cho Ukraine. Trong một cuộc trò chuyện với nhà báo Vadym Karpiak, Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba tiết lộ mục tiêu của Kiev là thành lập một lữ đoàn xe tăng Leopard.
Ngoại trưởng Ukraine cho biết Ba Lan và Phần Lan đã đồng ý chuyển giao xe tăng Leopard cho Ukraine. Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của quyết định do chính phủ Ba Lan đưa ra bởi đây là chính phủ đầu tiên tuyên bố chuyển giao 14 xe tăng Leopard cho Lực lượng Vũ trang Ukraine.
“Và tôi biết ba quốc gia khác cũng sẵn sàng làm điều tương tự, nhưng đang trì hoãn về thông báo” bởi “họ muốn chắc chắn 100% rằng Đức sẽ ủng hộ việc chuyển giao”, ông Kuleba cho biết thêm.
Xe tăng Leopard do Đức chế tạo vì thế, các nước muốn cung cấp cho Ukraine cần phải được sự cho phép của Berlin.
Thủ tướng Đức Olaf Scholz. Ảnh minh hoạ: AFP/TTXVN
Trong những tuần gần đây, Đức phải đối mặt với sức ép ngày càng tăng trong việc cung cấp xe tăng Leopard 2 cho Ukraine. Thủ tướng Olaf Scholz giải thích rằng chưa có quốc gia nào trong Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) gửi loại xe tăng này tới Ukraine, đồng thời nhấn mạnh Đức không nên là nước đầu tiên và những bước đi như vậy nên được các đồng minh phối hợp.
Hôm 13/1, hãng tin Bloomberg đưa tin rằng Đức sẽ công bố kế hoạch cuối cùng cung cấp xe tăng Leopard-2 cho Ukraine tại cuộc họp ở căn cứ quân sự Ramstein vào ngày 20/1 sắp tới. Tại cuộc họp này, bộ trưởng quốc phòng của các nước đối tác của Ukraine sẽ thảo luận về những nỗ lực đang diễn ra và trong tương lai để hỗ trợ Kiev đẩy lùi cuộc tấn công của Nga.
Về phía Nga, ngày 21/12/2022, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cảnh báo, việc các nước phương Tây tiếp tục cung cấp vũ khí cho Ukraine sẽ chỉ càng làm trầm trọng thêm cuộc xung đột hiện nay.
Trao đổi với báo giới, ông Peskov cho biết, các nước phương Tây đang tiếp tục cung cấp vũ khí cho Ukraine và phạm vi vũ khí được cung cấp đang mở rộng, đồng thời nhấn mạnh tất cả những điều này càng làm trầm trọng thêm cuộc xung đột và là điều không có lợi cho Ukraine.
Trước đó vào hôm 15/12/2022, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova cảnh báo: “Chúng tôi muốn nhấn mạnh một lần nữa rằng tất cả vũ khí phương Tây chuyển cho Ukraine đều là mục tiêu quân sự chính đáng cho quân đội Nga, hoặc sẽ bị phá hủy hoặc bị thu giữ như chúng tôi tuyên bố nhiều lần”.
Những động thái chiến sự đáng chú ý cần theo dõi tiếp theo ở Ukraine
Sẽ khó có bất kỳ thỏa thuận có ý nghĩa và lâu dài nào giữa Nga và Ukraine trong những tháng tới.
Do đó, khó có khả năng 2023 sẽ là một năm hòa bình ở Ukraine.
Binh sĩ Ukraine b.ắn pháo vào các lực lượng Nga ở khu vực phía Đông Donbas. Ảnh: AFP
Khi chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraine bước sang năm 2023, cuộc xung đột dường như sẽ khó chấm dứt trong ngắn hạn. Rất khó để biết con số chính xác, nhưng rõ ràng là hàng nghìn binh sĩ của cả hai bên đã thương vong và hàng triệu người dân Ukraine phải đi sơ tán.
Theo nhận định của Luke Coffey, nghiên cứu viên cao cấp tại Viện Hudson (một tổ chức tư vấn Mỹ có tầm ảnh hưởng nổi tiếng thế giới), trên trang Tin tức Arab (arabnews.com) ngày 6/1, trước mắt, có một số động thái quân sự cần chú ý tiếp theo trong cuộc xung đột này:
Thứ nhất là diễn biến tại khu vực xung quanh thành phố Bakhmut ở vùng Donbas, miền Đông Ukraine. Trong nhiều tháng, các lực lượng Nga đã tìm cách kiểm soát thành phố này nhưng không thành công. Đối với Ukraine, ưu tiên sẽ là giữ vững các tuyến phòng thủ gần Bakhmut và khu vực xung quanh. Cả hai bên đều đã phải trả giá đắt trong cuộc đối đầu với nhiều binh sĩ bị t.hiệt m.ạng và Bakhmut về cơ bản đã bị hủy hoại nặng nề, hiện chỉ còn khoảng 10.000 người trong tổng số 80.000 người trước xung đột ở lại thành phố.
Chuyên gia phân tích Coffey cho rằng, mặc dù Bakhmut có ít giá trị chiến lược quân sự, nhưng lại có ý nghĩa mang tính biểu tượng với cả hai bên, khi thất bại ở đó trở nên khó có thể chấp nhận về mặt chính trị. Yevgeny Prigozhin, nhà tài phiệt Nga thân cận với Điện Kremlin, chỉ huy lực lượng Wagner ở thành phố này nhận thức sâu sắc rằng uy tín của mình sẽ bị đe dọa: Không kiểm soát được thành phố đồng nghĩa với việc mất ảnh hưởng lớn ở Moskva.
Với Ukraine, sau chuyến thăm bất ngời của Tổng thống Volodomyr Zelensky tới Bakhmut vào tháng trước, việc từ bỏ thành phố này sẽ là một đòn tâm lý đối với người dân Ukraine.
Thứ hai, nếu phía Ukraine có thể ổn định tình hình xung quanh Bakhmut, rất có thể trọng tâm của họ sẽ là một cuộc phản công ở phía Nam. Mục tiêu của Kiev sẽ là chia cắt thành phố Mariupol do Nga kiểm soát và khu vực Perekop nối với Crimea. Hướng tấn công tiềm năng có thể là từ hướng Zaporizhzhia với mục tiêu chính là Melitopol ở phía Nam.
Trước xung đột, Melitopol là thành phố lớn thứ 34 của Ukraine, nhưng tầm quan trọng của nó là từ vị trí thay vì quy mô - gần bờ biển Azov. Việc kiểm soát thành phố này có thể giúp phong tỏa cây cầu nối đất liền của Nga với Crimea và đặt các lực lượng Ukraine vào thế có lợi khi tấn công nhiều mục tiêu quân sự trên bán đảo Crimea. Melitopol cũng đã nằm trong tầm b.ắn của các hệ thống tên lửa của Ukraine và khu vực xung quanh thành phố là điểm nóng của hoạt động giao tranh.
Thời gian sẽ là vấn đề rất quan trọng. Kể từ khi các lực lượng Nga rút khỏi Kherson vào tháng 11/2022, cả lực lượng Ukraine và Nga đã tái triển khai dọc theo chiến tuyến, bao gồm cả khu vực gần Melitopol. Một khi mùa đông khiến mặt đất bị đóng băng, Ukraine có thể sẽ hành động, nhưng tốc độ phản công sẽ phải rất nhanh. Khi tuyết tan vào mùa xuân, tình trạng "không có đường" sẽ xuất hiện ở Ukraine vì trên các cánh đồng trống hoặc thậm chí là cả những con đường trải nhựa đều không thể cơ động cho đến mùa hè vì bùn.
Diễn biến thứ ba là một cuộc tấn công mới tiềm năng của Nga từ Belarus. Ukraine và phương Tây cho rằng Minsk đã đóng một vai trò nhất định đối với Nga như một điểm tập kết cho quân đội của họ trong giai đoạn đầu chiến dịch quân sự vào tháng 2/2022. Giờ đây, ngày càng có nhiều lo ngại từ phương Tây rằng Belarus có thể tăng cường hỗ trợ cho Nga.
Nếu điều này xảy ra, có hai hướng hành động tiềm năng: Có thể có một cuộc tấn công khác vào Kiev, hoặc là một cuộc tấn công vào miền Tây Ukraine để làm gián đoạn đường tiếp tế của NATO từ Ba Lan và Romania. Cả hai đều sẽ không có khả năng thành công, nhưng gây đủ rắc rối cho Ukraine đến mức các lực lượng của họ sẽ phải điều chỉnh lại việc bố trí đội hình theo chiến tuyến.
Diễn biến cuối cùng cần theo dõi là việc liệu tên lửa của Iran có tham gia cuộc xung đột hay không. Phương Tây đã cáo buộc hàng trăm "máy bay không người lái cảm tử" Shahed-136 do Iran chế tạo được Nga sử dụng để tấn công cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine. Mặc dù lực lượng phòng không Ukraine đã b.ắn hạ nhiều trong số chúng, nhưng số còn lại vẫn gây ra thiệt hại đáng kể. Phần lớn Ukraine đang trải qua tình trạng mất điện thường xuyên.
Trong khi đó, Nga đang cạn dần kho dự trữ tên lửa hành trình với tốc độ mà nước này không ngờ tới. Theo giới chức Ukraine, mỗi tháng Nga chỉ có thể sản xuất khoảng 30 tên lửa hành trình Kh-101 và 15-20 tên lửa hành trình Kaliber. Do đó, có khả năng Moskva quay sang Tehran để giúp lấp đầy khoảng trống này.
Nhà nghiên cứu Coffey kết luận, bốn diễn biến trên là những điều có thể dự báo một cách hợp lý về cuộc xung đột Nga - Ukraine năm 2023, nhưng không thể chính xác 100%. Như các sự kiện trong năm qua đã cho thế giới thấy, các nhà hoạch định chính sách cần chuẩn bị cho mọi tình huống. Tuy nhiên, có một điều chắc chắn: sẽ khó có bất kỳ thỏa thuận có ý nghĩa và lâu dài nào giữa Nga và Ukraine trong những tháng tới. Do đó, khó có khả năng 2023 sẽ là một năm hòa bình.
Gần 1.000 binh sĩ Đức xin miễn phục vụ trong các khu vực có giao tranh Số lượng binh sĩ Đức yêu cầu không triển khai đến các vùng chiến sự đã tăng đột biến do xung đột Nga - Ukraine. Các binh sĩ Đức trong lực lượng sẵn sàng chiến đấu NATO triển khai ở Litva ngày 22/2/2022. Ảnh: AP Báo Deutsche Welle (Đức) dẫn thông tin từ báo cáo được công bố ngày 6/1 cho biết, gần...
