Phương pháp mới ‘trị’ ung thư gan, thêm nhiều cơ hội sống cho người bệnh
Số ca mắc mới ung thư gan của Việt Nam là 25.355 ca, chiếm tỷ lệ cao nhất (15,4%) trong tổng số ca ung thư phát hiện mới tại Việt Nam năm 2018.
Các bác sĩ tiến hành điều trị ung thư biểu mô tế gan tiến triển bằng nút hóa chất động mạch dùng thuốc Lipiodol cho bệnh nhân tại BV Việt Đức
Phương pháp nút hóa chất động mạch đóng một vai trò quan trọng, mang lại cơ hội được điều trị cho hơn 70% bệnh nhân ung thư gan không thể phẫu thuật cắt bỏ. Hiệu quả của phương pháp nút hóa chất động mạch đã được chứng minh trong các thử nghiệm lâm sàng về khả năng kiểm soát được sự phát triển của khối u cũng như kéo dài thời gian sống thêm cho bệnh nhân, khi so sánh với điều trị hoá chất toàn thân hoặc chỉ điều trị triệu chứng.
Hiện nay tại Việt Nam có hai phương pháp nút hóa chất động mạch đang được chỉ định trong điều trị ung thư biểu mô tế bào gan, đó là phương pháp nút hóa chất động mạch dùng thuốc Lipiodol (cTACE) và phương pháp nút hóa chất động mạch dùng hạt vi cầu (DEB-TACE).
“Trong đó, phương pháp nút hóa chất động mạch dùng thuốc Lipiodol là phương pháp nút mạch được nghiên cứu kỹ lưỡng nhất hiện nay và là lựa chọn hiệu quả – an toàn trong phác đồ điều trị ung thư biểu mô tế bào gan giai đoạn tiến triển. Phương pháp này giúp theo dõi được khối u khi can thiệp và sau khi can thiệp nên có thể đánh giá được kết quả trị liệu. Đồng thời nhũ tương nước/dầu của thuốc hóa trị (thân nước) và Lipiodol (thân dầu) được khu trú và xâm nhập sâu vào khối u. Thuốc Lipiodol có ái lực cao với tế bào gan giúp thuốc phóng thích chậm và kịp thời vào khối u”- TS Lê Thanh Dũng, Phó Trưởng Khoa Chẩn đoán hình ảnh, Bệnh viện Việt – Đức cho biết.
Những nghiên cứu lâm sàng cho thấy phương pháp nút hóa chất động mạch dùng thuốc Lipiodol giúp bệnh nhân ung thư tế bào biểu mô gan có thời gian sống trung bình là 19.4 tháng, trong đó hơn 30% sống tới 5 năm. Bên cạnh đó, phương pháp nút hóa chất động mạch dùng thuốc Lipiodol ít gây hội chứng sau thuyên tắc như: ứ tắc mật, nhồi máu gan, thuyên tắc phổi và phương pháp này là thuyên tắc tạm thời nên có thể lặp lại nút hóa chất động mạch dùng thuốc Lipiodol nhiều lần.
Thời gian qua Khoa Chẩn đoán hình ảnh – BV Việt Đức áp dụng phương pháp nút hóa chất động mạch dùng thuốc Lipiodol (cTACE) điều trị ung thư gan, giúp mang lại cơ hội được điều trị cho rất nhiều bệnh nhân ung thư gan.
Theo số liệu từ Globalcan 2018, số ca mắc mới ung thư gan của Việt Nam là 25.355 trường hợp chiếm tỷ lệ cao nhất (15,4%) trong tổng số ca ung thư phát hiện mới tại Việt Nam năm 2018. Ung thư biểu mô tế bào gan (HCC) chiếm 80% các ung thư gan nguyên phát và là một bệnh lý ác tính của tế bào gan.
“Việc chẩn đoán căn bệnh này thường khó phát hiện ở giai đoạn sớm, phần lớn trường hợp ung thư biểu mô tế bào gan được chẩn đoán và phát hiện ở giai đoạn tiến triển hoặc giai đoạn muộn, không phù hợp với các phương pháp điều trị triệt căn như phẫu thuật cắt gan, ghép gan, phá hủy khối u qua da”- TS Lê Thanh Dũng nói.
THÁI HÀ
Theo Tiền phong
Những phương pháp mới nhất trong điều trị ung thư gan
Tại Việt Nam, tỉ lệ mắc ung thư gan tăng rất nhanh trong vòng 20 năm qua. Năm 2000, số ca mắc mới ung thư gan tại nước ta chỉ có 5.700 ca, sau đó tăng lên 9.400 ca năm 2010.
Đến năm 2018, số ca mắc mới đã tăng lên trên 25.000 ca, xếp vị trí thứ 4/185 quốc gia, vùng lãnh thổ, trong đó riêng nam giới chiếm hơn 19.500 ca.
Video đang HOT
Những phương pháp mới nhất trong điều trị ung thư gan hiện nay
Trong 80% bệnh nhân Ung thư gan, viêm gan B mạn tính là nguyên nhân gây ra sự thay đổi trên tế bào ác tính. Viêm gan C cũng được xem là nguyên nhân tiềm ẩn của khối u, gây xơ gan, một tình trạng thay đổi bệnh lý trong mô gan liên quan đến co rút. Diễn tiến từ các biến đổi bệnh lý này trở thành ung thư có thể kéo dài 20 đến 30 năm.
Ngoài ra còn có các yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng phát triển khối u, như việc tiêu thụ các chất có cồn quá mức và tình trạng béo phì.
Ung thư gan được xem như một căn bệnh nguy hiểm vì bệnh tiến triển âm thầm, không có triệu chứng cụ thể và không được phát hiện trong suốt thời gian dài. Nguyên nhân do gan là một tạng lớn trong cơ thể, khối u ở giai đoạn sớm không có triệu chứng nào gây chú ý.
Các phương pháp điều trị ung thư gan
Triệt khối u bằng sóng
Vài năm trở lại đây, một số cơ sở y tế lớn áp dụng phương pháp đốt u gan bằng vi sóng (sóng viba). Các sóng được sử dụng đốt u có phổ năng lượng từ 300 MHz đến 300 GHz.
Đây là kĩ thuật tiên tiến, an toàn cho người bệnh, xâm lấn tối thiểu. Theo đó, bác sĩ sẽ dùng năng lượng vi sóng truyền qua kim điện cực để phá huỷ khối u tại chỗ do nhiệt độ vùng đốt cao, ít bị tản nhiệt, không hoá than quanh kim đốt, bác sĩ có thể tiên đoán được vùng đốt, cho hiệu quả tương đương phẫu thuật mở cắt u.
Do không phải phẫu thuật nên bệnh nhân hồi phục rất nhanh, thường chỉ phải nằm viện 1 ngày thay vì phải nằm viện ít nhất 1 tuần như mổ mở trước đây. Chi phí cũng rất rẻ, chỉ khoảng 10 triệu đồng. Khác với mổ mở, khi đốt bằng sóng viba, bệnh nhân có thể thực hiện nhiều lần.
Phương pháp này có hiệu quả với những trường hợp ung thư biểu mô tế bào gan (chiếm 80% các ca ung thư gan) hoặc các khối u di căn tại gan. Tất cả những trường hợp có khối u gan dưới 6 cm hoặc 3 khối u có đường kính dưới 3 cm hay các tổn thương gần mạch máu đều có thể áp dụng.
Tương tự, nhiều nơi cũng đang áp dụng phương pháp đốt khối u tại chỗ bằng sóng cao tần RFA (Radio Frequency Ablation), áp dụng với những khối u dưới 5 cm hoặc 3 khối u có kích thước nhỏ hơn 3 cm.
Để thực hiện, bác sĩ sử dụng máy siêu âm đầu dò cong để siêu âm gan, mật, xác định vị trí khối u rồi dùng kim đặc trị để đốt hủy u. Thời gian thực hiện từ 15 - 40 phút tùy từng trường hợp cụ thể.
Với phương pháp này, ở mức nhiệt khoảng 50 độ C, mô biến đối không thể phục hồi, nhiệt độ từ 50-60 độ C sẽ đông vón protein và chết tế bào ung thư trong vài phút, nhiệt độ trên 60 độ C sẽ khiến tế bào chết ngay lập tức.
Nút mạch khối u gan bằng hóa chất (TACE)
Đây là phương pháp đã được nhiều nơi sử dụng, thường áp dụng cho các trường hợp khối u lớn không thể phẫu thuật, các vị trí mổ khó hoặc trường hợp bệnh nhân có bệnh lý nặng kèm theo.
Để thực hiện, bác sĩ đặt ống thông từ động mạch đùi luồn vào các nhánh động mạch nuôi khối u, bơm dung dịch Lipiodol và hoá chất, gây tắc các mạch máu nuôi khối u.
Toàn bộ quá trình này mất khoảng 2-3 giờ, được thực hiện trong phòng chụp mạch nên bác sĩ sẽ nhìn rõ các nhánh mạch máu đi vào khối u để can thiệp chính xác.
Phương pháp này sẽ khiến khối u gan bị tiêu diệt bởi 2 cơ chế: Do tác động trực tiếp của hóa chất và do thiếu máu nuôi dưỡng, từ đó giảm kích cỡ, giúp người bệnh cải thiện sức khoẻ.
Sau khi khối u thu nhỏ, bệnh nhân có thể được thực hiện đốt sóng cao tần, sóng viba để diệt khối u.
Tuy nhiên phương pháp này cũng có nhược điểm là không hoàn toàn triệt để và thường làm nhiều lần, có thể gây suy giảm chức năng gan và cũng có nguy cơ tác dụng phụ toàn thân do hóa chất.
Điều trị ung thư gan bằng hạt vi cầu phóng xạ
Phương pháp này còn có tên gọi khác là hoá tắc mạch vi cầu. Bác sĩ sẽ đưa trực tiếp hạt vi cầu phóng xạ YTTRIUM-90 (Y-90) vào động mạch nuôi khối u gan của bệnh nhân. Các hạt vi cầu phóng xạ sẽ đi theo các nhánh động mạch nhỏ và phân bố khắp trong khối u, làm tắc các mạch máu nuôi khối u gan.
Ngoài ra, bức xạ với mức năng lượng thấp do Y-90 phát ra có quãng chạy trong tổ chức ngắn sẽ tiêu diệt chọn lọc các tế bào ung thư, làm xơ hóa các mạch máu nuôi khối u.
Phương pháp này về bản chất là phương pháp hoá tắc mạch cải tiến, vừa mang hoá chất vào khối u gan, vừa gây tắc mạch máu nuôi khối u. Kết quả, làm giảm thể tích khối u hoặc tiêu diệt khối u trong gan mà ảnh hưởng rất ít đến tổ chức lành xung quanh. Hiện BV Bạch Mai, BV 108 đang triển khai kĩ thuật này.
Ghép gan
Ghép gan là phương pháp mang lại hiệu quả cao đối với những bệnh nhân mắc ung thư gan. Tuy nhiên điểm khó khăn của phương pháp này là hạn chế về nguồn hiến và chi phí rất cao, khoảng 1,2 tỉ đồng/ca ghép gan.
Tại Việt Nam, các BV lớn như Việt Đức, Chợ Rẫy đã thực hiện thường quy các ca ghép gan. Trong đó BV Việt Đức mới ghép được hơn 60 ca (chiếm 50% các ca ghép gan cả nước) do khan hiếm nguồn tạng hiến. Con số này mới chỉ chiếm 10-15% nhu cầu ghép gan.
Ghép gan cũng có thể gặp một số biến chứng liên quan đến thải ghép, nhiễm trùng do dùng thuốc ức chế miễn dịch sau ghép, tăng huyết áp, cholesterol máu cao, đái tháo đường, suy thận...
Phá huỷ u gan tại chỗ
Tiêu diệt tế bào ung thư ở gan bằng xạ trị, nhiệt, laser hoặc tiêm thuốc trực tiếp vào khối ung thư.
Hóa trị
Là một liệu trình thuốc để diệt tế bào ung thư hoặc ngăn ung thư tiếp tục phát triển.
Liệu pháp miễn dịch
Dùng thuốc kết hợp với nâng hệ miễn dịch của cơ thể để ngăn ung thư tiến triển.
Nút mạch gan
Nhằm ngăn động mạch cung cấp máu, khiến cho khối ung thư không được nuôi dưỡng. Nút mạch gan có thể kết hợp trong điều trị với hóa trị hoặc xạ trị.
Liệu pháp tế bào miễn dịch
Hệ miễn dịch được coi là tấm giáp sắt bảo vệ cơ thể. Giúp cơ thể phòng tránh được sự xâm nhập của các tác nhân gây bệnh cho cơ thể. Khi thấy tế bào lạ hay vi khuẩn vi nấm lạ tấn công vào cơ thể. Hệ miễn dịch sẽ sản sinh ra kháng thể để tiêu diệt chúng. Vì cơ chế bảo vệ này mà đã xuất phát ra ý tưởng sử dụng chính hệ miễn dịch của cơ thể để tiêu diệt ung thư. Liệu pháp tế bào miễn dịch được coi là bước đột phá mới trong điều trị ung thư. Trong đó có cả ung thư gan.
Biện pháp này được thực hiện bằng lấy lấy tế bào hệ miễn dịch của người bị ung thư gan. Sau đó đem ra môi trường bên ngoài để nuôi cấy trong điều kiện thích hợp. Cho đến khi sinh trưởng ra một lượng đủ tế bào hệ miễn dịch mới. Tiếp đó sẽ đem trở lại cơ thể để những tế bào này tiêu diệt tế bào ung thư gan.
Theo Thời đại
Chuyên gia lý giải vì sao ung thư gan vọt lên vị trí đầu bảng Hiện ung thư gan đã vượt qua ung thư phổi, vọt vị trí số 1 về tỉ lệ mắc mới. Đây là căn bệnh gây tử vong cho khoảng hơn 25.000 người Việt mỗi năm. Xét nghiệm máu có thể được dùng để phát hiện ung thư gan - Ảnh: Bệnh viện K Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới...