Phúc thẩm Huyền Như: Khách hàng mất tiền vì chữ ký giả, lỗi ngân hàng?

Buổi xét hỏi đầu tiên 16-12 của phiên phúc thẩm vụ án Huỳnh Thị Huyền Như(nguyên quyền trưởng Phòng Giao dịch Điện Biên Phủ VietinBank Chi nhánh TP.HCM) và các đồng phạm lừa đảo gần 4.000 tỉ đồng chủ yếu xoay quanh các vấn đề về nghiệp vụ, nguyên tắc hoạt động cơ bản của ngân hàng và khách hàng.

Bị cáo Huyền Như tuy không kháng cáo tội danh và hình phạt, nhưng có nhiều kháng cáo của các bị cáo khác và đương sự liên quan đến hành vi phạm tội của bị cáo nên được toà chất vấn nhiều vấn đề.

Khi Huyền Như khai học chuyên ngành kinh doanh tiền tệ, chủ toạ hỏi: “Bị cáo được làm đúng chuyên ngành đã học và phát huy rất tốt đúng không?”. Bị cáo Như im lặng, không trả lời.

Ngoài tập trung xét hỏi về nghiệp vụ với Huyền Như, HĐXX còn tập trung hỏi các ngân hàng là bị hại như ACB, Navibank; Ngân hàng có quyền và nghĩa vụ liên quan Viettinbank và Ngân hàng nhà nước để làm rõ về trách nhiệm của chủ tài khoản (khách hàng) và ngân hàng theo quy định tại Quyết định 1284/2002 của Ngân hàng nhà nước.

HĐXX nhấn mạnh vào khoản 8, điều 12 của quyết định 1284 trên: “Chịu trách nhiệm về những thiệt hại, vi phạm, lợi dụng trên tài khoản của khách hàng do lỗi của mình”. Đồng thời yêu cầu đại diện Viettinbank cho ví dụ thế nào là lỗi ngân hàng theo quy định này.

Bị cáo Huyền Như . Ảnh: HOÀNG YẾN

Ban đầu, người đại diện trả lời chưa xác định yếu tố lỗi như thế nào theo câu hỏi của chủ toạ. Tuy nhiên sau đó, người này đưa ra ví dụ lỗi thuộc ngân hàng khi thực hiện lệnh chuyển nhầm tiền. Ngoài ví dụ này này Viettinbank không đưa được ví dụ nào khác khiến chủ toạ thắc mắc vì “cả một điều khoản quy định vậy mà chỉ có một ý sao?”.

Tiếp đó, chủ toạ cho thời gian ngân hàng này về suy nghĩ và sẽ trả lời sau với càng nhiều ví dụ minh họa càng tốt. Đáng chú ý, đại diện này cũng xác định trong thời gian Huyền Như thực hiện lừa đảo từ tháng 3-2010 đến tháng 9-2011, ngân hàng cũng có thực hiện kiểm tra định kỳ (3 tháng, 6 tháng) nhưng không phát hiện được sai phạm. Lý do là khi kiểm tra chi nhánh thường theo dạng bốc mẫu bất kỳ để kiểm tra chứ không phải kiểm tra tất cả các giao dịch (do rất nhiều không thể làm xuể).

Khi làm trọng tài minh định cho việc xác định lỗi của khách hàng hay lỗi ngân hàng, đại diện ngân hàng nhà nước cũng không đưa ra ví dụ cụ thể khi nào là lỗi của ngân hàng. Bởi theo ông, ví dụ thì muôn màu muôn vẻ. Trách nhiệm ngân hàng về việc vẫn thực hiện lệnh chi dù chưa đối chiếu các thông tin theo quy định, khách hàng bị giả chữ ký dẫn đến thất thoát tiền trong tài khoản lỗi thuộc về ai cũng chưa có câu trả lời. Vì HĐXX chưa thông qua cách trả lời này nên cho đại diện này thêm thời gian nghiên cứu chiều tiếp tục trả lời.

Khi VKS hỏi Huyền Như lúc thực hiện lệnh chi lấy tiền của khách hàng thì tiền đang ở đâu, các khoản tiền đó đã được theo dõi, hạch toán trên hệ thống Viettinbank? Bị cáo Như có sự lòng vòng tỏ ra không hiểu câu hỏi. Sau khi bị nhắc nhở, Như khai : “Do có ý định chiếm đoạt từ đầu nên thoả thuận với khách hàng chuyển tiền vào tài khoản Viettinbank để dễ thực hiện lệnh chi…”.

Theo Phap luât TPHCM